LAYIBULARE YA PA INTANETI ya Watchtower
Watchtower
LAYIBULARE YA PA INTANETI
Chitumbuka
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • MAUNGANO
  • bt mutu 7 pp. 52-59
  • Kupharazga “Makani Ghawemi Ghakuyowoya vya Yesu”

Vidiyo palije.

Phepani, pali suzgo linyake.

  • Kupharazga “Makani Ghawemi Ghakuyowoya vya Yesu”
  • “Kuchitira Ukaboni Mwakukwana vya Ufumu wa Chiuta”
  • Mitu Yichoko
  • Nkhani Zakuyanako na Iyi
  • “Awo Ŵakambininika” (Milimo 8:4-8)
  • “Nane Munipeko Mazaza Agha” (Milimo 8:9-25)
  • “Kasi Mukupulikiska Ivyo Mukuŵazga?” (Milimo 8:26-40)
  • Kasi Mukumanya?
    Gongwe la Mulinda Likupharazga Ufumu wa Yehova (Lakusambira)—2024
  • Kuyowoya Mwakawiro
    Temwani Ŵanthu—Ŵazgorani Kuŵa Ŵasambiri
  • Kufiska Ivyo Vikukhumbikwa pa Ubapatizo Wacikhristu
    Gongwe la Mulinda Likupharazga Ufumu wa Yehova
  • “Khumbo la Yehova Lichitike”
    “Kuchitira Ukaboni Mwakukwana vya Ufumu wa Chiuta”
“Kuchitira Ukaboni Mwakukwana vya Ufumu wa Chiuta”
bt mutu 7 pp. 52-59

MUTU 7

Kupharazga “Makani Ghawemi Ghakuyowoya vya Yesu”

Filipu wakachita makora mulimo wa kupharazga

Nkhani iyi yili pa Milimo 8:4-40

1, 2.  Kasi ivyo ŵalwani ŵakachita kuti ŵalekeske ŵanthu ŵa Chiuta kupharazga makani ghawemi vikawovwira wuli mu nyengo ya Ŵakhristu ŵakwambilira?

PAKAWUKA nthambuzgo yikuru, ndipo Saulosi wakamba “kuyungwiska” mpingo. Mu chiyowoyero chakwambilira, mazgu ghakuti “kuyungwiska” ghakalongosoranga vya nkhaza zikuru chomene. (Mil. 8:3) Ŵasambiri ŵakachimbira, ndipo ŵanyake ŵakawonanga kuti chilato cha Saulosi chakuti wamazgirethu Chikhristu chifiskikenge. Ndipouli, chinthu chinyake chakuzizika chikachitika Ŵakhristu ŵati ŵambininika. Kasi chikaŵa chinthu wuli?

2 Awo ŵakambininika ŵakamba “kupharazga makani ghawemi gha mazgu gha Chiuta” mu vyaru ivyo ŵakachimbiliramo. (Mil. 8:4) Ghanaghanani waka. Nthambuzgo yikatondeska ŵasambiri kupharazga yayi kweni yikawovwira kuti uthenga uthandazgike. Ŵakususka ŵara ŵakamanyanga yayi kuti apo ŵakambininiskanga ŵasambiri ŵakawovwiranga kuti mulimo wa kupharazga Ufumu uthandazgike ku vigaŵa vyakutali chomene. Nga umo tiwonerenge, vinthu vyanthena ivi vikuchitikaso mazuŵa ghano.

“Awo Ŵakambininika” (Milimo 8:4-8)

3. (a) Kasi Filipu wakaŵa njani? (b) Chifukwa wuli mulimo wa kupharazga ukafikako viŵi yayi ku Samariya, kweni Yesu wakati ntchivichi chizamuchitika mu chigaŵa ichi?

