Kasi Mulutilirenge ‘Kwenda mu Mzimu’?
“Endaninge mu mzimu, ndipo kuti mwamkufiska makhumbiro gha thupi cara.”—ŴAGALATIYA 5:16.
1. Kasi tingamazga wuli wofi wakuti tanangira mzimu?
PALI nthowa yakumazgira wofi wakuti tanangira mzimu utuŵa wa Yehova. Nthowa yake nkhucita ivyo mpositole Paulosi wakayowoya kuti: “Endaninge mu mzimu, ndipo kuti mwamkufiska makhumbiro gha thupi cara.” (Ŵagalatiya 5:16) Para tikuzomerezga mzimu wa Ciuta kutilongozga, tizamuthereskeka yayi na makhumbiro gha thupi ghambura kwenelera.—Ŵaroma 8:2-10.
2, 3. Usange tikulutilira kwenda mu mzimu, kasi tilongorenge mikhaliro wuli?
2 Apo tikulutilira ‘kwenda mu mzimu,’ nkhongono za Yehova zizamutikhuŵilizga kuti timupulikirenge. Tilongorenge mikhaliro ya Ciuta para tili mu uteŵeti wa m’munda, mu mpingo, pa nyumba, ndiposo kulikose uko tili. Vipambi vya mzimu viwonekenge kwizira mu ivyo tikucitira munyithu wa mu nthengwa, ŵana ŵithu, ŵasopi ŵanyithu, na ŵanthu ŵanyake.
3 Kukhala ‘mu mzimu kwakulingana na Ciuta’ kukutovwira kuti tileke kunanga. (1 Petros 4:1-6) Usange tikulongozgeka na mzimu, ticitenge yayi kwananga kwambura cigowokero. Kweni kasi ni vyanduro wuli vinyake ivyo tisangenge para tikulutilira kwenda mu mzimu?
Lutilirani Kuŵa Paubwezi na Ciuta Ndiposo Khristu
4, 5. Kasi kwenda mu mzimu kukutipangiska kuti timuwonenge wuli Yesu?
4 Cifukwa cakuti tikwenda mu mzimu, tisungilirenge ubwezi withu na Ciuta ndiposo Mwana wake. Apo Paulosi wakalembanga za vyawanangwa vyauzimu, wakaphalira ŵasopi ŵanyake mu mpingo wa Korinte kuti: ‘Nkhumumanyiskani [imwe kale mukasopanga vikozgo] kuti palive munthu uyo wakuyowoya mu mzimu wa Ciuta wakuti, Yesu ngwakutembeka; ndipo palive munthu wakumanya kunena, Yesu ndi Fumu, kweni mu mzimu utuŵa pera.’ (1 Ŵakorinte 12:1-3) Mzimu wuliwose uwo ukukhuŵirizga ŵanthu kuti ŵatembenge Yesu ngwakufuma kwa Satana Dyabulosi. Kweni ise nga Mbakhristu awo ŵakwenda mu mzimu utuŵa, tili na cigomezgo cose kuti Yehova wakawuska Yesu ku ŵakufwa na kumupa mazaza kuluska cilengiwa cilicose. (Ŵafilipi 2:5-11) Tili na cipulikano mu sembe ya Khristu, ndipo tikuzomera Yesu kuŵa Fumu yithu iyo Ciuta watipa.
5 Mu nyengo ya ŵapositole, ŵanji awo ŵakatenge Mbakhristu ŵakakana kuti Yesu wakiza mu thupi la wunthu. (2 Yohane 7-11) Cifukwa ca kulondezga maghanoghano ghakwanangika agha, ŵanji ŵakakana visambizgo vyaunenesko vyakuyowoya za Yesu, uyo ni Mesiya. (Marko 1:9-11; Yohane 1:1, 14) Kwenda mu mzimu kukutovwira kuti tikane ucigaruka uwu. Tingalutilira kusangwa na lusungu lwa Yehova na kulutilira ‘kwenda mu unenesko’ pekha usange nyengo zose tikuŵa maso mwauzimu. (3 Yohane 3, 4) Mwantheura tiyeni tisimikizge mtima kukana ucigaruka wa mtundu wuliwose kuti tilutilire kuŵa paubwezi na Adada ŵithu ŵakucanya.
