NKHANI YAKULONGOSORA UMOYO WA MUNTHU
Yehova Wakatovwira ‘Kutikitira Apo Tikapandika’
ULONGOZGI wakuti, “tikitirani apo mwapandika” ungawoneka wachilendo chomene. Kweni banja linyake la ku Sweden la Mats na Ann-Catrin, “likapandika” kanandi waka. Munthowa wuli, ndipo ulongozgi uwu ukaŵawovwira wuli?
Banja la Kassholm likanjira Sukulu ya Giliyadi mu 1979 ndipo mu vyaka ivyo vyajumpha “likapandika,” panji kuti kutumika kukateŵetera ku Iran, Mauritius, Myanmar, Tanzania, Uganda, na Zaire. Kukaŵa ku Giliyadi uko ŵakapulika msambizgi wawo Jack Redford, wakupeleka ulongozgi uwo ukaŵawovwiranga nyengo yiliyose para ŵapika uteŵeti uphya, ivyo vikachitika kanandi waka. Lekani ŵalongosore ŵekha.
Mubali Mats, tiphalirani umo mukasangira unenesko.
Mats: Apo tikakhalanga ku Poland mu nyengo ya Nkhondo Yachiŵiri ya pa Charu Chose, adada ŵakawona kuti mu Tchalitchi la Katolika muli upusikizgi ukuru. Ndipouli, kanandi ŵakayowoyanga kuti, “Unenesko ukwenera uliko!” Nyengo yati yajumphapo, nkhasimikizga kuti uliko nadi. Nkhagura mabuku ghanandi ghakugwirapo kale ntchito kuti niŵazgenge. Limoza lake likaŵa buku la buluu la mutu wakuti Unenesko Weneuwo Ukulongozgera ku Umoyo Wamuyirayira. Mutu wa buku ili ukanikondweska chomene ndipo nkhaŵerenga buku lose mu usiku umoza wa zuŵa ilo nkhagulira. Kufika mulenji, nkhamanya kuti nawusanga unenesko!
Kufuma waka mu Epulero 1972, nkhaŵazga mabuku ghanyake ghanandi gha Ŵakaboni ŵa Yehova ndipo nkhasanga mazgoro gha mafumbo ghane gha mu Baibolo. Nkhajipulika nga ngwamalonda uyo wakaŵa mu ntharika ya Yesu, uyo wakati wasanga ngale ya mtengo wapatali, wakaguliska chilichose icho wakaŵa nacho kuti wayigure. Nane nkhachita mwakuyana waka, nkhaghaleka panji kuti “kuguliska” mapulani ghane ghose ghakuchita masambiro gha ku yunivesite na kuzakaŵa dokotala, mwakuti nigure “ngale” ya unenesko iyo nkhayisanga. (Mat. 13:45, 46) Nkhabatizika pa Disembala 10, 1972.
Mu chaka chimoza pera, ŵapapi ŵane kweniso munung’una wane nawo ŵakazomera unenesko na kubatizika. Mu Julayi 1973, nkhamba uteŵeti wanyengozose. Pakati pa ŵapayiniya ŵamwamphu mu mpingo mwithu, pakaŵa mudumbu wakutowa wakukhwima mwauzimu zina lake Ann-Catrin. Tikamba chibwezi ndipo tikatorana mu 1975, ndipo tikakhala vyaka 4 mu tawuni ya Strömsund, iyo yikaŵa yakutowa chomene mu Sweden kweniso ŵanthu ŵakakhumbanga chomene kusambira vyakukhwaskana na Baibolo.
