NKHANI YAKUSAMBIRA 13
Mutemwanenge Chomene
“Mutemwanenge chomene kufumira mu mtima.”—1 PET. 1:22.
SUMU 109 Temwani Ŵanji Kufumira mu Mtima
CHILATO CHA NKHANI IYIa
Yesu apo wakaŵa na ŵapositole ŵake pa usiku wakuti machero wafwenge, wakadidimizga chomene za chitemwa (Wonani ndime 1-2)
1. Kasi Yesu wakaŵapa dango wuli ŵasambiri ŵake? (Wonani chithuzi cha pa chikopi.)
PA USIKU wakuti machero wafwenge, Yesu wakaŵapa dango ŵasambiri ŵake. Wakaŵaphalira kuti: “Nga umo ine namutemwerani, ndimo namwe mutemweranenge.” Kufuma apo wakatiso: “Usange mukutemwana, wose ŵamanyenge kuti ndimwe ŵasambiri ŵane.”—Yoh. 13:34, 35.
2. Chifukwa wuli ntchakuzirwa kuti titemwanenge?
2 Yesu wakati ŵasambiri ŵake ŵazamumanyikwa usange ŵakutemwana. Fundo iyi yikafiskika nadi mu nyengo ya Ŵakhristu ŵakwambilira, ndipo mazuŵa ghano napo yikufiskika. Lekani ntchakuzirwa chomene kuti titemwanenge nanga ni para chingaŵa chakusuzga kuchita nthena.
3. Kasi tiwonenge vichi mu nkhani iyi?
3 Chifukwa chakuti tose tili ŵambura kufikapo lekani chikuŵa chakusuzga kuti titemwanenge chomene yumoza na munyake. Nangauli vili nthena, kweni tikwenera kufwilirapo kuyezga Khristu. Mu nkhani iyi, tiwonenge umo chitemwa chingatovwilira kuŵa ŵamtende, kuleka kutemwera, kweniso kupokelera ŵalendo. Apo mukusambira nkhani iyi, jifumbani kuti: ‘Kasi ningasambirako vichi ku ŵabali na ŵadumbu awo ŵalutilira kulongora chitemwa ku ŵanji nanga pangaŵa masuzgo?’
MUŴE ŴAMTENDE
4. Kuyana na Mateyu 5:23, 24, chifukwa wuli tikwenera kuwezgerapo mtende na mubali uyo wali nase na kafukwa?
4 Yesu wakasambizga kuzirwa kwa kuwezgerapo mtende na awo ŵali nase na kafukwa. (Ŵazgani Mateyu 5:23, 24.) Wakadidimizga kuti tikwenera kulutilira kutemwa ŵanyithu usange tikukhumba kukondweska Chiuta. Yehova wakukondwa para tikuchita vyose ivyo tingafiska kuwezgerapo mtende na ŵabali ŵithu. Wazomerenge yayi kusopa kwithu usange munyithu tikumusungira vyakusingo ndiposo tikukana kuwezgerapo mtende.—1 Yoh. 4:20.
5. Chifukwa wuli chikaŵa chakusuzga kwa mubali munyake kuwezgerapo mtende?
5 Nyengo zinyake chingaŵa chakusuzga kuwezgerapo mtende. Chifukwa wuli? Wonani ivyo vikachitikira Mark.b Vikamuŵinya chomene apo mubali munyake wakamususka na kuyowoya viheni vya iyo ku ŵanji mu mpingo. Kasi Mark wakachita wuli? Iyo wakati: “Nkhakwiya chomene ndipo nkhamukalipira mubali uyu.” Ndipouli, pamanyuma wakajiyimba mulandu ndipo wakamuphepiska mubali uyu na kuyezga kuwezgerapo mtende. Kweni mubali uyu wakakana kuwezgerapo mtende. Pakwamba, Mark wakaghanaghana kuti, ‘Chifukwa wuli nilutilire kumuphepiska apo iyo wakukhumba yayi kuwezgerapo mtende?’ Ndipouli, mulaŵiliri wa dera wakamuchiska kuti wangagongowanga yayi. Kasi Mark wakachita wuli?
