Kwenda mwa Mzimu Kukutovwira Kuti Ticitenge Vinthu nga Munthu Wakujipatulira
“Lutilirani kwenda mwa mzimu, ndipo mucitenge cara makhumbiro ghathupi.”—GAL. 5:16.
1. Kasi ni maubapatizo wuli agho ghakacitika pa Pentekoste mu 33 C.E.?
PA PENTEKOSTE mu 33 C.E., ŵalondezgi ŵa Yesu ŵati ŵabapatizika na mzimu utuŵa, ŵakayowoyanga na malulimi ghakupambanapambana. Ici cikaŵa cimanyikwiro cakuti ŵapika cawanangwa ca mzimu. (1 Kor. 12:4-10) Kasi ŵanthu ŵakacita wuli ŵati ŵawona cawanangwa ici na kupulika nkhani ya mpositole Petrosi? Ŵanandi “ŵakalasika mu mtima.” Ŵati ŵaciskika na Petrosi, ŵakapera na kubapatizika. Nkhani iyi yikuti: “Awo ŵakapokera mazgu ghake na mtima wose ŵakabapatizika, ndipo pa zuŵa lira ŵanthu pafupifupi vikwi vitatu ŵakasazgikako.” (Mil. 2:22, 36-41) Nga umo Yesu wakayowoyera, ŵanthu aŵa ŵakwenera kuti ŵakabapatizika mu maji mu zina la Ŵadada, la Mwana, na la mzimu utuŵa.—Mat. 28:19.
2, 3. (a) Longosorani mphambano pakati pa kubapatizika na mzimu utuŵa na kubapatizika mu zina la mzimu utuŵa. (b) Cifukwa wuli wose awo ŵakukhumba kuŵa Ŵakhristu ŵaunenesko ŵakwenera kubapatizika mu maji?
2 Ndipouli, kasi pali mphambano pakati pa kubapatizika na mzimu utuŵa na kubapatizika mu zina la mzimu utuŵa? Enya. Awo ŵakubapatizika na mzimu utuŵa ŵakubabikaso kuŵa ŵana ŵa Ciuta ŵakuphakazgika na mzimu. (Yoh. 3:3) Iwo ŵakuphakazgika kuti ŵazakaŵe mathemba kweniso ŵasofi mu Ufumu wakucanya wa Ciuta, ndipo ŵali cigaŵa ca thupi lauzimu la Khristu. (1 Kor. 12:13; Gal. 3:27; Uvu. 20:6) Ntheura, pa Pentekoste mu 33 C.E. ndiposo pamanyuma pa cilimika ici, Yehova wakasora ŵanthu awo ŵazamuŵa ŵahaliri ŵamoza na Khristu mwa kuŵabapatiza na mzimu utuŵa. (Rom. 8:15-17) Kweni wuli pakuyowoya za ubapatizo uwo munthu wakubapatizika mu maji mu zina la mzimu utuŵa, uwo ukucitika pa maungano gha dera, ghapadera na gha cigaŵa gha Ŵakaboni ŵa Yehova mazuŵa ghano?
3 Ŵakhristu ŵaunenesko ŵakubapatizika mu maji kuti ŵalongore kuti ŵajipatulira nadi kwa Yehova Ciuta. Awo ŵakupokera nchemo yakucanya ndimo nawo ŵakucitira. Kweni ubapatizo wa mu maji ngwakukhumbikwaso comene ku ŵanthu mamiliyoni ghanandi mazuŵa ghano awo ŵakulindilira kuzakakhala kwamuyirayira pa caru capasi. Kubapatizika mu maji “mu zina la Ŵadada na la Mwana na la mzimu utuŵa” nkhwakukhumbikwa comene kuti munthu waŵe wakuzomerezgeka na Ciuta, kwali wali na cigomezgo ca kucanya panji pa caru capasi. Ntheura, Ŵakhristu wose ŵakubapatizika ŵakwenera ‘kulutilira kwenda mwa mzimu.’ (Ŵazgani Ŵagalatiya 5:16.) Kasi mukwenda mwa mzimu na kucita vinthu nga ni munthu wakujipatulira?