6. Kasi ni vipambi wuli vya mzimu wa Ciuta ivyo vikuŵa na awo ŵakukhala na kwenda mu mzimu?
6 Paulosi wakati kusopa vikozgo na ucigaruka navyo ni “milimo ya thupi” nga umo uzaghali na ukwakwa viliri. Kweni wakalongosora kuti: “Awo mba Khristu Yesu ŵali kupayika thupi pamoza na makhumbiro na maulamphalampha ghake. Usange tikukhalira umoyo na mzimu, mu mzimu ndimo tenderenge.” (Ŵagalatiya 5:19-21, 24, 25) Kasi ni vipambi wuli vya mzimu wa Ciuta ivyo vikuŵa na awo ŵakukhala na kwenda mu mzimu? Mpositole Paulosi wakalemba kuti: “Vipambi vya mzimu ndi kutemwa, cimwemwe, mtende, kuzizipizga, wezi [lusungu], uwemi, magomezgeko, kuzika, kujikora.” (Ŵagalatiya 5:22, 23) Tiyeni tidumbiskane vipambi vya mzimu ivi.
‘Mutemwanenge’
7. Kasi citemwa ni vici, ndipo cikusazgapoci?
7 Citemwa, ico nchimoza mwa vipambi vya mzimu, cikung’anamura kughanaghanira ŵanji na kuŵa nawo paubwezi uwemi. Malemba ghakuyowoya kuti “Ciuta nkhutemwa” cifukwa ndiyo mweneko wa mukhaliro uwu. Sembe ya Yesu Khristu yikalongora kuti Ciuta na Mwana wake ŵakutemwa comene ŵanthu. (1 Yohane 4:8; Yohane 3:16; 15:13; Ŵaroma 5:8) Ise ŵalondezgi ŵa Yesu tikumanyikwa cifukwa ca kutemwana. (Yohane 13:34, 35) Nakuti tapika dango lakuti ‘titemwanenge.’ (1 Yohane 3:23) Paulosi wakati citemwa cikuzizipizga ndiposo nchalusungu. Cilije sanji, cikujirumba cara, cikucita nkhaza cara,nesi kupenja vyake pera. Citemwa cikutopoka moyo cara nesi kukonthora uheni. Cikusekelera na unenesko, kuti na kuwura urunji cara. Cikukunthirapo vyose, kupulikana vyose, cikugomezga vyose, na kuzizipizga vyose. Kweniso cikupeleŵera cara.—1 Ŵakorinte 13:4-8.
8. Cifukwa wuli tikwenera kutemwa ŵanyithu awo tikusopa nawo Yehova?
8 Para tikuzomerezga mzimu wa Ciuta kuti utovwire kuti tiŵe na citemwa, titemwenge Ciuta na ŵazengezgani ŵithu. (Mateyu 22:37-39) Mpositole Yohane wakalemba kuti: “Uyo wakuwura kutemwa wakukhala mu nyifwa. Yose uyo wakutinkha mbali wake nchikozi [wakukoma]: ndipo mukumanya kuti palive cikozi ico cili na umoyo wa muyirayira wakukhalira mukati mwake.” (1 Yohane 3:14, 15) Mu nyengo ya Ŵaisrayeli, munthu uyo wakoma munyake wakacimbiliranga ku msumba wakuphokwerako pekha para wandamukome cifukwa ca kumutinkha. (Duteronome 19:4, 11-13) Usange tikulongozgeka na mzimu utuŵa, titemwenge Ciuta, ŵasopi ŵanyithu, na ŵanthu wose.
“Cimwemwe ca Yehova Ndico Nkhongono Zinu”
9, 10. Kasi cimwemwe nchivici, ndipo tili na vifukwa wuli vyakuŵira ŵacimwemwe?
9 Cimwemwe cikung’anamura kukondwa comene. Yehova ni ‘Ciuta wacimwemwe.’ (1 Timote 1:11, NW; Salmo 104:31) Yesu wakukondwa kucita khumbo la Awiske. (Salmo 40:8; Ŵahebere 10:7-9) Ndipo “cimwemwe ca Yehova ndico nkhongono [zithu].”—Nehemiya 8:10.
10 Cimwemwe cakufuma kwa Ciuta cikutipangiska kuti tiŵenge ŵakukhorwa para tikucita khumbo la Ciuta nanga mpha nyengo ya masuzgo, citima, panji para tikutambuzgika. ‘Kumanya Ciuta’ kukutipa cimwemwe cikuru comene. (Zintharika 2:1-5) Ubwezi uwemi uwo tili nawo na Ciuta ulipo cifukwa tikumumanya makora ndipo tili na cipulikano mwa iyo ndiposo mu sembe ya Yesu. (1 Yohane 2:1, 2) Kuŵa mu gulu ilo likutemwana nadi pa caru cose nako kukupeleka cimwemwe. (Zefaniya 3:9; Hagai 2:7) Ufumu wa Ciuta uwo tikulindilira ndiposo mwaŵi wa kupharazga makani ghawemi navyo vikutipa cimwemwe. (Mateyu 6:9, 10; 24:14) Cilindizga ca umoyo wamuyirayira naco cikutipa cimwemwe. (Yohane 17:3) Pakuti tili na cilindizga ciwemi comene ici, tikwenera ‘kukondwa nadi.’—Duteronome 16:15.
