NKHANI YAKUSAMBIRA 13
SUMU 4 “Yehova Ni Muliska Wane”
Woko la Yehova Ndifupi Yayi
“Kasi woko la Yehova ndifupi?”—MAŴA. 11:23.
FUNDO YIKURU
Nkhani iyi yitovwirenge kuti tigomezgenge chomene kuti nyengo zose Yehova watipenge ivyo tikukhumbikwira.
1. Kasi Mozesi wakalongora wuli kuti wakagomezganga Yehova apo wakalongozganga Ŵaisrayeli kufuma mu Eguputo?
MOZESI njumoza mwa ŵanthu awo ŵakuzunulika mu buku la Ŵahebere, awo ŵakaŵa na chipulikano chakukhora chomene. (Heb. 3:2-5; 11:23-25) Wakalongora chipulikano apo wakadangilira Ŵaisrayeli kufuma mu Eguputo. Wakawopa yayi Farawo na ŵasilikari ŵake. Chifukwa cha kugomezga Yehova, wakadangilira ŵanthu kwambuka pa Nyanja Yiswesi ndipo pamanyuma mu mapopa. (Heb. 11:27-29) Ŵaisrayeli ŵanandi ŵakaleka kugomezga Yehova kuti waŵapwelelerenge, kweni Mozesi wakalutilira kugomezga mwa Chiuta wake. Chipulikano cha Mozesi chikawa pawaka yayi, chifukwa mwamunthondwe Chiuta wakaŵapa chakurya na maji apo ŵakaŵa mu mapopa.a—Eks. 15:22-25; Sal. 78:23-25.
2. Chifukwa wuli Chiuta wakafumba Mozesi kuti: “Kasi woko la Yehova ndifupi?” (Maŵazgo 11:21-23)
2 Nangauli Mozesi wakaŵa na chipulikano, kweni pati pajumpha pafupifupi chaka chimoza kufuma apo Yehova wakaŵaponoska mwamunthondwe Ŵaisrayeli, wakamba kukayikira usange Yehova waŵapenge nyama nga umo wakalayizgira. Vili nthena chifukwa wakawonanga kuti ŵanthu ŵakaŵa ŵanandi chomene mu mapopa. Ntheura Yehova wakafumba Mozesi kuti: “Kasi woko la Yehova ndifupi?” (Ŵazgani Maŵazgo 11:21-23.) Pa lemba ili, mazgu ghakuti “woko la Yehova” ghakung’anamura mzimu utuŵa wa Chiuta, panji kuti nkhongono zake. Apa vikaŵa nga kuti Yehova wakumufumba Mozesi kuti, ‘Kasi ukughanaghana kuti ningatondeka kuchita chinthu icho nayowoya kuti nichitenge?’
3. Chifukwa wuli nase tikwenera kuŵikako mahara ku nkhani ya Mozesi na Ŵaisrayeli iyi?
3 Kasi muli kwenjerwapo usange Yehova wamupaninge ivyo mukukhumbikwira imwe pamoza na mbumba yinu? Kwali muli kwenjerwapo panji yayi, tiyeni tidumbiskane nkhani ya Mozesi na Ŵaisrayeli, awo ŵakatondeka kugomezga Chiuta kuti waŵapenge ivyo ŵakukhumbikwira. Kweniso tiwonenge fundo zinyake za mu Malemba izo zitovwirenge kugomezga kuti woko la Yehova ndifupi yayi.
SAMBIRANIKO KWA MOZESI NA ŴAISRAYELI
4. Kasi ntchivichi chikwenera kuti chikapangiska ŵanandi kukayikira kuti Yehova wangaŵapa ivyo ŵakukhumbikwira?
4 Ghanaghanirani nkhani yose. Mtundu wa Israyeli na “ŵanthu ŵanandi ŵamitundu yinyake” ŵakaŵa mu mapopa kwa nyengo yitali apo ŵakafumanga ku Eguputo kuluta ku Charu cha Layizgano. (Eks. 12:38; Doto. 8:15) Ŵanthu ŵamitundu yinyake aŵa ŵakavuka kurya mana, ndipo Ŵaisrayeli ŵanyake ŵanandi nawo ŵakakolerana nawo. (Maŵa. 11:4-6) Ŵanthu ŵakamba kudokera chomene vyakurya ivyo ŵakaryanga ku Eguputo. Chifukwa cha kuchichizgika na ŵanthu, Mozesi wakakhumbanga nga kuti ndiyo wangakaŵapenjera waka nyama, kweni wakamanyanga yayi uko wangakayisanga.—Maŵa. 11:13, 14.
