Gowokeranani na Mtima Wose
“Lutilirani kuzizipizgirana yumoza na munyake na kugowokerana na mtima wose.”—KOL. 3:13.
KASI MUNGAZGORA WULI?
Cifukwa wuli tikwenera kuŵa ŵakunozgeka kugowokera?
Kasi Yesu wakayowoya ntharika wuli kuti walongore cifukwa ico tikwenera kugowokelera ŵanji?
Kasi ni vyandulo wuli ivyo tikusanga cifukwa ca kugowokerana na mtima wose?
1, 2. Cifukwa wuli nchakwenelera kujisanda usange tili ŵakunozgeka kugowokera ŵanji?
MAZGU gha Yehova ghakutovwira kuti timanye umo iyo wakuwonera kwananga ndiposo umo wakucitira para tacita kwananga. Kweniso, Mazgu ghake ghakuvumbura vinandi vyakukhwaskana na kugowokera. Mu nkhani iyo yajumpha, tikawona umo Davide na Manase ŵakacitira kuti Yehova waŵagowokere. Cifukwa cakuti ŵakawona kuti ivyo ŵakacita vikaŵa viheni comene, kweniso cifukwa cakuti ŵakaŵa na citima comene pa ivyo ŵakacita, ŵakazomera zakwananga zawo, ŵakaleka kucitaso ivyo ŵakabuda, ndiposo ŵakapera kufumira pasi pa mtima. Ntheura, Yehova wakaŵagowokera.
2 Tiyeni sono tidumbiskane umo ise tingaŵira ŵakunozgeka kugowokera ŵanji. Kasi mukughanaghana kuti mphanyi mukumuwona wuli Manase usange pa ŵanthu ŵambura cifukwa awo ŵakafwa pakaŵa ŵabali ŵinu? Kasi mphanyi mukamugowokera Manase? Fumbo ili ndakwenelera mazuŵa ghano cifukwa tili mu caru ico muli ŵanthu ŵakuswa malango, ŵankhaza, ndiposo ŵakujighanaghanira ŵekha. Ntheura cifukwa wuli Mkhristu wakwenera kuŵa na mtima wa kugowokera? Ndipo usange ŵanji ŵamucitirani vinthu vyambura urunji, kasi nchivici ico cingamovwirani kuti mujikore, mucite vinthu nga umo Yehova wakukhumbira, ndiposo muŵe ŵakunozgeka kugowokera?
CIFUKWA ICO TIKWENERA KUŴIRA ŴAKUGOWOKERA
3-5. (a) Kasi Yesu wakayowoya ntharika wuli kuti wawovwire ŵategherezgi ŵake kuti ŵamanye kuti nchakukhumbikwa kugowokera ŵanji? (b) Kasi fundo njakuti wuli mu ntharika ya Yesu iyo yili pa Mateyu 18:21-35?
3 Nchakuzirwa kuŵa ŵakunozgeka kugowokera ŵanji awo ŵatibudira, kwali Mbakhristu ŵanyithu panji yayi, usange tikukhumba kulutilira kuŵa paubwezi na ŵamumbumba yithu, ŵabwezi ŵithu, ŵanthu ŵanyake ndiposo Yehova. Malemba ghakulongora kuti ise pakuŵa Ŵakhristu ŵaunenesko tikwenera kuŵa ŵakunozgeka kugowokera ŵanji kwali ŵatibudira kanandi wuli. Kuti walongore kuzirwa kwa kugowokera ŵanji, Yesu wakayowoya ntharika yakukhwaskana na muzga uyo wakaŵa na ngongoli.
4 Muzga wakaŵa na ngongoli kwa themba lake yakuyana na malipiro gha mazuŵa 60,000,000; kweni themba lake likamugowokera. Kufuma apo, muzga uyu wakaluta na kusanga muzga munyake uyo wakaŵa na ngongoli yake yakuyana na malipiro gha mazuŵa 100 pera. Munyake uyo wakaŵa na ngongoli wakaŵeyelera kuti wamupe nyengo, kweni muzga uyo wakagowokereka ngongoli yikuru comene wakamuŵika muzga munyake mu gadi. Ivyo wakacita vikakwiyiska themba lawo. Themba likafumba kuti: “Asi nawe ukenera kuŵa na cisungusungu pa muzga munyako, nga ni umo nane nkhaŵira na cisungusungu pa iwe? Na ici, themba lake, likati latukutwa comene, likamupeleka [muzga wambura kugowokera uyu] ku ŵalinda ŵa jele, mpaka wawezge ngongoli yose.”—Mat. 18:21-34.
