Zizipizgani Pakulindilira Zuŵa la Yehova
“Ku cipulikano cinu muŵikeko . . . ucivindwe [kuzizipizga].”—2 PETROS 1:5, 6.
1, 2. Kasi kuzizipizga ni vici, ndipo cifukwa wuli Ŵakhristu ŵakwenera kuzizipizga?
ZUŴA likuru la Yehova laneng’enera comene. (Joel 1:15; Zefaniya 1:14) Pakuti ndise Ŵakhristu ndipo tikukhumba kulutilira kuŵa ŵakugomezgeka kwa Ciuta, tikulindilira mwakunweka nyengo iyo muwuso wa Yehova uzamukwezgeka. Kweni pa nyengo yasono, tikutinkhika, kunyozeka, kutambuzgika, na kukomeka cifukwa ca cipulikano cithu. (Mateyu 5:10-12; 10:22; Civumbuzi 2:10) Vyose ivi vikukhumba kuti tizizipizgenge, uko kukung’anamura kukhomezga masuzgo. Mpositole Petrosi wakuticiska kuti: ‘Ku cipulikano cinu muŵikeko . . . kuzizipizga.’ (2 Petros 1:5, 6) Tikukhumbikwira kuzizipizga cifukwa Yesu wakati: “Mweneuyo wakuzizipizga mpaka kuumaliro, ndiyo wamkuponoskeka.”—Mateyu 24:13.
2 Kweniso tikusuzgika na ulwari, citima, na viyezgo vinyake. Satana wangakondwa comene usange tingataya cipulikano cithu. (Luka 22:31, 32) Yehova wangatovwira kuti tizizipizge viyezgo vyakupambanapambana. (1 Petros 5:6-11) Wonani vinthu ivyo vikacitikira ŵanthu ŵanyake, ivyo vikulongora kuti nase tingazizipizga apo tikulindilira zuŵa la Yehova, na kulutilira kuŵa na cipulikano cambura kusunkhunika.
Ulwari Undaŵatondeske
3, 4. Yowoyani ciyelezgero cakulongora kuti tingateŵetera Yehova mwakugomezgeka nangauli tingaŵa ŵalwari.
3 Pasono Ciuta kuti wakuticizga mwamunthondwe yayi, kweni wakutipa nkhongono zakuzizipizgira ulwari. (Salmo 41:1-3) Mwanakazi munyake zina lake Sharon wakati: “Kufuma waka pa wanici wane, nkhwenda pa njinga ya ŵanthu ŵakupendera. Kufuma waka apo nkhababikira nili na suzgo ku wongo, ilo likupangiska kuti nitondekenge kwenda, nisuzgikenge kuyowoya, na kutondeka kucita vinthu vinyake. Suzgo ili likacitiska kuti nikule wambura cimwemwe.” Kusambira za Yehova na malayizgano ghake ghakuti kuzamuŵa umoyo uwemi kukawovwira Sharon kuti waŵe na cilindizga ciwemi. Nangauli wakuyowoya na kwenda mwakusuzgikira, wakusangwa na uteŵeti Wacikhristu. Mu 1993, wakati: “Nangauli thupi lane lingalutilira kunyotwa, kweni cigomezgo cane mwa Ciuta na ubwezi wane na iyo ndivyo vikunisunga. Ndine wacimwemwe comene cifukwa ca kuŵa yumoza wa ŵanthu ŵa Yehova ndiposo kovwirika na iyo.”
4 Mpositole Paulosi wakaciska Ŵakhristu ŵa ku Tesalonika kuti ‘ŵakhwimiskenge ŵakudonda mtima.’ (1 Ŵatesalonika 5:14) Usange munthu wakhuŵazgika comene, wangaŵa wakwenjerwa. Mu 1993, Sharon wakalemba kuti: “Nkhajiwonanga kuti ndine wakutondekerathu, . . . ndipo nkhasuzgika maghanoghano kwa vilimika vitatu. . . . Ŵalara ŵakanipembuzga na kunipa ulongozgi. . . . Kwizira mu Gongwe la Mulinda, Yehova wakanovwira umo ningacitira na nthenda ya maghanoghano. Enya, Yehova wakupwelelera nadi ŵanthu ŵake ndipo wakumanya umo tikujipulikira.” (1 Petros 5:6, 7) Sharon wacali kuteŵetera Ciuta mwakugomezgeka apo wakulindilira zuŵa likuru la Yehova.