3 Yumoza wa “awo ŵakambininika” wakaŵa Filipu.a (Mil. 8:4; wonani bokosi lakuti “Filipu ‘Mupharazgi.’”) Iyo wakaluta ku Samariya, msumba uwo ŵanthu ŵanandi ŵakaŵa kuti ŵandapulikepo makani ghawemi, chifukwa pakwamba Yesu wakaphalira ŵapositole kuti: “Kunjira mu msumba wa Ŵasamariya chara, kweni mulute ku mberere zakuzgeŵa za nyumba ya Israyeli.” (Mat. 10:5, 6) Ndipouli, Yesu wakamanya kuti msumba wa Samariya uzamupokera uthenga wa Ufumu mwakukwana, chifukwa pambere wandakwere kuchanya wakayowoya kuti: “Muzamuŵa ŵakaboni ŵane mu Yerusalemu, mu Yudeya mose na Samariya, na ku vigaŵa vyakutali chomene vya charu chapasi.”—Mil. 1:8.

4. Kasi Ŵasamariya ŵakachita wuli Filipu wati waŵapharazgira, ndipo ntchivichi chikwenera kuti chikawovwira kuti ŵachite nthena?

4 Filipu wakawona kuti mu Samariya mbuto ‘zacha kale mwakuti zivunike.’ (Yoh. 4:35) Uthenga wake ukaŵa wakusanguluska ku ŵanthu awo ŵakakhalanga ku malo agha, ndipo ntchipusu kumanya chifukwa chake. Ŵayuda ŵakenderananga yayi na Ŵasamariya. Ŵanandi ŵakalongolerangathu kuti ŵakatinkhanga Ŵasamariya. Kweni Ŵasamariya ŵakawona kuti uthenga wa makani ghawemi ukalaŵiskanga chisko yayi, ntheura ukaŵa wakupambana chomene na kaghanaghaniro ka sankho ka Ŵafarisi. Apo Filipu wakapharazganga mwamwamphu ndiposo mwambura kutemwera, wakalongora kuti wakatolerako yayi mtima wa sankho wa awo ŵakayuyuranga Ŵasamariya. Ntheura ntchakuzizika yayi kuti “mizinda yose” ya Ŵasamariya yikategherezganga kwa Filipu.—Mil. 8:6.

5-7. Yowoyani viyelezgero ivyo vikulongora umo makani ghawemi ghathandazgikira chifukwa cha kumbininika kwa Ŵakhristu.

5 Nga umo vikaŵira mu nyengo ya Ŵakhristu ŵakwambilira, mazuŵa ghano napo, ŵanthu ŵa Chiuta ŵakuleka yayi kupharazga chifukwa cha kutambuzgika. Kanandi waka, Ŵakhristu ŵakuchichizgika kufumako uko ŵakukhala na kuya ku malo ghanyake, kwali nkhu jele panji ku charu chinyake. Ndipo ivi vyawovwira kuti makani ghawemi gha Ufumu ghathandazgike ku malo agho ŵalutako. Mwachiyelezgero, mu nyengo ya Nkhondo Yachiŵiri ya Charu Chose, Ŵakaboni ŵa Yehova ŵakapharazgira ŵanthu ŵanandi mu misasa yakusuzgirako ŵanthu ya Nazi. Muyuda munyake uyo wakasangana na Ŵakaboni ku malo agha wakati: “Nati nawona umo ŵakayidi awo ŵakaŵa Ŵakaboni ŵa Yehova ŵakazizipizgiranga, nkhakhorwa kuti chipulikano chawo chikujintha mu Malemba, ndipo nane nkhazgoka Kaboni.”

6 Nyengo zinyake awo ŵakutambuzga Ŵakaboni ŵakupulika uthenga na kuwuzomera. Mwachiyelezgero, Kaboni munyake zina lake Franz Desch ŵakamusamuskira ku msasa wakusuzgirako ŵanthu wa ku Gusen ku Austria. Ku msasa uwu, wakamba kusambira Baibolo na msilikari wa SS. Pati pajumpha vyaka, ghanaghanirani umo ŵanthu ŵaŵiri aŵa ŵakakondwera apo ŵakakumana pa ungano wa chigaŵa wa Ŵakaboni ŵa Yehova, ndipo wose ŵaŵiri ŵakaŵa ŵapharazgi ŵa makani ghawemi.

