Kulongozgeka na Mzimu wa Ciuta mu Nyengo ya Ŵapositole na Mazuŵa Ghano
“Macitiro ghose agha ghakucitika na mzimu umoza wenewuwo pera.”—1 KOR. 12:11.
1. Kasi ni fundo wuli izo tidumbiskanenge mu nkhani iyi?
PA PENTEKOSTE wa mu 33 C.E., pakacitika vinthu vinyake vyakukondweska. (Mil. 2:1-4) Mzimu utuŵa ukapungulirika pa awo ŵakawungana pa nyengo iyi, ndipo Ciuta wakamba kulongozga ŵanthu ŵake mu nthowa yiphya. Mu nkhani iyo yajumpha, tikawona nthowa zinyake izo mzimu wa Ciuta ukawovwiliranga ŵanthu ŵakugomezgeka kuti ŵacite milimo yakusuzga. Kweni kasi pali mphambano wuli pa umo mzimu utuŵa ukagwiliranga nchito mu nyengo yakale na ya ŵapositole? Kasi mzimu wa Ciuta ukuŵawovwira wuli Ŵakhristu mazuŵa ghano? Tiyeni tiwone.
“Wonani! Muzgakazi wa Yehova!”
2. Kasi Mariya wakawona wuli mulimo wakuzizwiska wa mzimu utuŵa?
2 Mariya nayo wakaŵapo apo mzimu utuŵa ukapungulirikanga pa awo ŵakawungana mu cipinda ca pacanya mu Yerusalemu. (Mil. 1:13, 14) Kweni Mariya wakawonapo kale umo mzimu wa Yehova ukugwilira nchito mwakuzizwiska. Yehova wakasamuska Mwana wake kucanya na kumuŵika mu nthumbo ya Mariya uyo wakaŵa mwali wakulangwa. Nthumbo iyi yikaŵa ya “mzimu utuŵa.”—Mat. 1:20.
3, 4. Kasi Mariya wakalongora mtima wuli, ndipo ise tingamuyezga wuli?
3 Cifukwa wuli Mariya ndiyo wakasankhika pa mulimo ukuru uwu? Mungelo wati walongosora khumbo la Yehova, Mariya wakati: “Wonani! muzgakazi wa Yehova! Vicitike kwa ine mwakuyana na mazgu ghinu.” (Luka 1:38) Ivyo Mariya wakayowoya, vikavumbura ico Ciuta wakawona kale mwa iyo. Mariya wakalongora kuti ngwakunozgeka kucita khumbo la Ciuta pa nkhani iyi. Wakafumbapo yayi umo ŵanthu ŵamuwonerenge mu cikaya nesi umo nkhani iyi yikhwaskirenge ubwezi wake na Yosefe. Pakuyowoya kuti ni muzga wapasi comene, Mariya wakalongora kuti ni muteŵeti wakugomezgeka wa Yehova.
4 Kasi nyengo zinyake mukuwona kuti uteŵeti unyake ngunonono comene mwakuti mungaufiska yayi? Waliyose wangacita makora kujifumba kuti: ‘Kasi nkhugomezga Yehova na kucita vinthu mwakukolerana na khumbo lake? Kasi nkhulongora nadi mzimu wakujipeleka?’ Manyani kuti Yehova wakupeleka mzimu wake ku awo ŵakumugomezga na mtima wose na kuzomerezga mazaza ghake.—Mil. 5:32.