5. Kasi pali ukaboni wuli wakuti Ŵakhristu ŵangazizipizga suzgo la maghanoghano?
5 Ŵakhristu ŵanji ŵakusuzgika maghanoghano cifukwa ca ivyo ŵakakumana navyo kumasinda. Harley wakaŵapo apo nkhondo Yaciŵiri ya Caru Cose yikacitikanga. Nkhondo iyi yikaŵa yakofya comene, ndipo ivyo wakawona, kanandi vikamwiziranga kuturo. Para wagona, nyengo zinyake wakabwebwetanga kuti: “Ŵani maso! Cenjerani!” Para wagharaghanduka, wakasanganga kuti thupi lake lose ni mavuci pera. Ndipouli, wakamba kulondezga ulongozgi wa Ciuta, ndipo mukuluta kwa nyengo maloto agha ghakamba kucepa.
6. Kasi ni mwauli umo Mkhristu munyake wakacitira na suzgo la maghanoghano?
6 Mkhristu munyake uyo wakaŵa na suzgo la maghanoghano, vikamusuzganga kupharazga ku nyumba na nyumba. Ndipouli, wakalutilira kupharazga cifukwa wakamanyanga kuti para wakupharazga wajiponoskenge iyomwene na awo ŵakupulikira ivyo wakupharazga. (1 Timote 4:16) Nyengo zinyake wakatondekanga nanga nkhuwodira wuwo, kweni wakati: “Para mtima waweleramo, nkhalutangaso pa nyumba yinyake, na kuyezgaso. Cifukwa ca kulutilira kupharazga, nkhalutilira kuŵa wakukhora mwauzimu.” Wakasuzgikangaso kuluta ku maungano, kweni wakamanyanga kuzirwa kwa kuwungana. Mwantheura, wakayezgayezganga kuwungana.—Ŵahebere 10:24, 25.
7. Nangauli ŵanji ŵakopa kuyowoya pawumba panji kufika pa maungano, kasi ŵakuzizipizga wuli?
7 Ŵakhristu ŵanji ŵali kubabika ŵawofi comene. Mwaciyelezgero, ŵangaŵa ŵawofi kuyowoya pawumba panji kuluta ku maungano. Ghanaghanirani waka umo ŵakusuzgikira kuti ŵazgorepo pa maungano gha Cikhristu panji kuyowoya nkhani mu Sukulu ya Uteŵeti wa Ciuta. Ndipouli, ŵakuzizipizga, ndipo tikukhozgeka comene para ŵiza pa maungano na kuyowoya nkhani panji kuzgorapo.
8. Kasi nchivici cikovwira comene kuti munthu wazizipizge suzgo la maghanoghano?
8 Kupumura na kugona mwakukwana kungawovwira munthu kuti wazizipizge suzgo la maghanoghano. Kuluta ku cipatala nako kungawovwira. Kweni cakovwira comene ni lurombo na kugomezga Ciuta. Lemba la Salmo 55:22 likuti: “Katundu wako umuyeghiske Yehova ndipo Iye tiwakufighilire; kuti tiwazomerenge cara na kanthini kose kuti munthu murunji wasunkhunike.” Ipo mulimose umo vingaŵira, ‘tamirani mwa Yehova na mtima winu wose.’—Zintharika 3:5, 6.
Kuzizipizga Citima
9-11. (a) Kasi ni vici ivyo vingatovwira kuti tizizipizge para wakutemweka withu wafwa? (b) Kasi ciyelezgero ca Hana cingatovwira wuli kuti tizizipizge para awo tikutemwana nawo ŵatayika?
9 Para munyake mu mbumba wapotera, ŵabali ŵake ŵakuŵa na citima cikuru comene. Abrahamu wakatengera cifukwa ca nyifwa ya muwoli wake wakutemweka, Sara. (Genesis 23:2) Nanga ni munthu wakufikapo Yesu nayo “wakalira” apo mubwezi wake Lazaro wakapotera. (Yohane 11:35) Mwantheura nchakawiro kuŵa na citima para wakutemweka winu watayika. Ndipouli, Ŵakhristu ŵakumanya kuti kuzamuŵa ciwuka. (Milimo 24:15) Lekani ŵakuŵa “na citima nga mbanyake awo ŵalive cigomezgo” yayi.—1 Ŵatesalonika 4:13.
10 Kasi tingazizipizga wuli para wakutemweka withu watayika? Panji ciyelezgero ici cingatovwira. Kanandi citima cikulutilira yayi para mubwezi withu waya ku ulendo cifukwa tikumanya kuti wamuwerako ndipo tizamumuwonaso. Para nyifwa ya Mkhristu wakugomezgeka nayo tingayiwonanga nthena, mbwenu citima cingacepako cifukwa tikumanya kuti wazamuwuka.—Mupharazgi 7:1.