Ann-Catrin: Adada ŵakasambira unenesko apo ŵakakhala pachoko kumalizga masambiro ghawo gha ku yunivesite ku Stockholm. Nkhaŵa na vyaka vitatu pera panyengo iyo, kweni ŵakalutanga nane ku maungano kweniso mu uteŵeti. Amama ŵakakondwa navyo yayi ndipo ŵakayezgayezga kuti ŵalongore kuti Ŵakaboni mbatesi. Kweni ŵakatondeka, ndipo nyengo yikati yajumphapo nawo ŵakabatizika. Apo nkhaŵa na vyaka 13, nkhabatizika, ndipo apo nkhaŵa na 16, nkhamba upayiniya. Pamanyuma pa kuteŵetera ku Umeå, uko kukakhumbikwanga ŵapharazgi ŵanandi ŵa Ufumu, nkhamba upayiniya wapadera.
Pamanyuma pakuti ine na Mats tatorana, tikaŵa na mwaŵi wakovwira ŵanthu ŵanandi kusambira unenesko. Yumoza wawo wakaŵa Maivor, msungwana uyo wakaleka kuchita maseŵera agho wakachitanga kuti wachitire vinandi Yehova, ndipo pamanyuma wakamba kuchitira lumoza upayiniya na munung’una wane. Ŵakanjira Sukulu ya Giliyadi mu 1984 ndipo pasono ŵakuchita umishonale ku Ecuador.
Mu vyaka vinu vyose vya umishonale, kasi mwalondezga wuli ulongozgi wakuti “tikitirani apo mwapandika”?
Mats: Kaŵirikaŵiri “tikapandikanga” panji kuti kupika uteŵeti uphya. Kweni tikayezgayezga “kujintha misisi” panji kuti kuchita vyose ivyo tingafiska pakuyezga Yesu, chomenechomene pakuŵa ŵakujiyuyura. (Kol. 2:6, 7) Mwachiyelezgero, m’malo mwa kukhazga Ŵakaboni ŵa ku malo agha kuti ndiwo ŵasinthe, tikayezgeska kumanya chifukwa icho ŵakuchitira vinthu munthowa yinyake. Tikakhumbanga kumanya kaghanaghaniro kawo kweniso mutheto wawo. Apo tikayezganga chomene Yesu ndipo tikawonanga nga kuti ‘tapandika musi mwa tumilonga twa maji’ kuti titikitire kulikose uko tingatumika.—Sal. 1:2, 3.
Kwendakwenda kuti tikendere mipingo ndiwo ukaŵa umoyo withu
Ann-Catrin: Kuti khuni likure usange lapandikaso, likukhumbikwiraso chithukivu cha dazi. Nyengo zose Yehova wakaŵa “dazi” kwa ise. (Sal. 84:11) Iyo wakatipa chithukivu kwizira mu chitemwa cha ŵabali na ŵadumbu. Mwachiyelezgero, mu mpingo uchoko uwo tikaŵa ku Tehran, Iran, tikawona kuti ŵabali ŵakaŵa ŵakupokelera ŵalendo, nga umo ŵakachitiranga ŵanthu ŵanyake awo ŵakuzunulika mu Baibolo. Tikatemwa kukhala ku Iran, kweni mu Julayi 1980, milimo ya Ŵakaboni ŵa Yehova yikakanizgika mu charu ichi, ndipo tikaphalirika kuti tifumemo mu maora 48 pera. Tikapikaso uteŵeti unyake ku Zaire (uko sono nkhu Congo) ku Africa.
Nyengo zakukondweska pa uteŵeti withu ku Zaire, mu 1982
Nkhati namanya waka vyakuti tapika uteŵeti ku Africa, nkhalira. Ivyo nkhapulika vyakukhwaskana na njoka na matenda ku Africa vikanofya chomene. Kweni ŵabwezi ŵithu ŵapamtima awo ŵakateŵeterako kwanyengo yitali ŵakatiphalira kuti: “Mungawopanga yayi! Mundaluteko ku Africa, kweni tikumanya kuti mwamutemwako.” Ndipo ndivyo vikachitika nadi! Ŵabali na ŵadumbu mbachitemwa kweniso ŵaubwezi. Nakuti apo tikeneranga kufumako ku Zaire pamanyuma pa vyaka 6 chifukwa cha kukanizgika kwa milimo yithu, nkhamwemwetera chifukwa panyengo iyi nkhaŵa kuti nasintha umo nkhajipulikiranga ndipo nkhalombanga kwa Yehova kuti, “Chonde tizomerezgani kuti tikhale kwenekuno ku Africa.”
