Wovwiri Wakufuma “kwa Ciuta wa Cizizipizgo na Cisangulusko”

VILIMIKA 2,000 ivyo vyajumpha, mulembi wa Baibolo Paulosi wakati Yehova ni “Ciuta wa cizizipizgo na cisangulusko.” (Ŵaroma 15:5) Pakuti Baibolo likutisimikizgira kuti Yehova wakusintha yayi, tili na cigomezgo cose kuti Ciuta wacali kusanguluska ŵateŵeti ŵake. (Yakobe 1:17) Nakuti Baibolo likulongora kuti Yehova wakupembuzga awo ŵakulira mu nthowa zakupambanapambana. Kasi zinyake mwa nthowa izi ni zini? Ciuta wakupa nkhongono awo ŵakumulomba kuti waŵawovwire. Kweniso wakugwiliskira nchito Ŵakhristu ŵaunenesko kuti ŵasanguluske ŵanyawo. Kwizira mu nkhani izo zili mu Baibolo, Yehova wakusanguluska awo ŵali na citima cifukwa ca nyifwa ya ŵana ŵawo. Tiyeni tiwone nthowa zitatu izo Yehova wakupembuzgira awo ŵakulira.

“Wakandipulika Yehova”

Pakuyowoya za Mlengi withu Yehova, Themba Davide likalemba kuti: “Tamirani Iye nyengo zose, mwa ŵanthu; pungulirani pamaso pake mitima yinu; Ciuta nchiphokwero cithu.” (Salmo 62:8) Cifukwa wuli Davide wakaŵa na cigomezgo canthena mwa Yehova? Pakuyowoya za iyo mwene, Davide wakalemba kuti: “Nda cichwapi ine, nkhacema ndipo wakandipulika Yehova! wakathaska mu visuzgo vyose.” (Salmo 34:6) Mu masuzgo ghake ghose, Davide wakalombanga wovwiri kwa Ciuta. Ndipo Yehova wakamovwiranga nyengo zose. Kwizira mu ivyo vikamucitikira, Davide wakamanya kuti Ciuta wamukhozgenge na kumovwira kuti wazizipizge.

Ŵapapi awo mbacitima na nyifwa ya ŵana ŵawo, ŵakwenera kumanya kuti Yehova waŵawovwirenge nga ni umo wakacitira na Davide. Ŵangalomba kwa ‘Wakupulika malurombo,’ na cigomezgo cakuti waŵawovwirenge. (Salmo 65:2) William uyo wazunurika mu nkhani yakwambilira wakuti: “Nyengo zinandi nkhughanaghana kuti ningakhala yayi kwambura mwana wane, ndipo nkhulomba Yehova kuti wanipembuzge. Ndipo nyengo zose wakunipa nkhongono na cikanga kuti nilutilire kuzizipizga.” Usange namwe mukulomba kwa Yehova na cipulikano, wamupembuzganinge. Nakuti Yehova Ciuta wakulayizga awo ŵakuyezgayezga kumuteŵetera kuti: “Ine Yehova Ciuta wako, ndakukora ku woko lako la malyero; ndine nkhuti kwa iwe, ‘Ungopanga, ndine tindikovwire.’”—Yesaya 41:13.

Cisangulusko Kufuma ku Mabwezi Ghanadi

Ŵapapi awo ŵana ŵawo ŵatayika, kanandi ŵakukhumba nyengo yakuti ŵaŵe paŵekha na kulira mwakuti cakumtima ciwe. Ndipouli, nchamahara yayi kuti ŵajipaturenge nyengo yitali. Kuyana na ivyo lemba la Zintharika 18:1, likuyowoya, “uyo wakujipatula” wangajipweteka. Mwantheura, awo ŵakulira ŵakwenera kuŵa maso kuti ŵaleke kuwira mu cipingo ici.

