¿MI ANAʼOJ XA?

¿Kʼu toʼox yelan xkuxlejalik li mosoiletik ta Romae?

Kʼalal chbatik ta paskʼop li soltaroetik ta Romae mi tsal yuʼunik li jun lume ta xikʼik batel jlom krixchanoetik sventa x-ochik ta mosoil o tspasik sekuestrar. Li buchʼutik ta xikʼik batele chichʼik chonel ta mosoil xchiʼuk jutuk mu skotolikuk muʼyuk xa ta sutik batel ta snaik xchiʼuk ta stojolal yutsʼ yalalik.

Epal mosoiletik ti ch-abtejik ta sjokʼel kʼusitik ta yut balumile te chchamik, pe li buchʼutik ch-abtejik ta osiltike xchiʼuk li buchʼutik ch-abtejik ta skʼelel chonbolometike mas kʼun li yabtelike. Oy junantik mosoiletik ti chichʼik sujel sventa xuinik jlik natsʼil ti pasbil ta tsatsal takʼine, li ta natsʼil taje te chal ti chichʼik akʼbel matanal mi oy buchʼu la sta li mosoil ta skoj ti jatavem ta stojolal yajvale. Li buchʼutik nopajtik noʼox ta xjatavike ta xichʼik akʼbel smarkailik ta jtos letra F sventa fugitivus (ti jaʼ skʼan xal jatvil).

Li ta slivroal Vivlia ti jaʼ Filemone ta xal ti jtakbol Pabloe la stak sutel ta stojolal yajval li Onesimoe, ti Filemón sbi li yajvale. Akʼo mi oy sderecho ti xakʼbe kastigo smoso li Filemone, li Pabloe laj yalbe batel Filemón ti ta slekiluk yoʼonton xchʼam li Onesimoe ta skoj ti lek xil sbaike xchiʼuk ti skʼanoj sbaike (Filemón 10, 11, 15-18).

¿Kʼu yuʼun lek ojtikinbil li voʼneal Fenicia ta skoj li kolor ti ikʼloʼan stsajale?

Li Fenicia ti jaʼ xa slumal Líbano li avie, lek toʼox ojtikinbil ta skoj ti tstunesik jtos kolor ti ikʼloʼan stsajal ti ichʼbil tal ta steklumal Tiroe. Li ajvalil Salomón ta voʼneal Israele laj yakʼ epal «poqʼuetic icʼicʼtic sba stsajal» li ta templo sventa kʼupiluk sba xvinaje, li pokʼetik taje te yichʼoj pasel ta Tiro (2 Crónicas 2:13, 14).

Li jtos kolor taje toj toyol stojol li vaʼ kʼakʼale, ta skoj ti tsots ta abtelanele. Li baʼyele, li jtsakchoyetike ta saʼik epal puy ti ta nab chchʼie (caracoles marinos) ti murex sbie,a yuʼun li ta jlik kʼuʼil pokʼil tsbonike chichʼ van 12,000 ta kot puyetik. Ta tsʼakale tslokʼesik ta yuni na li puye sventa tspitsʼbeik lokʼel li skolorale. Mi laj xaʼox spitsʼbeik lokʼel li skolorale tskapik ta atsʼam xchiʼuk ta xakʼik oxib kʼakʼal ta yeloval Kʼakʼal. Mi laje tslakanik ta jun mukʼta pʼin ti oy smake ti jutuk noʼox skʼakʼal ta xakʼbeike xchiʼuk oy jayib kʼakʼal chtaʼaj yuʼunik, ti jaʼ chakʼbeik yaʼlelin li voʼ ta nabe.

Li jfenisiaetike tspasik xchiʼuk chchonik li jtos kolor ti ikʼloʼan stsajale, oy jayibuk siglo jech la spasik xchiʼuk laj yichʼik batel li ta lumetik ti la stsalike. Oy sprevailtak ti la stunesik li jtos kolor taje, yuʼun oy tabil skomenal kʼuʼil pokʼiletik li ta sjoylebal Nab Mediterráneo kʼalal to ta namal lum Cádiz (España).

[Tsʼib ta yok vun]

[Lokʼol ta pajina 13]

Snatsʼ jun mosoil ta Roma

[Stojel ta vokol]

© Vanni Archive/Art Resource, NY

[Lokʼol ta pajina 13]

[Stojel ta vokol]

Ta skoj slekil yoʼonton li SDC Colour Experience (www.sdc.org.uk)