Iŵani Ŵamtende na Ŵakuzizipizga
11, 12. (a) Kasi mungati mtende ni vici? (b) Kasi mtende wa Ciuta ukutovwira wuli?
11 Mtende nawo nchipambi ca mzimu. Ukung’anamura kuŵa pa bata kwambura kutimbanizgika. Dada withu wakucanya ni Ciuta wa mtende, ndipo Baibolo likutisimikizgira kuti: ‘Yehova, waŵatumbikenge na cimango ŵanthu ŵake.’ (Salmo 29:11; 1 Ŵakorinte 14:33) Yesu wakaphalira ŵasambiri ŵake kuti: “Nkhumusidirani mtende; mtende wane nkhumupani.” (Yohane 14:27) Kasi mtende uwu ukawovwira wuli ŵalondezgi ŵake?
12 Mtende uwo Yesu wakapa ŵasambiri ŵake ukazikiska mitima yawo na kucepeska wofi wawo. Ndipo ŵakaŵa na mtende comene apo ŵakapokera mzimu utuŵa uwo ŵakalayizgika. (Yohane 14:26) Mazuŵa ghano, cifukwa ca nkhongono ya mzimu utuŵa ndiposo kuzgoreka malurombo ghithu, tikusangwa na “mtende wa Ciuta,” uwo ukupumuzga mtima na maghanoghano ghithu. (Ŵafilipi 4:6, 7) Kweniso mzimu wa Yehova ukutovwira kuti tiŵe ŵakuzika na kuŵa pa mtende na ŵasopi ŵanyithu ndiposo ŵanthu wose.—Ŵaroma 12:18; 1 Ŵatesalonika 5:13.
13, 14. Kasi kuzizipizga ni vici, ndipo cifukwa wuli tikwenera kuzizipizga?
13 Kuzizipizga kukuyanako waka na kuŵa ŵamtende, cifukwa kukung’anamura kukhomezga para ŵanji ŵatavya panji kuticitira viheni, uku tili na cigomezgo cakuti vinthu visinthenge. Ciuta wakuzizipizga. (Ŵaroma 9:22-24) Yesu nayo ngwakuzizipizga. Nase tingasanga candulo na kuzizipizga kwa Yesu, pakuti Paulosi wakalemba kuti: “Cifukwa ceneici nkhalengekera lusungu, cakuti mwa ine nda ciŵinda Yesu Khristu walongoleremo kuzizipizga kwake kose, nga ndi cilongolero ca awo mu nyengo yikwiza ŵati ŵapulikanenge nayo kuya kafika ku umoyo wamuyirayira.”—1 Timote 1:16.
14 Kuzizipizga kukutovwira kuti tikhomezge usange ŵanji ŵatiyowoyera panji kuticitira vinthu viheni. Paulosi wakaciska Ŵakhristu ŵanyake kuti: “Zizipizgiranipo na wose.” (1 Ŵatesalonika 5:14) Pakuti tose ndise ŵambura kufikapo ndipo tikubuda, tikukhumba kuti ŵanyithu ŵazizipizgenge nase para taŵabudira. Mwantheura, tiyeni tifwilirepo kuŵa ‘ŵakuzizipizga pamoza na kukondwa.’—Ŵakolose 1:9-12.
Longorani Lusungu na Uwemi
15. Yowoyani ng’anamuro la lusungu, na kuyowoya ciyelezgero.
15 Tikulongora lusungu para tikughanaghanira ŵanyithu mwa kuŵa ŵaubwezi ndiposo kuyowoya na kucita vinthu ivyo vingaŵawovwira. Yehova na Mwana wake mbalusungu. (Ŵaroma 2:4) Ŵateŵeti ŵa Ciuta na Khristu nawo ŵakwenera kulongora lusungu. (Mika 6:8; Ŵakolose 3:12) Nanga ni ŵanthu awo ŵali paubwezi yayi na Ciuta nawo ŵakulongora “lusungu lwene lukuru.” (Milimo 27:3; 28:2) Ici cikulongora kuti nase tingalongora lusungu usange tikulutilira ‘kwenda mu mzimu.’