Kasi ni vinthu wuli vyakukondweska ivyo mwakumana navyo mu vyaka ivi?
Galimoto iyo tikagonangamo ku Tanzania, mu 1988
Mats: Chifukwa cha uteŵeti withu, tili paubwezi na ŵamishonale ŵanyake ŵakufuma mu vyaru vyakupambanapambana. Kweniso mu mauteŵeti ghanyake, tawona chimwemwe icho chikwiza chifukwa cha kuchitiska masambiro gha Baibolo ghanandi, nyengo zinyake m’paka 20 waliyose. Kweniso nizamuluwa yayi chitemwa na mtima wakupokelera ŵalendo uwo ŵabali na ŵadumbu ŵa ku Africa ŵali nawo. Apo tikenderanga mipingo ku Tanzania, ŵabwezi ŵanandi ŵakatipokelera makora ‘kuluska umo iwo ŵakasangiranga’ ndipo tikagonanga waka mu galimoto yithu iyo tikimikanga pafupi na nyumba zawo. (2 Kor. 8:3) Chinyake chakuzirwa chomene kwa ise yikaŵa nyengo ya ntchezgo. Iyi yikaŵanga mise yiliyose, ine na Ann-Catrin tikakhalanga pasi na kuchezga ivyo vyatichitikira zuŵa ilo kweniso kuwonga Yehova chifukwa cha kuŵa nase.
Ann-Catrin: Ine ndine wakukondwa chomene chifukwa cha kumanyana na ŵabali na ŵadumbu ŵakufuma mu vyaru vyakupambanapambana. Tikasambira viyowoyero viphya nga Chifarsi, Chifurenchi, Chiluganda, na Chiswahili, uku tikusambira mitheto yinyake yakukondweska. Tikawovwira ŵasambiri ŵaphya, tikapanga mabwezi ghawemi, kweniso kuteŵetera nawo Yehova “na mtima umoza.”—Zef. 3:9.
Tikawonaso mitundu yinandi yakukondweska na yakutowa mu chilengiwa cha Yehova. Nyengo yiliyose iyo tikazomeranga uteŵeti uphya mu gulu la Yehova, tikajipulikanga nga kuti tili paulendo pamoza na Yehova ndipo ndiyo wakutidangilira. Iyo watisambizga vinthu ivyo patekha tati tivisambirenge yayi.
Kupharazga ku malo ghakupambanapambana ku Tanzania
Kasi ni masuzgo wuli agho mwakumana nagho, ndipo mwamarana nagho wuli?
Mats: Tikalwara matenda ghakupambanapambana kusazgapo maleriya. Ndipo muwoli wane Ann-Catrin wachitikapo maopareshoni agho wakakhazganga yayi. Tikafipirangaso mtima ŵapapi ŵithu ŵachekuru; kweni tikuwonga chomene ŵachibali ŵithu awo ŵakaŵapweleleranga makora. Pakuŵapwelelera ŵakazikiranga nawo, kuŵalongora chitemwa, kweniso ŵakakwenyeleranga yayi. (1 Tim. 5:4) Kweni nyengo zinyake tikajiyimbanga mulandu kuti mphanyi tikaŵachitira vinandi pakuŵapwelelera nangauli tikaŵawovwiranga uku tili kutali.
Ann-Catrin: Mu 1983, apo tikateŵeteranga ku Zaire, nkhalwara chomene na matenda gha kolera. Dokotala wakaphalira mfumu wane Mats kuti, “Mwahuno nthena, umutolere ku chipatala chinyake chakuwaro!” Zuŵa lakulondezgapo, tikakwera ndege yakunyamura katundu chifukwa ndiyo yekha iyo yikasangika yakuluta ku Sweden.