7 Vyanthena ivi vikachitikaso Ŵakhristu ŵati ŵachimbira mu charu chawo kuya ku charu chinyake chifukwa cha nthambuzgo. Mwachiyelezgero, mu vyaka vya m’ma 1970, makani ghawemi ghakapharazgika chomene mu Mozambique apo Ŵakaboni ŵa ku Malaŵi ŵakachichizgika kuchimbilira ku charu ichi. Nangauli pamanyuma ku Mozambique nako kukaŵa nthambuzgo, kweni mulimo wa kupharazga ukalutilira. Francisco Coana wakati: “Taŵanyake tikakoleka na kukakika kanandi waka chifukwa cha mulimo withu wa kupharazga. Ndipouli, apo ŵanandi ŵakapulikiranga uthenga wa Ufumu, tikaŵa na chigomezgo kuti Yehova wakutovwira, nga umo wakawovwilira Ŵakhristu ŵakwambilira.”

8. Kasi kusintha kwa ndyali na suzgo ya vyachuma vyawovwira wuli pa mulimo wa kupharazga?

8 Chikhristu chathandazgikira mu vyaru vinyake chifukwa cha nthambuzgo pera yayi. Mu vyaka vyasonosono, uthenga wa Ufumu wapharazgika mu viyowoyero vinandi na mitundu chifukwa cha kusintha kwa ndyali ndiposo suzgo ya vyachuma. Ŵanthu ŵanyake ŵakuchimbira nkhondo na ukavu mu vyaru vyawo na kuluta ku vyaru ivyo umoyo nguwemiko, ndipo ŵakwamba kusambira Baibolo mu vyaru ivi. Chifukwa cha unandi wa ŵanthu ŵakuchimbira kukwawo, makani ghawemi ghapharazgika ku ŵanthu ŵa viyowoyero vinyake. Kasi imwe mukulimbikira kupharazgira ŵanthu ŵakufuma “mu mitundu yose na mafuko na ŵanthu na malulimi” awo ŵali mu chigaŵa chinu?—Chivu. 7:9.

“Nane Munipeko Mazaza Agha” (Milimo 8:9-25)

Simon uyo wakachitanga masalamusi, wakupeleka kachikwama ka ndalama kwa mpositole. Mpostole wakora mwanalume wa Chikhristu mu viŵegha. Kumasinda, mwanalume munyake wa Chikhristu wakuchizga kasungwana kakupendera uku ŵanthu ŵakuwona.

“Sono Simoni wakati wawona kuti ŵanthu ŵapokera mzimu ŵapositole ŵati ŵaŵika mawoko pa iwo, wakakhumba kuŵapa ndalama.”—Milimo 8:18

9. Kasi Simoni wakaŵa njani, ndipo ntchivichi icho chikwenera kuti chikamukopa kuti wize kwa Filipu?

9 Filipu wakachita vimanyikwiro vinandi mu Samariya. Mwachiyelezgero, wakachizga ŵakupendera ndiposo kufumiska mizimu yiheni. (Mil. 8:6-8) Munthu munyake wakatoleka mtima na minthondwe iyo Filipu wakachitanga. Munthu uyu wakaŵa Simoni wamasalamusi, uyo ŵanthu ŵakamuchindikanga chomene, mwakuti ŵakatenge: “Munthu uyu ni Nkhongono ya Chiuta.” Pa nyengo iyi Simoni wakajiwonera yekha nkhongono zanadi za Chiuta, izo zikawoneka kwizira mu minthondwe iyo Filipu wakachitanga, ndipo Simoni wakapulikana. (Mil. 8:9-13) Kweni pamanyuma, Simoni wakayezgeka. Wakayezgeka wuli?

10. (a) Kasi Petrosi na Yohane ŵakachita vichi ku Samariya? (b) Kasi Simoni wakachita vichi wati wawona kuti ŵasambiri ŵaphya ŵakapokeranga mzimu utuŵa para Petrosi na Yohane ŵaŵika mawoko ghawo pa iwo?

