Ivyo Vikucitika pa Nyifwa za Ŵakhristu Vikwenera Kucindika Ciuta
ŴANTHU ŵakulira. Awo ŵakulira ŵavwara vyakuvwara vyapadera, vifipa, ndipo ŵakujiponyaponya pasi cifukwa ca citima. Awo ŵakuvina, ŵakuvina mwakulondezga sumu izo zikulira. Kweni ŵanji ŵakurya na kupoma vyongo, kulongora kuti ŵakondwa. Paliso ŵanyake awo ŵagonagona pasi cifukwa ca kuloŵera phere ilo liri pa malo agha. Kasi pa malo agha pakucitika vinthu wuli? Ivi ndivyo vikucitika mu vigaŵa vinyake para kwacitika nyifwa. Ŵanthu ŵakuwungana pamoza mwakuti ŵalayirane na munthu uyo wafwa.
Ŵakaboni ŵa Yehova ŵanandi ŵakukhala uko ŵanthu ŵakugomezga mizimu ndiposo kopa ŵakufwa. Ŵanandi ŵakugomezga kuti para munthu wafwa, wakuzgoka mzimu, ndipo wangawovwira panji kupweteka ŵamoyo. Cigomezgo ici cikukolerana na vinandi ivyo vikucitika para kwacitika nyifwa. Nchakawiro kuŵa na citima para mbali withu wafwa. Nyengo zinyake, Yesu ndiposo ŵasambiri ŵake ŵakaliranga para ŵakutemweka ŵawo ŵafwa. (Yoh. 11:33-35, 38; Mil. 8:2; 9:39) Kweni pakaŵavya zuŵa ilo ŵakalira mwakutalulira nga umo ŵanthu ŵanandi ŵa mu nyengo yawo ŵakaliliranga. (Luka 23:27, 28; 1 Tes. 4:13) Cifukwa wuli? Cifukwa cimoza nchakuti ŵakamanyanga ivyo vikucitika para munthu wafwa.
Baibolo likuyowoya mwakupulikikwa kuti: “Ŵamoyo ŵakumanya kuti ŵafwenge, kweni ŵakufwa kuti ŵakumanya kanthu cara . . . Kutemwa kwawo na utinkho wawo na sanji yawo sono vyamara . . . Kulije mulimo, panji maghanoghano, panji mahara, panji vinjeru, mu malaro uko ukuya.” (Muph. 9:5, 6, 10) Malemba agha ghakulongora makora kuti para munthu wafwa wakumanya cilicose yayi. Wakughanaghana yayi, kupulika, panji kuyowoya. Mwakuyana na fundo zakuzirwa izi, kasi Ŵakhristu ŵakwenera kucita wuli vinthu pa nyifwa?
“Lekani Kukhwaska Cinthu Caukazuzi”
Nangauli Ŵakaboni ŵa Yehova mbamitundu yakupambanapambana, kweni wose ŵakukanirathu vyakucita ivyo vikukolerana na cigomezgo cakuti para munthu wafwa cigaŵa cake cinyake cikuŵa camoyo, ndipo kuti wangawovwira panji kupweteka ŵamoyo. Maluso gha kupeleka nchindi ku citanda mwa kukhala cete kwa kanyengo, kucita phwando pa nyifwa, kukumbukira ŵakufwa, kupeleka sembe ku ŵakufwa, ndiposo kugonana na munthu uyo mufumu panji muwoli wake wafwa, ngaukazuzi, ndipo Ciuta wakukondwa nagho yayi, cifukwa ghakukolerana na visambizgo vya viŵanda, vyakuti munthu para wafwa mzimu ukufwa yayi. (Ezek. 18:4) Ŵakhristu ŵaunenesko ‘ŵangamanya cara kurya pa “thebulu la Yehova” na pa “thebulu la viŵanda.”’ (1 Kor. 10:21) Iwo ŵakupulikira languro lakuti: “Fumanipo pakati pawo, . . . ndipo lekani kukhwaska cinthu caukazuzi.” (2 Kor. 6:17) Kweni nchipusu yayi kulondezga languro ili.