11 Kugomezga comene “Ciuta wa cisangulusko cose” kutovwirenge kuti tizizipizge para wakutemweka withu wafwa. (2 Ŵakorinte 1:3, 4) Kuwona ivyo vikacitikira Hana, uyo wakaŵa cokoro, nako kungatovwira. Mfumu wa Hana wakafwa ŵakati ŵakhala mu nthengwa vilimika vinkhondi na viŵiri pera. Kweni apo wakaŵa na vilimika 84, wakateŵeteranga nipera Yehova pa tempele. (Luka 2:36-38) Kujipeleka kwantheura kukawovwira Hana kuti wazizipizge citima ndiposo phukwa. Nyengo zose kucita milimo Yacikhristu, kusazgapo mulimo wa kupharazga Ufumu, kungatovwira kuti tizizipizge para awo tikutemwana nawo ŵatayika.
Kuzizipizga Viyezgo Vyakupambanapambana
12. Kasi ni masuzgo wuli gha mu mbumba agho Ŵakhristu ŵanyake ŵazizipizga?
12 Ŵakhristu ŵanji ŵakwenera kuzizipizga viyezgo vya mu mbumba. Mwaciyelezgero, usange yumoza mu nthengwa wacita uleŵi, cikuŵa cinthu cakucitiska citima comene. Cifukwa ca kuzizikika ndiposo citima, uyo wabudirika wangatondeka kugona tulo ndipo wangalira mwambura kupembuzgika. Cifukwa ca citima wangatondeka nanga nkhucita tumilimo tucokotucoko. Wangabudiskanga pakucita tunthu panji kucita na ngozi wuwo. Uyo wabudirika wangatondeka kurya, wangaghanda, ndiposo wangasuzgika comene maghanoghano. Wangatondeka kucita milimo yauzimu. Ndipo ŵana nawo ŵangakhwaskika comene.
13, 14. (a) Kasi mukukhozgeka wuli na lurombo ulo Solomoni wakalomba pakujulira tempele? (b) Cifukwa wuli tikulomba mzimu utuŵa?
13 Para tasangana na viyezgo nga ni ivi, Yehova wakupeleka wovwiri uwo tikukhumbikwira. (Salmo 94:19) Lurombo ulo Themba Solomoni wakalomba pakujulira tempele la Yehova lukulongora kuti Ciuta wakupulika malurombo gha ŵanthu ŵake. Solomoni wakalomba kuti: “Kulomba na kuŵeyelera kose uko munthu tiwalombe, panji ŵanthu ŵinu wose Ŵaisrayeli, pakujimanya munthu yose nthenda ya mtima wake, na kunyoloskera mawoko ghake ku nyumba yino; mupulike Imwe kucanya malo ghinu ghakukhalamo, mugowokere, mucite, mupe kwa munthu na munthu kwakuyana na nthowa zake, mweneuyo Imwe mwamumanya mtima wake (pakuti Imwe, inya Imwe pera, mukumanya mitima ya ŵana ŵa ŵanthu); mwakuti ŵamuwopeni Imwe mazuŵa ghose gha kukhala kwawo mu caru ico mukapa ŵasekuru ŵawo.”—1 Mathemba 8:38-40.
14 Cingaŵa cakovwira comene kulutilira kulomba mzimu utuŵa. (Mateyu 7:7-11) Vipambi vya mzimu vikusazgapo mikhaliro nga ni cimwemwe na mtende. (Ŵagalatiya 5:22, 23) Cikuŵa cakupembuzga comene kumanya kuti Ŵadada ŵithu ŵakucanya ŵakuzgora malurombo ghithu, ndipo m’malo mwa kuŵa na citima tikuŵa ŵacimwemwe, ndiposo m’malo mwa kuŵa ŵakukwenyelera tikuŵa ŵamtende.
15. Kasi ni malemba wuli agho ghangatovwira kuti ticepeske kwenjerwa?
15 Tingaŵa ŵakwenjerwa para tili na masuzgo. Kweni suzgo ili lingacepa usange tikukumbuka mazgu gha Yesu ghakuti: “Mungenjerwanga na umoyo winu, kuti muryengeci, panji mumwengeci; panji na thupi linu, muvwarengeci. . . . Kweni penjani nanga Ufumu wake, na urunji wake [wa Ciuta]; ndipo vyose vyeneivi viti visazgikirengeko kwa imwe.” (Mateyu 6:25, 33, 34) Mpositole Petrosi wakuticiska kuti ‘timuthulire Ciuta kwenjerwa kwithu kose, cifukwa wakutipwelelera.’ (1 Petros 5:6, 7) Nchiwemi kuyezgayezga kumazga suzgo ilo tili nalo. Ndipouli, para tacitako cigaŵa cithu, tingaluwanga yayi kuti lurombo ndwakuzirwa. Wamasalmo wakimba kuti “Kunkhuzgira nthowa yako pa Yehova; umugomezge, ndipo Iye tiwacitenge.”—Salmo 37:5.
