Pwelelerani ‘Uteŵeti Uwo Mwawupokera mu Fumu’
“Laŵiska [pwelelera] uteŵeti uwo wawupokera mu Fumu, kuti uwufiske.”—KOL. 4:17.
1, 2. Kasi Ŵakhristu ŵali na mulimo wuli wakuti ŵacitire ŵanthu?
TILI na mulimo wakuzirwa comene wakuti ticitire ŵanthu awo tikukhala nawo pafupi. Ivyo ŵasankhenge sono vingalongora usange ŵazamupona panji yayi pa nyengo ya “cisuzgo cikuru.” (Civ. 7:14) Uyo wakalemba buku la Zintharika wakati: “Thaska awo ŵakuguzikira ku nyifwa; ŵalekiska awo ŵakunyanyata [ŵakupenthyapenthya] kuya ku nyifwa.” Mazgu agha ngankhongono comene. Para tikutondeka kucenjezga ŵanthu za suzgo iyo yizamuŵacitikira, mulandu wa ndopa uzamuŵa pa ise. Lemba ili likutiso: “Usange ukuti, ‘Kuti tikacimanya cara ici,’ asi uyo wakupima mtima wa munthu wakuciwona? Asi uyo wakusunga mzimu wako wakucimanya ndipo tiwawezgerenge kwa munthu kwakulingana na mulimo wake?” Ŵateŵeti ŵa Yehova, ŵangayowoya yayi kuti ‘ŵakumanya cara’ za suzgo ilo lizamuwira ŵanthu.—Zinth. 24:11, 12.
2 Yehova wakuzirwiska umoyo. Wakuciska ŵateŵeti ŵake kuti ŵayezgeyezge comene kovwira ŵanthu kuti ŵazakapone. Muteŵeti waliyose wa Ciuta wakwenera kupharazga uthenga wa kuponoska umoyo uwo wuli mu Baibolo. Mulimo withu ukuyana na wa mulinda uyo wakulizga mbata kucenjezga ŵanthu para wawona kuti kukwiza cilwani. Tikukhumba yayi kuti ndopa za ŵanthu awo ŵazamuparanyika zizakaŵe pa mutu withu. (Ezek. 33:1-7) Ipo nchakuzirwa comene kuti tifwilirepo ‘kupharazga mazgu.’—Ŵazgani 2 Timote 4:1, 2, 5.
3. Mu nkhani iyi ndiposo ziŵiri zakulondezgapo, kasi tidumbiskanenge vici?
3 Mu nkhani iyi tiwonenge umo tingatondera vyakujandizga ivyo tikusangana navyo pa mulimo withu wa kuponoska umoyo ndiposo umo tingawovwilira ŵanthu ŵanandi kuti ŵazakapone. Mu nkhani yakulondezgapo tizamuwona umo tingaŵira na luso lwa kasambizgiro. Mu nkhani yacitatu iyo tizamusambira mu Gongwe ili, tizamuwona vinthu vinyake vyakukhozga ivyo ŵapharazgi ŵa Ufumu ŵakukondwa navyo pa caru cose capasi. Kweni pambere tindawone nkhani izi, cingaŵa ciwemi kumanya vinthu vinyake ivyo vikucitiska nyengo yithu iyi kuŵa yakusuzga comene.
Ivyo Vyacitiska Ŵanandi Kuŵavya Cigomezgo
4, 5. Ni vinthu wuli ivyo vikucitikira ŵanthu, ndipo ni mwauli umo ŵanandi ŵakucitira para vyaŵacitikira?
4 Vinthu ivyo vikucitika mu caru sono vikulongora kuti “umaliro wa mgonezi” wuli pafupi comene. Vinthu ivyo vikucitikira ŵanthu sono ndivyo Yesu na ŵasambiri ŵake ŵakati vizamuŵa vimanyikwiro vya “mazuŵa gha ku umaliro.” “Mihero” panji vyakuŵinya, kusazgapo nkhondo, kupeleŵera kwa vyakurya, vindindindi, ndiposo masoka ghanyake, vyatambuzga comene ŵanthu. Ucikana malango, ndiposo mikhaliro yambura kucindika Ciuta vyati waka mbwee mu caru. Nanga ni ŵanthu awo ŵakulondezga malango gha mu Baibolo, nawo ŵakukhwaskika na masuzgo gha mu “nyengo zinonono” izi.—Mat. 24:3, 6-8, 12; 2 Tim. 3:1-5.