Petrosi Wakawovwirika na Mzimu Utuŵa
5. Kasi Petrosi wakawona wuli umo mzimu utuŵa ukagwiliranga nchito pambere Pentekoste wa mu 33 C.E. wandafike?
5 Pambere zuŵa la Pentekoste wa mu 33 C.E. lindafike, Petrosi nayo wakawonapo kale umo mzimu wa Ciuta ukugwilira nchito. Iyo pamoza na ŵapositole ŵanyake, Yesu wakaŵapa mazaza ghakufumiskira mizimu yiheni. (Mrk. 3:14-16) Nangauli Malemba ghakulongosora vinandi yayi, kweni vikuwoneka kuti Petrosi wakagwiliskiranga nchito mazaza agha. Nkhongono ya Ciuta yikamovwiraso Petrosi kwenda pa Nyanja ya Galileya nga umo Yesu wakamuphalilira. (Ŵazgani Mateyu 14:25-29.) Nchakuwonekerathu kuti Petrosi wakagomezganga mzimu utuŵa pakucita milimo yikuru. Mzimu utuŵa ukaŵaso pafupi kugwira nchito mu nthowa ziphya pa Petrosi na ŵasambiri ŵanyake.
6. Kasi mzimu utuŵa ukawovwira Petrosi kucitaci pa Pentekoste wa mu 33 C.E., kweniso pamasinda pake?
6 Pa Pentekoste wa mu 33 C.E., mzimu utuŵa ukawovwira Petrosi na ŵanyake kuti ŵambe kuyowoya viyowoyero vya ŵanthu ŵa mitundu yinyake awo ŵakiza ku Yerusalemu. Pamasinda Petrosi wakimilira na kwamba kulongosolera wumba ivyo vikacitikanga. (Mil. 2:14-36) Mungakumbuka kuti pa nyengo yinyake Petrosi wakacitapo wofi na kucita vinthu mwaphyumphyu, kweni wati wapokera mzimu utuŵa wakamba kupharazga mwacikanga nangauli wakatambuzgikanga. (Mil. 4:18-20, 31) Mzimu utuŵa ukamovwira kuŵa na vinjeru. (Mil. 5:8, 9) Wakapika nanga ni nkhongono za kuwuskira ŵakufwa.—Mil. 9:40.
7. Kasi ni visambizgo wuli vya Yesu ivyo Petrosi wakavipulikiska makora wati waphakazgika?
7 Nanga ni apo zuŵa la Pentekoste likaŵa lindafike, Petrosi wakapulikiskanga visambizgo vinandi vya Yesu. (Mat. 16:16, 17; Yoh. 6:68) Kweni pakaŵa visambizgo vinyake ivyo wakamba kuvipulikiska makora pamanyuma pa Pentekoste. Mwaciyelezgero, Petrosi wakamanyanga makora yayi fundo yakuti Yesu wazamuwuskika nga nchilengiwa cauzimu pamanyuma pa mazuŵa ghatatu, kweniso kuti Ufumu ngwakucanya. (Yoh. 20:6-10; Mil. 1:6) Fundo yakuti ŵanthu ŵangawuka na thupi lauzimu na kukawusa mu Ufumu wa kucanya yikaŵa yacilendo kwa Petrosi. Kweni wakamba kupulikiska visambizgo vya Yesu ivi pamasinda pakuti wabapatizika na mzimu utuŵa na kupika cigomezgo ca kucanya.
8. Kasi ŵakuphakazgika na ŵa “mberere zinyake” ŵali na mwaŵi wuli?
8 Visambizgo ivyo ŵasambiri ŵa Yesu ŵakatondekanga kuvipulikiska pakwamba, ŵakavipulikiska makora ŵati ŵapokera mzimu utuŵa. Mwakukhuŵilizgika na mzimu utuŵa, awo ŵakalemba Malemba Ghacigiriki ŵali kulongosora makora khumbo la Yehova mwakuti ise tisange candulo. (Efe. 3:8-11, 18) Mazuŵa ghano, ŵakuphakazgika na ŵa “mberere zinyake,” ŵakulyera lumoza cakurya cauzimu. (Yoh. 10:16) Kasi mukuwonga kuti mzimu utuŵa ukumovwirani kupulikiska Mazgu gha Ciuta?