5 Kasi fundo ya Yesu yikaŵa yakuti wuli pakuyowoya ntharika iyi? Pakumalizga ntharika iyi wakati: “Mwakuyana waka, Ŵadada ŵakucanya ndimo ŵazamucitira na imwe usange mukugowokera cara waliyose mbali wake kufuma mu mitima yinu.” (Mat. 18:35) Apa fundo ya Yesu njakumanyikwirathu. Zakwananga izo tikucita cifukwa cakuti tili ŵambura kufikapo ni ukaboni wakuti tikutondeka kulondezga fikepo malango gha Yehova. Kweni iyo ngwakunozgeka kutigowokera ndiposo kutitozga. Nakuti ngwakunozgeka kucita vinthu nga ni para tikacita yayi kwananga uko watigowokera. Ntheura, waliyose uyo wakukhumba kuŵa paubwezi na Yehova wakwenera kugowokera ŵanyake. Fundo iyi ndiyo Yesu wakang’anamuranga pa Upharazgi wa pa Phiri, apo wakayowoya kuti: “Usange mukugowokera ŵanthu maubudi ghawo, Ŵawiskemwe ŵa kucanya nawo ŵamugowokeraninge; peneapo usange mukuŵagowokera cara ŵanthu maubudi ghawo, Ŵawiskemwe nawo ŵamugowokeraninge cara maubudi ghinu.”—Mat. 6:14, 15.
6. Cifukwa wuli ni nyengo zose yayi apo cikuŵa cipusu kugowokera?
6 Nyengo zinyake mungayowoya kuti, ‘Nchiwemi nadi kugowokera ŵanji, kweni nchipusu kuyowoya kuluska kucita.’ Ici nchifukwa cakuti kanandi cikuŵinya comene para munyithu watibudira. Munthu wangakwiya, wangaghanaghana kuti ŵamwendera mphiska, ndipo wangakhumba kuti urunji ucitike panji kuwezgera. Nakuti ŵanji ŵakughanaghana kuti ŵazamumugowokerapo yayi uyo wali kuŵabudira. Usange namwe mukughanaghana nthena, kasi mungacita wuli kuti muŵe na mtima wa kugowokera uwo Yehova wakukhumba?
SANDANI UMO MUKUCITIRA PARA MWAKHUŴARA
7, 8. Kasi nchivici ico cingamovwirani kuti mucite vinthu mwakwenelera usange mwakwiya cifukwa cakuti ŵanji ŵamucitirani vinthu vyambura urunji?
7 Tingakwiya comene para munthu munyake waticitira viheni panji para tikughanaghana waka kuti munthu munyake waticitira uheni. Muwukirano munyake wakalongosora ivyo vikacitika apo wakakwiya comene, wakati: ‘Nkhawukapo pa nyumba ndipo nkhayowoya kuti namuweraso yayi. Kukaŵa muhanya, ndipo nkhenda mu kamsewu kawemi. Ku malo ghawemi agha na ghakutowa, nkhamba kutuna. Kufuma apo, nkhawelera kunyumba, ndipo nkhaŵa na citima kuti nkhakwiya comene.’ Nga umo cakucitika ici cikulongolera, para mwajipa nyengo kuti ukali winu utune ndiposo kuwona nkhani mwakupwelelera comene mungawovwirika kuti mugege kucita vinthu kwambura kugowoka, ivyo paumaliro mungazakadandawura navyo.—Sal. 4:4; Zinth. 14:29; Yak. 1:19, 20.