5 Kweni ŵanthu ŵanandi ŵakumanya yayi ng’anamuro leneco la vinthu ivyo vikucitika mu caru. Ndipo ici cacitiska kuti ŵanandi ŵaŵe ŵakwenjerwa na umoyo wawo ndiposo wa mbumba zawo. Nyifwa ya ŵakutemweka panji masoka ghanyake vikupangiska ŵanandi kukwenyelera. Ŵanthu aŵa ŵalije cigomezgo cifukwa ŵakumanya yayi ico vinthu viheni ivi vikucitikira ndiposo uko ŵangasanga wovwiri wa kuvimazgira.—Efe. 2:12.
6. Cifukwa wuli “Babulone Mukuru” watondeka kovwira awo ŵakumulondezga?
6 “Babulone Mukuru,” uwo ni ufumu wa caru cose wa cisopa cautesi, wakupembuzga viŵi yayi ŵanthu. M’malo mwake, na “vinyo [lake] la uzaghali,” wacitiska ŵanthu ŵanandi kupenthyapenthya mwauzimu. Nakuti, mwa kucita nga muzaghali, cisopa cautesi capuluska na kuŵa na mazaza pa “ŵakaronga ŵa caru,” mwa kugwiliskira nchito visambizgo vyautesi ndiposo kucita vinthu vya viŵanda ivyo vikupangiska ŵanthu kuti ŵalekenge kuzizwa para ŵakucita ivyo ŵandyali ŵakukhumba. Lekani cisopa cautesi caŵa na mazaza kweniso calekerathu kusambizga unenesko.—Civ. 17:1, 2, 5; 18:23.
7. Nchivici ico cizamucitikira ŵanthu ŵanandi, kweni ŵanji ŵangawovwirika wuli?
7 Yesu wakasambizga kuti ŵanthu ŵanandi ŵakwenda pa nthowa yisani iyo yikurazga ku pharaniko. (Mat. 7:13, 14) Ŵanthu ŵanyake ŵakwenda mu nthowa yisani iyi cifukwa ca kukanira dara ivyo Baibolo likusambizga, kweni ŵanyake ŵakwenda mu nthowa iyi cifukwa cakuti ŵali kupuluskika, panji ŵakwenderamo waka bweka, ŵakumanya yayi ivyo Yehova wakukhumba kuti ŵacite. Mutepanji ŵanji ŵangasintha umoyo wawo usange ŵangaphalirika makora ivyo Baibolo likuyowoya. Kweni awo ŵakulutilira kukhala mu Babulone Mukuru na kulutilira kukana ivyo Baibolo likuyowoya ŵazamupona yayi panyengo ya “cisuzgo cikuru.”—Civ. 7:14.
Pharazgani Mwambura ‘Kuleka’
8, 9. Kasi Ŵakhristu ŵakwambilira ŵakacita wuli apo ŵakasuskikanga, ndipo cifukwa wuli ŵakacita nthena?
8 Yesu wakati ŵasambiri ŵake ŵakwenera kupharazga makani ghawemi gha Ufumu na kovwira ŵanthu kuŵa ŵasambiri. (Mat. 28:19, 20) Mwantheura, Ŵakhristu ŵaunenesko ŵakuwona kuti nyengo zose kucita mulimo wa kupharazga nchilongolero cakuti mbakugomezgeka kwa Ciuta nakuti ndivyo cipulikano cawo cikukhumba. Lekani ŵalondezgi ŵakwambilira ŵa Yesu ŵakapharazganga mwambura kuleka nanga ni apo ŵakasuskikanga. Ŵakathembanga Yehova kuti waŵape nkhongono, ŵakamulomba kuti ŵalutilire ‘kuyowoya mazgu ghake na cikanga cose.’ Yehova pakuzgora lurombo lwawo wakaŵazuzga na mzimu utuŵa, ndipo ŵakayowoya mwacikanga mazgu gha Ciuta.—Mil. 4:18, 29, 31.