6. (a) Kasi Mark wakayezgayezga wuli kuwezgerapo mtende? (b) Kasi Mark wakalondezga wuli lemba la Ŵakolose 3:13, 14?
6 Mark wati wajisanda wakawona kuti nayo wakaŵa na suzgo. Wakatondekanga kujiyuyura kweniso wakawonanga kuti iyo ndiyo ni murunji. Wakamanya kuti wakwenera kusintha nkharo yake. (Kol. 3:8, 9, 12) Wakalutaso kwa mubali uyu, ndipo mwakujiyuyura wakaphepiska chifukwa cha nkharo yake. Mark wakamulemberaso makalata mubali uyu kumuphepiska, ndipo wakumupempha kuti ŵaŵeso paubwezi. Wakamupaso chawanangwa mubali uyu icho wakaghanaghananga kuti wamuchitemwa. Kweni chachitima ntchakuti mubali uyu wakakana kugowoka. Ndipouli, Mark wakalutilira kupulikira dango la Yesu lakuti titemwenge ŵabali ŵithu na kuŵagowokera. (Ŵazgani Ŵakolose 3:13, 14.) Nanga ni para ŵanji ŵangakana kuwezgerapo mtende, kweni para tikuŵatemwa nga ni Yesu, tilutilirenge kuŵagowokera na kuŵalombera kuti tiŵeso nawo pa mtende.—Mat. 18:21, 22; Gal. 6:9.
Usange munyake wali nase na kafukwa, nyengo zinyake tingakhumbikwira kuyezga kanandi waka kuwezgerapo mtende na munthu uyo (Wonani ndime 7-8)c
7. (a) Kasi Yesu wali kutichiska kuchita vichi? (b) Kasi mudumbu munyake wakakumana na suzgo wuli?
7 Yesu wakati tikwenera kuchita vinthu na ŵanyithu nga umo ise nase tikukhumbira kuti ŵanyithu ŵachitire nase. Wakatiso tikwenera kutemwa ŵanthu awo ŵakutitemwa pera yayi. (Luka 6:31-33) Nangauli ni viŵi yayi kuti ivi vichitike, kweni kasi mungachita wuli usange munyake mu mpingo wakumugegani na kukana kumutawuzgani? Ivi ndivyo vikachitikira Lara. Iyo wakuti: “Mudumbu munyake wakanizerezganga, kweni nkhamanyanga yayi chifukwa chake. Ichi chikanikwenyerezganga chomene, ndipo mtima ukaŵanga waka biii para nkhuluta ku maungano.” Pakwamba, Lara wakaghanaghananga kuti: “Ine nindamubudirepo yayi. Nakuti ŵanji mu mpingo nawo ŵakuwona kuti mudumbu uyu wakuchita makora yayi.”
8. Kasi Lara wakachita wuli kuti wawezgerepo mtende, ndipo tikusambirapo vichi pa ivyo vikamuchitikira?
8 Lara wakachitapo kanthu kuti wawezgerepo mtende. Wakati walomba kwa Yehova, wakawona kuti wakadumbiskane nayo mudumbu uyu. Ŵakadumbiskana, ŵakahagana, ndipo ŵakawezgerapo mtende. Vyose vikaŵa nga vili makora waka. Lara wakuti: “Kweni pamanyuma mudumbu uyu wakalongoraso nkharo yeneyira yapakwamba. Nkhakhuŵara chomene.” Pakwamba, Lara wakawonanga kuti wangaŵa wakukondwa pekha para mudumbu uyu wangasintha nkharo yake. Kweni pamanyuma Lara wakawona kuti chakuzirwa chomene icho wangachita, nkhulutilira kuchita nayo vinthu mwachitemwa mudumbu uyu na ‘kumugowokera na mtima wose.’ (Efe. 4:32–5:2) Lara wakakumbuka kuti chitemwa chanadi “chikusunga vyakusingo yayi. Chikubenekelera vinthu vyose, chikupulikana vinthu vyose, chikugomezga vinthu vyose, chikuzizipizga vinthu vyose.” (1 Kor. 13:5, 7) Lara wakaŵaso na mtende wa mu mtima. Nyengo yati yajumphapo wakaŵaso paubwezi na mudumbu uyu. Para mukuwezgerapo mtende na ŵabali na ŵadumbu ŵinu na kulutilira kuŵatemwa, mungaŵa na chigomezgo chose kuti “Chiuta wa chitemwa na wa mtende waŵenge namwe.”—2 Kor. 13:11.
