LAYIBULARE YA PA INTANETI ya Watchtower
Watchtower
LAYIBULARE YA PA INTANETI
Chitumbuka
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • MAUNGANO
  • w25 Juni pp. 26-31
  • Vinthu Vyakuzirwa Ivyo Tasambirako kwa Msambizgi Withu Mukuru

Vidiyo palije.

Phepani, pali suzgo linyake.

  • Vinthu Vyakuzirwa Ivyo Tasambirako kwa Msambizgi Withu Mukuru
  • Gongwe la Mulinda Likupharazga Ufumu wa Yehova (Lakusambira)—2025
  • Mitu Yichoko
  • Nkhani Zakuyanako na Iyi
  • CHIYELEZGERO CHA ŴAPAPI ŴANE
  • KWAMBA UTEŴETI WANYENGOZOSE
  • KUCHITA UMISHONALE
  • KUTEŴETERA KU EUROPE NA KU AFRICA
  • KUTEŴETERA KU MIDDLE EAST
  • KUWELERASO KU AFRICA
  • Naŵikapo Mtima Kuti Mawoko Ghane Ghangalepwetukanga Yayi
    Gongwe la Mulinda Likupharazga Ufumu wa Yehova (Lakusambira)—2018
  • Yehova Wanitumbika Chomene Kujumpha Umo Nkhakhazgiranga
    Gongwe la Mulinda Likupharazga Ufumu wa Yehova (Lakusambira)—2019
  • Yehova ‘Waninyoloskera Nthowa Zane’
    Gongwe la Mulinda Likupharazga Ufumu wa Yehova (Lakusambira)—2021
  • Vinthu Vyakukondweska Ivyo Vyanichitikira Pakuteŵetera Yehova Kweniso Ivyo Nasambirapo
    Gongwe la Mulinda Likupharazga Ufumu wa Yehova (Lakusambira)—2023
Wonani Vinyake
Gongwe la Mulinda Likupharazga Ufumu wa Yehova (Lakusambira)—2025
w25 Juni pp. 26-31
Franco Dagostini.

NKHANI YAKULONGOSORA UMOYO WA MUNTHU

Vinthu Vyakuzirwa Ivyo Tasambirako kwa Msambizgi Withu Mukuru

YAKUYOWOYEKA NA FRANCO DAGOSTINI

INE na muwoli wane takumanapo na masuzgo ghakofya apo tachitanga upayiniya kweniso umishonale. Mwachiyelezgero, tikajumphanga mu malo ghakusechera agho mukaŵanga ŵasilikari ŵa futi, mu misewu iyo ŵakuchita vivulupi ŵakayijaranga na vinthu ivyo ŵakavibuskanga na moto, tikakumananga na vimphepo vyakofya, nkhondo za pawenenawene, kweniso kuchimbira mu nyumba zithu. Ndipouli, tikasintha yayi ivyo tikasankha. Mu vyose ivyo tajumphamo, Yehova wakatovwira na kutitumbika. Pakuŵa Msambizgi withu Mukuru, watisambizga vinthu vyakuzirwa chomene.—Yobu 36:22; Yes. 30:20.

CHIYELEZGERO CHA ŴAPAPI ŴANE

Chakuumaliro kwa vyaka vya m’ma 1950, ŵapapi ŵane ŵakasama ku Italy na kuluta ku Kindersley, mu Saskatchewan, Canada. Pati pajumpha nyengo yichoko waka, ŵakasambira unenesko ndipo sono ŵakawonanga unenesko kuti ndicho chinthu chakuzirwa chomene pa umoyo wawo. Nkhukumbuka kuti apo nkhaŵa mwana nkhamaliranga nyengo yinandi mu uteŵeti na mbumba yakwithu, ntheura nyengo zinyake nkhutemwa kuyowoya mwakuseka kuti nkhaŵa “mupayiniya wakanyengo” apo nkhaŵa na vyaka 8.

Franco apo wakaŵa mwana wali pamoza na ŵapapi ŵake na ŵana ŵakwake.