9 Kasi ŵalondezgi ŵa Yesu ŵakaleka kupharazga cifukwa cakuti awo ŵakaŵasuskanga ŵakamba kuŵacitira nkhaza? Na pacoko pose. Ŵalongozgi ŵa cisopa ca Ciyuda, ŵakati ŵapulika ivyo ŵapositole ŵakapharazganga, ŵakaŵakaka, kuŵawofya, na kuŵathyapura. Kweni ŵapositole ‘ŵakaleka cara kusambizga na kupharazga Yesu kuti ndi Khristu.’ Ŵakamanya kuti ŵakwenera “kupulikira Ciuta kwakuluska ŵanthu.”—Mil. 5:28, 29, 40-42.
10. Kasi Ŵakhristu ŵakusangana na viyezgo wuli, kweni nchivici cingacitika cifukwa ca nkharo yawo yiwemi?
10 Mazuŵa ghano, ŵateŵeti ŵanandi ŵa Ciuta kuti ŵakuzizipizga masuzgo gha kuthyapulika panji kukakika cifukwa ca mulimo wawo wa kupharazga yayi. Ndipouli, Ŵakhristu wose ŵaunenesko ŵakusangana na masuzgo ndiposo viyezgo vyakupambanapambana. Mwaciyelezgero, njuŵi yinu yakusambizgika Baibolo, yingamupangiskani kuti muŵe na nkharo yinyake panji iyo yikumucitiskani kuŵa ŵakupambanako na ŵanyinu. Ŵanyinu ŵa ku nchito, ku sukulu, panji ŵazengezgani ŵangaghanaghana kuti ndimwe ŵakukhalira cifukwa vyakusankha vinu vikukolerana na fundo za mu Baibolo. Kweni lekani kugongowa na kaghanaghaniro kawo kambura kwenelera. Caru cili mu mdima wauzimu, kweni Ŵakhristu ŵakwenera kuŵara “nga ndi malumuli.” (Fil. 2:15) Panji ŵanji awo ŵakutemwa unenesko, ŵangawona na kuwongera milimo yinu yiwemi, na kwamba kucindika Yehova.—Ŵazgani Mateyu 5:16.
11. (a) Kasi ŵanthu ŵanyake ŵangawuwona wuli mulimo wa kupharazga? (b) Kasi Paulosi wakasangana na viyezgo wuli, ndipo wakacita navyo wuli?
11 Kuti tilutilire kupharazga uthenga wa Ufumu tikwenera kuŵa na cikanga. Ŵanthu ŵanyake, nanga mbacibali, ŵangamusekani panji mwanthowa zinyake ŵangayezga kumugongoweskani. (Mat. 10:36) Mpositole Paulosi wakathyapulika kujumpha pa kamoza cifukwa ca kupharazga mwakugomezgeka. Wonani umo wakacitira na viyezgo vyanthena. Wali kulemba kuti: “Tikati tasuzgika kale, na kukhozgeka soni . . . tikakhoma mtima mwa Ciuta withu kumuphalirani ivangeli la Ciuta mu mphindano yikuru.” (1 Tes. 2:2) Paulosi wakakhumbikwiranga nadi cikanga kuti walutilire kupharazga makani ghawemi pamasinda pakuti ŵamuguguza, kumupalulira vyakuvwara, kumudupura na miciza, ndiposo kumuponya mu jere. (Mil. 16:19-24) Kasi nchivici cikamucitiska kuŵa na cikanga kuti walutilire kupharazga? Wakaŵa na cikanga cifukwa ca kukhumbisiska kucita mulimo wa kupharazga, uwo Ciuta wakamupa.—1 Kor. 9:16.
12, 13. Ni masuzgo wuli agho ŵanji ŵakusangana nagho, ndipo ni mwauli umo ŵakuyezgera kughamazgira?
12 Pangaŵaso pakusuzga kuti tilutilire kupharazga na mwamphu mu vigaŵa umo ŵanthu ŵakusangika viŵi yayi pa nyumba panji uko ŵakunweka yayi na uthenga wa Ufumu. Kasi tingacita wuli na ukhaliro wanthena? Tingakhumbikwira kukhoma mtima kuti tipharazgenge mwamwaŵi. Tingakhumbikwiraso kusintha nyengo yakupharazgira, panji kufwilirapo comene kupharazga ku vigaŵa uko tingasanga ŵanthu ŵanandi.—Yelezgerani na Yohane 4:7-15; Milimo 16:13; 17:17.
