Maliferensi gha Uteŵeti na Umoyo Wachikhristu
MALICHI 14-20
MAZGU GHA CHIUTA MBUSAMBAZI | 1 SAMUYELI 14-15
“Kupulikira Nkhuwemi Kuluska Sembe”
it-2-E 521 ¶2
Kupulikira
Palije icho chinganjira m’malo mwa kupulikira, ndipo Chiuta wangamutemwa yayi munthu uyo wakuleka kupulikira. Samuyeli wakaphalira Themba Sauli kuti: “Kasi Yehova wakukondwa chomene na sembe zakotcha panji sembe zinyake kuluska kupulikira [sha·maʽʹ] mazgu gha Yehova? Wona, kupulikira [panji kuti, kutegherezga] nkhuwemi kuluska sembe, kutegherezga nkhuwemi kuluska mafuta gha mberere zanalume.” (1Sa 15:22) Kutondeka kupulikira nkhukana lizgu la Yehova, kuleka kugomezga, panji kuleka kuŵa na chipulikano mu mazgu ghake na uko ghafumira. Ntheura uyo wakutondeka kupulikira wakuyana waka na munthu uyo wakuwukwa (wakuchita vyamizimu) panji kusopa vikozgo. (1Sa 15:23; yaniskani na Ro 6:16.) Kuyowoya waka pamulomo kulije ntchito para ivyo vikukhumbikwa vikuchitika yayi; kuleka kuchitapo kanthu ntchilongolero chakuŵavya chipulikano panji kuleka kuchindika uyo wapeleka ulongozgi. (Mat 21:28-32) Awo ŵakukhorwa waka na ivyo ŵapulika na kuzomera waka unenesko wakukhwaskana na Chiuta, kweni ŵakutondeka kuchita ivyo ŵapulika, ŵakujipusika na fundo zautesi ndipo ŵakutumbikika yayi. (Yak 1:22-25) Mwana wa Chiuta wakayowoyerathu pakweru kuti nanga ni ŵanthu awo ŵakuchita vinthu vyakuyana na ivyo ŵakaphalirika, kweni ŵakuvichita munthowa yambura kwenelera panji na chilato chiheni, ŵazamunjira yayi mu Ufumu wa Chiuta ndipo wazamuŵakanirathu.—Mat 7:15-23.
Ivyo Tasambira
it-1-E 493
Chiwuravi
Kuchichizgika na ŵanthu kulongora chiwuravi munthowa iyo yikususkana na khumbo la Chiuta kungiziska masuzgo. Kuti tipulikiske makora fundo iyi, wonani ivyo vikachitikira Themba Sauli. Nyengo yikakwana yakuti Yehova wapeleke cheruzgo ku Ŵaamaleki, ŵanthu ŵakwamba awo ŵakamba kuwukira Ŵaisrayeli ŵati ŵafuma waka ku Eguputo. Sauli wakaphalirika kuti waleke kuŵalengera lusungu. Kweni wakapulikira ŵanthu ŵake, ndipo wakalondezga ndendende yayi ivyo Yehova wakamuphalira kuti wachite. Ntheura Yehova wakamukana Sauli kuti walutilire kuŵa themba. (1Sa 15:2-24) Munthu uyo wakuwonga uwemi wa nthowa za Yehova na kumugomezga, wangagega kuchita kwananga nga uko Sauli wakachita, uyo wakaleka kutemweka na Yehova.