Mabwezi agho ghakopa Ciuta ghangapeleka wovwiri wakukhumbikwa comene kwa ŵanyawo awo ŵakulira. Lemba la Zintharika 17:17 likuti: “Mwanase wakutemwa nyengo zose, ndipo mwanamunyako wakubabiwira kovwira mu suzgo.” Apo mwana wake wakati wafwa, Lucy uyo wazunurika mu nkhani yakwamba wakapembuzgika na ŵabwezi ŵakugomezgeka. Pakuyowoya umo ŵabwezi ŵake mu mpingo ŵakamovwilira, iyo wakati: “Kuticezgera kwawo kukawovwira comene, nangauli nyengo zinyake ŵakayowoyanga vinandi yayi. Mazuŵa agho nkhaŵanga ndekha, mubwezi wane munyake wakanenderanga. Ŵakamanyanga kuti wanisangenge pa nyumba nkhulira ndipo nyengo zinandi wakizanga na kulira nane. Munyakeso wakanimbiranga foni zuŵa lililose na kunikhozga. Ndipo ŵanji ŵakaticemeranga ku nyumba zawo kuti tikarye nawo cakurya ndipo ŵakalutilira kucita ntheura.”

Nangauli citima ca ŵapapi awo ŵana ŵawo ŵapotera cikusuzga kumara, kweni lurombo ndiposo kucezga na mabwezi gha Cikhristu vingaŵapembuzga. Ŵapapi ŵanandi Ŵacikhristu awo ŵana ŵawo ŵali kutayika ŵajiwonera ŵekha kuti Yehova wakupembuzga. Mbunenesko nadi kuti Yehova “wakucizga ŵakusweka mu mtima, na kukaka makora mabamba ghawo.”—Salmo 147:3.

Nkhani za mu Baibolo Izo Zikupembuzga

Padera pa lurombo na kucezga na mabwezi ghanadi, Mazgu gha Ciuta nagho ghakupembuzga awo ŵali na citima. Nkhani za mu Baibolo zikulongora kuti Yesu ngwakunweka comene, kweniso wali na nkhongono zakupembuzgira ŵapapi awo ŵali na citima, mwa kuŵawuskira ŵana ŵawo awo ŵali kufwa. Nkhani izi zikupembuzga nadi awo ŵakulira. Tiyeni tiwone ziŵiri mwa nkhani izi.

Cipaturo 7 ca buku la Luka cikulongosora ivyo vikacitika ku msumba wa Nayini, apo Yesu wakakumana na ŵanthu awo ŵakalutanga kukasunga mwana uyo wakafwa. Ŵakakhala pacoko waka kuti ŵasunge mwana yumoza pera wa cokoro. Luka 7 Vesi 13 likuti: “Ndipo Fumu yikati yamuwona, yikamulengera lusungu, ndipo yikanena nayo Leka kulira.”

Mbacoko comene awo ŵangaŵa na cikanga kuphalira mama uyo mwana wake wapotera kuti waleke kulira. Kweni nchifukwa wuli Yesu wakayowoya nthena? Iyo wakamanya kuti citima ca mama yura cikaŵa pafupi kumara. Nkhani iyi yikulutilira kuti: “Yesu wakasendelera kufupi wakakhwaska mtembo: ndipo ŵakunyamura ŵakimilira. Ndipo wakati, Pungwe iwe, nkhukunenera, Wuka. Ndipo wakufwa wakakhala ukhalo, ndipo wakamba kuyowoya. Ndipo wakamupeleka ku nyina.” (Luka 7:14, 15) Panyengo iyi, nyina wa mwana uyu wakwenera kuti wakaliraso, kweni kukaŵa kulira kwakukondwa.

