LAYIBULARE YA PA INTANETI ya Watchtower
Watchtower
LAYIBULARE YA PA INTANETI
Chitumbuka
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • MAUNGANO
  • w08 1/1 pp. 27-30
  • Kupumuzgika ku Masuzgo gha pa Unyamata

Vidiyo palije.

Phepani, pali suzgo linyake.

  • Kupumuzgika ku Masuzgo gha pa Unyamata
  • Gongwe la Mulinda Likupharazga Ufumu wa Yehova—2008
  • Mitu Yichoko
  • Nkhani Zakuyanako na Iyi
  • Nkhawira mu Cipingo ca Kucita Vinthu Viheni
  • Yehova Wakaniponoska
  • Wakutemweka Withu Wakawombokwa
  • Kumarana na Maghanoghano Ghaheni
  • Baibolo Likusintha Umoyo wa Ŵanthu
    Gongwe la Mulinda Likupharazga Ufumu wa Yehova—2009
  • Baibolo Likusintha Umoyo wa Ŵanthu
    Gongwe la Mulinda Likupharazga Ufumu wa Yehova—2012
  • Muŵaphalirenge Kuti Mukuŵatemwa
    Ivyo Vikaŵachitikira
Gongwe la Mulinda Likupharazga Ufumu wa Yehova—2008
w08 1/1 pp. 27-30

Kupumuzgika ku Masuzgo gha pa Unyamata

Nga ni Umo Yikayowoyekera na Eusebio Morcillo

Mu Seputembala 1993, nkhaluta ku jere la civikiliro cikuru. Cifukwa ico nkhalutira cikaŵa kukabapatiza mudumbu wane Mariví, uyo wakaŵa ku jere. Ŵanthu awo ŵakakhaliranga lumoza na Mariví mu jere ndiposo ŵalaŵiliri ŵa jere, ŵakawonelera ubapatizo uwu. Pambere nindalongosore ivyo vikapangiska kuti tiŵe ku jere, lekani nilongosore dankha za umo umoyo withu ukaŵira apo tikaŵa ŵanici.

N KHABABIKIRA ku Spain, pa Meyi 5, cilimika ca 1954, ndipo mu nyumba yakwithu ine ndine wakwamba. Mariví wakaŵa wacitatu. Agogo ŵithu ŵakatilera mu cisopa ca Katolika, ndipo nili na nkhani zinandi za kukondweska za pa wanici wane zakukhwaskana na umo nkhaŵira wakujipeleka kwa Ciuta pamoza na iwo. Kweni ŵapapi ŵane ŵakasopanga yayi. Nyengo zose adada ŵakatimbanga amama na ise wuwo. Nyengo zose tikaŵanga na wofi, ndipo cikanikwenyelezganga comene kuwona amama ŵakusuzgika.

Ku sukulu nako nkhasangana na masuzgo ghanyake. Yumoza wa ŵasambizgi, uyo wakaŵa wasembe, wakatibwanyiskanga mitu ku ciwumba para tazgora zgoro lautesi. Wasembe munyake wakacitanga uzaghali na ŵana para ŵakuweleramo nchito iyo ŵacita ku nyumba. Kweniso, visambizgo vya Ŵakatolika, nga ni cisambizgo ca helo vikanitimbanizganga, ndiposo kunofya. Nkhamba kuleka kujipeleka kwa Ciuta.

Nkhawira mu Cipingo ca Kucita Vinthu Viheni

Pakuti pakaŵavya munthu wakuti wanilongozgenge kucita vinthu mu nthowa yakukondweska Ciuta, kanandi nkhacitanga nkharo ziheni ndiposo nkhaza ku malo gha kuvinilako. Kanandi ku malo agha kukacitikanga mbembe ndipo vimayi, macheni, mabotolo, na tuvitengo, ndivyo vikaŵa vyakutimbirana. Nangauli ine nkhacitangako comene yayi mbembe, kweni pa ulendo unyake ŵakanitimba mpaka nkhazemphuka.

Nkhaleka kuluta ku malo agha, ndipo nkhamba kuluta ku ghanyake. Nanga ni ku malo agha, nako kukaŵa ŵanthu ŵanandi awo ŵakamwanga minkhwara ya kuzweteska wongo. Kweni m’malo mwa kusangwa ndiposo kuŵa na mtende mu maghanoghano, minkhwara iyi yikanipangiska kuti niŵenge na cizgumbu ndiposo kwenjerwa.

Nangauli nkhasangwanga nawo yayi umoyo uwu, kweni nkhakopa munung’una wane José Luis na mubwezi wane Miguel kuti nawo ŵacitenge ivyo ine nkhacitanga. Ine pamoza na ŵanyane ŵanandi ku Spain tikanangika na caru. Nkhacitanga vyose ivyo ningafiska kuti nisange ndarama zakugulira munkhwara wakuzweteska wongo. Nkhaleka kucindikika.