KUTEMWERA YAYI
9. Kuyana na Milimo 10:34, 35, chifukwa wuli tikwenera yayi kutemwera?
9 Yehova wakutemwera yayi. (Ŵazgani Milimo 10:34, 35.) Para nase tikutemwera yayi, tikulongora kuti ndise ŵana ŵake. Kweniso tikulongora kuti tikupulikira dango la kutemwa mzengezgani withu nga umo tikujitemwera taŵene, ndipo tikulutilira kuŵa pa mtende na ŵabali na ŵadumbu ŵithu.—Rom. 12:9, 10; Yak. 2:8, 9.
10-11. Kasi mudumbu munyake wakamazga wuli maghanoghano ghambura kwenelera agho wakaŵa nagho?
10 Ku ŵanyake, ntchakusuzga kuŵa wambura kutemwera. Mwachiyelezgero, wonani ivyo vikachitikira mudumbu munyake zina lake Ruth. Apo wakaŵa muchoko, wakakhuŵazganapo na munthu munyake wakufuma ku charu chinyake. Kasi ivi vikamukhwaska wuli? Ruth wakuti: “Nkhatinkhanga chilichose chakukhwaskana na charu ichi. Nkhaghanaghananga kuti ŵanthu wose ŵakufuma ku charu ichi ŵakuyana waka, nanga ŵangaŵa ŵabali na ŵadumbu.” Kasi Ruth wakamazga wuli maghanoghano ghake ghambura kwenelera agha?
11 Ruth wakawona kuti wakwenera kumazga maghanoghano ghambura kwenelera agha. Wakaŵazga vyakuchitika na malipoti mu Buku Lapachaka ghakuyowoya vya charu ichi. Iyo wakuti: “Nkhaŵikapo mtima kuti nambe kuŵawona mwakwenelera ŵanthu ŵa mu charu ichi. Nkhamba kuwona kuti ŵabali na ŵadumbu aŵa ŵakulimbikira chomene kuteŵetera Yehova. Ndipo nkhamanya kuti nawo ŵali pakati pa gulu la ŵabali pa charu chose.” Pamanyuma, Ruth wakamanya kuti wakwenera kuŵalongora chitemwa ŵabali aŵa. Iyo wakuti: “Kulikose uko nkhasangananga na ŵabali na ŵadumbu ŵa mu charu ichi, nkhayezgayezga kuŵalongora mtima waubwezi. Nkhayowoyanga nawo na kuŵamanya makora.” Kasi pakaŵa uwemi wuli? Ruth wakuti: “Nyengo yati yajumphapo, maghanoghano ghambura kwenelera agho nkhaŵa nagho ghakamara.”
Para ‘tikutemwa chomene ŵabali wose,’ tiŵenge ŵambura kutemwera (Wonani ndime 12-13)d
12. Kasi mudumbu munyake zina lake Sarah wakaŵa na suzgo wuli?
12 Ŵanyake ŵangaŵa ŵakutemwera kwambura kumanya. Mwachiyelezgero, Sarah wakaghanaghananga kuti ngwambura kutemwera pakuti wakeruzganga ŵanthu yayi chifukwa cha mtundu wawo, ndalama, panji udindo uwo ŵali nawo mu gulu la Yehova. Kweni iyo wakuti: “Nkhamba kumanya kuti nkhatemweranga.” Munthowa wuli? Banja lakwake Sarah likaŵa lakusambira chomene, ndipo nayo wakatemwanga kuchezga na ŵanthu awo mbakusambira. Zuŵa linyake wakaphalira mubwezi wake kuti: “Nkhuchezga na Ŵakaboni awo mbakusambira pera. Awo mbambura kusambira nkhuchezga nawo yayi.” Apa ntchakuwonekerathu kuti Sarah wakakhumbikwiranga kusintha kaghanaghaniro kake. Chifukwa wuli?