Ico “Kwenda mwa Mzimu” Kukung’anamura
4. Kasi “kwenda mwa mzimu” kukung’anamuraci?
4 “Kwenda mwa mzimu” kukung’anamura kuzomera kulongozgeka na mzimu utuŵa, uwo ni nkhongono yakugwira nchito ya Ciuta mu vyakucita vithu vya zuŵa na zuŵa. Cipaturo 5 ca buku la Ŵagalatiya cikulongosora mphambano ya kulongozgeka na mzimu utuŵa ndiposo kulongozgeka na makhumbiro gha thupi.—Ŵazgani Ŵagalatiya 5:17, 18.
5. Kasi munthu uyo wakulongozgeka na mzimu utuŵa wakukana milimo wuli?
5 Usange mukulongozgeka na mzimu utuŵa, mukukana milimo ya thupi. Milimo yinyake ya thupi ni “uzaghali, ukazuzi, ukwakwa, kusopa vikozgo, kucita vyamizimu, maulwani, zawe, sanji, kukalipa, mphindano, kugaŵikana, mphatuka, bina, kugubulizga, [na] kupoma vyongo mu viphikiro.” (Gal. 5:19-21) Kweni “mukukoma maluso gha thupi mwa mzimu.” (Rom. 8:5, 13) Mzimu utuŵa uzamumuwovwirani kuti muŵikenge mahara pa vinthu vyakukondweska Ciuta na kukolerana na ulongozgi wake, m’malo mwa kulongozgeka na makhumbiro gha thupi.
6. Longosorani ico cikukhumbikwa kuti tiŵe na vigaŵa vya cipambi ca mzimu.
6 Apo mzimu utuŵa ukugwira nchito mwa imwe, mukulongora mikhaliro ya Ciuta, iyo nchigaŵa ca cipambi ca mzimu. (Gal. 5:22, 23) Kweni mukumanya kuti mukwenera kucitapo kanthu kuti muŵe na mikhaliro ya Ciuta. Mwaciyelezgero, mulimi wakulima munda. Mbunenesko kuti zuŵa na maji ni vyakuzirwa comene ndipo kwambura vinthu ivi, mulimi wangavunapo kanthu yayi. Tingayelezgera mzimu utuŵa na zuŵa. Mzimu utuŵa ngwakukhumbikwa kuti tilongore vigaŵa vya cipambi ca mzimu. Kweni kasi mulimi wangavuna kalikose usange wangaleka kugwira nchito mwankhongono? (Zinth. 10:4) Yayi. Ntheura, kuti muŵe na vigaŵa vya cipambi ca mzimu, vikuthemba pa umo mukulimira dongo lakuyelezgera la mtima winu. Jifumbani kuti, ‘Kasi nkhuzomerezga kuti mzimu utuŵa unovwire kuti niŵe na vigaŵa vya cipambi cake?’
7. Cifukwa wuli kuŵazga na kulanguruka nkhwakuzirwa comene usange tikukhumba kuŵa na vigaŵa vya cipambi ca mzimu?
7 Kuti mulimi wavune vinandi wakweneraso kuthilira mbewu zake. Mwakuyana waka, kuti nase tiŵe na vigaŵa vya cipambi ca mzimu, tikukhumbikwira maji ghakuyelezgera, agho mbunenesko uwo ukusangika mu Baibolo ndiposo pa maungano Ghacikhristu. (Yes. 55:1) Nchakuwonekerathu kuti mwaphalirapo ŵanthu ŵanandi kuti Baibolo lili kulembeka kwizira mwa mzimu utuŵa. (2 Tim. 3:16) Kweniso, muzga wakugomezgeka na wakucenjera wawovwira comene kuti tipulikiske maji gha unenesko gha mu Baibolo. (Mat. 24:45-47) Apa fundo njakuwonekerathu, kuti tilongozgeke na mzimu utuŵa, tikwenera kuŵazga na kulanguruka pa Mazgu gha Ciuta. Usange tikucita nthena, tikulondezga nchimi izo “zikafumbilira na kusanda makoraghene” maucimi agho zikapika. Capadera comene nchakuti nanga mbangelo ŵalongora kuti mbakunweka comene na unenesko wakukhwaskana na Mphapu yakulayizgika ndiposo mpingo wa Ŵakhristu ŵakuphakazgika.—Ŵazgani 1 Petrosi 1:10-12.