16. Kasi ni mikhaliro wuli yinyake iyo yikwenera kutipangiska kuti tilongore lusungu?
16 Tingalongora lusungu nanga ni para takwiya pa vifukwa vyakupulikikwa cifukwa cakuti munthu munyake watiyowoyera mazgu ghakulasa panji kuticitira vinthu vyambura kwenelera. Paulosi wakati: “Kalipani, ndipouli muleke kwananga; dazi lileke kunjira mu ukali winu; ndiposo muleke kumupa malo Satana. Muŵe ŵakucitirana wezi, ŵa mtima wa cisungusungu, ŵakugowokerana, umo Ciuta nayo mwa Khristu wakamugowokelerani imwe.” (Ŵaefeso 4:26, 27, 32) Nchakwenelera kucitira lusungu awo ŵakuyezgeka. Ndipouli, lungaŵa lusungu yayi para mulara Wacikhristu wakutondeka kupeleka ulongozgi wa mu Malemba kwa munthu uyo wali pafupi kuleka “uwemi wose na urunji na unenesko” cifukwa ca kopa kumukhuŵazga.—Ŵaefeso 5:9.
17, 18. Kasi uwemi ni vici, ndipo ukwenera kutovwira kuŵa ŵanthu wuli?
17 Uwemi ukung’anamura kuŵa na nkharo yiwemi, na kucita vinthu viwemi. Ciuta ni muwemi comene. (Salmo 25:8; Zekariya 9:17) Yesu nayo ni muwemi ndipo waliso na nkharo yiwemi comene. Nangauli Yesu ni muwemi, kweni wakakana apo ŵakamucema kuti “Msambizgi muwemi.” (Marko 10:17, 18) Nchakuwonekerathu kuti wakacita nthena cifukwa wakamanya kuti Ciuta ndiyo ni muwemi kwakuluska.
18 Tikutondeka kucita uwemi cifukwa ca kwananga uko tili kuhara. (Ŵaroma 5:12) Ndipouli, tingalongora mukhaliro uwu usange tikulomba Yehova kuti watisambizge kucita viwemi. Paulosi wakaphalira ŵasopi ŵanyake ku Roma kuti: “Ine ndamwene, mwaŵabali, nkhumanya fikepo kuti namwe muli kuzura na uwemi, muli kuzura na kumanyiska kose.” (Ŵaroma 15:14) Mulaŵiliri Wacikhristu wakwenera kuŵa “wakutemwa uwemi.” (Tito 1:7, 8) Para tikulongozgeka na mzimu wa Ciuta, timanyikwenge kuŵa ŵanthu ŵawemi, ndipo Yehova ‘watikumbukenge kwakuyana na viwemi vyose ivyo tikucita.’—Nehemiya 5:19; 13:31.
“Cipulikano Cambura Kupusikizga”
19. Mwakuyana na lemba la Ŵahebere 11:1, yowoyani ng’anamuro la cipulikano.
19 Cipulikano naco nchipambi ca mzimu, ndipo “nchikhomesko ca vyakugomezgeka, nchiyelezgero ca vinthu vyambura kuwoneka.” (Ŵahebere 11:1) Usange tili na cipulikano, vyose ivyo Yehova walayizga tikuviwona nga vyafiskika kale. Ukaboni wakuti kuli vinthu vyambura kuwoneka ngwankhongono comene ndipo cipulikano naco nchimoza mwa vinthu vyambura kuwoneka. Mwaciyelezgero, vilengiwa vikutikhorweska kuti kuli Mlengi. Para tikwenda mu mzimu tiŵenge na cipulikano ca nthena ici.
20. Kasi nkhwananga wuli “uko kukudemelera kwa ise,” ndipo tingakukanizga wuli pamoza na milimo ya thupi?
20 Kuŵavya cipulikano ni “kwananga uko kukudemelera kwa ise.” (Ŵahebere 12:1) Tikukhumbikwira kugomezga mzimu wa Ciuta kuti tikane milimo ya thupi nga ni kutemwa cuma, na visambizgo vyautesi ivyo vingananga cipulikano. (Ŵakolose 2:8; 1 Timote 6:9, 10; 2 Timote 4:3-5) Mzimu wa Ciuta ukovwira ŵateŵeti ŵa Yehova ŵa mazuŵa ghano kuti ŵaŵe na cipulikano nga ncha ŵakaboni na ŵanthu ŵanyake awo ŵakuyowoyeka mu Baibolo, awo ŵakaŵako pambere Khristu wandize. (Ŵahebere 11:2-40) Ndipo ‘cipulikano cithu cambura upusikizgi’ cingakhozga cipulikano ca ŵanji.—1 Timote 1:5; Ŵahebere 13:7.
Longorani Kuzika na Kujikora
21, 22. Kasi kuzika ni vici, ndipo cifukwa wuli tikwenera kuŵa ŵakuzika?