10 Ŵapositole ŵati ŵapulika kuti ŵasambiri mu Samariya ŵakusazgikira, ŵakatumako Petrosi na Yohane. (Wonani bokosi lakuti “Petrosi Wakagwiliskira Ntchito ‘makiyi gha Ufumu.) Ŵati ŵafika ku Samariya, ŵapositole ŵaŵiri aŵa ŵakaŵika mawoko pa ŵasambiri ŵaphya, ndipo waliyose wa iwo wakapokera mzimu utuŵa.b Ichi chikamukondweska chomene Simoni. Iyo wakaphalira ŵapositole kuti: “Nane munipeko mazaza agha, kuti waliyose uyo naŵikapo mawoko ghane wapokerenge mzimu utuŵa.” Simoni wakaŵalayizga kuti waŵapenge ndalama, iyo wakaghanaghana kuti wangagura nkhongono ya Chiuta iyi.—Mil. 8:14-19.

11. Kasi Petrosi wakamuchenya wuli Simoni, ndipo Simoni wakachita wuli?

11 Zgoro ilo Petrosi wakazgora Simoni likaŵa lankhongono. Mpositole uyu wakati: “Uparanyike lumoza na siliva lako, chifukwa ukughanaghana kuti ungagura chawanangwa cha Chiuta na ndalama. Ulije chigaŵa pa uteŵeti uwu, pakuti mtima wako ngwambura kunyoloka pamaso pa Chiuta.” Kufuma apo, Petrosi wakachiska Simoni kuti walape na kupempha chigowokero. Petrosi wakati: “Uŵeyelere Yehova kuti usange ntchamachitiko, Chiuta wakugowokere maghanoghano ghaheni agho ghali mu mtima wako.” Vikuwoneka kuti Simoni wakaŵa munthu muheni yayi, wakakhumbanga kuchita chinthu chiwemi, kuti waka wakatimbanizgika nyengo yichoko waka. Ntheura wakapempha ŵapositole kuti: “Muniŵeyelere kwa Yehova kuti ivyo mwayowoya vileke kuniwira.”—Mil. 8:20-24.

12. Kasi “chisimoni” ntchivichi, ndipo chaŵa wuli chipingo mu matchalichi Ghachikhristu?

12 Ntchenyo iyo Petrosi wakapeleka kwa Simoni ni chenjezgo ku Ŵakhristu mazuŵa ghano. Nakuti mu viyowoyero vinyake ŵali na mazgu ghakuti “chisimoni” chifukwa cha ivyo vikachitika apa. “Chisimoni” nkhugura panji kuguliska maudindo, chomene mu visopa. Mdauko ukulongora kuti chisimoni chazara chomene mu matchalichi Ghachikhristu. Buku linyake likuti: “Para munthu wakusanda mdauko wa umo Ŵapapa ŵakusolekera wakuwona kuti palije chisora icho chili kuchitikapo kwambura chisimoni, ndipo nyengo zinandi chisimoni icho chikuchitika mu visora ivi chikuŵa chiheni chomene, chakukhozga soni, ndiposo chambura kubisika.”—The Encyclopædia Britannicha (1878).

13. Kasi Ŵakhristu ŵakwenera kuchenjera na chisimoni mu nthowa wuli?

13 Ŵakhristu ŵakwenera kuchenjera na kwananga kwa chisimoni. Mwachiyelezgero, ŵakwenera chara kupeleka vinthu panji kulumba chomene awo ŵakuwoneka nga ŵakupeleka milimo yakusazgikira ku ŵanji mu mpingo na chilato chakuti ŵaŵasore. Kweniso awo ŵakuwoneka nga ŵakupeleka mauteŵeti ghakusazgikira ku ŵanji ŵakwenera kuchenjera kuti ŵaleke kutemwera ŵasambazi. Vyose ivi ntchisimoni. Nadi, ŵateŵeti wose ŵa Chiuta ŵakwenera kuchita nga ‘mbachoko,’ kulindilira mzimu wa Yehova kuti uŵimike pa mauteŵeti ghakusazgikira. (Luka 9:48) Mu gulu la Chiuta mulije malo gha awo ŵakuyezga ‘kujipenjera ŵekha ntchindi panji uchindami.’—Zinth. 25:27.

