LAYIBULARE YA PA INTANETI ya Watchtower
Watchtower
LAYIBULARE YA PA INTANETI
Chitumbuka
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • MAUNGANO
  • w20 Febuluwale pp. 14-19
  • Penjani Mtende Kuti Mutonde Sanji

Vidiyo palije.

Phepani, pali suzgo linyake.

  • Penjani Mtende Kuti Mutonde Sanji
  • Gongwe la Mulinda Likupharazga Ufumu wa Yehova (Lakusambira)—2020
  • Mitu Yichoko
  • Nkhani Zakuyanako na Iyi
  • KASI NI VICHI IVYO VINGAMBISKA SANJI?
  • MUŴE ŴAKUJIYUYURA NA ŴAKUKHORWA
  • ‘LONDEZGANI VINTHU VYAKOVWIRA KUTI PAŴE MTENDE’
  • Maghanoghano Ghithu Ghanganangika Cifukwa ca Bina
    Gongwe la Mulinda Likupharazga Ufumu wa Yehova—2012
  • Gegani Mzimu wa Kuphalizgana, M’malo Mwake Khuŵilizgani Mtende
    Gongwe la Mulinda Likupharazga Ufumu wa Yehova (Lakusambira)—2021
  • Yehova Wakuzirwiska Ŵateŵeti Ŵake Ŵakujiyuyura
    Gongwe la Mulinda Likupharazga Ufumu wa Yehova (Lakusambira)—2019
  • Mozesi Wakaŵa Munthu Wakujiyuyura
    Gongwe la Mulinda Likupharazga Ufumu wa Yehova—2013
Gongwe la Mulinda Likupharazga Ufumu wa Yehova (Lakusambira)—2020
w20 Febuluwale pp. 14-19

NKHANI YAKUSAMBIRA 8

Penjani Mtende Kuti Mutonde Sanji

“Tiyeni tilondezge vinthu vyakovwira kuti paŵe mtende na vinthu vyakuzenga kwa yumoza na munyake.”—ROM. 14:19.

SUMU 113 Mtende Uwo Tili Nawo

CHILATO CHA NKHANI IYIa

1. Kasi chikachitika ntchivichi mu mbumba yakwake Yosefe chifukwa chakuti ŵakuru ŵake ŵakamuchitiranga sanji?

YAKHOBE wakaŵatemwanga ŵana ŵake wose, kweni wakatemwanga chomene Yosefe. Kasi ŵakuru ŵa Yosefe ŵakachita wuli? Ŵakamba kumuchitira sanji na kumutinkha. Yosefe wakachita chiheni chilichose yayi kuti ŵakuru ŵake ŵamutinkhe nthena. Nangauli pakaŵavya chiheni icho wakachita, kweni ŵakamuguliska kuti wakaŵe muzga, ndipo ŵakapusika adada ŵawo kuti chikoko chakofya chamurya. Chifukwa cha sanji, ŵakatimbanizga mtende mu mbumba yakwawo na kupangiska adada ŵawo kuŵa na chitima chomene.—Gen. 37:3, 4, 27-34.

2. Kuyana na Ŵagalatiya 5:19-21, chifukwa wuli sanji ni zakofya chomene?

2 Mu Baibolo, sanjib zili pa gulu la “milimo ya thupi” iyo yingatondeska munthu kuzakahara Ufumu wa Chiuta. (Ŵazgani Ŵagalatiya 5:19-21.) Nakuti sanji ndizo zikwambiska maulwani, zawe, na thinkho.

3. Kasi tidumbiskanenge vichi mu nkhani iyi?

3 Ivyo ŵakachita ŵakuru ŵa Yosefe vikulongora kuti sanji zingananga ubwezi kweniso zingatimbanizga mtende mu mbumba. Nangauli tingachita yayi ivyo ŵakachita ŵakuru ŵa Yosefe, kweni tose ndise ŵambura kufikapo ndipo mtima withu ngwakupusika. (Yer. 17:9) Lekani nyengo zinyake ŵanyithu tingaŵachitira sanji. Tiyeni tiwone viyelezgero vinyake vya mu Baibolo ivyo vingatovwira kumanya vifukwa ivyo nase tingaŵira na sanji mu mtima withu. Ndipo pamanyuma tidumbiskanenge ivyo tingachita kuti titonde sanji na kukhuŵilizga mtende.

