Citani Mwavinjeru Pakuŵa Wambura Kutora Panji Kutengwa
“Uyo wangakwaniska kucipokelera, wacipokelere.”—MAT. 19:12.
1, 2. (a) Kasi Yesu, Paulosi, na ŵanji ŵakawonanga wuli kuleka kutora panji kutengwa? (b) Cifukwa wuli ŵanji ŵangawona kuti kuŵa wambura kutora panji kutengwa nchawanangwa yayi?
TIKUMANYA kuti nthengwa nchimoza mwa vyawanangwa vyakuzirwa ivyo Ciuta watipa. (Zinth. 19:14) Kweni Ŵakhristu ŵanandi ŵambura kutora panji kutengwa nawo ŵakukondwa ndipo mbakukhorwa na umoyo. Harold, mbali wa vilimika 95 uyo wandatolepo, wakati: “Nangauli nkhukondwa kuŵa pamoza na ŵanji kweniso kucezga nawo, kweni para nili nekha nkhuŵapo na phukwa yayi. Nkhuwona kuti nili kupokera cawanangwa cakuti nikhale kwambura kutora.”
2 Yesu Khristu na mpositole Paulosi ŵakati kuleka kutora panji kutengwa nchawanangwa cakufuma kwa Ciuta nga umo nthengwa yiliri. (Ŵazgani Mateyu 19:11, 12; 1 Ŵakorinte 7:7.) Kweni ni wose yayi awo ŵakucita kukhumba kuti ŵakhale kwambura kutora panji kutengwa. Nyengo zinyake cikuŵa cakusuzga kusanga munthu wakwenelera wakuti ŵatorane nayo. Ŵanji ŵakusangika kuti ŵali ŵekha cifukwa cakuti nthengwa yili kumara panji munyawo wali kufwa. Kweni cifukwa wuli tingati kuŵa wambura kutora panji kutengwa nchawanangwa? Ndipo kasi Ŵakhristu awo ŵandatore panji kutengwa ŵangacita wuli mwavinjeru na cawanangwa ici?
Cawanangwa Capadera
3. Kasi Ŵakhristu ŵambura kutora panji kutengwa kanandi ŵakuŵa na mwaŵi wuli?
3 Munthu wambura kutora panji kutengwa wakuŵa na nyengo yinandi ndiposo wanangwa ukuru kuluska uyo wali mu nthengwa. (1 Kor. 7:32-35) Wakuŵa na mwaŵi wa kusazgirako uteŵeti wake, kusanuzga citemwa cake, ndiposo kusendelera comene kwa Yehova. Ntheura, Ŵakhristu ŵanandi ŵawona uwemi wa kuleka kutora panji kutengwa, ndipo ŵasankha ‘kupokelera’ cawanangwa ici kwa nyengo yitaliko. Pakwamba ŵanji ŵakuŵavya cilato cakuti ŵakhale kwambura kutora panji kutengwa, kweni para vinthu vyasintha, ŵakulomba na kughanaghanirapo ndipo ŵakuwona kuti nawo Yehova wangaŵawovwira kukhala kwambura kutora panji kutengwa. Ntheura, ŵakuzomerezga ivyo vyaŵacitikira ndipo ŵakupokelera cawanangwa ca kuŵa ŵambura kutora panji kutengwa.—1 Kor. 7:37, 38.
4. Cifukwa wuli Ŵakhristu ŵambura kutora panji kutengwa ŵakwenera kujiwona kuti mbakuzirwa?
4 Ŵakhristu ŵambura kutora panji kutengwa ŵakumanya kuti nawo mbakuzirwa mu maso gha Yehova ndiposo ku gulu lake. Ciuta wakutemwa waliyose payekha. (Mat. 10:29-31) Palije ico cingatipatuska ku citemwa ca Ciuta. (Rom. 8:38, 39) Kwali ndise ŵakutorana panji yayi, tose tikwenera kujiwona kuti ndise ŵakwenelera kuteŵetera Ciuta.
5. Kasi uyo wandatore panji kutengwa wakwenera kucitaci kuti wasange candulo?
5 Ndipouli, nga umo tikumanyira kuti munthu uyo wali na luso wakwenera kuyezgayezga kuti luso lwake luleke kuchujuka, awo ŵandatore panji kutengwa nawo ŵakwenera kucitapo kanthu kuti ŵapwelelere cawanangwa cawo. Kasi Ŵakhristu wose ŵambura kutengwa panji kutora ŵangacita wuli mwavinjeru? Tiyeni tidumbiskane za Ŵakhristu ŵanyake ŵakwambilira na kuwona ivyo tingasambirako.
