Li kuxlejal ta skʼakʼalil li baʼyel yajtsʼaklomtak Cristoe

Li abtelaletik ta yut nae

«Cʼalal chanovic batel li Jesuse, te iʼochic ta jun tsobtsobnaetic. Te nacal jun ants Marta sbi; laj yicʼ ochel li Jesuse. Li Martae oy smuc, María sbi. Li Mariae te bat chotluc ta stsʼel li Jesuse, yuʼun tscʼan chaʼibe scʼop. Yan li Martae ibat yoʼnton yuʼun cʼusitic tspas. Inochʼaj batel ta stojol li Jesuse, jech laj yalbe: “Cajval, ¿me muʼyuc abul jba chavil ti jtuc chacʼ abtejcun li jmuque? Jaʼ lec albo acʼo tal scoltaun” [...]. Itacʼov li Jesuse: “Marta, Marta, ta sventa ti toj ep cʼusitic chanop chapase, jech chloʼilaj avoʼnton. Pero jun noʼox li cʼusi tsots scʼoplale. Li Mariae jaʼ xa la stʼuj li cʼusi tsots scʼoplale, jech muʼyuc bochʼo xuʼ chpojbat”.» (LUCAS 10:38-42)

LEK jamal xvinaj ti j-abtel ants li Martae. Xchiʼuk yikʼaluk van lek kʼanbil, yuʼun li xkuxlejal judioetike toj lek kʼanbil yuʼunik li antsetik ti snaʼ xchabi lek yutsʼ yalal xchiʼuk ti baxbolik skʼelel kʼusitik chtun ta yut snaike.

Li antsetik yajtsʼaklomtak Cristo eke skʼan ti snaʼuk «sqʼuel lec yut snaique» (Tito 2:5). Pe akʼbat yan kʼusi sbainik ti jaʼ smotonik ikʼote: jaʼ ti xalbeik yan krixchanoetik li kʼusi xchʼunojike (Mateo 28:19, 20; Hechos 2:18). ¿Kʼusitik jlom ti ep skʼan spasik ta yut na li judío antsetik ta baʼyel sigloe? Xchiʼuk, ¿kʼusi xuʼ jchantik ta sventa li tojobtasel laj yalbe Marta li Jesuse?

Li kʼusitik ep tspasike Li judío antsetike ikʼ toʼox osil chlik spas li yabtelike (Proverbios 31:15). Ta baʼyele tstaʼajesik jutuk arina sventa xveʼ ta sob li yutsʼ yalalike, ta tsʼakale chikʼik batel ta chanob vun ta snail tsobobbail li skeremike. Li tsebetike chkomik ta na sventa xchanik spasel kʼusitik ta yut na ti chtun yuʼunik mi malijike.

Li meʼil xchiʼuk li tsebetike jmoj tskolta sbaik ta spasel li kʼusitik chtun ta yut nae. Baʼyele, ta snojesik ta aseite li lamparaetike (1), tsmes li yut snaike (2) xchiʼuk tspitsʼbeik xchuʼ li meʼ tentsunetike (3). Ta tsʼakale tspasik li pane. Jaʼ yuʼun li tsebetike chchijik li trigoe (4), mi laje chlik xvochʼik ta jun molino sventa sta yarinaik (5). Vaʼun, li meʼile ta skap ta svolesobil xchʼut pan xchiʼuk voʼ li arinae. Vaʼun ta svotsʼ lek (6) xchiʼuk ta slajebe, te chpichʼan komel sventa tsitʼ kʼalal tspas yan kʼusitike. Li tsebetike jaʼ yabtel chakʼik stsʼan sba li xchuʼ meʼ tentsun sventa tspasik ta keso o tstatubtasik sventa tspasik ta mantekiya (7).

Kʼalal skʼan toʼox oʼlol kʼakʼale, li meʼil xchiʼuk stsebetake chbatik ta chʼivit. Ta anil noʼox chaʼibeik smuil li kʼusitik chchonik tee, chaʼiik ti te x-avlajet li chonbolometike xchiʼuk ti te xvochlajet li krixchanoetik sventa tspasik trato ta sventa li kʼusitik chchonik o tsmanike. Jaʼ te tsmanik li kʼusitik chtun yuʼunik sventa jun kʼakʼale (8), ti te kapal skʼoplal li itajetik ti yoxik toe, xchiʼuk li taki choye. Mi jaʼ yajtsʼaklom Cristo li antse, te onoʼox me chcholbe mantal krixchanoetik li ta chʼivite (Hechos 17:17).

Li meʼiletik ti yichʼojik lek ta mukʼ Diose, yikʼaluk ta van xalilanbeik beiltaseletik lokʼemik ta Vivlia li stsebetak kʼalal chbatik o kʼalal tsutik talel ta chʼivite (Deuteronomio 6:6, 7). Pe jech xtok, chalbeik kʼusitik skʼan spasik sventa xchanik lek manolajel (Proverbios 31:14, 18).