KASI NI VICHI IVYO VINGAMBISKA SANJI?

4. Chifukwa wuli Ŵafilisiti ŵakamuchitiranga sanji Yisake?

4 Para munyake ni musambazi. Yisake wakaŵa munthu musambazi chomene, ndipo Ŵafilisiti ŵakamba kumuchitira sanji. (Gen. 26:12-14) Ŵakawunda visimi vyose ivyo Yisake wakamweskangapo maji viŵeto vyake. (Gen. 26:15, 16, 27) Mazuŵa ghano ŵanthu ŵanyake ŵali nga Mbafilisiti, ŵakuchitira sanji ŵanthu awo ŵali na vinthu vinandi vyakuthupi kujumpha iwo. Ŵakukhumba kuti mphanyi vinthu ivyo vyanguŵa vyawo kweniso kuti munyawo wangaŵanga navyo yayi.

5. Chifukwa wuli ŵalongozgi ŵa chisopa ŵakamuchitiranga sanji Yesu?

5 Para munyake wakulumbika. Ŵalongozgi ŵa chisopa cha Chiyuda ŵakamuchitiranga sanji Yesu chifukwa chakuti wakalumbikanga na ŵanthu ŵanandi. (Mat. 7:28, 29) Yesu wakatumika na Yehova ndipo wakasambizganga unenesko. Nangauli vikaŵa nthena, kweni ŵalongozgi ŵa chisopa aŵa ŵakamuyowoyeranga mautesi kuti ŵanange zina lake liwemi. (Mrk. 15:10; Yoh. 11:47, 48; 12:12, 13, 19) Kasi tikusambirapo vichi apa? Tikwenera kuwoneseska kuti tileke kuchitira sanji ŵabali na ŵadumbu awo ŵakutemweka chomene mu mpingo chifukwa cha makhaliro ghawo ghawemi. M’malo mwake tikwenera kuŵayezga.—1 Kor. 11:1; 3 Yoh. 11.

6. Kasi Diyoterefe wakalongora wuli kuti wakaŵa na sanji?

6 Para munyake wali na milimo yinandi mu mpingo. Mu nyengo ya Ŵakhristu ŵakwambilira, Diyoterefe wakachitiranga sanji awo ŵakalongozganga mu mpingo Wachikhristu. Iyo wakakhumbanga “kuŵa pakwamba” mu mpingo, ntheura wakayowoyanga viheni vinandi vyakukhwaskana na mpositole Yohane na ŵabali ŵanyake na chilato chakuti mpingo uleke kuŵachindika. (3 Yoh. 9, 10) Nangauli tingachita yayi nga umo wakachitira Diyoterefe, kweni nase tingamba kuchitira sanji Mkhristu munyithu uyo wapika uteŵeti uwo tikakhazganga kuti upikenge kwa ise. Ndipo ivi vingachitika chomenechomene para tikawonanga kuti tili ŵakwenelera kuchita uteŵeti uwo ndipo tingawuchita makora chomene kuluska iyo.

Chithuzi: 1. Luŵa lakubiliŵira ilo lajintha misisi yake pa dongo liwemi. 2. Mu mphepete mwa luŵa ili mwamera thondo. 3. Ŵadumbu ŵatatu ŵakudumbiskana mwakukondwa mu Nyumba ya Ufumu apo mudumbu munyake wimilira payekha ndipo wakuwoneka kuti wakhuŵara.