PETROSI WAKAGWILISKIRA NTCHITO “MAKIYI GHA UFUMU”

Yesu wakaphalira Petrosi kuti: “Nizamukupa makiyi gha Ufumu wa kuchanya.” (Mat. 16:19) Kasi Yesu wakang’anamurangachi? Pakuyowoya mazgu ghakuti “makiyi” wakang’anamuranga kuti Petrosi wawovwirenge magulu gha ŵanthu ŵakupambanapambana kumanya unenesko ndiposo kuŵa na mwaŵi wa kunjira mu Ufumu wakuwusika na Mesiya. Kasi mphawuli apo Petrosi wakagwiliskira ntchito makiyi agha?

  • Petrosi wakagwiliskira ntchito kiyi wakwamba pa Pentekoste 33 C.E., apo wakachiska Ŵayuda na ŵanthu ŵakung’anamukira ku Chiyuda kuti ŵapere na kubatizika. Ŵanthu 3,000 ŵakang’anamuka ndipo ŵakaŵa na chilindizga cha kuŵa ŵahaliri ŵa Ufumu.—Mil. 2:1-41.

  • Wakagwiliskira ntchito kiyi wachiŵiri pakati pajumpha nyengo yichoko waka Stefano wati wakomeka. Pa nyengo iyi, Petrosi na Yohane ŵakaŵika mawoko ghawo pa Ŵasamariya awo ŵakaŵa kuti ŵabatizika waka, ndipo ŵanthu aŵa ŵakapokera mzimu utuŵa.—Mil. 8:14-17.

  • Petrosi wakagwiliskira ntchito kiyi wachitatu mu 36 C.E. Mu chaka ichi, wakapeleka chigomezgo cha kuhara Ufumu wakuchanya ku Ŵamitundu ŵambura kukotoleka. Ichi chikachitika apo mpositole uyu wakapharazgira Koroneliyo, uyo wakaŵa wakwamba kuŵa Mkhristu pa Ŵamitundu ŵambura kukotoleka.—Mil. 10:1-48.

“Kasi Mukupulikiska Ivyo Mukuŵazga?” (Milimo 8:26-40)

14, 15. (a) Kasi ‘Nduna ya ku Etiyopiya’ yikaŵa njani, ndipo Filipu wakakumana nayo wuli? (b) Kasi munthu wa ku Etiyopiya wakachita wuli wati wapulika uthenga kwa Filipu, ndipo chifukwa wuli tingati wakachimbilira yayi kubatizika? (Wonani mazgu ghamusi.)

14 Sono mungelo wa Yehova wakaphalira Filipu kuti walute ku nthowa iyo yikufuma ku Yerusalemu kuya ku Gaza. Usange Filipu wakajifumbanga chifukwa icho wakenera kulutira ku nthowa iyi, wakwenera kuti wakalisanga zgoro wati wakumana na nduna ya ku Etiyopiya iyo “yikaŵazganga mwakukwezga buku la ntchimi Yesaya.” (Wonani bokosi lakuti “Kasi Yikaŵa ‘Nthunguli’ mu Nthowa Wuli?.”) Mzimu utuŵa wa Yehova ukachiska Filipu kuti walute pafupi na gileta la munthu uyu. Uku wakuchimbira mumphepete mwa gileta, Filipu wakafumba Nduna iyi kuti: “Kasi mukupulikiska ivyo mukuŵazga?” Nduna yikazgora: “Ningapulikiska wuli, kwambura kuti munthu wanilongozge?”—Mil. 8:26-31.

