«Te machʼa jun yoʼtan ta stojol Jehová, laʼic ta jtojol»

1, 2. 1) ¿Bin yuʼun snujpʼ te ya kakʼ jbatik ta stojol Dios? 2) ¿Bin ya kiltik ta articulo ini?

MAʼYUK machʼa yan jich ay yuʼel, spʼijil sok skʼuxul yoʼtan bitʼil te Jehová te Dios kuʼuntik. Jaʼ yuʼun snujpʼ te jtsakoj jbatik kʼoem ta stojol sok te kakʼoj jbatik ta stojole (Sal. 96:4-6). Manchukme jiche, ay chaʼoxtul j-abatetik yuʼun Dios te ma juʼem yuʼunik te jun yoʼtan ya yakʼ sbaik ta stojol te kʼalal jich ya skʼan pasel-a.

² Ta articulo ini ya kiltik ejemploetik yuʼun chaʼoxtul machʼatik la yalik te ayik ta stojol Jehová, pero jaʼnix jich yakik ta spasel-a te bintik ma lekuk yoʼtan Dios yuʼun. Te ejemploetik-abi yame skoltayotik yuʼun ya jnaʼtik bin-utʼil ya xjuʼ te jun koʼtan ya kakʼ jbatik ta stojol Jehová.

TE JEHOVÁ YA YIL BIN AY TA KOʼTANTIK

3. ¿Bin yuʼun la stsits Jehová te Caine, sok bin la yalbey ta jamal?

³ Kiltik te ejemplo yuʼun te Caín. Maba schʼuunej yan dios, ya yal ta jamal te jaʼ schʼuunej te Jehová. Pero maba tsakbil yuʼun Jehová te yaʼtele, melel la sta ta ilel te ay bin ma lekuk ay ta yoʼtan (1 Juan 3:12). Jaʼ yuʼun te Jehová la stsits te Caín, jich la yalbey ta jamal: «Teme lec bin yac apas, ¿ma bal lecuc acʼoblal ya xcʼohat yuʼun? Yan teme ma lecuc bin yac apas, ay ta tiʼnahil te mulile; ha ya scʼanat, pero haʼat ya me atsal» (Gén. 4:6, 7). Te bin la yakʼbey snaʼ Jehová te Caine, jaʼ te lek ya x-ilot yuʼun teme ya sujtes yoʼtan sok ya yakʼ sba ta stojole.

4. ¿Bin la spas te Caín te kʼalal yato xjuʼ yuʼun te jkʼaxel ya yakʼ sba ta stojol te Jehovae?

⁴ Te Caín ya xjuʼ te lek ya xchaʼilot yuʼun Dios, jaʼnax teme ya sjel te bin ya snope. Pero maba la yichʼ ta wenta te tsitsel akʼbot yuʼun te Jehová. Te bitʼil ma la yijkʼitay te schopol pensar sok ma la skom te bin ya skʼan yoʼtane, la spas te bin chopole (Sant. 1:14, 15). Ta melel, ta skeremil te Caín maniwan tal ta yoʼtan te ay bin-ora ya skontrain te Jehová. Pero jich kʼot ta pasel ta patil bael, la skontrain te Diose sok la smil te yijtsʼine.

5. ¿Bin ya xjuʼ ya yakʼ jchʼaytik te lek ilbilotik yuʼun te Jehová?

⁵ Jichnix bitʼil te Caín jtul hermano yaniwan yal te yichʼoj ta mukʼ Dios pero jaʼnix jich ay bintik chopol yak ta spasel (Jud. 11). Bayalniwan ya xlokʼ ta scholel skʼop Dios sok maba ya xchʼay yuʼun te tsoblejetike, pero jaʼnix jich yak ta smulanel ta yoʼtan te bin ya skʼan te sbakʼetal, ayniwan sbikʼtal yoʼtan o ayniwan slab yoʼtan ta stojol jtul hermano (1 Juan 2:15-17; 3:15). Teme ma slokʼes ta yoʼtan spisil ini, ya xjuʼ x-ikʼot bael ta spasel muliletik. Maniwan ya staik ta ilel te yantik te bin ay ta koʼtantik sok te bin ya jpastike, pero te Jehová yame yil spisil stukel sok ya snaʼ teme jkʼaxel kakʼoj jbatik ta stojol o teme maʼuke (kʼopona Jeremías 17:9, 10).