Muno mu Africa ndiposo kunyake ŵakugomezga kuti usange maluso ghanyake ghandacitike pa nyifwa, mizimu ya ŵasekuru ŵawo yikukwiya. Para pa nyifwa pandacitike maluso agha, awo ŵakukhala ku cigaŵa ico ŵakutembeka panji kusanga masoka. Ŵanthu ŵa Yehova ŵakuŵasuska, kuŵatuka ndiposo kuŵagega mu cikaya cifukwa ŵakucitako yayi vinthu vyambura kukolerana na Malemba pa nyifwa. Ŵanyake ŵakuyowoya kuti Ŵakhristu ŵakutemwa yayi ŵanyawo, ndiposo ŵakucindika yayi ŵakufwa. Nyengo zinyake ŵanthu awo Mbakaboni yayi ŵakupoka na kwendeska vyose vyakukhwaskana na kusunga nyifwa. Ntheura, tingacita wuli kuti tileke kupindana na awo ŵakukosera kulondezga maluso agho ghakukwiyiska Ciuta? Kasi tingacita wuli kuti tileke kucitako maluso ghaukazuzi, agho ghangatimbanizga ubwezi withu na Yehova, uwo ngwakuzirwa?
Ŵaphalirani Ivyo Mukugomezga
Mu vigaŵa vinyake muli kaluso kakuti ŵabali ŵa mbumba iyo mwacitika nyifwa ŵayowoye ndondomeko ya umo ŵacitirenge. Pa cifukwa ici, Mkhristu wakugomezgeka wakwenera kulongosora makora kuti Ŵakaboni ŵa Yehova ndiwo ŵalongozgenge vyose mwakuyana na fundo za mu Baibolo. (2 Kor. 6:14-16) Ivyo vicitikenge pa nyifwa vikwenera cara kutimbanizga njuŵi za Ŵakhristu ŵanyithu panji kukhuŵazga ŵanthu awo ŵakumanya ivyo tikugomezga na kusambizga vyakukhwaskana na ŵakufwa.
Para ŵalomba kuti mpingo ulongozge pa nyifwa, mulara wa mpingo wangawovwira Ŵakhristu awo mbali wawo wafwa kuti ŵapulikiske fundo za mu Baibolo zakukhwaskana na nyifwa, mwakuti vyose ivyo vicitikenge viŵe vyakukolerana na ulongozgi wa mu Malemba. Usange ŵanji ŵakukhumba kucita maluso ghaukazuzi, cikuŵa ciwemi kulongosora mwacikanga ndiposo mwanchindi ivyo Ŵakhristu ŵaunenesko ŵakugomezga. (1 Pet. 3:15) Kweni wuli usange ŵanji ŵakukosera kuti ŵacite maluso ghaukazuzi agha? Mbwenu awo ŵaferwa ŵangaŵalekera kuti ŵalongozge ndiwo. (1 Kor. 10:20) Para vyaŵa nthena, nkhani ya nyifwa yingayowoyeka mu Nyumba ya Ufumu panji pa malo ghanyake ghakwenelera, kuti Ŵakhristu awo mbali wawo wafwa ndiposo ŵanthu ŵanyake awo ŵali na citima cifukwa ca uyo wafwa ŵasange “cisangulusko cakufuma mu Malemba.” (Rom. 15:4) Nangauli ku nkhani kungaŵavya thupi, kucita nthena nkhwakuzomerezgeka. (Dute. 34:5, 6, 8) Citima cingakwera comene cifukwa ca vyakuyowoya na vyakucita vya ŵanthu ŵambura kupulikana, kweni tikupembuzgika para takumbuka kuti Ciuta, mweneuyo wakutipa “nkhongono zakuluska zakawiro” wakuwona kuti tikuyezgayezga kucita ivyo ni vyakwenelera.—2 Kor. 4:7.
Lemberanithu Ivyo Mukukhumba Kuti Ŵazakacite
Usange munthu walemberathu ivyo wakukhumba kuti vizakacitike pa nyifwa yake, cikuŵa cipusu kudumbiskana na ŵabali ŵake awo Mbakaboni yayi, cifukwa nchakuwonekerathu kuti ŵazamucindika ivyo uyo wafwa wakalemba. Pa vinthu vyakuzirwa ivyo wangalemba, wangasazgapo umo ŵazamulongozgera vyose, uko ŵazamucitira vyose na uyo wazamulongozga. (Gen. 50:5) Cikalata cantheura cikuŵa cankhongono comene usange casayinika na ŵanthu awo ŵacitira ukaboni. Ŵanthu awo ŵakughanaghanira vya munthazi mwakukolerana na vinjeru vya mu Baibolo ŵakulindilira kuti ŵacekure panji kulwara comene dankha ndipo ŵalembenge cikalata ici yayi.—Zinth. 22:3; Muph. 9:12.