8 Kweni wuli usange muli ŵakukwiya nipera nangauli pajumpha nyengo? Yezgani kumanya cifukwa ico muli kukwiyira. Kasi nchifukwa cakuti munthu munyake wamucitirani vinthu kwambura urunji, panji wamuzgorani mwaganyavu? Panji kasi nchifukwa cakuti mukuwona kuti munthu munyake wakakhumbanga kuti wamupwetekerani dala? Kasi ivyo wakacita vikaŵa viheni comene nadi? Usange mungajisanda na kumanya cifukwa ico mukakwiyira movwirikenge kumanya nthowa yiwemi, yakwenelera ndiposo yakuyana na Malemba iyo mungacita. (Ŵazgani Zintharika 15:28; 17:27.) Usange mucitenge nthena movwirikenge kumanya cifukwa ico mwakwiyira ndipo muŵenge ŵakunozgeka kugowokera. Para mungalondezga nthowa iyi, nangauli cingaŵa cakusuzga, ndikuti mukuzomerezga kuti mazgu gha Ciuta ghasande “maghanoghano na makhumbiro gha mtima” winu na kumovwirani kuti muyezge Yehova pa nkhani ya kugowokera.—Heb. 4:12.
KASI MUKWENERA KUCITAPO KANTHU MWEKHA?
9, 10. (a) Kasi mungacita wuli nyengo zinyake cifukwa ca kughanaghana kuti munthu wamubudirani? (b) Kasi mujipulikenge wuli usange mungasambira kuleka kukalipa luŵiro ndiposo kuŵa ŵakunozgeka kugowokera?
9 Vinthu vinandi ivyo vikuticitikira pa umoyo withu vingapangiska kuti tikwiye. Yezgelerani kuti mukwendeska galimoto yinu mbwenu galimoto yinyake yakhumba kuganda galimoto yinu! Kasi mungacita wuli? Ŵanthu ŵanyake ŵakukwiya comene mwakuti ŵakutimba dilayivala munyawo. Ndipouli, imwe pakuŵa Mkhristu mungacita nthena yayi.
10 Cingaŵa ciwemi comene kuti mughanaghanirepo dankha pambere mundacite cilicose. Panji namwe mwangwendeska makora yayi galimoto cifukwa cakuti mwangutimbanizgika lekani ivi vyangucitika. Panyake dilayivala munyake galimoto yake yanguŵa na suzgo. Fundo ya ciyelezgero ici njakuti tingakwiya comene yayi panji kukhuŵara, ndiposo tingawuskamo maghanoghano ghanyake ghambura kwenelera usange tingapulikiskana, tingadumbiskana mwakufwatuka, na kuŵa ŵakunozgeka kugowokera. Lemba la Mupharazgi 7:9 likuti: “Ungapusumphanga kukalipa mu mtima wako, pakuti ukali ukukhala mu cifuwa ca vindere.” Kukalipa luŵiro yayi. Nyengo zinandi tingaghanaghana kuti ŵanji ŵacitira dala vinthu vinyake kuti ŵatikhuŵazge, kweni ndimo viliri yayi; m’malo mwake nchifukwa ca kuwura kufikapo panji kuleka kupulikiskana. Yezgani kudumbiskana mwakufwatuka pa ivyo mukuwona kuti ŵanji ŵamubudirani panji ŵamuyowoyerani uheni, na kuŵa ŵakunozgeka kugowokera cifukwa ca citemwa. Muŵenge ŵakukondwa usange mucitenge nthena.—Ŵazgani 1 Petrosi 4:8.
‘MPHANYI MTENDE WINU WAWELERA KWA IMWE’
11. Kasi tikwenera kucita wuli para ŵanthu ŵatizgora uheni para tikuŵapharazgira?
11 Kasi mungacita wuli kuti mulutilire kujikora usange munthu uyo mukumupharazgira wamuzgorani uheni? Apo Yesu wakatuma ŵapharazgi 70, wakaŵaphalira kuti nyumba yiliyose iyo ŵamufikapo ŵakayikhumbire mtende. Yesu wakati: “Usange mubwezi wa mtende walimo, mtende winu wamukhala pa iyo. Kweni usange mulije, wamuwelera kwa imwe.” (Luka 10:1, 5, 6) Tikukondwa usange ŵanthu ŵatizgora makora para tikuŵapharazgira, cifukwa para ŵacita nthena ndipo ŵakusanga candulo na uthenga withu. Ndipouli, nyengo zinyake ŵangatizgora mwamtende yayi. Kasi para vyaŵa nthena tikwenera kucita wuli? Yesu wakati mtende uwo takhumbiranga nyumba iyi uwelere kwa ise. Mulimose umo vingaŵira, tikwenera kuwukapo mwamtende pa nyumba yiliyose, vilije kanthu kuti ŵatizgora wuli. Para tingakwiya, tingalutilira yayi kuŵa ŵamtende.