Paulosi ‘Wakazuzgika na Mzimu Utuŵa’
9. Kasi mzimu utuŵa ukawovwira Paulosi kufiska vici?
9 Pakati pajumpha pafupifupi cilimika cimoza kufuma pa Pentekoste wa mu 33 C.E., munthu munyakeso wakapokera mzimu wa Ciuta. Munthu uyu wakaŵa Saulosi, uyo pamasinda wakamanyikwa na zina lakuti Paulosi. Ivyo mzimu utuŵa ukacita mwa Paulosi, vikutovwira nanga ndise muhanya uno. Mzimu utuŵa ukawovwira mpositole Paulosi kulemba mabuku gha mu Baibolo ghakukwana 14. Nga umo vikaŵira na Petrosi, mzimu wa Ciuta ukawovwira Paulosi kupulikiska na kulemba mwakupulikikwa makora vya cigomezgo ca umoyo wambura kufwa na kuvunda wa kucanya. Mzimu utuŵa ukawovwiraso Paulosi kucizga ŵalwari, kufumiska viŵanda, nanga nkhuwuska ŵakufwa. Kweniso mzimu utuŵa ukamupa nkhongono Paulosi kuti wacite mulimo unyake wakuzirwa comene, uwo ŵateŵeti wose ŵa Ciuta ŵakucita mazuŵa ghano nangauli ŵakucita mwamunthondwe yayi.
10. Kasi mzimu utuŵa ukawovwira wuli Paulosi kuŵa na ŵanangwa wa kuyowoya?
10 Paulosi wati ‘wazuzgika na mzimu utuŵa,’ wakamba kususka mwacikanga munthu uyo wakacitanga mayere. Kasi nduna ya ku Kipro iyo yikategherezganga cidumbirano ici yikakhwaskika wuli? Nduna iyi yikazomera unenesko, ndipo “yikazizikika na cisambizgo ca Yehova.” (Mil. 13:8-12) Paulosi wakamanyanga kuti mzimu wa Ciuta wekha ndiwo ungamovwira kuti walongosore unenesko mwacikanga. (Mat. 10:20) Pamasinda Paulosi wakapempha mpingo wa ku Efeso kuti umulomberenge mwakuti waŵe na “wanangwa wa kuyowoya.”—Efe. 6:18-20.
11. Kasi Paulosi wakalongozgekanga wuli na mzimu utuŵa?
11 Mzimu utuŵa ukamovwiranga Paulosi kuyowoya, kweni nyengo zinyake ukamukanizganga. Apo wakambanga ulendo wake wa umishonale, Paulosi wakalongozgeka na mzimu utuŵa. (Mil. 13:2; ŵazgani Milimo 16:6-10.) Mazuŵa ghano napo, Yehova wakulongozga mulimo wa kupharazga kwizira mu mzimu wake. Nga ni Paulosi, ŵateŵeti ŵa Yehova ŵakupharazga uthenga wa unenesko mwacikanga kweniso mwamwamphu. Nangauli mazuŵa ghano Yehova wakulongozga nga umo wakacitiranga mu nyengo ya Paulosi yayi, kweni tikukayika yayi kuti kwizira mu mzimu wake, wakuwoneseska kuti ŵanthu ŵamitima yiwemi ŵapulike unenesko.—Yoh. 6:44.
“Kacitiro Kakupambanapambana”
12-14. Kasi mzimu wa Ciuta ukugwira nchito pa ŵateŵeti ŵake mwakuyana? Longosorani.