Mats: Tikaghanaghananga kuti uteŵeti withu wa umishonale wamalira papo, ndipo chifukwa cha chitima tikalira chomene. Nangauli dokotala wakasachizga kuti muwoli wane Ann-Catrin wachirenge yayi, kweni wakachira. Ndipo pati pajumpha chaka, tikaweleraso ku Zaire, kweni nyengo iyi mu mpingo uchoko wa Chiswahili mu tawuni ya Lubumbashi.
Ann-Catrin: Pa nyengo iyo tikaŵa ku Lubumbashi, nkhapita padera. Nangauli tikaghanaghanirako yayi vya kuŵa na mwana, kweni nkhaŵa na chitima chomene mwana withu wati wafwa. Kweni mu nyengo yachitima iyi Yehova wakatipa chawanangwa icho tikakhazganga yayi. Tikambiska masambiro gha Baibolo ghanandi kuluska kumasinda kose. Mu chaka chimoza pera, mpingo ukakura kufuma pa ŵapharazgi 35 kufika 70, ndipo chiŵelengero cha awo ŵakizanga pa maungano chikakwera kufuma pa 40 kufika pa 220. Tikatangwanikanga chomene mu uteŵeti, ndipo Yehova wakatitumbika ivyo vikanovwira kuti nijipulikeko makora. Ndipouli, kanandi tikughanaghanira na kudumbiskana vya mwana withu. Tikulindilira waka mwakunweka kuzakawona umo Yehova wazamutipembuzgira mu charu chiphya.
Mats: Panyengo yinyake, muwoli wane Ann-Catrin wakaŵavyirathu nkhongono. Panyengoso yeneyiyi nkhasangika na kansa ya mu matumbo ndipo nkhakhumbikwiranga opareshoni yikuru. Kweni sono nili makora ndipo muwoli wane nayo wakuchita ivyo wangakwaniska pakuteŵetera Yehova.
Tamanya kuti ndise pera yayi tikulimbana na masuzgo. Pamanyuma pa nkhondo ya mu 1994 ku Rwanda, tikaluta kukendera ŵabali na ŵadumbu ŵithu mu misasa ya ŵanthu ŵakuchimbira kwawo. Pakuwona chipulikano chawo, kuzizipizga kwawo, kweniso mtima wawo wakupokelera ŵalendo, vikatisambizga kuti Yehova wali na nkhongono kovwira ŵateŵeti ŵake kutonda viyezgo vyawo vyose.—Sal. 55:22.
Ann-Catrin: Suzgo linyake tikakumana nalo apo tikaluta kukapatulira ofesi ya munthavi ku Uganda mu 2007. Pamanyuma pa pulogiramu yose, tikaŵa pa gulu la ŵanthu 25, ŵamishonale pamoza na ŵa pa Beteli ndipo tikalutanga ku Nairobi, Kenya. Pambere tindafike pa boda ya Kenya, tikachita ngozi, lore yikaleka chigaŵa chake na kwiza uko galimoto yithu yikendanga ndipo zikagandana. Dilayivala uyo wakaŵa Kaboni yayi kweniso ŵanyithu 5 ŵakafwira penepapo, ndipo pati pajumpha nyengo yichoko waka mudumbu munyake wakafwira ku chipatala. Ndise ŵakukhumbisiska chomene kuzakaŵawonaso ŵabwezi ŵithu!—Yobu 14:13-15.