6. ¿Bin-utʼil ya skoltayotik Jehová yuʼun maba ya stsalotik te bin ya skʼan te mulawil bakʼete?

⁶ Manchukme ayotik ta chʼayel, ma orauknax ya spʼajotik te Jehová. Teme ya yil te yakotik ta namajel ta stojol, jich ya yal kaʼiytik: «¡Suhtanic tal ta jtojol, hich ya suhton tal ta atojolic!» (Mal. 3:7). Te Jehová ya skʼan te kontra ya kiltik te bin chopole, kʼaxtoxan-a te kʼalal yakotik ta spasel tulan yuʼun ma jpastik te bin chopol ya skʼan koʼtantike (Is. 55:7). Teme jich ya jpastik, yame skoltayotik sok ya yakʼbotik kiptik swenta maba ya kakʼ jbatik ta tsalel yuʼun te bin ya skʼan te mulawil bakʼete (Gén. 4:7).

MAME SLOʼLAYOTIK TE KOʼTANTIKE

7. ¿Bin la spas te Salomón te jaʼnix la yutsʼin te bitʼil yamigoinej sba sok te Jehová?

⁷ Bayal bin ya jnoptik ta swenta te bin kʼot ta stojol te ajwalil Salomón. Kʼalal keremto-ae, la sle koltayel ta stojol Jehová, aʼiybot skʼop yuʼun, melel akʼbot bayal spʼijil sok akʼbot ta swenta spasel jun mukʼul templo ta Jerusalén. Pero ta patil, jaʼnix la yutsʼin te bitʼil yamigoinej sba sok te Jehová (1 Rey. 3:12; 11:1, 2). Te Ley la yakʼ te Dios ya yal ta jamal te ma xjuʼ xnujpunik sok bayal antsetik te ajwaliletik yuʼun Israel, jich maba ya xjowiy yoʼtanik-a (Deut. 17:17). Te Salomón maba la yichʼ ta wenta te ley-abi, nujpun sok 700 ta tul antsetik sok la yikʼ 300 ta tul yantik antsetik (1 Rey. 11:3). Bayal ta tul te antsetik-abi maba israeletik sok ya yichʼik ta mukʼ lotil diosetik. Ta melel, te Salomón la skʼaxuntay te ley te ya yal ta jamal te ma skʼan ya yikʼ yinaminik jyanlumetik te israeletike (Deut. 7:3, 4).

8. ¿Bantito kʼalal la spas mulil te Salomón ta stojol Jehová?

⁸ Te Salomón kʼun ta kʼun maʼyukix skʼoplal kʼot ta yoʼtan spasel te bin ya yal te ley yuʼun te Jehová sok bayal bin kʼax chopol la spas. La spasbey skajtijib chikʼbil majtʼanil te antsil dios Astoret sok yan yuʼun te lotil dios Quemos. Tey la yichʼ ta mukʼ lotil diosetik sok te bayal antsetik yuʼune. Ma la sxiʼ spasel te cheb skajtijib chikʼbil majtʼanil ta wits te ay ta sit te Jerusalén te banti spasoj te templo yuʼun te Jehová (1 Rey. 11:5-8; 2 Rey. 23:13). Te Salomón loʼlayot yuʼun te yoʼtane, laniwan skuy te ma xyichʼ ta wenta Jehová te smul teme maba ya skom sba ta yakʼbeyel milbil majtʼanil ta templo.

9. ¿Bintik maba lek kʼot ta lokʼel ta skaj te la skʼaxuntay te mantaliletik yuʼun Dios te Salomone?