Nili na mbumba yakwithu, cha mu 1966

Ŵapapi ŵane ŵakaŵa ŵakavu; kweni ŵakaŵa chiyelezgero chiwemi pa nkhani ya kujipeleka kwa Yehova. Mwachiyelezgero, mu 1963 ŵakaguliska vinthu vyawo vinandi mwakuti ŵasange ndalama zakulutira ku ungano wa mitundu yose ku Pasadena, California, U.S.A. Mu 1972, tikasamira ku Trail, British Columbia, Canada, mtunda wa makilomita pafupifupi 1,000, kuti tikawovwirepo ku chigaŵa cha chiyowoyero cha Chiitaliya. Adada ŵakagwiranga ntchito yakutozga kweniso kunozga vinthu vinyake pa sitoro yinyake. Ŵakakana kukwezgeka pa ntchito kuti ŵaŵike mtima pa vinthu vya Ufumu.

Nkhuwonga chomene chiyelezgero chiwemi icho ŵapapi ŵithu ŵakatilekera ine na ŵana ŵakwithu ŵatatu. Nakuti chiyelezgero chawo chiwemi ndilo ni sambiro lakwamba ilo nkhasambira pa nkhani ya kuteŵetera Yehova. Nkhasambira fundo iyo nizamuyiluwapo yayi umoyo wane wose, yakuti: Para nkhuŵika vinthu vya Ufumu pakwamba, Yehova wanipwelelerenge.—Mat. 6:33.

KWAMBA UTEŴETI WANYENGOZOSE

Mu 1980, nkhatorana na Debbie, mudumbu wakutowa uyo nayo wakaŵa na vilato vyauzimu. Tose tikakhumbanga kwamba uteŵeti wanyengozose, ntheura Debbie wakamba upayiniya pati pajumpha myezi yitatu kufuma apo tikatolerana. Tati takhala munthengwa chaka chimoza, tikasamira mu mpingo uchoko uwo ukakhumbikwanga wovwiri, ndipo nane nkhamba upayiniya.

Franco na Debbie pa zuŵa la ukwati wawo.

Pa zuŵa la ukwati withu, 1980

Nyengo yikati yajumphapo, tikagongowa ndipo tikaghanaghana vyakuti tiwukeko waka. Kweni chakwamba, tikayowoya dankha na mulaŵiliri wa dera. Wakatibisira yayi, kweni wakatiphalira unenesko kuti: “Namwe muli na suzgo. Mukuŵika waka mtima pa masuzgo agho mukukumana nagho. Kweni para mungaŵika mtima pa vinthu viwemi, muŵenge ŵakukondwa.” Ukaŵa ulongozgi wa panyengo yake. (Sal. 141:5) Mwaluŵiro tikawulondezga ulongozgi uwu, ndipo tikajiwonera tekha kuti pakaŵa nadi vinthu viwemi vinandi. Ŵanandi mu mpingo ŵakakhumbanga kumuchitira vinandi Yehova, kusazgapo na ŵana wuwo kweniso na mbumba izo zikaŵa na mfumu panji muwoli wambura kugomezga. Ili likaŵa sambiro lakuzirwa chomene. Tikasambira kuŵika mtima pa viwemi na kulindilira Yehova kuti wanozgenge vinthu panyengo yake. (Mika 7:7) Tikambiraso kukondwa, ndipo vinthu vikasintha.

Awo ŵakatisambizganga pa sukulu ya ŵapayiniya, ŵakaŵa kuti ŵateŵeterapo mu vyaru vinyake. Apo ŵakatilongoranga vithuzi vyawo kweniso kutiphalira masuzgo na vitumbiko ivyo ŵakusanga, ŵakasazgirako khumbo lithu lakuŵa ŵamishonale. Ntheura tikasankha kuti tizamuŵa ŵamishonale.

Pa malo pakwimikapo magalimoto pa Nyumba ya Ufumu, apo ŵanozgapo kwati kwawa chiwuvi chinandi.