Mtima withu uli nga ni dongo, ndipo mikhaliro yithu yiwemi yili nga ni maluŵa ghakutowa. Kweni sanji zili nga ni thondo mu maluŵa. Sanji zingatitondeska kuti tiŵe na mikhaliro yiwemi nga ntchitemwa, chiwuravi, na lusungu (Wonani ndime 7)

7. Kasi sanji zingaŵa na uheni wuli?

7 Sanji ni ziheni chomene. Ndipo para zajintha msisi mu mtima withu, chingaŵa chakusuzga kuzimazga. Para munthu ngwathinkho, ngwakujitukumura, ndiposo ngwakujighanaghanira yekha wakuŵa na sanji chomene. Nga umo thondo lingatondeskera luŵa kukura makora, sanji nazo zingatondeska munthu kuŵa na mikhaliro yiwemi nga ntchitemwa, chiwuravi na lusungu. Ntheura para tawona waka kuti tamba kuŵa na sanji mu mtima withu, tikwenera kuziwuskamo nyengo yeneyiyo. Kasi tingatonda wuli sanji?

MUŴE ŴAKUJIYUYURA NA ŴAKUKHORWA

Chithuzi: 1. Luŵa lakubiliŵira ilo lajintha misisi yake pa dongo liwemi. 2. Munthu wakuchesa thondo mu maluŵa. 3. Ŵadumbu ŵanayi ŵakudumbiskana mwakukondwa mu Nyumba ya Ufumu.

Kasi tingatonda wuli sanji? Na wovwiri wa mzimu utuŵa wa Chiuta, tingawuskamo sanji mu mtima withu na kuŵa ŵakujiyuyura kweniso ŵakukhorwa (Wonani ndime 8-9)

8. Kasi ni mikhaliro wuli iyo yingatovwira kutonda sanji?

8 Tingatonda sanji para ndise ŵakujiyuyura kweniso ŵakukhorwa na ivyo tili navyo. Para tili na mikhaliro iyi, tiŵavyenge sanji. Kujiyuyura kutovwirenge kuti tileke kujighanaghanira chomene tekha. Munthu wakujiyuyura wakujiwona kuti ngwapachanya chomene kujumpha ŵanyake yayi. (Gal. 6:3, 4) Munthu uyo wakukhorwa na ivyo wali navyo wakujiyaniska na ŵanyake yayi. (1 Tim. 6:7, 8) Munthu uyo ngwakujiyuyura kweniso wakukhorwa na ivyo wali navyo, para wawona kuti munyake wapika chinthu chiwemi, wakukondwa nayo lumoza.

9. Kuyana na Ŵagalatiya 5:16 na Ŵafilipi 2:3, 4, kasi mzimu utuŵa utovwirenge kuchita vichi?

9 Tikukhumbikwira mzimu utuŵa wa Chiuta kuti titonde sanji kweniso kuti tiŵe ŵakujiyuyura na kukhorwa na ivyo tili navyo. (Ŵazgani Ŵagalatiya 5:16; Ŵafilipi 2:3, 4.) Mzimu utuŵa wa Yehova ungatovwira kumanya maghanoghano ghithu na chifukwa icho tikukhumbira kuchita chinthu chinyake. Para tikuchita viwemi, Yehova watovwirenge kuti titonde maghanoghano ghaheni. (Sal. 26:2; 51:10) Ghanaghanirani za Mozesi na Paulosi, awo ŵakatonda sanji.

Mozesi, Joshuwa, na gulu la ŵa Israyeli ŵimilira pafupi na chihema chakukumanamo. Joshuwa wakuphalira Mozesi kuti wakanizge ŵanalume ŵaŵiri awo ŵakuchita vinthu nga ni ntchimi.