5-6. Kasi tingasambirako vichi pa umo ŵanthu ŵa mitundu yinyake ŵakatimbanizgira Ŵaisrayeli ŵanandi?
5 Ŵaisrayeli ŵakwenera kuti ŵakaleka kuwonga chifukwa cha ŵanthu ŵamitundu yinyake awo ŵakafuma nawo ku Eguputo. Nase tingakhwaskika na mzimu wambura kuwonga uwo ŵanji ŵali nawo, ndipo tingaleka kukhorwa na ivyo Yehova wakutipa. Ivi vingachitika para tikwamba kudokera ivyo tikaŵa navyo kale, panji para tamba kuchitira sanji ŵanji chifukwa cha ivyo ŵali navyo. Ndipouli, tingaŵa ŵakukondwa usange tikukhorwa na ivyo tili navyo, vilije kanthu kuti vinthu vili wuli pa umoyo withu.
6 Ŵaisrayeli ŵakeneranga kukumbuka kuti Chiuta wakaŵasimikizgira kuti para ŵakafika mu chikaya chawo chiphya, ŵamuŵa na vinthu vinandi chomene. Layizgo ili likaŵa kuti lamufiskika mu Charu cha Layizgano, mu mapopa yayi. Mwakuyana waka, m’malo mwa kuŵika mtima pa vinthu ivyo tingavisanga yayi mu charu ichi, tingachita makora kughanaghanira ivyo Yehova walayizga kuzakatipa mu charu chiphya. Tingaghanaghaniraposo pa malemba agho ghangatovwira kumugomezga chomene Yehova.
7. Chifukwa wuli tingagomezga kuti woko la Yehova ndifupi yayi?
7 Ndipouli, nyengo zinyake mungajifumbaso chifukwa icho Chiuta wakafumbira Mozesi kuti: “Kasi woko la Yehova ndifupi?” Apa Yehova wakwenera kuti wakawovwiranga Mozesi kuti waleke kughanaghanira waka vya woko lankhongono la Yehova, kweni waghanaghanirengeso na apo lingakafika. Chiuta wakaŵa kuti wangaŵapa nyama yinandi Ŵaisrayeli nangauli ŵakaŵa kuti ŵali mu mapopa. “Na woko lankhongono na woko lakunyoloskeka,” Chiuta wakalongora nkhongono zake. (Sal. 136:11, 12) Ntheura para tili mu suzgo, tingakayikanga yayi kuti woko la Yehova lingatifikira ise patekha.—Sal. 138:6, 7.
8. Kasi tingagega wuli kuchita vinthu nga umo ŵakachitira Ŵaisrayeli ŵanandi mu mapopa? (Wonaniso chithuzi.)
8 Yehova wakafiska ivyo wakaŵalayizga, wakaŵapa nyama yinandi ya tuyuni twakuchemeka swembe. Ndipouli, Ŵaisrayeli ŵakamuwonga yayi Chiuta chifukwa cha munthondwe uwu. M’malo mwake, ŵanandi ŵakazgoka ŵankharye. Ŵakayora swembe zinandi chomene muhanya na usiku wuwo. Yehova wakakwiya chomene na “ŵanthu awo ŵakaŵa na chilyokolyoko cha vyakurya,” ndipo wakaŵalanga. (Maŵa. 11:31-34) Nase tingasambirako ku chakuchitika ichi. Tikwenera kuŵa maso chomene kuti tileke kuŵa ŵankharye panji ŵaryezi. Kwali ndise ŵasambazi panji ŵakavu, tikwenera kuŵikapo mtima ‘kujiŵikira usambazi kuchanya,’ mwa kuŵa paubwezi wakukhora na Yehova kweniso Yesu. (Mat. 6:19, 20; Luka 16:9) Para tachita nthena, tingaŵa na chigomezgo chose kuti Yehova watipenge ivyo tikukhumbikwira.