Tili pa Nyumba ya Ufumu ku British Columbia, 1983

Kuti tifiske chilato chithu, mu 1984 tikasamira ku chigaŵa chakuyowoya Chifurenchi ku Quebec, mtunda wa makilomita ghakujumpha 4,000 kufuma ku British Columbia. Uku tikakhumbikwiranga kuti tisambire chiyowoyero na mitheto yiphya. Suzgo linyake likaŵa lakuti kanandi tikasoŵekanga ndalama. Ulendo unyake, tikachita kuvulura katofeni (mbambayira) mu munda wa mulimi munyake kuti tisange chakurya. Debbie wakaphikanga katofeni munthowa zakupambanapambana. Nangauli tikasangananga na masuzgo agha, kweni tikazizipizga na kulutilira kuŵa ŵakukondwa. Nakuti tikawona kuti Yehova wakutipwelelera.—Sal. 64:10.

Zuŵa linyake, tikapokera foni iyo tikakhazganga yayi. Tikachemeka kuti tikambe kuteŵetera pa Beteli ya Canada. Pa nyengo iyi tikaŵaso kuti tapempha kukanjira Sukulu ya Giliyadi. Ntheura nangauli tikakondwa kuchemeka ku Beteli, kweni tikakhuŵaraso. Ndipouli, tikazomera ntchemo iyi. Tikati tafika, tikafumba Mubali Kenneth Little, uyo wakaŵa mu Komiti ya Munthavi kuti, “Kasi tichitenge wuli para tachemeka kukanjira Sukulu ya Giliyadi?” Iyo wakazgora kuti, “Ivi tizamuviwona nyengo yeneyiyo.”

Sabata yimoza yikati yajumphapo, ine na Debbie tikachemeka kuti tikanjire Giliyadi. Ntheura tikeneranga kusankha. Mubali Little wakatiphalira kuti: “Mulimose umo musankhirenge, kweni nyengo yinyake m’paka muzamughanaghana kuti mphanyi mukasankha munthowa yinyake. Vyakusankha vyose ni viwemi waka, Yehova wangatumbika.” Tikazomera kukanjira Sukulu ya Giliyadi, ndipo mu vyaka vyose ivi tajiwonera tekha kuti ivyo Mubali Little wakayowoya ni vyaunenesko nadi. Kanandi para tikovwira ŵanji awo ŵakukhumbikwira kuti ŵasankhepo pa mauteŵeti agho ŵapika, tikuŵaphalirako mazgu ghake agha.

KUCHITA UMISHONALE

(Kumazere) Ulysses Glass

(Kumalyero) Jack Redford

Tikaŵa ŵakukondwa chomene kuŵa ŵamoza mwa ŵana ŵa sukulu 24 awo ŵakanjira kilasi nambara 83 la Sukulu ya Giliyadi. Sukulu iyi yikachitikira ku Brooklyn, New York, mu Epulero 1987. Mubali Ulysses Glass na Jack Redford, ndiwo chomene ŵakaŵa ŵasambizgi ŵithu. Myezi iyo tikaŵira mu kilasi yikenda luŵiro chomene, ndipo tikamalizga masambiro ghithu pa Seputembala 6, 1987. Tikatumika ku Haiti, pamoza na John na Marie Goode.

Franco na Debbie ŵakupharazga mumphepete mwa nyanja ku Haiti.

Ku Haiti, 1988

Awo ŵamalizga masambiro gha Giliyadi ŵakatumikangako yayi ku Haiti kwamba mu 1962 apo ŵamishonale ŵaumaliro ŵakachimbizgikira mu charu ichi. Masabata ghatatu ghati ghajumphapo kufuma apo tikamalizgira sukulu iyi, tikamba kuteŵetera ku Haiti mu mpingo unyake uchoko wa ŵapharazgi 35 mu chigaŵa cha mapiri. Pa nyengo iyo tikaŵa ŵachoko kweniso ŵambura kumanya vinandi, ndipo tikakhalangamo waka tekha mu nyumba ya ŵamishonale. Ŵanthu ŵakaŵa ŵakavu chomene, ndipo ŵanandi ŵakamanyanga yayi kuŵazga. Pa nyengo iyo tikaŵa kuti tamba waka umishonale tikakumananga na masuzgo ghakupambanapambana, nga ni vivulupi ivyo vikachitikanga chifukwa cha ndyali, ŵanthu ŵakakhumbanga kupoka boma, misewu yikajalikanga, kweniso kukachitikanga vimphepo vyakofya.