Muisrayeli wachiwukirano waluta kwa Mozesi na Joshuwa kuti waŵaphalire kuti ŵanalume ŵaŵiri mu msasa ŵamba kuchita vinthu nga ni ntchimi. Joshuwa wakuphalira Mozesi kuti waŵakanizge ŵanalume aŵa, kweni Mozesi wakukana. M’malo mwake, wakuphalira Joshuwa kuti wakondwa kuti Yehova waŵapa mzimu utuŵa ŵanalume ŵaŵiri aŵa (Wonani ndime 10)

10. Kasi Mozesi wakalongora wuli kuti wakaŵavya sanji? (Wonani chithuzi cha pa chikopi.)

10 Mozesi wakaŵa na mazaza ghakuru pa ŵanthu ŵa Chiuta, kweni wakajandizganga ŵanji yayi kuti ŵaleke kuŵa na mazaza. Mwachiyelezgero, nyengo yinyake Yehova wakatorapo mzimu utuŵa uwo ukaŵa pa Mozesi na kupeleka ku gulu la ŵalara ŵanyake Ŵaisrayeli awo ŵakimilira pafupi na chihema chakukumanamo. Nyengo yichoko waka, Mozesi wakapulika kuti ŵalara ŵaŵiri awo ŵakaŵako yayi ku chihema chakukumanamo nawoso ŵapokera mzimu utuŵa ndipo ŵamba kuchita vinthu nga ni ntchimi. Kasi wakachita wuli Joshuwa wati wamuphalira kuti waŵakanizge ŵalara aŵa? Mozesi wakachita sanji yayi chifukwa chakuti Yehova wakaŵatemwa ŵanalume ŵaŵiri aŵa. M’malo mwake, wakajiyuyura, ndipo wakakondwa chifukwa chakuti nawo ŵakachimanga. (Maŵa. 11:24-29) Kasi tikusambirako vichi kwa Mozesi?

Chithuzi: 1. Pa ungano wa wupu wa ŵalara, mubali wachilara wapempheka kuti wasambizge mulara wachinyamata kuchitiska Sambiro la Gongwe la Mulinda. 2. Mulara wachinyamata wakuchitiska Sambiro la Gongwe la Mulinda apo mubali wachilara wakhala pasi wakutegherezga. 3. Mubali wachilara wakora chasa mbali wachinyamata ndipo wakumuwonga

Kasi ŵalara ŵangamuyezga wuli Mozesi pa nkhani ya kujiyuyura? (Wonani ndime 11-12)c

11. Kasi ŵalara ŵangamuyezga wuli Mozesi?

11 Usange ndimwe mulara mu mpingo, kasi muli kupemphekapo kuti musambizge munthu munyake mulimo uwo mukuwutemwa chomene? Mwachiyelezgero, panji mukuwutemwa chomene mulimo wakuchitiska Gongwe la Mulinda sabata yiliyose. Kweni para ndimwe ŵakujiyuyura nga ni Mozesi, muwopenge yayi para mwaphalirika kuti musambizge munthu munyake mulimo uwo kuti munthazi wazakachitiskenge ndiyo. M’malo mwake, mukondwenge kumovwira mubali winu.

12. Kasi Ŵakhristu ŵanandi mazuŵa ghano ŵalongora wuli kuti mbakukhorwa kweniso mbakujiyuyura?

12 Wonani vinyake ivyo ŵabali ŵanandi ŵachilara ŵakukumana navyo. Kwa vyaka vinandi, ŵateŵetera nga mbalaŵiliri ŵa milimo ya wupu wa ŵalara. Kweni para ŵafika vyaka 80 ŵakuleka uteŵeti wawo. Ŵalaŵiliri ŵadera nawo ŵakuleka uteŵeti wawo para ŵafika vyaka 70, ndipo mwakujiyuyura ŵakuzomera uteŵeti unyake uwo ŵangapika. Ndipo mu vyaka vyasonosono apa, ŵabali na ŵadumbu ŵanandi pa charu chose ŵakulekeskeka uteŵeti wa pa Beteli na kupika mauteŵeti ghanyake. Ŵabali na ŵadumbu ŵakugomezgeka aŵa ŵakuŵakwiyira yayi awo ŵakuchita mauteŵeti agho iwo ŵakachitanga.