15 Muetiyopiya uyu wakapempha Filipu kuti wakwere mu gileta. Ghanaghanirani waka chidumbirano icho chikwenera kuti chikaŵapo Filipu wati wakwera mu gileta. Patakatora nyengo itali chomene kuti ŵanthu ŵamanye ng’anamuro la “Mberere” panji “muteŵeti” uyo wakuzunulika mu uchimi wa Yesaya. (Yes. 53:1-12) Kweni apo ŵakendanga, Filipu wakalongosolera nduna ya ku Etiyopiya iyi kuti uchimi uwu ukafiskika mwa Yesu Khristu. Nga umo vikaŵira na ŵanthu awo ŵakabatizika pa Pentekoste 33 C.E., Muetiyopiya uyo wakang’anamukira ku Chiyuda, wakamanya icho wakeneranga kuchita. Wakati kwa Filipu: “Wona maji agha, ntchivichi chikunitondeska kubatizika?” Nyengo yeneyiyo Filipu wakayibatiza Nduna iyi.c (Wonani bokosi lakuti: “Kubatizika mu ‘Maji Ghanandi.’”) Pamanyuma, mzimu wa Yehova ukalongozgera Filipu ku Ashidodi, uko wakalutizga kupharazga makani ghawemi.—Mil. 8:32-40.

KASI YIKAŴA ‘NTHUNGULI’ MU NTHOWA WULI?

Lizgu Lachigiriki lakuti eu·nouʹkhos, ilo lalembeka kuti “nthunguli,” lingang’anamura mwanalume uyo wangababa yayi panji munthu uyo wali na udindo wapachanya. Ŵantchito awo ŵakalaŵiliranga ŵanakazi ŵa themba ŵakwenera kuti ŵakaŵathenanga, kweni ŵantchito ŵanyake ŵakakhumbikwiranga kutheneka yayi, nga ni awo ŵakapelekeranga nkhombo kwa themba panji kulaŵilira vyuma. Nthunguli ya ku Etiyopiya iyo Filipu wakayibatiza yikwenera kuti yikatheneka yayi, chifukwa yikalaŵiliranga vyuma vya fumukazi. Yikaŵa nga ni nduna ya vya chuma.

Muetiyopiya uyu wakang’anamukira ku Chiyuda, wakaŵa munthu wa mtundu unyake uyo wakasopanga Yehova. Nakuti apa wakafumanga ku Yerusalemu kukasopa. (Mil. 8:27) Chifukwa cha fundo iyi, tingayowoya kuti Muetiyopiya uyu wakaŵa nthunguli yambura kutheneka, chifukwa Dango la Mozesi likakanizganga ŵanalume ŵakutheneka kunjira mu ungano wa Israyeli.—Doto. 23:1.

KUBATIZIKA MU “MAJI GHANANDI”

Kasi Ŵakhristu ŵakubatizika wuli? Ŵanji ŵakugomezga kuti ntchakukwana kupungulira maji pa mutu wa munthu panji kumijapo waka. Ndipouli, nduna ya ku Etiyopiya yikabatizika mu “maji ghanandi.” Nkhani iyi yikuti: “Wose ŵaŵiri, Filipu na nduna, ŵakanjira mu maji.” (Mil. 8:36, 38) Usange chikaŵa chakukwana kupungura panji kumija maji pa mutu, mphanyi chikaŵa chakwenelera yayi kuti nduna yiyimiske gileta pa maji ghanandi. Maji ghachoko waka, nga ni agho ŵakayeghanga mu thumba lachikumba, mphanyi ghakaŵa ghakukwana. Nakuti munthu uyu wakwenera kuti wakaŵa nalo thumba ili chifukwa wakendanga mu “msewu wa mu chipalamba.”—Mil. 8:26.

Kuyana na dikishonare yinyake iyo wakalemba Liddell na Schott, lizgu Lachigiriki lakuti ba·ptiʹzo ilo kuli kufuma lizgu lakuti “batiza” likung’anamura “kubizga, panji kuzuŵika.” Ivyo Baibolo likuyowoya pa nkhani ya ubatizo vikukolerana na ng’anamuro ili. Lemba la Yohane 3:23 likuti Yohane “wakabatizanga mu Ayinoni pafupi na Salimu, chifukwa kukaŵa maji ghanandi.” Nkhani yakuyowoya za ubatizo wa Yesu yikuti: “Wakati wazuwuka waka mu maji, [Yesu] wakawona kuchanya kukujulika.” (Mrk. 1:9, 10) Ntheura Ŵakhristu ŵaunenesko ŵakubizgika mu maji pakubatizika.

16, 17. Kasi ŵangelo ŵakovwira wuli pa mulimo wa kupharazga mazuŵa ghano?