MALICHI 21-27
Ivyo Tasambira
it-2-E 871-872
Sauli
Mzimu wa Yehova ukafumapo pa Sauli, pamanyuma pa ivi kweniso pamanyuma pakuti Davide waphakazgika kuŵa themba la Israyeli. Kufuma pa nyengo iyi kuya munthazi “mzimu uheni wakufuma kwa Yehova ukamusuzga.” Pakuti Yehova wakawuskapo mzimu wake pa Sauli, wakazomerezga kuti mzimu uheni wambe kumulamulira Sauli na kutimbanizga mtende wa mu mtima, kweniso kutimbanizga kaghanaghaniro kake, na kumupangiska kuchita vinthu munthowa yiheni. Sauli wakati watondeka kupulikira Yehova, wakalongora uheni wa maghanoghano ghake na mtima wake, ntheura mzimu wa Chiuta ukaleka kumuvikilira panji kumovwira. Ndipouli, pakuti Yehova wakazomerezga kuti “mzimu uheni” unjire m’malo mwa mzimu wake utuŵa na kumusuzga Sauli, vingayowoyeka nga kuti ukaŵa “mzimu uheni wakufuma kwa Yehova.” Mwakuti ŵateŵeti ŵa Sauli ŵakayowoya vya iwo kuti ni “mzimu uheni wa Chiuta.” Yumoza wa ŵateŵeti ŵake wakati wayowoya viwemi vya Davide, Sauli wakachema Davide kuti wakhalenge nayo mwakuti wamuyimbirenge sumu kuti wajipulikengeko makora para “mzimu uheni” wamusuzga.—1Sa 16:14-23; 17:15.
MALICHI 28–EPULERO 3
Ivyo Tasambira
it-2-E 695-696
Ntchimi
Nangauli mzimu wa Yehova ndiwo ukasankhanga munthu kuti waŵe ntchimi, kweni vikulongora kuti ni palipose yayi para zintchimi zikuyowoya zikalongozgekanga na mzimu. M’malo mwake, mzimu wa Chiuta ‘ukizanga pa izo’ pa nyengo yinyake na kuvumbura uthenga uwo zikwenera kupharazga. (Eze 11:4, 5; Mik 3:8) Mzimu ukapelekanga nkhongono ndipo ukapangiskanga kuti zintchimi ziyowoye. (1Sa 10:10; Yer 20:9; Am 3:8) Ntchimi zikachitanga waka vinthu vyakuzizwiska pera yayi kweni ivyo zikayowoyanga ndiposo kachitiro ka vinthu, navyo vikalongoranga kuti zikupambana na ŵanthu ŵanyawo. Lekani vikasuzganga yayi kumanya usange ŵanthu ŵanyake ŵamba “kuchita nga ntchimi.” (1Sa 10:6-11; 19:20-24; Yer 29:24-32; yaniskani na Mil 2:4, 12-17; 6:15; 7:55.) Chifukwa cha kuŵikapo mtima na kulongora chikanga pa uteŵeti wawo, ivi vikwenera kuti vikapangiskanga nkharo panji vyakuchita vya zintchimi kuwoneka vyachilendo ku ŵanji, nga ni ntchimi iyo yikaluta ku ŵalongozgi ŵa ŵankhondo apo Yehu wakaphakazgikanga kuŵa themba. Kweni ŵakati ŵamanya kuti mwanalume yura wakaŵa ntchimi, ŵalongozgi ŵa ŵankhondo ŵakapulikira uthenga wake na mtima wose. (2 Ma 9:1-13; yaniskani na Mil 26:24, 25.) Apo Sauli wakapenjanga Davide, Sauli ‘wakachita vinthu nga ni ntchimi,’ wakavura malaya ghake ndipo wakagona pasi “uku wali nkhule . . . muhanya wose wura . . . ndiposo usiku wose wura,” panyengo iyi ndiyo Davide wakwenera kuti wakachimbiranga kuti wajiponoske. (1Sa 19:18–20:1) Ichi chikung’anamura kuti nyengo zinandi zintchimi zikaŵanga zambura kuvwara yayi, chifukwa Baibolo likuyowoya vyakupambanako na ivi. Mu vyakuchitika viŵiri ivyo vili kulembeka mu Baibolo, ntchimi yikenda kwambura kuvwara pa chifukwa, kuti yikalongore vinthu vinyake vyakukhwaskana na uchimi wake ivyo vikeneranga kuchitika. (Yes 20:2-4; Mik 1:8-11) Chifukwa icho Sauli wakakhalira kwambura kuvwara chikumanyikwa yayi. Kwali wakakhumbanga kuti walongore kuti pasono wakaŵa waka munthu bweka, panji ni themba yayi, kwali wakalongoranga kuti palije icho wangachita kuti wimikane na mazaza kweniso nkhongono za Yehova, panji usange pakaŵa vifukwa vinyake, Baibolo likuyowoyapo chilichose yayi.