Yehova Wakaniponoska

Pa nyengo iyi, nkhatemwanga kuphalira ŵabwezi ŵane kuti Ciuta waliko, ndiposo ng’anamuro la umoyo. Nkhamba kupenja Ciuta mwa kupenja munthu wakuti nimuphalire maghanoghano ghane. Nkhawona kuti Francisco uyo nkhagwiranga nayo nchito wakaŵa wakupambana na ŵanji. Wakawonekanga wakukondwa, waunenesko mtima, na walusungu, ndipo nkhaghanaghana kuti nimuphalire ivyo vikaŵa mu mtima wane. Francisco wakaŵa yumoza wa Ŵakaboni ŵa Yehova, ndipo wakanipa Gongwe la Mulinda ilo likaŵa na nkhani yakukhwaskana na munkhwara wakuzweteska wongo.

Pamanyuma pa kuŵazga nkhani iyi, nkhalomba kwa Ciuta kuti wanovwire. Nkhalomba kuti: “Fumu nkhumanya kuti muliko, ndipo nkhukhumba kumumanyani na kucita khumbo linu. Conde novwirani.” Francisco na Ŵakaboni ŵanji ŵakanikhozganga na mazgu gha mu Baibolo ndipo ŵakanipangaso mabuku ghakulongosora Baibolo kuti niŵazgenge. Nkhamanya kuti ŵakanipanga wovwiri uwo nkhapempha kwa Ciuta. Mwambura kucedwa nkhamba kuphalirako ŵabwezi ŵane ndiposo José Luis za ivyo nkhasambiranga.

Zuŵa linyake apo tikaweranga ku malo agho kukaŵa vyakuvinavina na ŵabwezi ŵane, nkhajipatura ku gulu ili. Nkhaleka kwendezgana nawo, ndipo nkhaghanaghanira umo uheni uwo tikacitanga cifukwa ca munkhwara wakuzweteska wongo ukaŵira. Penepapo, nkhaghanaghana kuti nileke umoyo uwu ndipo niŵe yumoza wa Ŵakaboni ŵa Yehova.

Nkhapempha Baibolo kwa Francisco, ndipo wakanipa limoza pamoza na buku lakuti Unenesko Weneuwo Ukulongozgera ku Umoyo wa Muyirayira.a Nkhati naŵazga za layizgo la Ciuta lakuti wazamufyura sozi lose na kuwuskapo nanga ni nyifwa, nkhakayika yayi kuti nasanga unenesko uwo ungazgora ŵanthu kuŵa ŵanangwa. (Yohane 8:32; Civumbuzi 21:4) Pamanyuma pake nkhaluta ku Nyumba ya Ufumu ya Ŵakaboni ŵa Yehova. Ico cikanikondweska comene nchakuti nkhasanga ŵanthu ŵaubwezi.

Pakuti nkhaŵa wakukhumbisiska kuti niphalireko ŵanyane ivyo nkhawona ku Nyumba ya Ufumu, mwambura kucedwa nkhacema José Luis ndiposo ŵabwezi ŵane na kuŵaphalira vyose. Mazuŵa ghacoko waka pamanyuma pake, tose tikaluta ku ungano. Msungwana munyake uyo wakakhala panthazi zithu wakatilaŵiskanga ndipo mwaluŵiro wakalaŵiskangaso kumphepete. Wakazizwa kuwona gulu la ŵanthu ŵa masisi ghatali ndiposo ŵambura kuwoneka makora, ndipo wakayezgayezga comene kuti waleke kuŵalaŵiskaso. Wakwenera kuti wakazizwa kuwona kuti apo tikizaso ku Nyumba ya Ufumu sabata yakulondezgapo tikavwara masuti ndiposo matayi.

Pamanyuma pake, ine na Miguel tikaluta ku ungano wa dera wa Ŵakaboni ŵa Yehova. Tikaŵa tindawonepo ŵanthu ŵa vilimika vyakupambanapambana ŵakutemwana nthena. Ungano ukacitikira ku malo agho kukacitikiranga vyakuvinavina agho zuŵa linyake tikalutako. Kweni pa nyengo iyi, malo agha ghakasintha ndiposo sumu izo tikapulikizganga zikaŵa zakukhozga.

Gulu lithu lose likamba kusambira Baibolo. Pakati pajumpha myezi yinkhondi na yitatu, pa Julayi 26, 1974, Miguel na ine tikabapatizika. Tose tikaŵa na vilimika 20. Ŵanalume ŵanyake ŵatatu na mwanakazi yumoza, awo ŵakaŵa mu gulu lithu, nawo ŵakabapatizika pakati pajumpha myezi yinayi. Ivyo nkhasambira kufuma mu Baibolo vikaniciska kuti nambe kovwira amama nchito za pa nyumba na kuŵaphalira za cipulikano cane ico nkhasanga. Tikamba kutemwana. Nkhasangangaso nyengo yakovwilira ŵanung’una ŵane ndiposo ŵadumbu ŵane.