Kasi ŵanthu ŵanandi ŵakalongora mzimu wuli mu mapopa, ndipo ise tikusambirapo vichi? (Wonani ndime 8)
9. Kasi tingagomezga kuti vichi?
9 Yehova ngwakunozgeka kovwira ŵanthu ŵake mazuŵa ghano. Ndipouli, ivi vikung’anamura kuti nyengo zose tilekenge kusoŵa kanthu yayi.b Kweni tingagomezga kuti Yehova nyengo zose watovwirenge. Iyo watovwirenge kuzizipizga masuzgo ghakupambanapambana. Kasi tingalongora wuli kuti tikugomezga Yehova kuti watovwirenge kusanga vyakukhumbikwira? Tiyeni tiwone vigaŵa viŵiri: (1) para tikukhumbikwira ndalama kuti tipwelelere mbumba yithu kweniso (2) para tikufipa mtima na umo tizamusangira vyakukhumbikwa para tachekura.
PARA TILI NA SUZGO LA NDALAMA
10. Kasi ni suzgo wuli la ndalama ilo tingakumana nalo?
10 Apo umaliro wa charu ichi ukusendelera, tikukhazga kuti suzgo la vyachuma lilutilirenge kuya munthazi. Viwawa ivyo vikwamba chifukwa cha ndyali, nkhondo, masoka gha chilengiwa, panji miliri, vingapangiska kuti vinthu vikwere mtengo mwamabuchi panji ntchito kutimalira, kutaya katundu withu, panji na nyumba yithu wuwo. Para vyanthena vyachitika, tingakhumbikwira kusanga ntchito yinyake ku malo uko tikukhala panji kusama na mbumba yithu na kuluta ku chigaŵa chinyake kuti tifiske kuyisangira vyakukhumbikwira. Kasi ntchivichi chingatovwira kuti tipange vyakusankha ivyo vingalongora kuti tikugomezga Yehova?
11. Kasi mungachita wuli para mwakumana na suzgo la ndalama? (Luka 12:29-31)
11 Chinthu chakuzirwa chomene icho mungachita, nkhumuthulira Yehova vyose ivyo mukwenjerwa navyo. (Zinth. 16:3) Mupemphani vinjeru ivyo vingamovwirani kusankha vinthu mwamahara kweniso kuti mtima winu uŵe m’malo mwakuti muleke “kufipa mtima” chomene na suzgo linu. (Ŵazgani Luka 12:29-31.) Muŵeyelerani kuti wamovwirani kukhorwa na vinthu ivyo ni vyakukhumbikwa nadi pa umoyo winu. (1 Tim. 6:7, 8) Penjerezgani mu mabuku ghithu umo mungachitira para muli na suzgo la vya ndalama. Ŵanandi ŵasanga chandulo na mavidiyo kweniso nkhani izo zikusangika pa jw.org, za umo ŵangachitira na suzgo la vyachuma.