Kasi Mzimu Ungamulongozgani Wuli?
8. Cifukwa wuli nchakuzirwa kuti mulombenge mzimu kwa Yehova?
8 Kuti mulongozgeke na mzimu vikuthemba pa kuŵazga Baibolo na kulanguruka pera yayi. Mukwenera kulutilira kulomba Yehova kuti wamovwirani na kumulongozgani. ‘Wangacita vinandi nkhanira kuluska vinthu vyose ivyo mukulomba panji kughanaghana.’ (Efe. 3:20; Luka 11:13) Ndipouli, kasi mungazgora wuli usange munthu wangamufumbani kuti: “Usange Ciuta wakumanya kale ‘vinthu ivyo tikusoŵerwa pambere tindamulombe,’ cifukwa wuli tikwenera kumulomba nipera?” (Mat. 6:8) Cifukwa cimoza nchakuti, para mukulomba mzimu utuŵa, mukulongora kuti mukuthemba wovwiri wa Yehova. Mwaciyelezgero, usange munthu wangiza kwa imwe kuti mumovwire, mungayezgayezga kumovwira. Mungamovwira cifukwa cakuti walongora kuti wakumugomezgani. (Yaniskani na Zintharika 3:27.) Mwakuyana waka, Yehova wakukondwa comene para mukulomba mzimu wake, ndipo wamupaninge.—Zinth. 15:8.
9. Kasi kwiza pa maungano Ghacikhristu kungamovwirani wuli kuti mulongozgekenge na mzimu wa Ciuta?
9 Mukumanya makora kuti mzimu wa Ciuta ungamulongozganiso usange mukusangika pa maungano gha mpingo, gha dera, na gha cigaŵa. Kufika pa maungano na kutegherezga vyose ivyo vikuyowoyeka nkhwakuzirwa comene. Kukovwira kuti mupulikiske “vinthu vyakunyang’amira vya Ciuta.” (1 Kor. 2:10) Kweniso mukusanga candulo cikuru comene para mukuzgorapo. Ghanaghanirani maungano agho mukaŵapo masabata ghanayi agho ghajumpha. Kasi nkhalinga apo mukawuskanga woko kuti muzgorepo, kuyowoya fundo zakukhwaskana na cipulikano cinu? Kasi mungakhumbikwira kusazgirako? Usange ni nthena, kakani ivyo mucitenge masabata gha munthazi. Yehova wazamuwona kuti muli ŵakukhumbisiska kucita vinandi, ndipo wazamumupani mzimu wake, uwo uzamumuwovwirani kusanga candulo na maungano.
10. Kasi kwenda mwa mzimu kukusazgapo kucemera ŵanji ku vici?
10 Kwenda mwa mzimu kukusazgapo kupulikira nchemo ya pa Uvumbuzi 22:17 yakuti: “Mzimu na mwali ŵakulutilira kuyowoya kuti: ‘Zanga!’ Ndipo waliyose uyo wakupulika wati: ‘Zanga!’ Ndipo waliyose uyo wali na nyota wize; waliyose uyo wakukhumba watore maji gha umoyo kwawanangwa.” Mzimu, uwo ukugwira nchito kwizira mu gulu la ŵakuphakazgika, ukupeleka nchemo yakukhwaskana na maji gha umoyo. Usange muli kuzomera nchemo yakuti “zanga!” kasi mukuŵikapo mtima kuyowoya kuti, “Zanga!”? Ni mwaŵi ukuru kucita mulimo wa kuponoska umoyo uwu!
11, 12. Kasi mzimu utuŵa ukovwira wuli pa mulimo wa kupharazga?