13 Masuzgo ghanyake agho tingasangana nagho ni ucekuru na ulwari, ivyo vingatiwezgera nyuma pa mulimo wa kupharazga. Usange muli na masuzgo agha, lekani kugongowa. Yehova wakumanya masuzgo ghinu ndipo wakuwonga ivyo mukumucitira. (Ŵazgani 2 Ŵakorinte 8:12.) Kwali musangane na suzgo la mtundu wuli, kwali ŵanthu ŵakumususkani, ŵakunweka yayi na uthenga winu, panji ulwari, imwe citani ivyo mungafiska kuti mupharazge makani ghawemi.—Zinth. 3:27; yelezgerani na Marko 12:41-44.
Lutilirani Kupwelelera ‘Uteŵeti Winu’
14. Kasi nchiyelezgero wuli ico Paulosi wali kulekera Ŵakhristu, ndipo ni ulongozgi wuli uwo wakapeleka?
14 Mpositole Paulosi wakazirwiskanga comene uteŵeti uwo wakapika, ndipo wakaciska awo wakasopanga nawo kuti ndimo nawo ŵacitirenge. (Mil. 20:20, 21; 1 Kor. 11:1) Yumoza mwa Ŵakhristu ŵakwambilira awo Paulosi wakaŵaciskapo mwapadera wakaŵa Arikipo. Mu kalata iyo Paulosi wakalembera Ŵakolose, wakati: “Mumunenere Arikipo, muti, Laŵiska [pwelelera] uteŵeti uwo wawupokera mu Fumu, kuti uwufiske.” (Kol. 4:17) Tikumanya yayi kuti Arikipo wakaŵa njani, ndiposo kuti wakaŵa mu ukhaliro wuli, kweni nchakuwonekerathu kuti wakapokera uteŵeti wa kupharazga. Usange ndimwe Mkhristu wakujipatulira, namwe mwapokera uteŵeti wa kupharazga. Kasi mukulutilira kupwelelera uteŵeti mwakuti muufiske?
15. Kasi kujipatulira kwa Mkhristu kukusazgapo vici, ndipo tikwenera kujifumba mafumbo wuli?
15 Pambere tindabapatizike, tikajipatulira kwa Yehova kwizira mu lurombo lwakufuma pasi pa mtima. Ici cikung’anamura kuti tikasimikizga kuti ticitenge khumbo lake. Mwantheura, tingacita makora kujifumba kuti, ‘Kasi kucita khumbo la Ciuta nkhwakuzirwa nadi pa umoyo wane?’ Tingaŵa na milimo yakupambanapambana iyo Yehova wakukhumba kuti ticite, nga nkhupwelelera mbumba yithu. (1 Tim. 5:8) Kweni kasi para tamara kucita milimo iyi, tikucita vici na nyengo yithu ndiposo nkhongono zithu? Kasi nchivici ico tikudangizga mu umoyo withu?—Ŵazgani 2 Ŵakorinte 5:14, 15.
16, 17. Kasi ni vinthu wuli ivyo Ŵakhristu awo mbawukirano panji ŵalara awo ŵalije maudindo ghanandi ŵangaghanaghanirapo?
16 Kasi ndimwe Mkhristu muwukirano wakujipatulira ndipo muli kumalizga sukulu panji muli pafupi kumalizga? Nchakuwonekerathu, kuti mulije maudindo ghakuru gha mu mbumba. Mwantheura, kasi mukukhumba kucitaci na umoyo winu? Ni vici ivyo vingamovwirani kufiska layizgo linu la kucita khumbo la Yehova? Ŵanandi ŵasankha vyakucita ivyo vikuŵapa mpata kuti ŵacite upayiniya, ndipo ŵasanga cimwemwe cikuru ndiposo mbakukhorwa cifukwa cakucita nthena.—Sal. 110:3; Muph. 12:1.
17 Mutepanji ndimwe mulara uyo wali na nkhongono, ndipo muli pa nchito kweni mulije maudindo ghanyake padera pa kujipwelelera mwekha. Nchambura kukayikiska kuti mukukondwa na milimo ya mpingo iyo mukucita kuyana na umo ndondomeko yinu yiliri. Kasi mungasazgirako cimwemwe cinu? Kasi muli kughanaghanirapo za kusazgirako uteŵeti? (Sal. 34:8; Zinth. 10:22) Mu vigaŵa vinyake, mukukhumbikwira ŵapharazgi kuti ŵapharazgire munthu waliyose uthenga wa kuponoska umoyo. Kasi mungasintha vyakucita pa umoyo winu, mutepanji kukateŵetera ku malo uko kukukhumbikwira ŵapharazgi ŵanandi ŵa Ufumu?—Ŵazgani 1 Timote 6:6-8.