⁹ Jaʼukmeto te Diose spisil-ora ya yichʼ ta wenta te mulil ya yichʼ pasele. Te Biblia jich ya yal: «Te Jehová ilin ta stojol Salomón yuʼun te la schʼay ta yoʼtan te Jehová [...], te cheb buelta la yacʼ sba ta ilel ta stojol, soc te hich halbot yuʼun te manchuc ya stʼun yantic diosetique. Pero ma ba la yacʼ ta yoʼtan te bin pasot ta mandar yuʼun Jehová». Jaʼ yuʼun te Jehová ma la skoltayix sok ma lek ilbil kʼotix yuʼun. Cheb lokʼ-a te wentainel yuʼun Israel, jaʼ yuʼun te ajwaliletik te jaʼ stsʼumbal te Salomón maba la swentainikix spisil te skʼinal Israel sok la staik bayal wokolil ta bayal ta cien jaʼbil ta patil (1 Rey. 11:9-13).

10. ¿Bin ya xjuʼ ya yutsʼin te bitʼil lek kamigoinej jbatik sok te Jehovae?

¹⁰ Jich bitʼil kʼax ta stojol te Salomone, te bin ya xjuʼ ya yutsʼinxan te schʼuunel koʼtantike jaʼ te ya kamigointik te machʼatik ma yichʼik ta wenta te mantaliletik yuʼun te Dios o te ma skʼan ya schʼuunik. Ayniwan machʼatik jichik ta kongregasion te ma tulanuk te schʼuunel yoʼtanike. Jaʼnix jich jfamiliatik, te machʼatik jlakʼojtik ta nainel o joʼtaktik ta aʼtel o ta eskuela te ma x-abatinik ta stojol Dios. Chikan machʼatik-a te kamigoinejtike, teme maba ya yichʼik ta mukʼ te mantaliletik yuʼun Dios, kʼunkʼun ya xjuʼ ya jchʼaytik te bitʼil kamigoinej jbatik sok te Jehovae.

11. ¿Bin ya xjuʼ ya skoltayotik ta snaʼel teme ay machʼa ma lek ta amigoinele?

¹¹ (Kʼopona 1 Corintios 15:33). Jteb ma spisil te ants winiketik ay lek stalelik sok ma spisil te machʼatik maba Testigoik spisil-ora chopol bin ya spasik. Teme ay machʼa jich kamigotik, ¿yabal skʼan ya yal te ma sjin koʼtantik? Swenta ya jnaʼtik ya skʼan ya jnoptik teme ya skoltayotik yuʼun lekxan ya x-ayinotik ta stojol Jehová. Akʼa jnop kaʼiytik bin ay ta yoʼtanik. Jich bitʼil, ¿jaʼbal ya xbajtʼ ta yoʼtanik yalel te bin swenta moda, bin ya skʼasesik kʼajkʼal-a, takʼin, selularetik o yantik biluketik? ¿Yabal smulanik slebeyel sfalta te yantik o yalel loʼilkʼopetik? Te Jesús jich la yakʼ jnaʼtik ta jamal: «Ya xlocʼ ta ehal te bintic nojel ta oʼtanil» (Mat. 12:34). Jich yuʼun, ¿bin ya jpastik teme ya kiltik te ya xjuʼ xjin te bitʼil kamigoinej jbatik sok te Jehová ta skaj te ay machʼa yakotik ta sjokinele? Jaʼ te maba ya jkʼasestikix bayal tiempo sok o te maba ya kamigointikix teme jich ya skʼan pasele (Prov. 13:20).

TE JEHOVÁ YA SKʼAN TE JAʼNAX STUKEL YA KICHʼTIK TA MUKʼ

12. 1) ¿Bin albotik ta jamal yuʼun Jehová te israeletik te kʼalal mato jaluk slokʼelik tal ta Egipto? 2) ¿Bin la yalik te israeletik kʼalal albotik yuʼun Jehová te jkʼaxel ma smulan teme ya sleik yantik diosetike?