12. Kasi ni mafumbo wuli agho ghangawovwira Mkhristu kuti wasankhe makora vinthu vyakukhwaskana na mbumba yake?
12 Ŵanyake ŵakayezgekapo kuzomera ntchito iyo yikapangiska kuti ŵasamuke na kuyileka yekha mbumba yawo. Kweni paumaliro ŵakawamo kuti kuchita nthena ghakaŵa mahara yayi. Pambere mundazomere ntchito yiliyose, kughanaghanira waka pa unandi wa malipiro agho musangenge yayi, kweni mughanaghanirengeso umo vikhwaskirenge ubwezi winu na Yehova. (Luka 14:28) Jifumbani kuti: ‘Kasi mbumba yane yikhwaskikenge wuli para natalikirana nayo? Kasi namufiska kuwungana nyengo zose, kunjira mu uteŵeti, na kuŵa na nyengo yakuchezga na ŵabali na ŵadumbu?’ Usange muli na ŵana, mukweneraso kujifumba fumbo lakuzirwa ili: ‘Kasi nifiskenge wuli kulera ŵana “pa kuŵalanga na kuŵasambizga maghanoghano gha Yehova” usange nili kutali na iwo?’ (Efe. 6:4) Para mukupanga vyakusankha, longozgekani na maghanoghano gha Chiuta m’malo mwa kulongozgeka na maghanoghano gha ŵachibali panji ŵabwezi awo ŵakuchindika yayi fundo za mu Malemba.c Tony, uyo wakukhala kumanjiliro gha dazi kwa Asia, wakayezgeka pa nkhani ya ntchito. Kanandi waka wakasanganga mwaŵi wa ntchito za ndalama zinandi mu vyaru vinyake. Ndipouli, wati wayilombera nkhani iyi na kudumbiskana na muwoli wake, wakakana mwaŵi wa ntchito uwu. M’malo mwake ŵakasankha kuchepeska bajeti. Para wakulaŵiska uko wafuma, Tony wakuti: “Chifukwa cha kusankha nthena, naŵa na mwaŵi wakovwira ŵanthu ŵanandi kumumanya Yehova, ndipo ŵana ŵithu nawo ŵakuwukoleska unenesko. Mbumba yithu yasambira kuti chikuru tikulondezga mazgu gha pa Mateyu 6:33, Yehova watipwelelerenge.”
PARA TIKUGHANAGHANIRA UMO TINGAZAKASANGIRA VYAKUKHUMBIKWA MUNTHAZI
13. Kasi tingachita vichi sono ivyo vingatovwira kuzakaŵa na vyakukhumbikwa pa umoyo usange tachekura?
13 Chigomezgo chithu mwa Yehova chingayezgekaso para tikughanaghanira umo umoyo withu uzamuŵira para tachekura. Baibolo likutichiska kuti tilimbikirenge ntchito kuti chizakaŵe chipusu kusanga vyakukhumbikwa munthazi. (Zinth. 6:6-11) Ntheura ntchakuzirwa kusunga kanthu pamphepete kuti kazakatovwire kunthazi. Mbunenesko kuti ndalama nazo ntchivikiliro. (Muph. 7:12) Ndipouli, mtima withu wose uleke kuŵa waka pa vinthu vyakuthupi.
14. Chifukwa wuli tikwenera kughanaghanira lemba la Ŵahebere 13:5 para tikunozgekera umo tizamusangira vyakukhumbikwa munthazi?
14 Yesu wakayowoya ntharika iyo yikalongora uzeleza wa kujisungira waka ndalama zinandi m’malo mwa kuŵa ‘musambazi kwa Chiuta.’ (Luka 12:16-21) Palije uyo wakumanya kuti machero kuwengechi. (Zinth. 23:4, 5; Yak. 4:13-15) Nangauli ndise ŵalondezgi ŵa Khristu, kweni nase tikufipanga mtima na vyamachero. Kweni Yesu wakayowoya kuti tikwenera kuŵa ŵakunozgeka “kuleka” katundu withu yose kuti tiŵe ŵasambiri ŵake. (Luka 14:33) Ŵakhristu ŵakwambilira ŵa mu Yudeya ŵakataya chilichose kweni ŵakakwenyelera yayi. (Heb. 10:34) Mazuŵa ghano napo, ŵabali ŵanandi ŵali kuleka vinthu ivyo vikaŵawovwiranga kuti ŵasange ndalama chifukwa cha kukana kunjilirapo pa ndyali. (Chivu. 13:16, 17) Kasi ntchivichi chaŵawovwira kuti ŵachite nthena? Iwo ŵakugomezga chomene layizgo la Yehova lakuti: “Nikulekenge yayi napachoko nesi kukutaya munthowa yiliyose.” (Ŵazgani Ŵahebere 13:5.) Tikuchita vyose ivyo tingafiska kuti tinozgekere umo tingazakasangira vinthu munthazi, ndipo usange vinthu vyamabuchi vyatiwira tikugomezga kuti Yehova watovwirenge.