Panyengo yinyake, Yesu wakapempheka wovwiri na mwanalume munyake zina lake Yayiro uyo kamwana kake kasungwana ka vilimika 12 kakakhala pasingo pera. Pakati pajumpha kanyengo kacoko waka, kukiza uthenga wakuti kamwana kafwa. Uthenga uwu ukamupa citima comene Yayiro, kweni Yesu wakamuphalira kuti: “Ungopanga, pulikana ndipera.” Wakati wafika ku nyumba kwa Yayiro, Yesu wakaluta apo pakagona kasungwana. Wati wakakora wakati: “Wa msungwana, nkhukunenera, Wuka.” Kasi nchivici cikacitika? “Penepapo msungwana wakawuka, ndipo wakendanga.” Kasi ŵapapi ŵake ŵakacita wuli? “Ŵakazukuma na kuzukuma kukuru.” Apo Yayiro na muwoli wake ŵakawona kuti mwana wawo wawuka, ŵakakondwa comene. Ŵakawona nga nkhutulo.—Marko 5:22-24, 35-43.

Nkhani za kuwuka kwa ŵana izo zili mu Baibolo, zikulongora cilindizga ico ŵapapi awo ŵana ŵawo ŵali kutayika ŵangaŵa naco. Yesu wakati: “Ora likwiza mu leneilo wose awo ŵali mu malaro ŵati ŵapulike mazgu ghake, ndipo ŵati ŵafumengemo.” (Yohane 5:28, 29) Yehova wanozga kuti Mwana wake wazakawuske awo ŵali kufwa. Ŵana mamiliyoni ghanandi awo ŵali kufwa ‘ŵazamupulika mazgu ghake’ apo wazamuti: “Nkhukunenera, Wuka.” Ŵana aŵa ŵazamwendaso na kuyowoya. Nga ni umo wakacitira Yayiro na muwoli wake, ŵapapi ŵa ŵana aŵa nawo ‘ŵazamuzukuma na kuzukuma kukuru.’

Usange namwe mwana winu wali kufwa, manyani kuti Yehova wangasintha citima cinu kwizira mu cilindizga ca ciwuka. Kuti musange candulo na cilindizga ici, pulikirani cikhuŵirizgo ca wamasalmo ico cikuti: “Penjani Yehova na nkhongono zake, muŵenge naye pamoza mazuŵa na mazuŵa! Kumbukani milimo yake yakuzizwiska iyo wayicita, minthondwe yake.” (Salmo 105:4, 5) Enya nadi, teŵeterani Yehova Ciuta waunenesko, na kumusopa mwakwenelera.

Usange ‘mukupenja Yehova,’ kasi nchandulo wuli ico pasono nthe mungasanga? Ciuta wamupaninge nkhongono para mukumulomba. Musanguluskikenge na mabwezi ghinu gha Cikhristu kweniso mukhozgekenge para mukuŵazga Baibolo. Nakuti sonosono apa Yehova wamucitiraninge ‘milimo yake yakuziziswa na ya minthondwe,’ kuti imwe pamoza na ŵana ŵinu awo ŵali kufwa, musange candulo camuyirayira.

[Bokosi pa peji 5]

‘Mukize na Mwanakazi Yura Ŵana Ŵake Ŵaŵiri Ŵali Kufwa’

Kehinde na Bintu Mbakaboni ŵa Yehova ku Nigeria. Ŵana ŵawo ŵaŵiri ŵakafwa pa ngozi ya galimoto. Kufumira apo ŵana ŵawo ŵakafwira mpaka sono, ŵali na citima cikuru comene. Ndipouli ŵakupembuzgika cifukwa ca kugomezga Yehova, ndipo ŵakulutilira kupharazgira ŵazengezgani ŵawo ivyo Baibolo likulayizga.

Ŵanji ŵakawona kukhomezga kwa Kehinde na Bintu. Zuŵa linyake, mwanakazi munyake, uyo mfumu wake wakucemeka Ukoli, wakaphalira mubwezi wa Bintu kuti: “Mukize na mwanakazi yura ŵana ŵake ŵaŵiri ŵakafwa nyengo yimoza ndipo wacali kupharazga uthenga wa mu Baibolo. Nkhukhumba nimanye ico cikumovwira kukhomezga.” Bintu wakati wafika ku nyumba ya muwoli wa Ukoli, mwanakazi uyu wakati: “Nkhukhumba kumanya cifukwa ico ucali kupharazgira za Ciuta uyo wali kukukomera ŵana ŵako. Nane Ciuta wali kunitolera mwana wane. Kufuma apo, Ciuta nkhumukhumbaso ca.” Bintu wakamuŵazgira Baibolo na kulongosora cifukwa ico ŵanthu ŵakufwira kweniso cifukwa ico tingagomezgera kuti ŵakutemweka ŵithu awo ŵali kufwa ŵazamuwuka.—Milimo 24:15; Ŵaroma 5:12.