12 Kasi tikukhozgeka yayi para tikuŵazga na kuwona umo Yehova wakatumbikira mpingo wa ŵakuphakazgika mu nyengo ya Ŵakhristu ŵakwambilira? Apa nchakuwonekerathu. Wonani mazgu agho Paulosi wakayowoya ku mpingo wa Ŵakorinte pa nkhani ya vyawanangwa vyakuzizwiska vya mzimu utuŵa. Iyo wakati: “Sono kuli vyawanangwa vyakupambanapambana, kweni kuli mzimu umoza; ndipo kuli mauteŵeti ghakupambanapambana, ndipouli, kuli Fumu yimoza; ndipo kuli kacitiro kakupambanapambana, ndipouli, ni Ciuta yumoza uyo wakucita vyose mu ŵanthu wose.” (1 Kor. 12:4-6, 11) Mwakuyana na khumbo la Ciuta, mzimu utuŵa ungagwira nchito mu ŵateŵeti ŵake mu nthowa zakupambanapambana. Ŵa “mberere zinyake” na ŵa “kamskambo kacoko,” wose ŵakulongozgeka na mzimu utuŵa. (Luka 12:32; Yoh. 10:16) Kweni nyengo zinyake mzimu ukugwira nchito yakuyana yayi pa Mkhristu waliyose.
13 Mwaciyelezgero, ŵalara ŵakwimikika na mzimu utuŵa. (Mil. 20:28) Kweni Mbakhristu ŵakuphakazgika wose yayi awo mbalara mu mpingo. Kasi apa tikutorapo fundo wuli? Fundo njakuti mzimu utuŵa ukugwira nchito mwakupambanapambana pa waliyose mu mpingo.
14 Mzimu uwo ukovwira ŵakuphakazgika “kuŵa ŵana” ŵa Ciuta, ndiwo ukawovwira apo Yesu wakawukanga ku ŵakufwa kuti wakapokere umoyo wambura kufwa kucanya. (Ŵazgani Ŵaroma 8:11, 15.) Ndiwoso Yehova wakagwiliskira nchito pakulenga kucanya na caru capasi. (Gen. 1:1-3) Mzimu wenewuwo, ndiwo ukawovwira Bezalelu kucita mulimo wapadera comene pa cihema, ukawovwiraso Samusoni kucita mulimo uwo ukakhumbikwiranga nkhongono zapadera, kweniso ukawovwira Petrosi kwenda pa maji. Kweni manyani kuti kulongozgeka na mzimu wa Ciuta kukupambana na kuphakazgika. Kuphakazgika ni mulimo unyake wapadera uwo mzimu wa Ciuta ukucita. Ciuta ndiyo wakusankha ŵanthu awo ŵakuphakazgika.
15. Kasi kubapatizika na mzimu utuŵa kulutilirenge? Longosorani.
15 Pambere Ciuta wandambe kuphakazga ŵanji na mzimu wake, mzimu utuŵa ukaŵa kuti ukugwira kale nchito pa ŵateŵeti ŵake mu nthowa zakupambanapambana. Mulimo wa kuphakazga ukamba pa Pentekoste wa mu 33 C.E., ndipo ucitikenge kwamuyirayira yayi. Kubapatizika na mzimu kuzamumara, kweni mzimu utuŵa uzamulutilira kugwira nchito pa ŵateŵeti ŵa Ciuta kwamuyirayira.
16. Kasi ŵateŵeti ŵa Yehova ŵakucita mulimo wuli mwakulongozgeka na mzimu utuŵa?
16 Kasi pasono pakucitika mulimo wuli uwo ukulongozgeka na mzimu wa Yehova? Lemba la Uvumbuzi 22:17 likuti: “Mzimu na mwali ŵakulutilira kuyowoya kuti: ‘Zanga!’ Ndipo waliyose uyo wakupulika wati: ‘Zanga!’ Ndipo waliyose uyo wali na nyota wize; waliyose uyo wakukhumba watore maji gha umoyo kwawanangwa.” Mzimu utuŵa ukovwira Ŵakhristu kulutilira kucema “waliyose uyo wakukhumba” kupokera maji gha umoyo. Ŵakhristu ŵakuphakazgika ndiwo ŵakudangilira pa mulimo uwu. Ndipouli, ŵa mberere zinyake nawo ŵakucitako mulimo uwu. Wose ŵakuzomera kulongozgeka na mzimu utuŵa pakucita mulimo uwu. Ŵanthu ŵa mu magulu ghaŵiri agha, ŵakalongora kujipeleka kwawo kwa Yehova mwa kubapatizika “mu zina la Ŵadada na la Mwana na la mzimu utuŵa.” (Mat. 28:19) Wose ŵakulongozgeka na mzimu wa Ciuta, ndipo ŵakuzomerezga mzimu uwu kuti upambike cipambi cake mwa iwo. (Gal. 5:22, 23) Nga mbakuphakazgika, ŵa mberere zinyake nawo ŵakuzomera kulongozgeka na mzimu wa Ciuta. Mzimu utuŵa ukuŵawovwira kuŵa na umoyo uwo ukukondweska Yehova.—2 Kor. 7:1; Uvu. 7:9, 14.