13. Kasi tingasambirako vichi kwa Sarah pa umo wakasinthira kaghanaghaniro kake?
13 Mulaŵiliri wa dera wakamovwira Sarah kuti wajisande. Sarah wakuti: “Wakaniwonga chifukwa chakuti nkhateŵeteranga mwakugomezgeka, nkhazgoranga makora pa maungano, ndiposo nkhaghamanyanga makora Malemba. Pamanyuma wakati apo tikulutilira kumanya vinandi, tikweneraso kuŵa na mikhaliro Yachikhristu nga nkhujiyuyura na lusungu.” Sarah wakalondezga ivyo mulaŵiliri wa dera wakamuphalira. Iyo wakuti: “Nkhamanya kuti chakuzirwa chomene ntchakuti tikwenera kuŵa ŵalusungu na ŵachitemwa.” Ntheura, wakasintha umo wakawoneranga ŵabali na ŵadumbu. Iyo wakuti: “Nkhayezgayezga kumanya mikhaliro iyo yikuŵapangiska kuŵa ŵakuzirwa kwa Yehova.” Ise ke? Tileke kughanaghana kuti tili ŵakuzirwa chomene kuluska ŵanji chifukwa cha masambiro ghithu. Para ‘tikutemwa chomene ŵabali wose,’ tiŵenge ŵambura kutemwera.—1 Pet. 2:17.
MUŴE ŴAKUPOKELERA ŴALENDO
14. Kuyana na Ŵahebere 13:16, kasi Yehova wakujipulika wuli para tili na mtima wakupokelera ŵalendo?
14 Yehova wakukondwa chomene para tili na mtima wakupokelera ŵalendo. (Ŵazgani Ŵahebere 13:16.) Wakuwona kuti ntchigaŵa chimoza cha kusopa kwithu, chomenechomene para tikovwira ŵakusoŵerwa. (Yak. 1:27; 2:14-17) Lekani Malemba ghakutichiska kuti ‘tipokelerenge ŵalendo.’ (Rom. 12:13) Para tikupokelera ŵalendo, tikulongora kuti tikuŵaghanaghanira, tikuŵatemwa, kweniso tikukhumba kuti tiŵe nawo paubwezi. Yehova wakukondwa para ŵanyithu tikuŵapako chakuti ŵarye panji ŵamwe. Kweniso wakukondwa para tikuchezga nawo. (1 Pet. 4:8-10) Ndipouli, pangaŵa vinthu vinyake ivyo vingapangiska kuti chiŵe chakusuzga kupokelera ŵalendo.
“Kale, nkhatemwanga yayi kupokelera ŵalendo, kweni nili kusintha ndipo ndine wakukondwa chomene” (Wonani ndime 16)e
15-16. (a) Chifukwa wuli ŵanyake ŵakuwona kuti ŵangapokelera yayi ŵalendo? (b) Kasi ntchivichi chikawovwira Edit kuti nayo wambe kupokelera ŵalendo?
15 Nyengo zinyake tingatondeka kupokelera ŵalendo chifukwa cha umo vinthu viliri kwa ise. Ghanaghanirani za chokoro chinyake zina lake Edit. Pambere wandaŵe Kaboni, wakatemwanga yayi kupokelera ŵalendo. Edit wakawonanga kuti ŵanji ndiwo ŵakaŵa ŵakwenelera kupokelera ŵalendo.
16 Wati waŵa Kaboni wa Yehova, Edit wakasintha kaghanaghaniro kake. Wakamba kupokelera ŵalendo. Iyo wakuti: “Apo Nyumba ya Ufumu yiphya yikazengekanga, mulara wakaniphalira kuti kukwiza banja linyake ilo lizamovwira pa mulimo wakuzenga, ndipo wakanipempha usange banja ili lingakhala kunyumba kwane kwa masabata ghaŵiri. Nkhakumbuka umo Yehova wakatumbikira chokoro cha ku Zarefati.” (1 Mathe. 17:12-16) Edit wakazomera kupokelera banja ili. Kasi wakatumbikika? Iyo wakuti: “Ŵakakhala nane kwa masabata ghaŵiri pera yayi, kweni myezi yiŵiri. Nyengo iyi, yikawovwira kuti niŵe nawo paubwezi wakukhora chomene.” Edit waliso na ŵabwezi mu mpingo. Sono ni mupayiniya wanyengozose, ndipo wakukondwa kupokelera ŵabali na ŵadumbu awo wakupharazga nawo para ŵiza ku nyumba kwake. Iyo wakuti: “Kupa kukunovwira kuti nijipulikenge makora. Ndipo unenesko ngwakuti natumbikika chomene chifukwa chakuchita nthena.”—Heb. 13:1, 2.