18. Kasi ŵakutorana ŵanyake ŵakasintha vici pa umoyo wawo, ndipo ni vici vyaŵacitikira?
18 Wonani ivyo Kevin na Elena ŵakacita.a Iwo mba ku United States. Nga umo vikuŵira kwa ŵanandi para ŵatorana waka, ŵakaghanaghana za kugura nyumba. Wose ŵakagwiranga nchito ndipo ŵakaŵa na umoyo wakunozga. Kweni ndondomeko ya nchito yawo yikaŵapanga nyengo yicoko comene yakucitira uteŵeti wa m’munda. Ŵakawamo kuti ŵakamaliranga nyengo yawo yinandi ndiposo nkhongono zawo kupwelelera katundu wawo. Kweni ŵakati ŵawona umo ŵakutorana ŵanyake ŵakakondweranga nangauli ŵakakhalanga umoyo wambura kukhumba vinandi, Kevin na Elena ŵakasankha kusintha vyakucita pa umoyo wawo. Ŵakati ŵalomba Yehova kuti waŵalongozge, ŵakaguliska nyumba yawo na kusamira mu yicoko. Elena wakacepeskako nyengo ya kugwilira nchito, na kwamba upayiniya. Kevin wakati wawona umo muwoli wake wakakondweranga na uteŵeti, wakaleka nchito na kwamba upayiniya. Pakati pajumpha nyengo, ŵakasamira ku South America, kukateŵetera uko kukakhumbikwiranga ŵapharazgi ŵanandi ŵa Ufumu. Kevin wakuti: “Nyengo zose tikaŵanga ŵacimwemwe, kweni tikati tasankha kumalira nyengo yinandi pa vinthu vyauzimu, cimwemwe cithu caŵa cikuru comene.”—Ŵazgani Mateyu 6:19-22.
19, 20. Cifukwa wuli mulimo wa kupharazga makani ghawemi ngwakuzirwa comene kuluska milimo yose iyo yikucitika pa caru mazuŵa ghano?
19 Mulimo wa kupharazga makani ghawemi ngwakuzirwa comene kuluska milimo yose iyo yikucitika pa caru mazuŵa ghano. (Civ. 14:6, 7) Ukovwira kuti zina la Yehova lituŵiskike. (Mat. 6:9) Uthenga wa mu Baibolo ukovwira ŵanthu ŵanandi awo ŵakuwupokelera kusintha maumoyo ghawo cilimika cilicose, ndipo ici cingacitiska kuti ŵazakapone. Kweni Paulosi wakafumba kuti: “Ŵapulikenge wuli kwambura mupharazgi?” (Rom. 10:14, 15) Cingaŵa cakusuzga nadi usange pangaŵavya wakuti wapharazge. Kasi mwalekeraci kusimikizga mtima kucita vyose ivyo mungakwaniska kuti mufiske uteŵeti winu?
20 Kukuzga luso lwinu lwa kasambizgiro ni nthowa yinyake iyo mungawovwilira ŵanthu kuti ŵapulikiske ng’anamuro leneko la nyengo zinonono izi, ndiposo ivyo viŵacitikirenge kuyana na ivyo ŵasankha. Nkhani yakulondezgapo yilongosorenge umo mungaŵira na luso pakusambizga.
[Mazgu ghamusi]
a Mazina ghasinthika.
Kasi Mungazgora Wuli?
• Kasi Ŵakhristu ŵali na mulimo wuli wakuti ŵacitire ŵanthu?
• Kasi tingacita wuli na ivyo vikujandizga mulimo withu wa kupharazga?
• Kasi tingafiska wuli uteŵeti uwo tili kupokera?
[Cithuzithuzi pa peji 5]
Para mukususkika, pakukhumbikwira cikanga kuti mupharazge
[Cithuzithuzi pa peji 7]
Kasi mungacitaci usange uko mukupharazga ŵanthu ŵakusangika viŵi yayi pa nyumba?