Ŵawukirano Ŵambura Kutora Panji Kutengwa
6, 7. (a) Kasi ŵana ŵasungwana ŵa Filipu ŵakapokera cawanangwa wuli? (b) Pakuŵa muwukirano wambura kutora, kasi Timote wakacita wuli mwavinjeru, ndipo wakatumbikika wuli?
6 Mupharazgi Filipu wakaŵa na ŵana ŵasungwana ŵanayi ŵambura kutengwa, awo ŵakapharazganga mwamwamphu nga mbawiskewo. (Mil. 21:8, 9) Kucima cikaŵa cimoza ca vyawanangwa vya mzimu utuŵa, ndipo ŵasungwana aŵa ŵakafiskanga ucimi wa pa Joel 2:28, 29.
7 Timote wakaŵa muwukirano uyo wakacita mwavinjeru pakuŵa wambura kutora. Kufuma paubonda, anyina a Yunike na abuya ŵake a Loyisi ŵakamusambizga “malemba ghatuŵa.” (2 Tim. 1:5; 3:14, 15) Ŵakwenera kuti ŵakazgoka Ŵakhristu apo Paulosi wakaluta kakwamba ku Lisitira ca m’ma 47 C.E. Pakati pajumpha vilimika viŵiri, pa ulendo waciŵiri wa Paulosi, mutepanji Timote wakaŵa na vilimika 19 panji kujumphirapo. Nangauli wakaŵa mwana ndipo wakaŵa kuti wasambira waka unenesko, ŵabali ŵalara mu Lisitira na Ikoniya ‘ŵakamulumbanga comene.’ (Mil. 16:1, 2) Ntheura, Paulosi wakamucema Timote kuti ŵenderenge lumoza. (1 Tim. 1:18; 4:14) Tikumanya yayi usange Timote wakatora. Kweni apo wakaŵa muwukirano, wakazomera na mtima wose nchemo ya Paulosi, ndipo kwa vilimika vinandi wakasangwanga kuteŵetera nga mishonale ndiposo mulaŵiliri.—Fil. 2:20-22.
8. Nchivici cikawovwira Yohane Mariko kuti wasazgireko uteŵeti, ndipo wakatumbikika wuli?
8 Apo Yohane Mariko wakaŵa muwukirano, nayo wakacita mwavinjeru pakuŵa wambura kutora. Iyo lumoza na anyina a Mariya, ndiposo muvyara wake Baranaba ŵakawa Ŵakhristu ŵakwambilira mu mpingo wa mu Yerusalemu. Ŵapapi ŵa Mariko ŵakwenera kuti ŵakaŵa ŵasambazi cifukwa ŵakaŵa na nyumba mu msumba ndiposo ŵakaŵa na muteŵeti. (Mil. 12:12, 13) Ndipouli, apo Mariko wakaŵa muwukirano wakakhumbanga vinandi yayi ndipo wakajitemwanga yayi. Nakuti wakakhumba yayi kukhala waka pa nyumba na kutora ndiposo kusangwa na cuma ca ŵapapi ŵake. Pakwamba wakacezganga na ŵapositole, mutepanji lekani wakamba kudokera kuŵa mishonale. Ntheura, wakamba kwenda na Paulosi na Baranaba pa ulendo wawo wakwamba wa umishonale ndipo iyo wakaŵa muteŵeti. (Mil. 13:5) Pamanyuma wakendanga na Baranaba ndipo nyengo yinyake wakateŵeteranga na Petrosi ku Babuloni. (Mil. 15:39; 1 Pet. 5:13) Tikumanya yayi nyengo iyo Mariko wakakhalira kwambura kutora. Kweni wakaŵa na lumbiri luwemi lwakuti wakakhumbisiskanga kuteŵetera ŵanji ndiposo kucita vinandi pakuteŵetera Ciuta.
9, 10. Kasi ŵawukirano ŵambura kutora panji kutengwa ŵangacita mauteŵeti wuli? Yowoyani ciyelezgero.
9 Mazuŵa ghano, ŵawukirano ŵanandi mu mpingo ŵakukhumba comene kusazgirako uteŵeti wawo pa nyengo iyo ŵandatore panji kutengwa. Nga ni Mariko na Timote, ŵawukirano aŵa ŵakumanya kuti pa nyengo iyi ‘ŵangateŵetera Fumu nyengo zose kwambura nthimbanizgo.’ (1 Kor. 7:35) Uwu ni mwaŵi wapadera nadi. Pali mauteŵeti ghanandi comene. Ŵangacita upayiniya, kuteŵetera uko ŵapharazgi mbacoko, kusambira ciyowoyero cinyake, kovwira pa kuzenga nyumba za Ufumu ndiposo minthavi, kuluta ku Sukulu Yakusambizga Uteŵeti, na kuteŵetera pa Beteli. Usange ndimwe muwukirano wambura kutora panji kutengwa, kasi mwaŵi uwu mukuwutaya waka?