Tingasambirako vinandi ku ŵabali na ŵadumbu ŵa ku Haiti pa nkhani ya kuzizipizga na kuŵa ŵakukondwa. Ŵanandi ŵakaŵanga na masuzgo, kweni ŵakamutemwanga chomene Yehova kweniso ŵakatemwanga kupharazga. Mudumbu munyake muchekuru wakamanyanga yayi kuŵazga; kweni wakasungilira malemba 150 pamtima. Masuzgo agho tikakumananga nagho zuŵa lililose ghakatovwiranga kuti tiŵikepo mtima kupharazga uthenga uwemi wakuti Ufumu wa Chiuta ndiwo wekha uzamumazga masuzgo gha ŵanthu. Tikukhozgeka chomene para tikupulika kuti ŵanyake mwa awo tikasambiranga nawo Baibolo pamanyuma ŵakamba kuteŵetera nga mbapayiniya ŵanyengozose, ŵapayiniya ŵapadera, kweniso ŵalara.

Apo nkhaŵa ku Haiti, nkhakumana na Trevor, uyo wakaŵa mishonale wa tchalitchi linyake, ndipo tikaŵa na mwaŵi wakudumbiskana vya Baibolo maulendo ghachoko waka. Vyaka vyati vyajumphapo, nkhapokera kalata yakufuma kwa iyo. Wakalemba kuti: “Nibatizikenge pa ungano ukwiza uwu! Nkhukhumba niwelere ku Haiti na kukaŵa mupayiniya wapadera ku chigaŵa chenechira nkhateŵeteranga apo nkhaŵa mishonale wa tchalitchi linyake.” Ivi ndivyo wakachita nadi kwa vyaka vinandi pamoza na muwoli wake.

KUTEŴETERA KU EUROPE NA KU AFRICA

Franco wakugwira ntchito mu ofesi mwake.

Tikuteŵetera ku Slovenia, 1994

Tikatumika kukateŵetera ku chigaŵa chinyake cha Europe, uko mulimo withu ukamba kujulika. Mu 1992 tikafika ku Ljubljana, Slovenia, kufupi na uko ŵapapi ŵane ŵakakulira pambere ŵandasamire ku Italy. Nkhondo yikaŵa kuti yichali mukati mu vigaŵa ivyo vikaŵa pasi pa Yugoslavia. Ofesi ya munthavi ku Vienna, Austria, kweniso maofesi gha ku Zagreb, Croatia, na Belgrade, Serbia, ndigho ghakalaŵiliranga mulimo wakupharazga mu chigaŵa ichi. Sono charu chilichose chikakhumbikwiranga kuŵa na ofesi yake ya munthavi.

Ntheura tikakhumbikwiranga kusambira chiyowoyero chinyake na kuzgoŵera mutheto unyake. Ŵanthu mu chigaŵa ichi ŵakatemwanga kuyowoya kuti, “Jezik težek,” kung’anamura kuti “Chiyowoyero ntchinonono.” Nakuti chikaŵa chinonono nadi! Tikasambirako ku ŵabali na ŵadumbu ŵakugomezgeka awo ŵakaŵa ŵakunozgeka kuzomerezga para gulu lasintha vinthu vinyake, ndipo tikawona umo Yehova wakaŵatumbikira. Kweniso tikawona umo Yehova nyengo zose wakunozgera vinthu mwachitemwa pa nyengo yakwenelera. Tikasambira vinandi apo tikaŵa ku Slovenia, ndipo vinyake ivyo tikasambira pambere tindalute uku vikatovwira kuzizipizga masuzgo agho tikakumananga nagho.

Kweni vinthu vikalutilira kusintha pa umoyo withu. Mu 2000, tikatumika ku Côte d’Ivoire, ku West Africa. Kweni mu Novembala 2002, tikafumako na kuluta ku Sierra Leone chifukwa cha nkhondo ya pawenenawene. Mu charu ichi nacho, nkhondo ya pawenenawene iyo yikatora vyaka 11 yikaŵa kuti yamara waka. Ntheura chikaŵa chakusuzga kufumamo mwaluŵiro mu Côte d’Ivoire. Ndipouli, ivyo tikasambira vikatovwira kulutilira kuŵa ŵakukondwa.