11 Mulimo wakuzirwa uwu ukucitika mwakulongozgeka na mzimu utuŵa. Mu Baibolo, tikuŵazga umo mzimu utuŵa ukagwiliranga nchito mu nyengo ya Ŵakhristu ŵakwambilira pakulongozgera ŵamishonale ku vigaŵa viphya. Mpositole Paulosi na ŵanyake “ŵakakanizgika na mzimu utuŵa kuyowoya mazgu mu cigaŵa ca Asiya” kweniso kuluta ku Bitiniya. Tikumanya yayi umo mzimu wa Ciuta ukaŵakanizgira kuluta ku malo agha, kweni tikumanya kuti mzimu ukalongozgera Paulosi ku cigaŵa cikuru ca Europe. Wakawona mboniwoni ya munthu wa ku Makedoniya uyo wakapemphanga wovwiri.—Mil. 16:6-10.
12 Lero napo, Yehova wakugwiliskira nchito mzimu wake kulongozga pa mulimo wa kupharazga pa caru cose. Wakulongozga kwizira mu mboniwoni yayi, kweni mwa Ŵakhristu ŵakuphakazgika. Ndipo mzimu ukuciska ŵabali na ŵadumbu kuti ŵalimbikirenge kupharazga na kusambizga. Tikukayika yayi kuti namwe mukucita mulimo wakuzirwa uwu. Kasi mungasazgirako yayi nyengo iyo mukucitira mulimo uwu mwakuti muŵe ŵakukondwa comene?
13. Kasi mungalongora wuli kuti mukulongozgeka na mzimu utuŵa? Yowoyani ciyelezgero.
13 Mungalongozgeka na mzimu utuŵa para mukulondezga ulongozgi uwo uli kulembeka kuti ŵanthu wa Ciuta ŵalondezgenge. Ghanaghanirani za Mihoko wa ku Japan. Pakuŵa mupayiniya muphya, wakaghanaghananga kuti ni mujira pa nkhani ya kuwelerako ku ŵakunweka, cifukwa wakawonanga kuti wakumanya yayi kukopa ŵanthu. Kweni wati waŵazga Uteŵeti Withu wa Ufumu uwo ukafuma nyengo iyo, wakasanga masacizgo gha umo wangacitira pakuwelerako ku ŵanthu ŵakunweka. Pamanyuma, burosha la Umo Tingasangira Umoyo Wakukhorweska likafumiskika. Likaŵa lakovwira comene ku ŵanthu ŵakuyowoya Cijapanizi. Mihoko wakalondezga masacizgo gha umo munthu wangacitira pakugaŵira burosha ili, comenecomene gha umo wangacitira para wakuwelerako ku ŵanweka. Ntheura, wakambiska masambiro gha Baibolo na ŵanthu awo pakwamba ŵakate ŵazomerenge yayi. Iyo wakuti, “Nkhasambizganga Baibolo ŵanthu 12, mwakuti ŵanji nkhaŵaphaliranga kuti ŵalindilire dankha.” Enya nadi, para mukwenda mwa mzimu, kulondezga ulongozgi wakupelekeka ku ŵateŵeti ŵa Yehova, muvunenge mwauzali.
Thembani Mzimu wa Ciuta
14, 15. (a) Nchivici cingawovwira ŵanthu ŵambura kufikapo kuti ŵacite nga mbanthu ŵakujipatulira? (b) Kasi mungasanga wuli ŵabwezi ŵawemi?
14 Pakuŵa muteŵeti wakwimikika, muli na mulimo wakuti mucite. (Rom. 10:14) Mungajiwona nga muli ŵakukwana viŵi yayi kucita mulimo uwu. Kweni nga umo vikuŵira na ŵakuphakazgika, Ciuta ndiyo wakutovwira kuti tiŵe ŵakwenelera. (Ŵazgani 2 Ŵakorinte 3:5.) Usange mungalimbikira ndiposo kuthemba mzimu wa Ciuta, mungacita vinthu nga munthu wakujipatulira.
15 Mbunenesko kuti nchipusu yayi kuti ŵanthu ŵambura kufikapo ŵacite vinthu fikepo kwa Ciuta withu Yehova, uyo ngwakufikapo. Suzgo lakwamba ndakuti ŵanthu awo mukacezganga nawo pakwamba ŵangazizwa na umo mukucitira vinthu sono, ndipo ‘ŵangamunenani.’ (1 Pet. 4:4) Ndipouli, mungaluwanga yayi kuti kwambira nyengo iyo, mwaŵa na ŵabwezi ŵaphya, ndipo ŵakuluska wose ni Yehova na Yesu Khristu. (Ŵazgani Yakobe 2:21-23.) Kweniso nchakuzirwa comene kumanya ŵabali na ŵadumbu mu mpingo winu. Ŵabali na ŵadumbu aŵa nchigaŵa ca “ŵabali wose mu cipulikano” pa caru cose capasi. (1 Pet. 2:17; Zinth. 17:17) Yehova wazamumuwovwirani kuti muŵe na ŵabwezi awo ŵalutilirenge kumukhuŵilizgani pa vinthu viwemi.