Ŵanji ŵakuwona kuti nchakusuzga kulemba ivyo ŵakukhumba kuti vizakacitike pa nyifwa yawo. Kweni kucita nthena nchilongolero cakuti munthu ni mulara mwauzimu, ndiposo kuti wakughanaghanira ŵanyake. (Fil. 2:4) Nchiwemi kupwelelera mwekha vinthu ivi, m’malo mwa kulekera ŵa mu mbumba yinu, ŵeneawo wangazakacicizgika kucita maluso ghaukazuzi agho ghakamunyanyiskanga uyo wafwa ndiposo ŵa mu mbumba yake.
Mungacitanga Vinthu Mwakutalulira Yayi
Mu vyaru vinandi muno mu Africa, ŵanthu ŵakugomezga kuti pa nyifwa pakwenera kuŵa ŵanthu ŵanandi ndiposo kuti paŵe vinthu vyapacanya mwakuti ŵakondweske mizimu ya ŵapapi ŵawo awo ŵali kufwa. Ŵanji ŵakusangirapo mwaŵi wa “kujilongora” kuti mbasambazi. (1 Yoh. 2:16) Ŵakuyezgayezga kugura vinthu vyakupambanapambana ivyo vingalongora kuti mbali wawo wasungika makora. Ŵakubatika vithuzithuzi vya uyo wafwa mu malo ghakupambanapambana kucema ŵanthu kuti ŵize. Ŵakupangiska matisheti ghakuŵa na vithuzithuzi vya uyo wafwa, mwakuti awo ŵiza pa nyifwa ŵavware. Ŵakugura bokosi lapacanya mwakuti ŵakondweske awo ŵiza pa nyifwa. Mu caru cinyake muno mu Africa, ŵakupanga nanga ni mabokosi ghakukozgana na vinthu nga ni magalimoto, ndege, maboti na vinthu vinyake na cilato ca kujilongora kuti mbasambazi. Ŵangafumya citanda mu bokosi na kuŵika pa bedi ilo lapangika mwapadera. Para uyo wafwa ni mwanakazi, ŵangamuvwalika liraya lituŵa la paukwati na lakutoweskeka na majuda, mikanda na vinthu vinyake. Kasi kucitako maluso agha kungaŵa kwakwenelera ku ŵanthu ŵa Ciuta?
Ŵakhristu ŵakukhoma mwauzimu ŵakuwona kuti nchiwemi kucita vinthu mwambura kutalulira nga ni umo ŵakucitira ŵanthu awo ŵakumanya yayi malango gha Ciuta. Tikumanya kuti kucita vinthu mwakutalulira ndiposo maluso agho ghakususkana na Malemba ‘kukufuma kwa Ciuta cara, kweni ku caru, ico cikuluta.’ (1 Yoh. 2:15-17) Tikwenera kuŵa maso comene kuti tileke kucita vinthu mwakuphalizgana. (Gal. 5:26) Kwawoneka kuti para ŵanthu mu cigaŵa ŵakopa ŵakufwa, pa nyifwa pakuŵa vyakucitika vinandi, ndipo vinthu vikutimbanizgika. Kopa ŵakufwa kungapangiska kuti ŵanthu awo Mbakaboni yayi ŵacite maluso ghaukazuzi. Pa nyifwa zanthena pangaŵa kulira kwambura kujikora, kuvumbatira citanda, kuyowoya naco nga ni para ŵakuyowoya ku munthu wamoyo ndiposo kucibatika ndalama na vinthu vinyake. Usange ivi vingacitika pa nyifwa ya Mkhristu, vingatukiska Yehova ndiposo ŵanthu ŵake.—1 Pet. 1:14-16.