¹² Jaʼnix jich ay bayal bin tulan skʼoplal ya yakʼ jnoptik te bin la spasik te israeletik te kʼalal mato jaluk slokʼelik tal ta Egipto. Kʼalal kʼotik ta sit te wits Sinaí te Jehová mero yan-nax bin-utʼil la yakʼ sba ta naʼel ta stojolik, chiknaj pimil tokal, kʼopoj chawuk, chiknaj tsantsewal, chʼail sok ay bin tulan chiknaj ta aʼiyel jich bitʼil skʼop xulubil te maba ya xkom ta kʼope (Éx. 19:16-19). Tey-a te Jehová la yalbey te israeletik te jaʼ Dios te xutʼet yoʼtan o, te jkʼaxel ma smulan te ya sleik yantik diosetike. Jaʼnix jich la yal ta jamal te jun yoʼtan ya yakʼ sba ta stojol te machʼatik kʼux aʼiybilik ta yoʼtanik yuʼun sok te ya schʼuunbeyik te mantaliletik yuʼune (kʼopona Éxodo 20:1-6). Te bin-nix yak ta yalel-a, jaʼ teme jun yoʼtan ya yakʼ sbaik ta stojole, jun yoʼtan ya yakʼ sba ta stojolik-euk. Te tey ayukotik-ae, ¿binwan la kaltik ta swenta te bin jamal la yal te Diose? Jichniwan pajal la kaltik bitʼil te israeletike. Te Biblia jich ya yal: «Ta spisil te pueblo jun-nax la sjaqʼuic: Ya jpascotic spisil te bin yalojix te Jehová» (Éx. 24:3). Jaʼukmeto, maba kʼax bayal kʼajkʼal ta patil la yichʼ ilel yoʼtanik te israeletik teme jun yoʼtanik ta stojol te Diose.

13. ¿Bin-utʼil la yichʼ pasel ta prueba te schʼuunel yoʼtan te israeletike?

¹³ Te israeletik xiwik kʼalal la yilik te pimil tokal, te tsantsewal sok te yantikxan bin chiknaj ta ilel ta swenta yuʼel te Dios. Jaʼ yuʼun la yalbeyik te Moisés te jaʼuk ya xkʼopoj sok te Jehová (Éx. 20:18-21). Jich yuʼun mo bael ta wits Sinaí te Moisés, jalaj tey-a. Jich bitʼil maba ay ta yolilik te machʼa ya xwentainotik yuʼune, jichniwan te stukel la yaʼiy sbaik te israeletike. Jich yilel te mero ya xchʼay te schʼuunel yoʼtanik teme maba sjokinejik te Moisese. Ta skaj te ma snaʼ bin ya spasikix, la yalbeyik te Aarón: «Pasbotcotic diosetic te ya xnahilij bahel cuʼuntic, como te Moisés, te winic te la sloqʼuesotic tal ta Egipto, ma jnaʼtic bin la spas» (Éx. 32:1, 2).

14. 1) ¿Bin-utʼil loʼlayotik yuʼun yoʼtanik te israeletike? 2) ¿Bin yaʼiyel la yaʼiy sba yuʼun te Jehovae?

¹⁴ Te israeletik snaʼojik-a te jaʼ tulan mulil ta sit Jehová te yichʼel ta mukʼ lokʼombaetik (Éx. 20:3-5). Manchukme jich snaʼojik-abi, ma bayal kʼajkʼal ta patil la yichʼik ta mukʼ slokʼomba kolel toro te pasbil ta oro. Snaʼojik ta jamal te yakik ta skʼaxuntaybeyel smantal te Diose, jaʼukmeto loʼlayotik yuʼun te yoʼtanike, la skuyik te yakʼojto sbaik ta stojol te Jehová. Jaʼnix jich te Aarón lato yal te jaʼ «qʼuin yuʼun Jehová». Pero te Dios jich la yaʼiy te ijkʼitayote. La yalbey te Moisés te bolob yoʼtanik te israeletik sok te maba yakikix ta stʼunel te be albilik ta mantal yuʼun te ya skʼan ya stʼunike. Til jajchel yilinba te Jehová ta stojolik sok la snop slajinel te nasion-abi te mato jaluk sjajchele (Éx. 32:5-10).