Nyengo yikati yalutapo, amama na ŵabali ŵane wose kupatulako yumoza, ŵakamba kusambira unenesko wa mu Baibolo ndipo ŵakabapatizika na kuŵa Ŵakaboni ŵa Yehova. Mu 1977, nkhatora mwanakazi zina lake Soledad. Wakaŵa msungwana yura wakazizwa comene apo tikiza ku Nyumba ya Ufumu kakwamba. Pakati pajumpha myezi yicoko waka, tose tikamba kucita upayiniya wa nyengo zose.

Wakutemweka Withu Wakawombokwa

Apo mudumbu wane Mariví wakaŵa mwanici, munthu wankhaza wakamukolelera ndipo ici cikapangiska kuti umoyo wake uŵe uheni. Peneapo wakaŵa na vilimika vya pakati pa 13 na 19, wakamba kucita nkharo ziheni nga ni kumwa munkhwara wakuzweteska wongo, kwiba, ndiposo kucita uzaghali. Apo wakaŵa na vilimika 23, wakakakika na kujalirika mu jere umo wakakalutilira kucita nkharo yake.

Pa nyengo iyi, nkhateŵeteranga nga mulaŵiliri wakwendakwenda wa Ŵakaboni ŵa Yehova. Mu 1989, ine pamoza na Soledad tikagaŵilika kukateŵetera mu dera ilo mukaŵa jere leneilo wakaŵako Mariví. Ŵamazaza ŵakaŵa kuti ŵamupoka mwana wake musepuka, ndipo wakatimbanizgika comene nakuti wakakhumbanga yayi kuti walutilire kuŵa wamoyo. Zuŵa linyake nkhaluta kukamuwona, na kumupempha kuti nisambirenge nayo Baibolo ndipo wakazomera. Pamanyuma pakusambira nayo kwa mwezi umoza, wakaleka kugwiliskira nchito munkhwara wakuzweteska wongo ndiposo kukhweŵa hona. Cikanikondweska comene kuwona umo Yehova wakamupira nkhongono zakuti wasinthe vyose ivi.—Ŵahebere 4:12.

Pakati pajumpha nyengo yicoko waka kufuma apo wakambira kusambira, Mariví wakamba kuphalirako ŵanyake awo wakakhalanga nawo lumoza ndiposo ŵalaŵiliri ŵa jere unenesko wa mu Baibolo. Nangauli ŵakamutumizga ku jere linyake kweni wakalutilira kucita mulimo wa kupharazga. Mu jere linyake wakapharazganga ku cipinda na cipinda. Kwa vilimika vinandi, Mariví wakambiska masambiro gha Baibolo na ŵanthu ŵanandi awo wakakhalanga nawo mu majere ghakupambanapambana.

Zuŵa linyake, Mariví wakaniphalira kuti wakukhumba kujipatulira kwa Yehova na kubapatizika. Kweni wakazomerezgekanga yayi kufuma mu jere, ndiposo pakaŵavya uyo wakazomerezgeka kuti wanjire mu jere na kumubapatiza. Wakazizipizga ukhaliro wa mu jere ili kwa vilimika vinyake vinayi. Kasi nchivici cikamovwira kulutilira kuŵa na cipulikano? Pa nyengo iyo mpingo ukaŵa na ungano, nayo wakaŵazganga mabuku gha nkhani izo zikasambilikanga pa ungano uwo, peneapo wakaŵa mu jere. Kweniso wakaŵazganga Baibolo na kulomba nyengo zose.

Nyengo yikati yajumphapo, Mariví wakatumizgika ku jere la civikiliro cikuru ilo likaŵa na malo agho ŵakapangapo ciziŵa ca maji ico ŵakagezangapo. Iyo wakawona kuti panji wangabapatizika pa malo agha. Paumaliro, Mariví wakazomerezgeka nadi kubapatizika. Ndipo umu ndimo vikacitikira kuti nkhadumbe nkhani ya ubapatizo wake. Nkhaŵa nayo pa cakucitika cakukondweska comene pa umoyo wake.

Cifukwa ca ivyo wakacitanga kumanyuma, Mariví wakasangika kuti wali na EZI. Ndipouli nkharo yake yiwemi yikamucitiska kuti wafume mu jere mu Malici, 1994. Wakati wafuma mu jere wakhalanga na amama na kulutilira kuŵa Mkhristu, ndipo pakati pajumpha vilimika viŵiri wakafwa.