13. Waŵenge munyake Paulosi, chifukwa wuli wakatenge wachitirenge sanji ŵapositole 12 ŵara?

13 Mpositole Paulosi ntchiyelezgero chiwemi pa nkhani ya kujiyuyura na kukhorwa na ivyo wakaŵa navyo. Paulosi wakazomerezga yayi kuti sanji zikure mu mtima wake. Wakalimbikiranga chomene kupharazga, kweni mwakujiyuyura wakayowoya kuti: “Pakuti ndine muchoko chomene pa ŵapositole, ndipo nili wakwenelera yayi kuchemeka mpositole.” (1 Kor. 15:9, 10) Yesu wakaŵa na ŵapositole 12 nyengo iyo wakachitanga uteŵeti wake wa pa charu chapasi, kweni panyengo iyi Paulosi wakaŵa Mkhristu yayi. Wakazakaŵa Mkhristu Yesu wati wawuskika. Nangauli wakasankhika kuŵa mpositole, kweni wakaŵa yumoza mu ŵapositole 12 ŵa Yesu yayi. (Rom. 11:13; Mil. 1:21-26) M’malo mwa kuŵachitira sanji ŵapositole 12 ŵara chifukwa chakuti ŵakaŵa paubwezi wapadera na Yesu, Paulosi wakalutilira kuŵa wakukhorwa na ivyo wakaŵa navyo.

14. Kasi tichitenge wuli para tili ŵakukhorwa kweniso ŵakujiyuyura?

14 Para tikhorwenge na ivyo tili navyo ndiposo kuŵa ŵakujiyuyura, tiŵenge nga ni Paulosi, ndipo tiŵachindikenge awo Yehova wali kuŵapa udindo. (Mil. 21:20-26) Yehova wali kunozga kuti ŵalara ndiwo ŵalongozgenge mpingo Wachikhristu. Nangauli mbambura kufikapo, kweni Yehova wakuŵawona kuti ni “vyawanangwa mu ŵanthu.” (Efe. 4:8, 11) Para tikuŵachindika ŵanalume ŵakwimikika aŵa na kulondezga ulongozgi wawo, tikuŵa paubwezi na Yehova kweniso tikuŵa pa mtende na Ŵakhristu ŵanyithu.

‘LONDEZGANI VINTHU VYAKOVWIRA KUTI PAŴE MTENDE’

15. Kasi tikwenera kuchita vichi?

15 Mtende ungaŵapo yayi para tikuchitirana sanji. Tikwenera kuwuskamo sanji mu mtima withu kweniso kugega kupangiska ŵanji kuti ŵaŵe na sanji. Tikwenera kuchita vinthu vyakuzirwa ivi kuti tipulikire dango la Yehova lakuti ‘londezgani vinthu vyakovwira kuti paŵe mtende na vinthu vyakuzenga kwa yumoza na munyake.’ (Rom. 14:19) Kasi tingachita vichi chomenechomene kuti tovwire ŵanji kuti ŵaleke kuŵa na sanji, ndipo tingalongora wuli kuti tikukhuŵilizga mtende?

16. Kasi tingawovwira wuli ŵanyithu kuti ŵaleke kuŵa na sanji?

16 Nkharo yithu na vyakuchita vithu vikuvumbura vinandi vya ise. Charu chikukhumba kuti ‘tijilongorenge chifukwa cha ivyo tili navyo.’ (1 Yoh. 2:16) Kweni kuchita nthena kukukhuŵirizga sanji. Tingagega kupangiska ŵanji kuti ŵawe na sanji para tikuleka kuyowoya chomene za vinthu ivyo tili navyo panji ivyo tikukhumba kugura. Nthowa yinyake iyo tingagegera kukhuŵilizga sanji ni umo tingachitira para tili na maudindo mu mpingo. Para tikuyowoya chomene za maudindo agho tili nagho, tingapangiska ŵanyithu kuti ŵambe kuŵa na sanji. Kweni para tikulongora kuti tikuŵatemwa nadi ŵanyithu na kuŵawonga pa viwemi ivyo ŵakuchita, tiŵawovwirenge kuti ŵakhorwenge na ivyo ŵali navyo ndipo tovwirenge kuti mu mpingo muŵe umoza na mtende.