Pati pajumpha nyengo vilonda vyane vikapora ndipo nkhachira. Kweni ine na mfumu wane Mats tikaŵa ŵamoza mwa ŵanthu awo ŵakasuzgikanga na nthenda yakusuzgika maghanoghano chifukwa cha ngozi iyi. Kwa ine, nthenda iyi yikapangiska kuti nambe kuhehemuka nausiku, ndipo para nawukiramo nkhajipulikanga nga kuti nangubanika. Ivi vikaŵa vyakofya. Kweni lurombo pamoza na malemba ghanyake gha pamtima ghakatovwira kuti tikwaniske kuzizipizga. Tikapokeraso wovwiri wa chipatala, ndipo ukatovwiraso chomene. Pasono tikusuzgikaso viŵi yayi na nthenda iyi, ndipo tikulomba Yehova kuti watovwire kupembuzga ŵanji awo ŵakusuzgika na nthenda iyi.
Apo mwalongosoranga umo mwakwaniskira kuzizipizga masuzgo, mwanguyowoya kuti Yehova wakamuyeghani nga ni “masumbi ghaŵisi.” Kasi mwang’anamurangachi?
Mats: Mazgu agha ghakufuma ku Chiswahili, agho ghakuti “Tumebebwa kama mayai mabichi,” panji kuti “Tikuyegheka nga ni masumbi ghaŵisi.” Nga umo munthu wakuyeghera masumbi ghaŵisi mwakupwelelera kuti ghaleke kusweka, Yehova watovwira mwachitemwa pa uteŵeti withu wose. Nyengo zose tikaŵanga na vyose ivyo tikakhumbikwiranga, ndipo tikaŵangaso na vinandi kujumpha ivyo tikakhumbanga. Nthowa yimoza iyo tawonera chitemwa cha Yehova kweniso wovwiri wake nkhwizira mu ŵabali ŵa mu Wupu Wakulongozga awo ŵakutilongora lusungu.
Ann-Catrin: Lekani nimuphaliraniko chiyelezgero chinyake cha umo Yehova wakatovwilira. Zuŵa linyake nkhapokera foni yakunimanyiska kuti adada ŵali ku chipatala ndipo ŵakhala pasingo pera. Mfumu wane Mats wakaŵa kuti wachira waka maleriya. Tikaŵa kuti tingakwaniska yayi kugura matikiti gha ndege ghakuluta kukaya, ntheura tikaghanaghana vya kuguliska galimoto yithu. Mbwenu tikapokera mafoni ghaŵiri; yimoza yikafuma ku banja ilo likapulika vya suzgo lithu ndipo likakhumbanga kutilipilira tikiti yimoza ya ndege. Foni yinyake yikafuma kwa mudumbu munyake uyo wakasunga ndalama mu bokosi na kulilemba kuti “Za uyo wakukhumbikwa wovwiri.” Mu maminiti ghachoko waka, Yehova wakatovwira!—Heb. 13:6.
Para mukughanaghanira vyaka 50 vya uteŵeti winu ivyo vyajumpha, kasi mwasambirapo vichi?
Pa uteŵeti withu uphya ku Myanmar
Ann-Catrin: Nasambirapo kuti tikusanga nkhongono chifukwa cha “kukhala mwakufwasa na kugomezga.” Usange tikuthemba Yehova, iyo wakutilwera para tasangana na masuzgo. (Yes. 30:15; 2 Mid. 20:15, 17) Chifukwa cha kuteŵetera Yehova mulimose umo tingafiskira pa uteŵeti uliwose, tasanga vitumbiko vinandi ivyo tatenge tivisangenge yayi patekha.
Mats: Sambiro likuru ilo nasambirapo, nkhuthemba Yehova pa chilichose na kuwona umo wanovwilirenge. (Sal. 37:5) Wandatondekepo kufiska malayizgo ghake. Tichali kuwona unenesko wa fundo iyi pa uteŵeti withu wasono wa pa Beteli ku Myanmar.
Tikugomezga kuti ŵawukirano ŵanandi awo ŵakukhumba kusazgirako uteŵeti wawo, nawo ŵazamuwona chitemwa chakugomezgeka icho Yehova watilongora ise. Tili na chigomezgo chose kuti ŵazamutikitira chomene usange ŵazomerezgenge Yehova kuti waŵapande kulikose uko wakhumba.