15, 16. ¿Bin-utʼil la yakʼik ta ilel ta jamal te Moisés sok te Aarón te yakʼoj sbaik ta stojol Jehová? (Ilawil te lokʼomba ta sjajchibal te articulo).

¹⁵ Jich bitʼil te Jehová jaʼ Dios te ya snaʼ yoʼbolil jbatik, ma la slajinlan te israeletike. Te Jehová la yakʼ te ya yakʼik ta ilel ta jamal te jaʼ ayik ta stojol te machʼatik jun yoʼtanik ta stojole (Éx. 32:14). Kʼalal te Moisés la yil te pueblo te yak ta ajkʼot, kʼayoj sok ta aw ta stojol te slokʼomba te kolel toro, la swuy jaʼto te tanub jilel yuʼune. Ta patil la yal: «Te machʼa jun yoʼtan ta stojol Jehová, laʼic ta jtojol». ¿Bin la spasik? «Spisil te snichʼnab Leví la stsob sbahic ta stojol» (Éx. 32:17-20, 26).

¹⁶ Manchukme te Aarón jaʼ la spas te lokʼomba, la sujtes yoʼtan ta patil sok la yakʼ sba ta stojol Jehová sok te yantik levitaetike. Te winiketik-abi te jun yoʼtanik ta stojol Dios ma jaʼuknax la yakʼ sbaik ta stojol, jaʼnix jich la spit lokʼel sbaik ta stojol te israeletik te ma junuk yoʼtanik ta stojol te Diose. Kʼax lek te bin la spasike, melel ta kʼajkʼalnix-abi laj bayal ta mil israeletik ta skaj te la yichʼik ta mukʼ lotil dios. Yan stukel te machʼatik la yakʼ sbaik ta stojol Dios albotik ta jamal yuʼun te ya yichʼik akʼbeyel bendision (Éx. 32:27-29).

17. ¿Bin ya yakʼ jnoptik te bin la yal te Pablo ta swenta te bin la spasik te israeletik sok te slokʼombail kolel toro?

¹⁷ ¿Bin ya yakʼ jnoptik te bin la spasik te israeletik? Te jpuk-kʼop Pablo jich la yal ta jamal: «Scuenta quichʼo-qʼuehltic te hich cʼoht ta pasel, [...]. Ma me xachʼuhunic locʼombahetic, hich te bin utʼil ay la spasic stuquelic». Ta patil te Pablo la yal te la yichʼ tsʼibayel te ejemploetik ini «yuʼun ya stsitsotic hoʼotic te la stahotic te slajibal cʼahcʼale», ta patil jich la yakʼ jnaʼtik kʼinal: «Ha yuʼun te machʼa ya scuy te ay yip ta tecʼlej, acʼa stsahtay sba te ma ba ya xyahle» (1 Cor. 10:6, 7, 11, 12). Jich bitʼil la yakʼ ta naʼel te Pablo, te machʼatik schʼuunejik Dios ya xjuʼ xyalik-euk ta spasel te bintik chopole. Te machʼatik ya spasik muliletik yaniwan skuyik te yamigoinejikto te Jehová. Jaʼukmeto ma skʼan ya yal te yuʼun-nix lek ilbil yuʼun te machʼa ya skʼan ya yamigoin te Diose o ya yal te jun yoʼtan ta stojole (1 Cor. 10:1-5).

18. ¿Bin ya xjuʼ ya yakʼ te namal ya kakʼ jbatik ta stojol Jehová, sok bin ma lekuk ya xkʼot ta pasel yuʼun?