15. Kasi ŵapapi Ŵachikhristu ŵakwenera kuŵawona wuli ŵana ŵawo? (Wonaniso chithuzi.)
15 Mu mitheto yinyake, chilato chikuru icho mbumba zikuŵira na ŵana ntchakuti kunthazi para ŵachekura, ŵana ŵazakaŵakore pawoko. Tingayowoyaso kuti mbumba izi zikuwona ŵana nga ni “malipiro gha penishoni.” Baibolo likuyowoya kuti ŵapapi ŵakwenera kusangira vyakukhumbikwa ŵana ŵawo. (2 Kor. 12:14) Mbunenesko kuti ŵapapi ŵakwenera kupokera wovwiri apo ŵakuchekura, ndipo ŵana ŵanandi ŵakukondwa kovwira ŵapapi ŵawo. (1 Tim. 5:4) Kweni ŵapapi Ŵachikhristu ŵakwenera kumanya kuti ŵaŵenge ŵakukondwa chomene para ŵawovwira ŵana ŵawo kuŵa ŵateŵeti ŵa Yehova, kuluska kuŵalera waka na chilato chakuti kunthazi ŵazakaŵawovwire.—3 Yoh. 4.
Mbumba Zachikhristu zikuchita vinthu mwavinjeru ndipo zikughanaghanirapo dankha fundo za mu Baibolo para zikukhumba kusankha vinthu vyakukhwaskana na umoyo wawo wa munthazi. (Wonani ndime 15)d
16. Kasi ŵapapi ŵangaŵanozgekereska wuli ŵana ŵawo kuti ŵazakajiyimire paŵekha munthazi? (Ŵaefeso 4:28)
16 Kwizira mu chiyelezgero chinu chiwemi, ŵasambizgani ŵana ŵinu kuti ŵagomezgenge Yehova apo mukuŵawovwira umo ŵangazakajiyimira paŵekha munthazi. Kufuma waka apo mbachoko, ŵasambizgani kuti ŵalimbikirenge ntchito. (Zinth. 29:21; ŵazgani Ŵaefeso 4:28.) Apo ŵakukura, ŵawovwirani kuti ŵalimbikirenge ku sukulu. Ŵapapi ŵangachita makora kupenjerezga fundo za mu Baibolo kuti ŵawovwire ŵana ŵawo kugwiliskira ntchito masambiro ghawo mwamahara. Ivi vizamuŵawovwira ŵana kuti ŵazakajiyimire paŵekha na kuchitako mwakukwana uteŵeti.
17. Kasi tingaŵa na chigomezgo chose kuti vichi?
17 Awo ŵakuthemba Yehova ŵangaŵa na chigomezgo chose kuti waŵawovwirenge kusanga vyakukhumbikwa pa umoyo wawo. Apo tili kuumaliro wa mgonezi uwu, tikwenera kukhazga kuti tiyezgekenge pa nkhani yakugomezga Yehova. Kweni mulimose umo vingaŵira, tiyeni tiŵikepo mtima kugomezga kuti Yehova watovwirenge mwakuthupi. Tili na chigomezgo chose kuti woko lake lankhongono na lakunyoloskeka ndifupi yayi kuti litifikire.
SUMU 150 Penjani Chiuta Kuti Mupone
a Wonani “Mafumbo Ghakufuma ku Ŵaŵazgi” mu Gongwe la Mulinda la Okutobala 2023.
b Wonani “Mafumbo Ghakufumira ku Ŵaŵazgi” mu Gongwe la Mulinda la Seputembala 15, 2014.
c Wonani nkhani yakuti “Palije Uyo Wangateŵetera Ŵenentchito Ŵaŵiri” mu Gongwe la Mulinda la Epulero 15, 2014.
d MAZGU GHAKULONGOSORA CHITHUZI: Mbumba Yachikhristu yikulutilira kuyowoyeskana na mwana wawo, uyo wakuteŵetera pamoza na mfumu wake pa mulimo wakuzenga Nyumba ya Ufumu.