16. Cifukwa wuli namwe ‘mungakondwa mu mauteciteci’ nga ni Paulosi?
16 Masuzgo ghangamalirathu yayi nanga mungaŵa na ŵabwezi ŵawemi mu mpingo. Nyengo zinyake masuzgo ghangamuhangayiskani na kuwona nga palijirethu cakuti mucite. Para vyaŵa nthena mukwenera kulomba Yehova kuti wamupani mzimu wake utuŵa. Mpositole Paulosi wakalemba kuti: “Para nili muteciteci, apo ndipo nili wankhongono.” (Ŵazgani 2 Ŵakorinte 4:7-10; 12:10.) Paulosi wakamanya kuti mzimu wa Ciuta ungakhozga ŵanthu nanga ŵangalopwa comene. Ntheura, mzimu wa Ciuta ungamovwirani nyengo yiliyose iyo mwalopwa. Paulosi wakalemba kuti ‘wakakondwanga mu mauteciteci.’ Wakawonanga kuti para walopwa mzimu utuŵa ukamukhozganga. Namwe ndimo mungajipulikira.—Rom. 15:13.
17. Kasi mzimu utuŵa ungamovwirani wuli kuti mufiske kuteŵetera Yehova?
17 Tikukhumbikwira mzimu wa Ciuta kuti ticite vinthu nga mbanthu ŵakujipatulira kwa iyo. Jitorani nga mukwendeska boti ilo likwendera mphepo. Cilato cinu nchakuti muteŵetere Yehova kwamuyirayira. Mzimu utuŵa uli nga ni mphepo iyo mukukhumba kuti yimulongozgani mwakuti mukafike makora uko mukuya. Mukukhumba yayi kuyegheka na mzimu wa caru ca Satana. (1 Kor. 2:12) Mukwenera kumanya mphepo yakwenelera na kwenda nayo. Mphepo iyi ni mzimu utuŵa. Kwizira mu Mazgu gha Ciuta na gulu lake lakulongozgeka na mzimu, mzimu utuŵa ungamulongozgerani ku malo ghakwenelera.
18. Kasi mwaŵikapo mtima kucitaci, ndipo cifukwa wuli?
18 Usange mukusambira na Ŵakaboni ŵa Yehova, ndipo mukucita nawo vinthu vyauzimu, kweni mundajipatulire na kubapatizika, jifumbani kuti, ‘Cifukwa wuli nkhuziwulika?’ Usange mukumanya mulimo wa mzimu utuŵa pakufiska khumbo la Yehova ndiposo umo ukugwilira nchito, mbwenu citanipo kanthu kuyana na ivyo mwasambira. Yehova wamutumbikaninge comene. Wazamumupani mzimu wake utuŵa kwawanangwa. Usange mukabapatizika ni kale, mwawona mwekha nkhongono za mzimu utuŵa. Mwawona umo Ciuta wamukhwimiskirani na mzimu wake. Wangalutilira kumukhwimiskani, mpaka muyirayira. Ntheura, ŵikanipo mtima kuti mulutilire kwenda mwa mzimu utuŵa.
Kasi Mukukumbuka?
• Kasi “kwenda mwa mzimu” kukung’anamuraci?
• Nchivici cingamovwirani kuti mulutilire “kwenda mwa mzimu”?
• Kasi mungacita wuli vinthu nga munthu wakujipatulira?
[Cithuzithuzi pa peji 15]
Kulima dongo lakuyelezgera la mtima winu kukukhumba kulimbikira
[Vithuzithuzi pa peji 16, 17]
Kasi mukulongozgeka na mzimu wa Ciuta?