10 Mbali Mark wakamba upayiniya apo wakaŵa muwukirano, wakaluta ku Sukulu Yakusambizga Uteŵeti, ndipo wacitapo mauteŵeti ghanandi. Apo wakayowoyanga ivyo wacita mu uteŵeti wanyengozose kwa vilimika 25, iyo wakati: “Nayezga kukhozga waliyose mu mpingo, ŵanji nkhendanga nawo mu uteŵeti, ŵanji nkhaŵakhozganga pa ulendo wauliska, ŵanji nkhaŵacemanga kuti tikarye cakurya ku nyumba kwane, nakuti nyengo zinyake nkhanozganga nchezgo yakuti tikhozgane mwauzimu. Vyose ivi vyanovwira kuti nisange cimwemwe cikuru.” Ivyo Mark wakayowoya vikulongora kuti munthu wakukondwa comene usange wali na mtima wakupa, ndipo uteŵeti wanyengozose ukovwira kuti munthu waŵenge wakupa. (Mil. 20:35) Mwaŵawukirano, panji mungaŵa kuti mukukhumba kucita vinthu vinyake pa umoyo winu, kweni manyani kuti mungacita vinandi mu mulimo wa Fumu.—1 Kor. 15:58.
11. Kasi mungandula wuli para mungaleka kucimbilira nthengwa?
11 Nangauli ŵawukirano ŵanandi paumaliro ŵangakhumba kutora panji kutengwa, kweni pali vifukwa viwemi vyakuti ŵaleke kucimbilira nthengwa. Paulosi wakaciska ŵawukirano kuti ŵakwenera kulindilira mpaka ŵajumphe “maulamphalampha gha uwukirano” apo khumbo la kugonana likuŵa likuru comene. (1 Kor. 7:36) Pakutora nyengo kuti mujimanye makora ndiposo kumanya ivyo vingamovwirani kusankha munthu wakwenelera kutorana nayo. Kunjira mu nthengwa ni nkhani yamaseŵera yayi, cifukwa yikukhwaska umoyo wose.—Muph. 5:2-5.
Para Mwajumpha pa Uwukirano
12. (a) Kasi Ana wati waŵa cokoro wakacita wuli? (b) Kasi wakaŵa na mwaŵi wuli?
12 Ana uyo wakuzunulika mu buku la Luka, wakwenera kuti wakaŵa na citima comene mfumu wake wakati wafwa mwamabuci. Ŵakakhala mu nthengwa kwa vilimika vinkhondi na viŵiri pera. Tikumanya yayi usange wakaŵa na ŵana panji usange wakaghanaghananga vya kutengwaso. Kweni Baibolo likuti apo Ana wakaŵa na vilimika 84, wakaŵa cokoro. Mwakuyana na ivyo Baibolo likuyowoya, tingawona kuti vinthu vikati vyasintha mu umoyo wa Ana, iyo wakasangirapo mwaŵi wakuti wasendelere comene kwa Yehova. Ana “wakapambanga cara pa tempele, kucita uteŵeti wakupatulika usiku na muhanya pamoza na kuziŵizga kurya na maŵeyelero.” (Luka 2:36, 37) Ntheura, wakaŵikanga vinthu vyauzimu pa malo ghakwamba. Nangauli wakakhumbikwiranga kufwilirapo kuti wacite nthena, kweni wakatumbikika comene. Wakaŵa na mwaŵi wa kuwona Yesu apo wakaŵa bonda ndipo wakaphaliranga ŵanji kuti Mesiya uyu wazamufwatura ŵanthu.—Luka 2:38.
13. (a) Nchivici cikulongora kuti Dorika wakaŵa wamwamphu mu mpingo? (b) Kasi Dorika wakatumbikika wuli cifukwa ca milimo yake ya lusungu?