16, 17. (a) Cifukwa wuli tingalekerathu yayi kwenjerwa? (b) Kasi tovwirikenge wuli usange tikulondezga ulongozgi wa pa Ŵafilipi 4:6, 7?
16 Paulosi wakalemba kuti: “Mungenjerwanga na kanthu; kweni mu vinthu vyose, mu kulomba na kuŵeya pamoza na kuwonga mafumbo ghinu ghamanyikwe kwa Ciuta. Ndipo mtende wa Ciuta, uwo ukuzungura kuwamo kose, uti usungilirenge mitima yinu na maghanoghano ghinu mwa Khristu Yesu.” (Ŵafilipi 4:6, 7) Mwakawiro, ŵana ŵambura kufikapo ŵa Adamu ŵangalekerathu yayi kwenjerwa. (Ŵaroma 5:12) Mwaciyelezgero, ŵanakazi Ŵacihiti awo Esau wakatora, “ŵakaŵa cakukwiyiska mtima” ku ŵapapi ŵake ŵakopa Ciuta, Isaki na Rabeka. (Genesis 26:34, 35) Timote na Trofimo ŵakwenera kuti ŵakenjerwanga cifukwa cakuti ŵakalwaranga. (1 Timote 5:23; 2 Timote 4:20) Paulosi wakenjerwanga cifukwa ca ŵasopi ŵanyake. (2 Ŵakorinte 11:28) Kweni Ciuta, uyo ‘wakupulika malurombo,’ nyengo zose ngwakunozgeka kovwira awo ŵakumutemwa.—Salmo 65:2.
17 Apo tikulindilira zuŵa la Yehova, tikovwirika na kupembuzgika na “Ciuta wa mtende.” (Ŵafilipi 4:9) Yehova ‘ngwalusungu na ucizi,’ ni ‘muwemi, ndipo wakugowokera,’ ndiposo “wakukumbuka kuti tili fuvu.” (Exodus 34:6; Salmo 86:5; 103:13, 14) Ipo ‘mafumbo ghithu ghamanyikwe kwa Ciuta.’ Ici cizamutovwira kuti tiŵe na “mtende wa Ciuta” uwo ukuluska uwo munthu wakumanya.
18. Nga umo lemba la Job 42:5 likuyowoyera, kasi ni mwauli umo ‘tingamuwonera’ Ciuta?
18 Para malurombo ghithu ghazgoreka, tikumanya kuti Ciuta wali nase. Pamasinda pakuti Yobu wazizipizga viyezgo, wakati: “Ndamupulikani [Yehova] mu khutu pera, sono maso ghane ghakumuwonani.” (Job 42:5) Para tingamumanya makora Ciuta, kuŵa na cipulikano ndiposo kuwonga ivyo wakuticitira, ivi vitipangiskenge kuti ‘timuwone’ mwakupambanako na umo tikamuwoneranga kale. Kumumanya kwanthena kukucitiska kuti tiŵe na mtende mu mtima.
19. Kasi nchivici cicitikenge usange ‘tikumuthulira Yehova kwenjerwa kwithu’?
19 Usange ‘tikumuthulira Yehova kwenjerwa kwithu,’ tingazizipizga viyezgo uku mtima wuli mu malo. Tizamuŵa na mtende ukuru comene mu mtima ndipo tizamuŵavya wofi. Maghanoghano ghithu ghaŵenge ghakukhazikika ndipo tenjerwenge comene yayi.
20, 21. (a) Kasi nkhani ya Stefano yikulongora wuli kuti munthu wangaŵa na mtende para wakutambuzgika? (b) Yowoyani viyelezgero vya mazuŵa ghano ivyo vikulongora kuti munthu wangaŵa na mtende panyengo iyo wakuyezgeka.