12. Mwakuyana na mazgu gha Paulosi gha pa Ŵaefeso 4:31, 32, kasi tikwenera kucita wuli vinthu?
12 Fwiliranipo kuŵa ŵamtende pa vyakucitika vyose, mu uteŵeti pera yayi. Mungaŵa ŵakunozgeka kugowokera ŵanji, kweni ici cikung’anamura kuzomerezga nkharo yawo yiheni yayi, nesi kuŵa nga ni para ivyo ŵakacita vikuleka kupweteka ŵanji. M’malo mwake, kugowokera cikung’anamura kuwuskamo ukali wose uwo tanguŵa nawo cifukwa ca vinthu viheni ivyo ŵanji ŵaticitira na kulutilira kuŵa ŵamtende. Ŵanthu ŵanyake ŵali kuzomerezga kuti nkharo ya ŵanji yiŵapoke cimwemwe cifukwa ca kulutilira kughanaghana vinthu viheni ivyo vyaŵacitikira. Lekani kuzomerezga kuti ukali umuwusani. Kumbukani kuti mungaŵa ŵakukondwa yayi para mukusungira ŵanyinu vyakusingo. Ntheura, ŵani ŵakugowokera.—Ŵazgani Ŵaefeso 4:31, 32.
CITANI VINTHU MU NTHOWA IYO YIKUKONDWESKA YEHOVA
13. (a) Kasi Mkhristu ‘wakulundika wuli makara gha moto’ pa mutu wa mulwani wake? (b) Kasi pangaŵa uwemi wuli para mungaŵazgora mwakuzika ŵanthu awo ŵamukalipirani?
13 Paŵenge nyengo izo muwonenge kuti mungawovwira munthu munyake uyo wamubudirani kuti wamanye malango gha Ciuta. Mpositole Paulosi wakalemba kuti: “‘Usange mulwani wako wali na njara, umulyeske; usange wali na nyota, umupe cakuti wamwe; cifukwa pakucita ici, ulundikenge makara gha moto pa mutu wake.’ Mungazomeranga cara kutondeka na uheni, kweni lutilirani kutonda uheni na uwemi.” (Rom. 12:20, 21) Para mucitenge vinthu mwalusungu para ŵanthu ŵamukalipirani, ŵangasintha nkharo yawo na kucita vinthu mwalusungu. Para mungamupulikiska munthu uyo wamubudirani, kumulongora lusungu, na kumucitira ciwuravi, mungamovwira kuti wasambire unenesko wa mu Baibolo. Mulimose umo vingaŵira, para muzgorenge mwakuzika, mukumupa mwaŵi munthu uyu wakuti wawone nkharo yinu yiwemi.—1 Pet. 2:12; 3:16.
14. Cifukwa wuli mukwenera kugega kusungira munthu vyakusingo nangauli wangamucitirani vinthu viheni comene?
14 Pa vyakucitika vinyake, cingaŵa cakwenelera yayi kudumbiskana na ŵanthu ŵanyake. Pa ŵanthu aŵa, pali awo tikaŵa nawo mu mpingo kweni ŵakabuda na kuleka kupera ndipo ŵali kusezgeka. Usange munthu wanthena uyu ndiyo wali kumubudirani, cingaŵa cakusuzga comene kuti mumugowokere nanga ni para wangaŵa kuti wapera, cifukwa urwirwi wa mu maghanoghano ukutora nyengo kuti umare. Para vinthu vyaŵa nthena, mukwenera kulutilira kulomba Yehova kuti wamovwirani kuti muŵe na mzimu wa kugowokera munthu wakupera uyo wabuda. Nakuti, mungamanya yayi ivyo vili mu mtima wa munthu munyake. Kweni Yehova wakumanya. Wakusanda ivyo vili mu mtima wa munthu ndiposo ngwakuzika na ŵakwananga. (Sal. 7:9; Zinth. 17:3) Ndico cifukwa cake Malemba ghakuti: “Kuwezgera munthu uheni pa uheni cara. Pelekani vinthu viwemi pamaso pa ŵanthu wose. Usange nchamacitiko, muŵe pa mtende na ŵanthu wose, mwakuyana na umo mungafiskira. Mungawezgeranga nduzga mwekha cara, ŵakutemweka, kweni musidire malo kutukutwa kwa Ciuta; pakuti kuli kulembeka: ‘Nduzga ni zane; nizamuwezgera, wakuti Yehova.’” (Rom. 12:17-19) Ise tingamanya vinthu vyose yayi ivyo Yehova wakumanya, ndipo Baibolo likutiphalira kuti tingeruzganga ŵanji yayi. (Mat. 7:1, 2) Kweni gomezgani kuti Ciuta ndiyo weruzgenge mwaurunji.