13 Baibolo likuyowoyaso za Dorika panji kuti Tabita, uyo wakakhalanga ku Yopa, kumpoto kwa Yerusalemu. Pakuti likuzunurapo yayi vya mfumu wake, pa nyengo iyi wakwenera kuti wakaŵa wambura kutengwa. Dorika “wakazara mu milimo yiwemi na vyawanangwa vya cisungusungu.” Wakwenera kuti wakasonanga malaya na kupeleka ku vyokoro vyakusoŵerwa, ndiposo ŵanji. Lekani wakatemwekanga comene. Ntheura, apo wakalwara na kufwa mwamabuci, mpingo wose ukatuma uthenga kwa Petrosi kuti wize na kuzakawuska mudumbu wawo wakutemweka. Nkhani ya kuwuka kwa Dorika yikati yathandazgika mu Yopa, ŵanandi ŵakazgoka Ŵakhristu. (Mil. 9:36-42) Dorika wakwenera kuti wakawovwirapo ŵanji mwa ŵanthu aŵa.
14. Cifukwa wuli Ŵakhristu ŵambura kutora panji kutengwa ŵakusendelera comene kwa Yehova?
14 Nga ni Ana na Dorika, ŵanandi mu mpingo ŵangaŵa ŵambura kutora panji kutengwa cifukwa ca masuzgo. Ŵanji mbambura kutora panji kutengwa cifukwa cakuti ŵandasange munyawo wakwenelera uyo ŵangatorana nayo. Ŵanyake ŵali kupatana ndipo ŵanji ni vyokoro. Pakuti ŵakuŵavya munyawo wa mu nthengwa wakuti ŵamuphalireko vyakusingo, Ŵakhristu aŵa kanandi ŵakugomezga comene Yehova. (Zinth. 16:3) Silvia, ngwambura kutengwa, ndipo wateŵetera pa Beteli kwa vilimika vyakujumpha 38. Iyo wakuwona kuti ili ni thumbiko. Wakati: “Nyengo zinyake nkhuthika lusoko cifukwa cakuti nili nekha. Nkhujifumba kuti, ‘Kasi wanikhozgenge ni njani?’” Kweniso wakati: “Nkhusendelera comene kwa Yehova cifukwa nkhugomezga kuti iyo wakumanya ivyo nkhusoŵerwa kuluska namwene. Nyengo zose nkhukhozgeka, nakuti nyengo zinyake nkhukhozgeka na ŵanthu awo naŵaghanaghaniranga yayi.” Para tikusendelera comene kwa Yehova, nyengo zose wakutipokelera na kutikhozga.
15. Kasi Ŵakhristu ŵambura kutora panji kutengwa ‘ŵangasanuzga’ wuli citemwa cawo?
15 Munthu wambura kutora panji kutengwa wakuŵa na mwaŵi wa ‘kusanuzga’ citemwa cake. (Ŵazgani 2 Ŵakorinte 6:11-13.) Jolene, ni mudumbu wambura kutengwa ndipo wacita uteŵeti wanyengozose kwa vilimika 34. Wakati: “Nkhuyezga comene kuti niŵenge paubwezi na ŵanji, na ŵa nthanga yane pera yayi, kweni na ŵanthu ŵa misinkhu yose. Para undatore panji kutengwa ukuŵa na mpata ukuru wa kuteŵetera Yehova, kovwira ŵamumbumba yako, ŵabali na ŵadumbu mu mpingo, ndiposo ŵazengezgani. Nkhukondwa kuti sono nkhucekura nangauli nindatengwepo.” Ŵacekuru, ŵalwari, ŵapapi awo ŵakulera ŵekha ŵana, ŵawukirano, ndiposo ŵanji mu mpingo ŵakuwonga comene wovwiri uwo Ŵakhristu ŵambura kutora panji kutengwa ŵakupeleka. Para tikutemwa ŵanji, tikujipulika makora. Kasi namwe ‘mungasanuzga’ citemwa cinu ku ŵanji?
Kukhala Wambura Kutora Panji Kutengwa Umoyo Wose
16. (a) Cifukwa wuli Yesu wakatora yayi? (b) Kasi Paulosi wakacita wuli mwavinjeru pakuŵa wambura kutora?
16 Yesu wakatora yayi, cifukwa wakakhumbikwiranga kunozgekera na kucita uteŵeti uwo wakapika. Wakendanga comene, wakagwiranga nchito kwamba mulenji mpaka usiku, ndipo paumaliro wakapeleka umoyo wake kuŵa sembe. Wakacita makora mulimo wake cifukwa wakaŵa wambura kutora. Mpositole Paulosi nayo wakendanga mitunda yitali ndipo wakakumananga na masuzgo ghanandi mu uteŵeti. (2 Kor. 11:23-27) Nangauli panji pakwamba wakatora, kweni wakati wapika mulimo wa upositole, Paulosi wakasankha kukhala kwambura kutora. (1 Kor. 7:7; 9:5) Cifukwa ca uteŵeti, Yesu na Paulosi ŵakaciska ŵanyawo kuti ŵakhale nga ndiwo para ŵangakwaniska. Kweni ŵakayowoyapo yayi kuti muteŵeti waliyose wakwenera kuŵa wambura kutora panji kutengwa.—1 Tim. 4:1-3.