Kumarana na Maghanoghano Ghaheni

Naneso nkhaŵa na vinyake ivyo vikanicitikira cifukwa ca ivyo nkhacitanga kumanyuma. Nkhaza izo ŵadada ŵakanicitiranga kweniso ivyo nkhacitanga apo nkhaŵa na vilimika vya pakati pa 13 na 19, vikakhwaska comene umoyo wane. Nkhati nakura nkhatemwanga kujipa mulandu kweniso kujiwona kuŵa wambura kwenelera. Nyengo zinyake nkhakhuŵazgikanga comene. Kweni Mazgu gha Ciuta ghanovwira comene kumarana na maghanoghano ghaheni agha. Kulanguluka mwakuwerezgawezga pa malemba nga ni Yesaya 1:18 na Salmo 103:8-13 kwanovwira kuti nicepeskeko kujipa mlandu kwa vilimika vinandi.

Lurombo nalo lwanovwira kuti nicepeskeko maghanoghano gha kujiwona kuŵa wambura kwenelera. Kanandi masozi ghakafumanga mu maso pakulomba. Ndipouli mazgu agho ghali pa lemba la 1 Yohane 3:19, 20 ghakunikhozga comene. Lemba ili likuti: “Na ceneici titi timanyenge kuti tili ŵa unenesko, ndipo panthazi pake titi tikhomeske mtima withu, mu vyeneivyo mtima withu ukutisuska; cifukwa Ciuta ndi mukuru wakuluska mtima withu, ndipo wakumanya vyose.”

Pakuti nkhulomba kwa Ciuta na mtima “wakuphyoka,” nkhumanya kuti ndine muheni yayi nga ni umo nkhaghanaghaniranga pakwamba. Baibolo likuciska wose awo ŵakupenja Yehova kuti iyo wakuŵatinkha yayi awo ŵaleka ivyo ŵakacitanga pakwamba na kwamba kucita khumbo lake.—Salmo 51:17.

Nyengo zose para namba kujikayikira, nkhazuzganga maghanoghano ghane na fundo ziwemi nga ni izo zikuzunurika pa Ŵafilipi 4:8. Nili kusunga pamtima lemba la Salmo cipaturo 23 ndiposo Upharazgi wa pa Lupiri. Para namba kuŵa na maghanoghano ghaheni, Malemba agha ghakunovwira. Kughanaghanira malemba agha kukunovwira comene para tulo twanimalira usiku.

Wovwiri unyake nkhuwusanga para muwoli wane na Ŵakhristu ŵanji ŵakukhwima ŵakuniwonga. Nangauli pakwamba, vikanisuzganga kuzomerezga mazgu ghawo ghakukhozga, Baibolo lanovwira kupulikiska kuti kutemwa “kukupulikana vyose.” (1 Ŵakorinte 13:7) Nasambira kuŵa wakujiyuyura mwa kuzomerezga maubudi ghane.

Candulo ico nacisanga pa kumarana na maghanoghano ghaheni nchakuti ndine mulaŵiliri wakwendakwenda walusungu. Tose, ine na muwoli wane takwaniska vilimika pafupifupi 30 mu uteŵeti wa nyengo zose wa kupharazga makani ghawemi. Cimwemwe ico nkhusanga cifukwa ca kuteŵetera ŵanji cikunovwira kuti nileke kughanaghanira comene ivyo nkhacitanga kale.

Sono, para nkhulaŵiska kumanyuma na kughanaghanira vitumbiko ivyo Yehova wanipa, nkhujipulika nga ni umo wakajipulikira wamasalmo kuti: “Tumbika Yehova . . . wakugowokera maubendezi ghako ghose, wakucizga maurwali ghako ghose, wakuwombora umoyo wako ku Sheol, wakukubofya na cifundu na cisungusungu.”—Salmo 103:1-4.

[Mazgu ghamusi]

a Lakupharazgika na Ŵakaboni ŵa Yehova kweni sono likusindikizgikaso cara.

[Mazgu Ghakukhozgera pa peji 30]

Kanandi nkhajipanga mulandu kweniso kujiwona kuŵa wambura kwenelera. Kweni Mazgu gha Ciuta ghanovwira comene kumarana na maghanoghano ghaheni agha

[Cithuzithuzi pa peji 27]

Munung’una wane José Luis na mubwezi wane Miguel ŵakalondezga nkharo yane yiheni ndiposo ciyelezgero cane ciwemi

[Cithuzithuzi pa peji 28, 29]

Mbumba ya Morcillo mu 1973

[Cithuzithuzi pa peji 29]

Apo Mariví wakaŵa ku jere

[Cithuzithuzi pa peji 30]

Ine na muwoli wane Soledad

    Mabuku gha Chitumbuka (1982-2023)
    Fumani
    Njirani
    • Chitumbuka
    • Tumizgani
    • Ivyo Mukukhumba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malango
    • Phangano
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Njirani
    Tumizgani