15. Kasi ni fundo wuli yakukhwaskana na ŵanthu awo ŵatibudira iyo yingatovwira pa umo tingacitira nawo?
15 Usange mukuwona kuti munthu wamucitirani vinthu vyambura urunji, ndipo mukuwona kuti nchakusuzga kugowokera uyo wamubudirani nangauli wapera, cingaŵa ciwemi kukumbuka kuti nayo wakutambura na zakwananga izo tili kuhara. (Rom. 3:23) Yehova wakucitira ciwuravi ŵanthu wose ŵambura kufikapo. Ntheura, cingaŵa cakwenelera kulombera munthu uyo watibudira. Vingacitika yayi kuti tilutilire kukwiyira munthu uyo tikumulombera. Kweniso Yesu wakalongosora makora kuti tikwenera kugega kusungira ŵanthu vyakusingo, nanga ni para ŵatibudira comene, wakati: “Lutilirani kutemwa ŵalwani ŵinu na kulombera awo ŵakumutambuzgani.”—Mat. 5:44.
16, 17. Kasi mukwenera kucita wuli usange ŵalara ŵeruzga kuti wakwananga wapera, ndipo cifukwa wuli?
16 Mwakuyana na khumbo la Yehova, ŵalara ŵali kupika mulimo wa kweruzga milandu ya ŵanthu awo ŵabuda mu mpingo. Ŵabali aŵa ŵakumanya vinthu nga umo Ciuta wakuvimanyira yayi, kweni ŵakuwoneseska kuti ivyo ŵadumurenge viŵe vyakukolerana na ulongozgi wa mu Mazgu gha Ciuta mwakulongozgeka na mzimu utuŵa. Ntheura, ivyo ŵadumurenge pa nkhani izi para ŵalomba wovwiri kwa Yehova vikukolerana na maghanoghano ghake.—Mat. 18:18.
17 Pa nkhani za nga ni izi ndipo pakukhumbikwira kugomezgeka. Kasi mugowokenge na kutemwa ŵanthu awo ŵeruzgika kuti mbakupera? (2 Kor. 2:5-8) Ici cingaŵa cipusu yayi, comenecomene usange ndimwe muli kubudilika, panji usange uyo wali kubudilika ni mubali winu wakuthupi. Ndipouli, para mungagomezga Yehova ndiposo umo wakwendeskera vinthu mu mpingo, mucitenge vinthu mwavinjeru. Mulongorenge nadi kuti mukugowokera na mtima wose.—Zinth. 3:5, 6.
18. Kasi ni vyandulo wuli ivyo mungasanga cifukwa ca kugowokera ŵanji na mtima wose?
18 Nkhwantha zakusanda matenda gha maghanoghano zikumanya vyandulo vya kuŵa wakunozgeka kugowokera. Para tikugowokera ŵanji tikujipulika makora ndiposo tikuwuskamo ukali uwo ungatipangiska kuti tilware, kweniso tikuŵa na umoyo uwemi na kuŵa paubwezi na ŵanji. Kweni para tikuŵa ŵakunozgeka yayi kugowokera ŵanji, tikulwaralwara, tikuŵa paubwezi yayi na ŵanyithu, tikusuzgika maghanoghano, ndipo cikuŵa cakusuzga kudumbiskana na ŵanyithu. Kweni candulo cakuzirwa comene ico tikusanga cifukwa ca kuŵa ŵakunozgeka kugowokera nchakuti tikuŵa paubwezi na Ŵadada ŵithu ŵakucanya, a Yehova.—Ŵazgani Ŵakolose 3:12-14.
[Cithuzithuzi pa peji 26]
[Cithuzithuzi pa peji 27]
Kasi fundo ya mu ntharika iyi, iyo Yesu wakayowoya, yikaŵa yakuti wuli?
[Cithuzithuzi pa peji 30]
Nchakukhumbikwa kuti Mkhristu waŵe wakunozgeka kugowokera