17. Kasi ŵanji ŵacita wuli nga ni Yesu na Paulosi, ndipo cifukwa wuli tingati Yehova wakuwonga awo ŵakujipata nthena?
17 Mazuŵa ghano, ŵanji ŵasankha kuti ŵalutilire kukhala kwambura kutora panji kutengwa mwakuti ŵateŵetere makora Ciuta. Harold uyo wazunulika pakwamba, wateŵetera pa Beteli kwa vilimika vyakujumpha 56. Iyo wakati: “Nati nakhala pa Beteli vilimika khumi, nkhawonanga ŵakutorana ŵanandi ŵakufumapo cifukwa ca ulwari, panji kukapwelelera ŵapapi ŵawo ŵacekuru. Ŵapapi ŵane wose ŵakaŵa kuti ŵafwa. Kweni uteŵeti wa pa Beteli nkhawutemwanga comene, ntheura nkhakhumba yayi kuwuleka cifukwa ca nthengwa.” Margaret, uyo wacita upayiniya kwa vilimika vinandi, nayo wakati: “Pakaŵanga mwaŵi wakuti nitengwe, kweni nkhatengwa yayi cifukwa ca uteŵeti. Nakuti nkhaŵanga na mpata ukuru wa kucitira uteŵeti, lekani nili wakukondwa comene.” Yehova wazamuluwapo yayi waliyose uyo wakujipata nthena cifukwa ca kusopa kwaunenesko.—Ŵazgani Yesaya 56:4, 5.
Citani Mwavinjeru
18. Kasi tingakhozga wuli ŵabali na ŵadumbu ŵambura kutora panji kutengwa?
18 Tikwenera kuwonga na kukhozga Ŵakhristu wose ŵambura kutora panji kutengwa awo ŵakuyezgayezga kuteŵetera Yehova. Tikuŵatemwa comene ŵabali na ŵadumbu aŵa cifukwa ca milimo yakuzirwa iyo ŵakucita mu mpingo. Nyengo zose ŵaŵavyenge phukwa usange ise tikujipeleka kuŵa ‘ŵakuru panji ŵanung’una, ŵadumbu, ŵanyinawo na ŵana’ ŵawo ŵauzimu.—Ŵazgani Mariko 10:28-30.
19. Pakuŵa ŵambura kutora panji kutengwa, kasi mungacita wuli mwavinjeru?
19 Kwali ndimwe ŵambura kutora panji kutengwa cifukwa ca kukhumba panji cifukwa ca masuzgo, tili na cigomezgo kuti mwakhozgeka kusanda ivyo Ŵakhristu ŵanyake ŵakwambilira ŵakacita kweniso ivyo Ŵakhristu ŵanji mazuŵa ghano ŵakucita. Vyawanangwa vinyake tikucita kuvidokera, apo vinyake vikwiza waka mwamabuci. Ŵanji pakutora nyengo yayi kuti ŵamanye kuzirwa kwa cawanangwa ico ŵapokera, apo ŵanji pakutora nyengo. Vyose vikuthemba pa umo imwe mukuwonera vinthu. Pakuŵa ŵambura kutora panji kutengwa, kasi mungacita wuli mwavinjeru? Sendelerani kwa Yehova, ŵani na vyakucita vinandi mu uteŵeti wa Ciuta, ndiposo sanuzgani citemwa cinu. Ŵambura kutora panji kutengwa ŵakutumbikika para ŵakuwona cawanangwa cawo nga umo Ciuta wakuciwonera na kucita mwavinjeru.
Kasi Mukukumbuka?
• Cifukwa wuli tingati kuŵa wambura kutora panji kutengwa nchawanangwa?
• Kasi ŵawukirano ŵambura kutora panji kutengwa ŵangatumbikika wuli?
• Cifukwa wuli Ŵakhristu ŵambura kutora panji kutengwa ŵakuŵa na mwaŵi wa kusendelera comene kwa Yehova ndiposo kusanuzga citemwa cawo?
[Vithuzithuzi pa peji 18]
Kasi mukucita vinandi mu uteŵeti wa Ciuta?