Tikaŵika mtima pa ŵanthu ŵanandi awo ŵakakhumbanga kusambira unenesko, na chitemwa icho ŵakatilongoranga ŵabali na ŵadumbu ŵithu awo ŵakazizipizga vyaka vyose ivyo kukaŵa nkhondo. Ŵakaŵa ŵakavu, kweni ŵakaŵa ŵakukhumbisiska kugaŵirako ŵanyawo ivyo ŵakaŵa navyo. Mudumbu munyake wakamupa malaya Debbie. Apo Debbie wakagongowanga kupoka, mudumbu uyu wakamukoserezga, wakati: “Pa nyengo ya nkhondo, ŵabali ŵa mu vyaru vinyake ŵakatovwira. Sono ndise kuti tovwirepo.” Tikaŵikapo mtima kuyezga chiyelezgero chawo chiwemi.

Pamanyuma tikawelera ku Côte d’Ivoire, kweni viwawa vya ndyali vikambiraso. Ntheura mu Novembala 2004, tikachimbirako ku malo agha ndipo tikakwera ndege, waliyose wakanyamura waka chikwama chimoza. Tikagona pasi pawaka ku malo gha ŵasilikari kwa usiku umoza, ndipo machero ghake tikanyamuka kuluta ku Switzerland. Tikati tafika ku ofesi ya munthavi cha pakati pa usiku, ŵabali ŵa mu Komiti ya Munthavi na ŵasambizgi ŵa Sukulu Yakusambizga Uteŵeti pamoza na ŵawoli ŵawo ŵakatihaga, kutinozgera chakurya, kweniso ŵakatipa chokoleti chinandi cha ku Switzerland. Tikakhwaskika chomene.

Franco wakudumba nkhani mu Nyumba ya Ufumu ku Côte d’Ivoire.

Nkhuyowoya nkhani ku ŵanthu awo ŵachimbira kwawo ku Côte d’Ivoire, 2005

Kwakanyengo tikatumika ku Ghana ndipo kufuma apo tikaweleraso ku Côte d’Ivoire viwawa vyati vyachepako. Ŵabali ŵakatilongoranga lusungu ndipo ivi vikatovwira kuti tizizipizge masuzgo agha apo tikachitanga uteŵeti withu. Nangauli ntchakawiro kuti Ŵakaboni ŵa Yehova ŵakulongorana chitemwa, kweni ine na Debbie tikakolerana kuti tikwenera kuchiwona mwakupepuka yayi. Nakuti nyengo yikati yajumphapo, tikawamo kuti masuzgo agho tikajumphangamo ghakatisambizga chinthu chinyake.

KUTEŴETERA KU MIDDLE EAST

Franco na Debbie ŵaluta kukawona vibwangandu vya mu nyengo yakale ku Middle East.

Tili ku Middle East, 2007

Mu 2006 tikapokera kalata kufuma ku likuru lithu yakutimanyiska vya uteŵeti withu uphya ku Middle East. Apa naposo tikeneranga kusambira umoyo uphya, kumarana na masuzgo ghaphya, kusambira viyowoyero vinyake, kweniso na mitheto yinyake. Pakaŵa vinandi vyakuti tisambire mu chigaŵa ichi, icho chikaŵa na masuzgo ghanandi agho ghakambanga chifukwa cha ndyali kweniso visopa. Tikakondwanga na viyowoyero vyakupambanapambana ivyo vikaŵa mu mipingo kweniso kukolerana uko kukaŵapo chifukwa cha kulondezga ulongozgi wa gulu. Tikakhozgekanga na ŵabali na ŵadumbu, chifukwa ŵanandi mwa iwo ŵakazizipizga apo ŵakasuskikanga na ŵachibali ŵawo, ŵanyawo ŵa ku sukulu, ŵanyawo ŵa ku ntchito, na ŵazengezgani ŵawo.

Tikaŵapo pa ungano wapadera wa mu 2012 ku Tel Aviv, Israel. Kakaŵa kakwamba kuti ŵanthu ŵa Yehova mu chigaŵa ichi ŵawungane ŵanandi nthena kufuma pa Pentekoste 33 C.E. Nizamuluwapo yayi nyengo iyi!