Ti kʼusi yan tspasik li antsetike jaʼ ti chbat slup tal yaʼalik ta posoe (9), ti te tsta sbaik xchiʼuk li slakʼnatakike xchiʼuk tslokʼesik voʼ sventa tsnojesik li yav yaʼalike. Kʼalal mi sut ta snaike, ch-ochik ta staʼajesel pan xchiʼuk li stsebetakike. Sventa taje baʼyel ta sbikʼtal setananik, vaʼun tstikʼik ta orno ti kʼokʼ xaʼoxe (10), li orno taje ta pana oy yuʼunik. Kʼalal yakalik staʼajesel li pane, te chloʼilajik xchiʼuk tskʼupinik li smuil pan chlokʼ tal ta ornoe.

Ta mas tsʼakale chbatik ta chukʼom ta ukʼum (11). Baʼyele tsjuʼik lek ta xavon ti pasbil ta carbonato sódico o potásico ti lokʼesbil ta stanil tsʼileletike. Ta tsʼakale tslokʼesbeik xavonal li skʼuʼ spokʼike, tspitsʼik vaʼun chbat skʼiik ta tsʼiʼleletik o ta ba tonetik ti te nopol xkome.

Kʼalal mi sutik batel ta snaike, li meʼil xchiʼuk li stsebetake chmuyik batel ta jolna sventa tskʼelik mi oy bu skʼan meltsanel li kʼuʼiletik (12) kʼalal skʼan toʼox skʼejike. Mi laj yuʼunik taje, jaʼ xa me lek yorail chchanubtasik ta tsʼisom xchiʼuk ta jolob li uni tsebetike (13). Jutuk xa skʼan xkʼot yorail sventa chveʼik, ti bu chuchʼik voʼ, tslajesik pan, itajetik, keso xchiʼuk taki choy (14). Li krixchanoetik taje toj lek yoʼontonik, jaʼ yuʼun mu labaluk ta aʼyel ti oy noʼox yajvulaʼalik ta snaike.

Mi och akʼobaltike, li ololetike chbatik ta vayel. Mi oy junuk olol la syayijes sjol yakan o yan kʼusie jaʼ me yorail chjaxbeik jutuk valsamo. Ta tsʼakale, ta xojobal lampara tskʼelbeik junuk loʼil ta sKʼop Dios yalab xnichʼnabik li totil-meʼiletike xchiʼuk jmoj tspasik orasion. Kʼalal mi ch-echʼ kʼakʼale, ta melel li vinike oy lek srasonal ti xi chalbe yajnil ti lek baxbole: «Li lequil ants, xchiʼuc ti toj baxbole toj vocol ta tael, yuʼun jaʼ toj echʼem slequil jech chac cʼu chaʼal tonetic ti toj cʼupilic sbae» (Proverbios 31:10).

«Li cʼusi tsots scʼoplale» Jech kʼuchaʼal laj kiltike, li ta baʼyel sigloe toj ep «cʼusitic tspas» li antsetike (Lucas 10:40). Li avie jech tspasik li antsetik eke, mas to mi oy yalabike. Akʼo mi mas xa jutukajem yuʼun abtel ta yut na li kʼusitik achʼ chlaj lokʼanuke. Pe melel onoʼox xtok ti ep meʼiletik avie chlokʼik ta abtel ta skoj ti skʼan skolta sbaik ta smakʼlinel yutsʼ yalalike.

Manchuk mi toj ep yabtelik li antsetik yajtsʼaklomtak Cristoe, mas ep li buchʼutik mu snaʼ xchʼay ta yoʼontonik li kʼusitik sventa mantale, jech kʼuchaʼal la spas María ti laj kalbetik skʼoplal ta slikeb li mantal liʼe (Mateo 5:3). Pe jech xtok, chichʼik ta mukʼ li mantal chal Vivlia ti skʼan baxbolikuk skʼelel li yutsʼ yalalike (Proverbios 31:11-31). Jech xtok chichʼik ta mukʼ li beiltasel laj yalbe Jesús li Marta ta sventa ti tsots skʼoplal xkiltik li kʼusitik sventa mantale, li tojobtasel taje lek kʼot ta yoʼonton li Martae. Ta melel, li antsetik yajtsʼaklomtak Cristoe mu xakʼ ti jaʼ xmakatik yuʼun li kʼusitik skʼan pasel ta yut snaik sventa xchanik li kʼusitik sventa Diose (15) xchiʼuk ti xalbeik batel yantik li kʼusitik xchʼunojike (Mateo 24:14; Hebreos 10:24, 25). Jech kʼuchaʼal li Mariae, ta «stʼuj[ik] li cʼusi tsots scʼoplale», ti jaʼ mas oy sbalil xkakʼbetik yipale, jaʼ yuʼun chkʼuxubinatik yuʼun li yutsʼ yalalike, li Cristoe xchiʼuk li Diose (Lucas 10:42; Proverbios 18:22).