Lutilirani Kulomba Mzimu Utuŵa
17. Kasi tingalongora wuli kuti tikulongozgeka na mzimu wa Ciuta?
17 Kwali muli na cigomezgo ca umoyo wamuyirayira kucanya panji pa caru capasi, Yehova wangamupani “nkhongono zakuluska zakawiro” kuti mulutilire kugomezgeka na kuzakapokera njombe yinu. (2 Kor. 4:7) Ŵanji ŵangamugoskani cifukwa cakuti mukulutilira kupharazga makani ghawemi gha Ufumu. Kweni kumbukani kuti para “mukutombozgeka cifukwa ca zina la Khristu, muli ŵakukondwa, cifukwa mzimu wa ucindami, enya, mzimu wa Ciuta, ukukhala pa imwe.”—1 Pet. 4:14.
18, 19. Kasi Yehova wangatovwira wuli na mzimu utuŵa, ndipo taŵikapo mtima kucitaci?
18 Ciuta wakupeleka mwawanangwa mzimu utuŵa ku awo ŵakumulomba. Mzimu utuŵa ungamovwirani kuti musazgireko luso kweniso kuti muŵe na khumbo lakucita ivyo mungafiska mu uteŵeti. Baibolo likuti: “Ciuta, cifukwa ca kukhumba kwake kuwemi, ndiyo wakucita mwa imwe mwakuti muŵe na khumbo kweniso kuti mucite.” Tingalutilira ‘kufiska ciponosko cithu mu wofi na kutenthema,’ para tikulongozgeka na mzimu utuŵa kweniso para tikufwilirapo ‘kukoleska mazgu gha umoyo.’—Fil. 2:12, 13, 16.
19 Uku mukugomezga mzimu utuŵa, ŵikanipo mtima pa uteŵeti uliwose uwo mukucita, sazgiraniko luso, ndipo lombani wovwiri kwa Yehova. (Yak. 1:5) Yehova wamovwiraninge kupulikiska Mazgu ghake, kuzizipizga viyezgo, na kupharazga makani ghawemi. Baibolo likuti: “Lutilirani kupenja, ndipo musangenge; lutilirani kukhung’uska, ndipo kumujulikiraninge,” ndipo cinyake ico tipokerenge ni mzimu utuŵa. (Luka 11:9, 13) Ipo tiyeni tilutilire kuŵeyelera Yehova kuti tiŵe nga mbateŵeti ŵakugomezgeka awo ŵakalongozgekanga na mzimu utuŵa.
Kasi Mungalongosora?
• Nga ni Mariya, kasi tikwenera kulongora mtima wuli kuti titumbikike?
• Kasi mzimu wa Ciuta ukamulongozganga wuli Paulosi?
• Kasi ŵateŵeti ŵa Ciuta ŵakulongozgeka wuli na mzimu utuŵa mazuŵa ghano?
[Cithuzithuzi pa peji 24]
Mzimu wa Ciuta ukawovwira Paulosi kususka mwacikanga munthu wamayere
[Cithuzithuzi pa peji 26]
Mazuŵa ghano, mzimu utuŵa ukovwira Ŵakhristu wose