Kumanya ivyo vikucitika nadi para munthu wafwa kukwenera kutipa cikanga ca kucita vinthu makora para kwacitika nyifwa, kwambura kutolera maluso ghambura kukolerana na Malemba. (Efe. 4:17-19) Nangauli Yesu wakaŵa wakumanyikwa comene ndiposo munthu wakuzirwa, kweni wakasungika mu malo ghacoko, mwakuyana na umo ŵakasungiranga ŵanthu wose. (Yoh. 19:40-42) Awo ŵali na “maghanoghano gha Khristu,” ŵakukhozgeka soni yayi na kusungika kwantheura. (1 Kor. 2:16) Kucita vinthu mwambura kutalulira pa nyifwa za Ŵakhristu ni nthowa yiwemi comene ya kugegera kucita maluso agho ghakususkana na Malemba. Ivi vikovwira kuti pa nyifwa vyose vyende makora, mwakucindikika, ndiposo vyakwenelera awo ŵakutemwa Ciuta.
Kasi Pakwenera Kuŵa Ciphikiro?
Pamasinda pa vyose kangaŵa kaluso kuti ŵabali, ŵazengezgani na ŵanji, kuwungana mu unandi wawo kuti ŵarye na kuvina mwakulondezga sumu izo zikwimbika mwakukwezga. Kanandi pa viphikiro vya pa nyifwa ivi ŵanthu ŵakumwa comene phere ndiposo kucita vinthu vyambura kwenelera. Ŵanji ŵakughanaghana kuti kucita nthena kukovwira kuti citima cimare. Ŵanji ŵakuwona kuti kucita nthena mbukhaliro wawo. Ŵanandi ŵakughanaghana kuti kucita nthena nkhucindika ndiposo kulumba ŵakufwa, kufwatura mzimu wa uyo wafwa kuti uye uko kuli mizimu ya ŵapapi awo ŵali kufwa.
Ŵakhristu ŵaunenesko ŵakuwona ulongozgi wakulondezgapo uwu kuŵa wavinjeru, ukuti: “Citima nchiwemi kwakuluska kuseka, cifukwa na kuzimbwa kwa citima ca cisko, mtima ukukondweska.” (Muph. 7:3) Ŵakumanya uwemi wa kughanaghanirapo za umoyo withu uwo ngufupi na cilindizga ca ciwuka. Awo ŵali paubwezi na Yehova Ciuta, “zuŵa la kufwa likuluska zuŵa la kubabika” kwawo. (Muph. 7:1) Ntheura, Ŵakhristu ŵakwenera kucita viphikiro ivi cara panji kusangikapo cifukwa vikukolerana na kugomezga viŵanda ndiposo vinthu vyambura kwenelera. Kuŵa paubwezi na ŵanthu awo ŵakutemwa viphikiro vya pa nyifwa kungalongora kuti tikucindika yayi Ciuta na njuŵi za awo tikusopa nawo Yehova.
Ŵanji Ŵapambaniskenge
Tikwenera kuwonga comene cifukwa cakuti tikopa yayi ŵakufwa nga umo awo ŵali mu cisi cauzimu ŵakucitira. (Yoh. 8:32) Nga “mbana ŵa kungweruka,” tikulongora citima mwakutalulira yayi, kweni mwanchindi, cifukwa tikupembuzgika na cilindizga ca ciwuka. (Efe. 5:8; Yoh. 5:28, 29) Cilindizga ici cikutovwira kuti tileke kuŵa na citima cakujumphizga ico kanandi cikuŵa na ŵanthu “awo ŵalije cigomezgo.” (1 Tes. 4:13) Cikutovwiraso kuŵa ŵakukhora mu kusopa kwaunenesko na kuleka kucita mwambura kwenelera cifukwa ca kopa ŵanthu.—1 Pet. 3:13, 14.
Kucita vinthu mwakukolerana na Malemba kovwirenge ŵanthu ‘kupatura pakati awo ŵakuteŵetera Ciuta na awo kuti wakumuteŵetera cara.’ (Mal. 3:18) Nyengo yinyake nyifwa yizamuŵakoso cara. (Uvu. 21:4) Mpaka apo layizgo ili lizamufiskikira, mphanyi tayezgayezga kuti Yehova wazakatisange ŵambura kabanga na ŵambura kalema ndiposo ŵakupambana na caru ciheni ici na maluso ghake ghambura kucindika Ciuta.—2 Pet. 3:14.
[Cithuzithuzi pa peji 30]
Nchinthu camahara kulemberathu ivyo tikukhumba kuti vizakacitike pa nyifwa yithu
[Cithuzithuzi pa peji 31]
Pa nyifwa za Ŵakhristu vinthu vikwenera kucitika mwakutalulira yayi