¹⁸ Jich bitʼil la kiltikix, te israeletike lujbik ta smaliyel te Moisés kʼalal la yilik te ma sujt tal ta ora ta wits Sinaí. Jaʼnixme jich te j-abatotik yuʼun Dios ya xjuʼ xlujbotik teme ya jkuytik te mero yak ta jalajel te skʼajkʼalel ichʼel ta kʼop yuʼun te Jehová sok te achʼ balumilale. Yaniwan jkuytik te yato skʼan bayal tiempo yuʼun ya xkʼot ta pasel o te ma jchʼuuntik yaʼiyel te ya xkʼot ta pasele, melel kʼax yan ta aʼiyel-a. Teme jich ya x-och jnoptike, jaʼniwan ya xbajtʼ ta koʼtantik sleel te bin ya skʼan koʼtantik, ma jaʼuk spasel te skʼanojel yoʼtan te Jehová. Ta patil bael, yaniwan kijkʼitaytik te Jehová sok yaniwan jpastik bintik chopol te ma jnopojtik-a te ya jpastike.

19. ¿Bin-a te ma skʼan ya xchʼay ta koʼtantike, sok bin yuʼun?

¹⁹ Mame skʼan ya xchʼay ta koʼtantik ini, te Jehová ya skʼan te tsʼakal ya jchʼuunbeytik skʼop sok te jaʼnax stukel ya kichʼtik ta mukʼe (Éx. 20:5). Teme maba yakotik ta spasel te skʼanojel yoʼtan te Jehová, jaʼme yakotik ta spasel te skʼanojel yoʼtan te Satanás, teme jiche jaʼnax ya yikʼotik bael ta chʼayel. Jaʼ yuʼun te Pablo jich la yakʼ jnaʼtik ta jamal: «Ma xhuʼ yac awuchʼ te copa yuʼun Cajwaltic soc te copa yuʼun te pucujetique; ma xhuʼ ya xweʼat ta smesa te Cajwaltic soc ta smesa te pucujetique» (1 Cor. 10:21).

AKʼA JTSAK JBATIK TA STOJOL JEHOVÁ

20. ¿Bin-utʼil ya xjuʼ ya skoltayotik te Jehová manchukme ay jtaoj jmultik?

²⁰ Te Caín, Salomón sok te israeletik juʼ la sujtes yoʼtanik sok la sjeltay stalelik te jichuk la skʼanike (Hech. 3:19). Chikan ta ilel te ma orauk ya spʼaj Jehová te machʼa ay bin ma lek ya spase. Juluk ta koʼtantik te la spasbey perdon te Aarón. Ta ora ini, te Jehová ya xjuʼ ya yakʼbotik jultesel oʼtanil ta swenta te Biblia, te junetik te lokʼemik ta Biblia o ta swenta lekil tsitsel te ya yakʼbotik jtul hermano. Kʼalal ya kichʼtik ta wenta te bin ya yalbotik te Jehová, mero ya schʼuun koʼtantik te ya xbajtʼ snaʼbotik yoʼbolil jbatike.

21. ¿Bin ya skʼan ya jpastik kʼalal ya yichʼ pasel ta prueba teme jun koʼtantik ayotik ta stojol te Jehová?

²¹ Ay swentail te ya yakʼ ta ilel yutsil yoʼtan Jehová ta jtojoltik (2 Cor. 6:1). Ya yakʼ te ya xjuʼ «te yacuc xhil cuʼuntic spisil bintic chopol soc bintic mulantic sba ta pasel ta bahlumilal» (kʼopona Tito 2:11-14). Te jayebxan kʼajkʼal ya xkuxinotik ta chopol balumilal ini, ayme bintik ya jsitintaytik te ya yakʼ ta ilel teme ta smelelil jaʼnax kichʼojtik ta mukʼ te Jehová. Jpastik tulan te spisil-ora chapalukotik ta yakʼel jbatik ta stojol te Jehová, melel jaʼnax stukel ya skʼan te ichʼbiluk ta mukʼ kuʼuntik, te ya kakʼ jbatik ta abatinel ta stojol sok te jtsakoj jbatik ta stojole (Deut. 10:20).