Pamanyuma, muwoli wa Ukoli wakati: “Nkhaghanaghananga kuti Ciuta wakukoma ŵanthu. Kweni sono namanya unenesko.” Wakamba kusambira Baibolo na Ŵakaboni ŵa Yehova kuti wamanye vinandi ivyo Ciuta wali kulayizga.

[Bokosi pa peji 6]

‘Nkhukhumba Kuti Novwirepo, Kweni Nkhumanya Yayi Umo Ningacitira’

Para mwana watayika, ŵapapi ŵake na ŵacibali ŵakuŵa na citima cikuru, kweni ŵabwezi ŵawo ŵangaŵa na wofi. Ŵakukhumba kovwirapo, kweni ŵakopa kuti para ŵangayowoya panji kucita cinthu cinyake mbwenu ŵabudenge. Pano pali masacizgo ghanyake agho ghangawovwira awo ŵakughanaghana kuti, ‘Nkhukhumba kuti novwirepo, kweni nkhumanya yayi umo ningacitira.’

❖ Lekani kugega awo ŵali na citima cifukwa cakuti mukuleka kumanya ico mungayowoya panji kucita. Kucezga nawo kwekha kuŵakhozgenge comene. Kasi cikumusoŵani cakuti muyowoye? Kuŵakora mwacitemwa na kuyowoya mwakufumira pasi pa mtima kuti: “Phepani comene,” kungalongora kuti mukuŵaghanaghanira. Kasi mukopa kuti para mungamba kulira, mbwenu citima cawo cikwerenge comene? Baibolo likuti: “Mulirenge na awo ŵakulira.” (Ŵaroma 12:15) Para mulirenge nawo, mulongorenge kuti namwe muli na citima, ndipo ŵapembuzgikenge.

❖ Yambani ndimwe kucitapo kanthu. Kasi mungaŵanozgera kacakurya? Kasi mungaŵasukira mbale? Kasi mungaluta uko ŵangamutumani? Lekani kuyowoya kuti, “Para mukhumbenge wovwiri wuliwose munimanyiske.” Nangauli mungayowoya na cilato ciwemi, kweni mazgu agha ghangalongora kuti muli ŵakutangwanika ndipo mungaŵawovwira yayi. M’malo mwake, ŵafumbani kuti, “Kasi sono nimucitirani vici?” Ndipo ŵacitirani ico ŵakukhumba. Lekani kunjira ku vipinda vyawo kwambura kuti ŵamutumaniko, panji kunjilirapo pa nkhani zambura kumukhwaskani.

❖ Lekani kuyowoya kuti, “Nkhumanya umo mukujipulikira.” Ŵanthu ŵakujipulika mwakupambana para ŵakutemweka ŵawo ŵatayika. Nanga kungaŵa kuti namwe mwana winu wali kutayika, mungamanya makora yayi umo iwo ŵakujipulikira.

❖ Pajumphenge nyengo yitali kuti citima cawo cikhire. Lutilirani kuŵawovwira kuyana na umo mungafiskira. Para nyifwa yacitika waka, kanandi ŵanthu ŵakupeleka wovwiri unandi ku mbumba iyo yikulira, kweni ŵakukhumbikwira wovwiri pa kanyengo kacoko waka yayi. Lutilirani kuŵawovwira kwanyengo yitaliko.a

[Mazgu ghamusi]

[Vithuzithuzi pa peji 7]

Nkhani za mu Baibolo zikulongora kuti Yesu ngwakunweka kweniso wali na nkhongono zakuwuskira ŵana awo ŵali kufwa