16 Mazuŵa ghano, Ŵakhristu ŵali na mwaŵi wa kuchitako mulimo wakuyana na uwo Filipu wakachitanga. Kanandi ŵakupharazga uthenga wa Ufumu ku awo ŵakukumana nawo pa vyakuchitika vyakupambanapambana, nga mphaulendo. Kweniso vikuchitika mwamwaŵi waka yayi kukumana na ŵanthu awo mbakunweka nadi. Ndimo vikwenera kuŵira nadi chifukwa Baibolo likuyowoyerathu kuti ŵangelo ŵakulongozga pa mulimo wa kupharazga mwakuti uthenga ufike ku “mtundu uliwose, fuko lililose, lulimi lulilose, na ŵanthu wose.” (Chivu. 14:6) Yesu wakayowoyerathu kuti ŵangelo ŵazamulongozga pa mulimo wa kupharazga. Mu ntharika yake ya tirigu na duru, Yesu wakati mu nyengo ya vuna, iyo mbumaliro wa charu, “ŵakuvuna mbangelo.” Wakasazgirapo kuti ŵangelo aŵa, “ŵazamuwuskamo mu Ufumu wake vinthu vyose ivyo vikukhuŵazga kweniso ŵanthu awo ŵakuchita viheni.” (Mat. 13:37-41) Pa nyengo yeneyiyo pera, ŵangelo ŵazamuwunjika ŵanthu awo ŵazamuŵa ŵahaliri ŵa Ufumu wakuchanya, ndipo pamanyuma ŵazamuwunjika “mzinda ukuru” wa “mberere zinyake” uwo Yehova wakukhumba kuwuguzira mu gulu lake.—Chivu. 7:9; Yoh. 6:44, 65; 10:16.

17 Ukaboni wakuti ivi vikuchitika ngwakuti ŵanthu ŵanyake awo tikukumana nawo mu uteŵeti, ŵakutiphalira kuti ŵalombanga wovwiri kwa Chiuta kuti ŵapulikiske Mazgu ghake. Wonani chiyelezgero ichi. Ŵapharazgi ŵaŵiri ŵa Ufumu ŵakendera lumoza na mwana muchoko mu upharazgi. Apo nyengo yikaŵa pafupi kukwana 12 koloko, Ŵakaboni ŵaŵiri aŵa ŵakaŵa pafupi kuwera, kweni mwana wakaŵa kuti wachali wankhongono ndipo wakaluta pa nyumba yinyake. Nakuti wakaluta yekha na kugogoda pa chijaro. Mama wati wajurako, ŵapharazgi ŵaŵiri aŵa ŵakiza kuti ŵayowoye nayo. Ŵakazizwa apo mama uyu wakaŵaphalira kuti walombanga kuti munthu munyake wize na kumovwira kupulikiska Baibolo. Ŵakapangana kuti ŵambe kusambira Baibolo.

Banja likulizga belu panyumba ya mwanakazi munyake uku mweneko wakulomba munyumba.

“A Chiuta, kwali ndimwe anjani, novwirani”

18. Chifukwa wuli uteŵeti withu tikwenera kuwuwona mwakupepuka yayi?

18 Pakuŵa mu mpingo Wachikhristu, muli na mwaŵi wa kuteŵetera lumoza na ŵangelo apo mulimo wa kupharazga ukufika ku ŵanthu ŵanandi chomene mazuŵa ghano. Mungawuwonanga mwakupepuka yayi mwaŵi uwu. Muŵenge ŵakukondwa para mukulutilira kulimbikira kupharazga “makani ghawemi ghakuyowoya vya Yesu.”—Mil. 8:35.

FILIPU “MUPHARAZGI”

Ŵalondezgi ŵa Khristu ŵati ŵambininika chifukwa cha nthambuzgo, Filipu wakaluta ku Samariya. Wakwenera kuti wakateŵeteranga mwakukolerana chomene na wupu wakulongozga wa mu nyengo yira, chifukwa “ŵapositole mu Yerusalemu ŵakati ŵapulika kuti ŵanthu ŵa mu Samariya ŵazomera mazgu gha Chiuta, ŵakaŵatumira Petrosi na Yohane.” Icho chikachitika ntchakuti ŵasambiri ŵaphya ku malo agha ŵakapokera chawanangwa cha mzimu utuŵa.—Mil. 8:14-17.

