KASI VIKAŴAKO VYEKHA?
Guluu wa Twamoyo Twakuchemeka Barnacle
Ŵasayansi ŵafufuza kwa nyengo yitali kuti ŵamanye umo twamoyo twakuchemeka barnacle tukuchitira kuti tukwaniskenge kudemelera ku vimalibwe, na kusi kwa sitima. Ŵanthu ŵanandi ŵakuyowoya kuti guluu wa twamoyo utu ukumata chomene kuluska guluu uliwose wakupangika na ŵanthu. Kweni ŵasayansi ŵabowozga sonosono apa ivyo vikupangiska guluu wa twamoyo utu kuti umatenge chomene pamalo pakunyewa.
Ghanaghanirani fundo iyi: Ŵasayansi ŵasanga kuti kamoyo aka kakwamba dankha kupenja malo ghawemi agho kakuwona kuti kangakhalapo. Ndipo para kasanga malo, kakufumiska tumaji twa mitundu yiŵiri. Tumaji twakwamba tukuŵa tumafuta uto tukovwira kuwuskapo maji pa malo agho kasanga. Kweniso tumaji twakwamba utu tukovwira kutozga malo agho kuti tumaji twachiŵiri uto tukuŵa twa mapulotini ghakuchemeka phosphoproteins tuzakamate makora.
Para tumaji utu twasazgikana, tukupanga guluu wankhongono chomene uyo mabakiteriya ghangawunanga yayi. Kweniso chifukwa chakuti guluu uyu ngwankhongono vikovwira kuti twamoyo utu tukakhale pa malo agho umoyo wose.
Twamoyo twakuchemeka barnacles, kweniso chithuzi cha guluu wa twamoyo utu
Ŵasayansi ŵasanga kuti kupanga guluu uyu nkhwasuzga chomene pakuyaniska na umo ŵakaghanaghaniranga pakwamba. Yumoza mwa ŵanthu awo ŵakaghanaghananga nthena wakati: “Luso lakumata vinthu pa malo apo pali maji ndapadera chomene.” Ivyo ŵasayansi ŵasanga vingaŵawovwira kupanga guluu uyo ŵanthu ŵangamugwiliskira ntchito mu maji, vinthu vya tekinoloje kweniso mu thupi.
Kasi mukuti wuli? Kasi guluu wa twamoyo twakuchemeka barnacle ukaŵako wekha? Panji ukachita kulengeka?