17. Kasi Luke na muwoli wake ŵakamanya vichi?
17 Nangauli tingaŵa kuti tikupokelera kale ŵalendo, kweni kasi ni mpha apo tikuwona kuti tikwenera kusintha? Mwachiyelezgero, Luke na muwoli wake ŵali na mtima wakupokelera ŵalendo. Kanandi ŵakatemwanga waka kuchema ŵapapi ŵawo, ŵachibali, ŵabwezi, kweniso mulaŵiliri wa dera na muwoli wake. Ndipouli, Luke wakuti, “Tikamanya kuti tikatemwanga kuchema awo tikutemwana nawo pera.” Kasi Luke na muwoli wake ŵakachita wuli kuti ŵasinthe pa nkhani iyi?
18. Kasi Luke na muwoli wake ŵakachita wuli kuti ŵasinthe pa nkhani ya kupokelera ŵalendo?
18 Luke na muwoli wake ŵakasintha ŵati ŵaghanaghanirapo mazgu gha Yesu ghakuti: “Usange mukutemwa awo ŵakumutemwani, muli na njombe wuli?” (Mat. 5:45-47) Ŵakawona kuti ŵakwenera kuyezga Yehova, uyo ngwakupa kwa wose. Ntheura ŵakaghanaghana kuti ŵacheme ŵabali na ŵadumbu awo ŵandaŵachemepo. Luke wakuti: “Tose tikukondwa chomene pa nyengo izi. Waliyose wakukhozgeka chomene.”
19. Kasi tingalongora wuli kuti ndise nadi ŵasambiri ŵa Yesu? Kasi imwe mwaŵikapo mtima kuchita vichi?
19 Tawona kuti para tikutemwana zanadi vitovwirenge kuti tiŵe ŵamtende, kuleka kutemwera, kweniso kupokelera ŵalendo. Tikwenera kuwuskamo maghanoghano ghalighose ghambura kwenelera na kuŵatemwa ŵabali na ŵadumbu kufumira mu mtima. Para tichitenge nthena, tiŵenge ŵakondwa, ndipo tilongorenge kuti ndise nadi ŵasambiri ŵa Yesu.—Yoh. 13:17, 35.
SUMU 88 Nimanyiskani Mendero Ghinu
a Yesu wakati chitemwa ntchimanyikwiro cha Ŵakhristu ŵaunenesko. Pakuti tikuŵatemwa ŵabali na ŵadumbu ŵithu, tikuyezgayezga kuŵa nawo pa mtende, kuleka kutemwera, kweniso tikuyezgayezga kuŵa na mtima wakupokelera ŵalendo. Kweni nyengo zose ntchipusu yayi kuchita nthena. Mu nkhani iyi, tiwonenge umo tingachitira kuti tilutilire kutemwana kufumira mu mtima.
b Mazina ghanyake ghasinthika mu nkhani iyi.
c MAZGU GHAKULONGOSORA VITHUZI: Mudumbu wakuyezga kuwezgerapo mtende. Pakwamba, vyatondeka, kweni wakulutilira kuti wawezgerapo mtende. Chifukwa chakuti walutilira kumulongora chitemwa mudumbu munyake, ŵaliso pa mtende.
d MAZGU GHAKULONGOSORA CHITHUZI: Mubali muchekuru wakuwona kuti ŵanji ŵakumugega mu mpingo.
e MAZGU GHAKULONGOSORA CHITHUZI: Mudumbu uyo pakwamba wakatemwanga yayi kupokelera ŵalendo wasintha kaghanaghaniro kake, ndipo sono ngwakukondwa chomene pakuti wakupokelera ŵalendo.