Filipu kwakhala mugileta na nduna ya ku Etiyopiya.

Filipu wakuzunulikaso kamoza, padera pa kuzunulika mu vyakuchitika ivyo vili pa Milimo chaputara 8. Pakati pajumpha vyaka 20 kufuma pa upharazgi wakwamba wa Filipu mu Samariya, mpositole Paulosi na awo wakendanga nawo ŵakalutanga ku Yerusalemu paumaliro wa ulendo wake wachitatu wa umishonale. Gulu ili likima pa Pitolemayi. Luka wakalemba kuti: “Zuŵa lakulondezgapo, tikanyamuka na kufika mu Kesareya, ndipo tikanjira mu nyumba ya Filipu mupharazgi, uyo wakaŵa yumoza wa ŵanalume 7 ŵalumbiri luwemi ŵara, ndipo tikakhala nayo. Munthu uyu wakaŵa na ŵana ŵasungwana ŵanayi, ŵambura kutengwa, awo ŵakachimanga.”—Mil. 21:8, 9.

Vikuwoneka kuti Filipu wakakhazikika ku chigaŵa icho wakapharazgangako ndipo wakaŵa na mbumba. Mazgu agho Luka wakayowoya ghakuti Filupu wakaŵa “mupharazgi” ngakuzirwa chomene. Mu Malemba, mazgu agha ghakulongosora vya ŵanthu awo ŵaleka vikaya vyawo na kuluta kukapharazga ku vigaŵa ivyo makani ghawemi ghandafikeko. Ipo Filipu wakalutilira kuŵa wamwamphu mu uteŵeti. Ndiposo fundo yakuti wakaŵa na ŵana ŵanakazi ŵanayi awo ŵakachimanga yikulongora kuti Filipu wakasambizga mbumba yake kutemwa na kuteŵetera Yehova.

a Munthu uyu wakaŵa mpositole Filipu yayi. Kweni ni Filipu uyo mu Mutu 5 wa buku ili tikawona kuti wakaŵa yumoza wa “ŵanalume 7 ŵalumbiri luwemi,” awo ŵakasankhika kuti ŵachite mulimo wa zuŵa na zuŵa wa kugaŵa vyakurya ku vyokoro ivyo vikayowoyanga Chigiriki na ivyo vikayowoyanga Chihebere mu Yerusalemu.—Mil. 6:1-6.

b Vikuwoneka kuti kanandi ŵasambiri ŵaphya nyengo yira ŵakaphakazgikanga, panji kupokera mzimu utuŵa, pa nyengo yakubatizikira. Ichi chikaŵapanga mwaŵi wa kuzakawusira lumoza na Yesu nga mathemba na ŵasembe kuchanya. (2 Kor. 1:21, 22; Chivu. 5:9, 10; 20:6) Ndipouli, pa nyengo iyi, ŵasambiri ŵaphya aŵa ŵakaphakazgika yayi pa nyengo iyo ŵakabatizikiranga. Ŵakhristu ŵaphya aŵa ŵakapokera mzimu utuŵa, na vyawanangwa vyakuchitira minthondwe, apo Petrosi na Yohane ŵakaŵika mawoko ghawo pa iwo.

c Apa munthu uyu wakachimbilira yayi kubatizika. Pakuti wakang’anamukira ku Chiyuda, Muetiyopiya uyu wakaghamanyanga kale Malemba, ndiposo mauchimi gha Mesiya. Sono pakuti wakamanya mulimo wa Yesu pakufiska khumbo la Chiuta, wakabatizika kwambura kuchedwa.

    Mabuku gha Chitumbuka (1982-2023)
    Fumani
    Njirani
    • Chitumbuka
    • Tumizgani
    • Ivyo Mukukhumba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malango
    • Phangano
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Njirani
    Tumizgani