20 Musambiri Stefano wakaŵa na mtende mu mtima apo cipulikano cake cikayezgeka comene. Pambere wandaŵapharazgire kaumaliro, wose awo ŵakaŵa mu mphara ya Sanhedrin “ŵakawona cisko cake nga nchisko ca mungelo.” (Milimo 6:15) Wakacitanga vinthu mwamtende, nga ni mungelo, thenga la Ciuta. Stefano wakati wayowoya kuti ndiwo ŵali na mulandu wakukoma Yesu, ŵeruzgi “ŵakalasika ku mitima yawo, na kumumemenera mino.” Stefano ‘wakazura mzimu utuŵa, na kudodoliska kucanya, wakawona ucindami wa Ciuta, na Yesu wakwimilira ku woko la malyero la Ciuta.’ Stefano wakakhozgeka na mboniwoni iyi, ndipo wakagomezgeka mpaka nyifwa. (Milimo 7:52-60) Nangauli ise tikuwona mboniwoni yayi, nase para tikutambuzgika tingaŵa na mtende wakufuma kwa Ciuta.
21 Wonani ivyo ŵakayowoya Ŵakhristu ŵanyake awo ŵakakomeka na cipani ca Nazi mu nyengo ya Nkhondo Yaciŵiri ya Caru Cose. Pakulongosora ivyo vikamucitikira mu khoti, munyake wakati: “Ŵakaniphalira kuti nikomekenge. Nkhategherezga, ndipo nkhati nayowoya mazgu ghakuti, ‘Uŵe wakugomezgeka kuya kafika na ku nyifwa,’ na mazgu ghanyake gha Fumu yithu, nkhakhala cete. Kweni kunifipira mtima yayi. Nili na mtende ukuru wakuti mungawupulikiska yayi!” Mkhristu muwukirano uyo wakaŵa pafupi kukomeka mwa kudumurika mutu, wakalembera ŵapapi ŵake kuti: “Kwakhala maora ghacoko waka kuti nikomeke. Ndipouli, nyengo yicalipo yakuti ningasintha maghanoghano. Kweni kasi para ningakana Fumu yithu nizamuŵaso na cimwemwe mu caru ici? Napacoko pose! Kweni sono manyani kuti nangauli nifwenge, nifwenge wacimwemwe na mtende.” Tikukayika yayi kuti Yehova wakovwira ŵateŵeti ŵake ŵakugomezgeka.
Namwe Mungazizipizga
22, 23. Kasi mungaŵa ŵakusimikizga za vici apo mukulindilira zuŵa la Yehova mwakuzizipizga?
22 Panji mungaŵa na masuzgo ghanthena agho ghayowoyeka yayi. Ndipouli, munthu wakopa Ciuta Yobu wakaneneska apo wakati: “Munthu wakubabika na mwanakazi mazuŵa ghake ngacoko waka na kuzura visuzgo.” (Job 14:1) Panji ndimwe mupapi uyo wakuyezgayezga kusambizga ŵana ŵake vinthu vyauzimu. Ŵana ŵinu ŵakwenera kuzizipizga viyezgo ku sukulu, ndipouli, mukwenera kuti mukukondwa comene para mukuwona kuti ŵakusunkhunika yayi, kweni ŵakulutilira kukondweska Yehova na kupulikira ulongozgi wake. Mutepanji namwe mukukumana na viyezgo ndiposo masuzgo ku nchito. Kweni mungazizipizga vyose ivi cifukwa Yehova ‘wakumufighilirani mazuŵa na mazuŵa.’—Salmo 68:19.
23 Mungajiwona nga ndimwe munthu wakuzirwa viŵi yayi, kweni kumbukani kuti Yehova wazamuluwapo yayi mulimo winu na citemwa ico mukulongora ku zina lake. (Ŵahebere 6:10) Wangamovwirani kuti muzizipizge viyezgo. Mwantheura, lutilirani kusazga khumbo la Ciuta mu malurombo ghinu ndiposo mu ivyo mukukhumba kucita. Para mucitenge nthena, mungaŵa ŵakusimikizga kuti Yehova wamovwiraninge na kumutumbikani apo mukulindilira zuŵa lake mwakuzizipizga.
Kasi Mungazgora Wuli?
• Cifukwa wuli Ŵakhristu ŵakukhumbikwira kuzizipizga?
• Nchivici ico cingatovwira kuti tizizipizgenge ulwari ndiposo para awo tikuŵatemwa ŵapotera?
• Kasi lurombo lukutovwira wuli kuti tizizipizgenge viyezgo?
• Cifukwa wuli tingati nchamacitiko kulindilira zuŵa la Yehova mwakuzizipizga?
[Cithuzithuzi pa peji 17]
Kugomezga Yehova kukutovwira kuti tizizipizgenge para awo tikuŵatemwa ŵatayika