17. Kasi ŵakuru ŵa Yosefe ŵakafiska kuchita vichi, ndipo chifukwa wuli?

17 Tingatonda sanji. Ghanaghaniraniso chiyelezgero cha ŵakuru ŵa Yosefe. Vyaka vinandi vikati vyajumphapo kufuma apo ŵakamuchitira nkhaza, ŵakakakumana nayo ku Eguputo. Pambere Yosefe wandajivumbure ku ŵakuru ŵake, wakaŵayezga dankha kuti wamanye usange ŵali kusintha. Wakaŵanozgera chakurya kweni chakurya chinandi wakamupa Benjamini munung’una wawo muchoko chomene. (Gen. 43:33, 34) Kweni palije apo pakulongora kuti ŵakuru ŵake aŵa ŵakamuchitira sanji Benjamini. M’malo mwake, ŵakalongora kuti ŵakamughanaghaniranga munung’una wawo kweniso dada wawo, Yakhobe. (Gen. 44:30-34) Chifukwa chakuti ŵakuru ŵa Yosefe ŵakaleka kuŵa na sanji vikawovwira kuti ŵawezgerepo mtende mu mbumba yakwawo. (Gen. 45:4, 15) Mwakuyana waka, para nase tingawuskamo kalikose mu mtima withu ako kangambiska sanji, tisungilirenge mtende mu mbumba yithu na mu mpingo.

18. Kuyana na Yakobe 3:17, 18, kasi chichitikenge ntchivichi para tikhuŵilizgenge mtende?

18 Yehova wakukhumba kuti titonde sanji na kupenja mtende. Kweni tikwenera kulimbikira kuti tichite nthena. Nga umo tawonera mu nkhani iyi, mwakawiro taŵanthu tikuchita sanji. (Yak. 4:5) Ndipo tazingilizgika na ŵanthu awo ŵakukhuŵilizga sanji. Kweni usange tiŵenge ŵakujiyuyura, ŵakukhorwa, ndiposo ŵakuwonga, tiŵenge ŵambura sanji. M’malo mwake, tikhuŵilizgenge mtende ndipo tiŵenge na mikhaliro yiwemi.—Ŵazgani Yakobe 3:17, 18.

KASI MUNGAZGORA WULI?

  • Kasi mzimu utuŵa ungatovwira wuli kuti titonde sanji?

  • Kasi kukhorwa na kujiyuyura kungatovwira wuli kuti titonde sanji?

  • Kasi kuwona vinthu mwakwenelera kungawovwira wuli ŵanji kuti ŵatonde sanji?

SUMU 130 Gowokerani Ŵanyinu

a Gulu la Yehova ndamtende. Kweni mtende uwu ungatimbanizgika para tamba kuŵa na sanji. Mu nkhani iyi, tiwonenge ivyo vikwambiska sanji. Tiwonengeso umo tingatondera mukhaliro uheni uwu ndiposo umo tingachitira kuti tikhuŵilizge mtende.

b MAZGU GHALONGOSOLEKA: Nga umo Baibolo likulongosolera, sanji zikupangiska munthu kukhumba vinthu ivyo vili na ŵanyake pera yayi, kweni kuŵapokaso vinthu ivyo.

c MAZGU GHAKULONGOSORA CHITHUZI: Panyengo ya ungano wa wupu wa ŵalara, mubali wachilara uyo wakuchitiska Sambiro la Gongwe la Mulinda pa mpingo wapempheka kuti wasambizge mulara wachinyamata mulimo uwu. Nangauli mubali wachilara uyu wakuwutemwa mulimo wake, kweni na mtima wose wakolerana navyo ivyo ŵalara ŵasankha ndipo wakumupa masachizgo mulara wachinyamata uyu kweniso wakumuwonga kufumira pasi pamtima.

    Mabuku gha Chitumbuka (1982-2023)
    Fumani
    Njirani
    • Chitumbuka
    • Tumizgani
    • Ivyo Mukukhumba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malango
    • Phangano
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Njirani
    Tumizgani