21 Kuzika kukung’anamura kufwasa na kuleka kukwiya luŵiro. Mukhaliro unyake wa Ciuta nkhuzika. Tikumanya fundo iyi cifukwa Yesu, uyo nayo wakaŵa wakuzika, wakalongora makora comene mukhaliro wa Yehova uwu. (Mateyu 11:28-30; Yohane 1:18; 5:19) Ipo kasi nchivici ico cikukhumbikwa kwa ise ŵateŵeti ŵa Ciuta?
22 Nga Mbakhristu, tikukhumbikwira ‘kulongora mtima wakuzika ku ŵanthu wose.’ (Tito 3:2) Tikulongora kuzika para tili mu uteŵeti wa m’munda. Nakuti ŵalara ŵa mpingo ŵakuciskika kuti ŵawovwirenge Mkhristu uyo wabuda “mu mzimu wa kuzika.” (Ŵagalatiya 6:1) Para tose tingaŵa ‘ŵakujiyuyura na ŵakuzika,’ tingawovwira kuti mtende uwo wuli pakati pithu nga Mbakhristu ulutilire. (Ŵaefeso 4:1-3) Tingalongora kuzika usange nyengo zose tikwenda mu mzimu na kuŵa ŵakujikora.
23, 24. Kasi kujikora ni vici, ndipo kukutovwira wuli?
23 Kujikora kukutovwira kuti tileke kughanaghana, kuyowoya ndiposo kucita viheni. Pambere Yehova wandatume Ŵababulone kukaparanya Yerusalemu, ‘wakajikora’ dankha kwa nyengo yitali. (Yesaya 42:14) Mwana wake wakajikora apo wakasuzgikanga ndipo wali kutilekera ciyelezgero ciwemi comene. Mpositole Petrosi wakaphalira Ŵakhristu ŵanyake kuti ‘ŵaŵikeko ku vinjeru vyawo kujikora.’—1 Petros 2:21-23; 2 Petros 1:5-8.
24 Ŵalara Ŵacikhristu ŵakwenera kuŵa ŵakujikora. (Tito 1:7, 8) Nakuti wose awo ŵakulongozgeka na mzimu utuŵa ŵangaŵa ŵakujikora ndipo ŵangaŵambara uzaghali, kuyowoya vyaukazuzi, panji cilicose ico cingakwiyiska Yehova. Usange tikuzomerezga mzimu wa Ciuta kuti utovwire kuti tiŵe ŵakujikora, kayowoyero kithu na kacitiro kithu vizamulongora kuti tikwenda mu mzimu.
Lutilirani Kwenda mu Mzimu
25, 26. Kasi kwenda mu mzimu kukukhwaska wuli ubwezi withu na ŵanyithu ndiposo ivyo tikulindilira kunthazi?
25 Usange tikwenda mu mzimu, tiŵenge ŵapharazgi ŵa Ufumu ŵamwamphu. (Milimo 18:24-26) Tiŵenge ŵanthu ŵawemi, ndipo ŵanthu awo ŵakopa Ciuta ŵatitemwenge comene. Cifukwa ca kulongozgeka na mzimu utuŵa, ŵanyithu awo tikusopa nawo Yehova ŵazamukhozgeka nase. (Ŵafilipi 2:1-4) Asi ndimo Ŵakhristu wose ŵakukhumba kuŵira?
26 Mu caru cakulongozgeka na Satana ici, nchipusu yayi kwenda mu mzimu. (1 Yohane 5:19) Ndipouli, mazuŵa ghano, ŵanthu mamiliyoni ghanandi ŵakwenda mu mzimu. Para tikugomezga Yehova na mtima withu wose, tisangwenge na umoyo sono ndipo tizamwenda kwamuyirayira mu nthowa zaurunji za Ciuta uyo wakupeleka mzimu utuŵa.—Salmo 128:1; Zintharika 3:5, 6.
Kasi Zgoro Linu Ndakuti Wuli?
• Kasi ‘kwenda mu mzimu’ kukukhwaska wuli ubwezi withu na Ciuta ndiposo Mwana wake?
• Kasi vipambi vya mzimu vikusazgapo mikhaliro wuli?
• Ni nthowa wuli zinyake izo tingalongolera vipambi vya mzimu?
• Kasi kwenda mu mzimu kukukhwaska wuli umoyo withu panyengo yasono ndiposo ivyo tikulindilira munthazi?
[Cithuzithuzi pa peji 13]
Mzimu utuŵa wa Yehova ukutikhuŵirizga kuti titemwenge ŵasopi ŵanyithu