Mu vyaka ivi, tikatumikaso kuti tikendere charu icho mulimo withu ukaŵa wakukanizgika. Tikanyamurako mabuku ghithu, kukapharazga nawo, kweniso kuŵapo pa maungano gha dera agho ghakachitika mu tumagulumagulu. Ŵasilikari ŵakunyamura vilwero na malo ghakusechera ghakaŵa waka palipose, kweni tikajiwonanga ŵakuvikilirika apo tikendanga mwakuchenjera lumoza na ŵapharazgi ŵachoko waka.

KUWELERASO KU AFRICA

Franco wakutayipa pa laputopu yake.

Nkhunozgekera nkhani ku Congo, 2014

Mu 2013 tikapika uteŵeti wakupambanako, ŵakatituma kuti tikateŵetere pa ofesi ya munthavi ku Kinshasa, Congo, charu chikuru chakutowa, kweni icho chikasuzgikanga na ukavu na nkhondo. Pakwamba tikati, “Ku Africa tikumanyako kale; ndise ŵakunozgeka.” Kweni pakaŵa vinandi vyakuti tisambire, chomene pa nkhani yakwenda mu vigaŵa ivyo mukaŵavya misewu na mabuliji yakulongosoka. Pakaŵa vinthu viwemi vinandi ivyo tikaghanaghanirangapo. Nangauli ŵabali ŵakazizipizganga masuzgo nga gha vyachuma, kweni ŵakaŵa ŵachimwemwe, ndipo ŵakatemwanga kupharazga, kweniso kuluta ku maungano gha mpingo na maungano ghakurughakuru. Tikajiwonera tekha umo ntchito ya Ufumu yikalutiranga panthazi na wovwiri wa Yehova. Mu vyaka ivyo tikateŵeteranga ku Congo, tikasambira masambiro ghakuzirwa chomene kweniso tikasanga mabwezi ghaphya agho ghali waka nga ni mbumba yithu.

Franco wali mu uteŵeti, wali lumoza na kagulu ka ŵabali na ŵadumbu ndipo ŵakuluta pa muzi unyake.

Tikupharazga ku South Africa, 2023

Kuumaliro kwa 2017, tikapikaso uteŵeti uphya, tikatumika ku South Africa. Iyi ni ofesi yikuru chomene pa maofesi ghose agho tateŵeterapo, kweniso uteŵeti withu wa pa Beteli nawo ukaŵaso uphya. Apaso pakaŵa vinandi vyakuti tisambire, kweni ivyo tikasambira kumanyuma vikatovwira. Tikuŵatemwa ŵabali na ŵadumbu ŵanandi awo ŵazizipizga kwa vyaka vinandi. Ntheura ntchakukondweska chomene kuwona kuti mbumba ya Beteli yikuteŵetera lumoza mwakukolerana nangauli mbakufuma mu mitundu na mitheto yakupambana. Tikuwona kuti Yehova wakutumbika ŵanthu ŵake na mtende, chifukwa ŵakuyezgayezga kuvwara wunthu uphya na kulondezga fundo za mu Baibolo.

Mu vyaka vyose ivyo vyajumpha, ine na Debbie tapikapo mauteŵeti ghanandi, tasambira mitheto yakupambanapambana, kweniso viyowoyero vinyake. Nangauli ni nyengo zose yayi apo vinthu vyanguŵa vipusu kwa ise, kweni nyengo zose tawonanga chitemwa chakugomezgeka cha Yehova kwizira mu gulu lake kweniso ŵabali na ŵadumbu. (Sal. 144:2) Tikugomezga kuti ivyo tasambira mu uteŵeti wanyengozose vyatovwira kuti tiŵe ŵateŵeti ŵawemi ŵa Yehova.

Nkhuwonga chomene ivyo ŵapapi ŵane ŵakanisambizga, wovwiri wa muwoli wane wakutemweka Debbie, na viyelezgero viwemi vya ŵabali na ŵadumbu pa charu chose. Apo tikulindilira ivyo vikwiza munthazi, taŵikapo mtima kulutilira kusambira kufuma kwa Msambizgi withu Mukuru, Yehova.

    Mabuku gha Chitumbuka (1982-2023)
    Fumani
    Njirani
    • Chitumbuka
    • Tumizgani
    • Ivyo Mukukhumba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malango
    • Phangano
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Njirani
    Tumizgani