¿Kʼusi skʼan jpas sventa mu chopoluk kʼusi jnop?

• ¿Kʼu yelan atalelal?

• ¿K’u yuʼun tsots skʼoplal?

• ¿Kʼusi stakʼ xapas?

• ¿Kʼusi to xuʼ xapas?

• Li kʼusi tsnopik yan kerem tsebetike

¿Kʼu yelan atalelal?

• Lek noʼox chil li kʼusitike

  «Chkakʼ kipal sventa ximuyubaj noʼox xchiʼuk ti mu xi-iline. ¿Mi yuʼun chopol ti xitseʼet noʼoxe?» (Valerie).

• Chopol noʼox chil skotol

  «Kʼalal oy kʼusi lek chkʼot ta pasele, anil noʼox chtal ta jol ti chopole o ti maʼuk melele» (Rebeca).

• Ta smelol noʼox chil li kʼusitike

  «Mi lek noʼox chkiltik skotole, chijchibaj kʼalal oy kʼusi chopol chkʼot ta pasele. Chavat noʼox avoʼonton mi chopol chavil skotole. Pe mi ta smelol noʼox chavil li kʼusitike, jun noʼox avoʼonton» (Ana).

¿K’u yuʼun tsots skʼoplal?

Xi chal li Vivliae: «Li buchʼu xkuxet noʼox yoʼontone xmuyubaj noʼox skotol kʼakʼal» (Proverbios 15:15). Li buchʼutik muʼyuk tstikʼ ta snopbenik li kʼusitik chopole jun yoʼontonik xchiʼuk xmuyubajik noʼox. Jech xtok, ep yamigotakik. Mu onoʼox jkʼan jchiʼintik li buchʼutik chat noʼox yoʼontonik xchiʼuk ti chopol chilik skotole.

Akʼo mi xijmuyubaj noʼox, oy kʼusitik ta jnuptantik. Jech kʼuchaʼal liʼe:

• Li ta notisiae, jaʼ noʼox chalbe skʼoplal paskʼop, terrorismo xchiʼuk choplejal.

• Skotol li utsʼ alalile oy skʼopik.

• Jkotoltik oy kʼusi vokol chkaʼitik spasel.

• Bakʼintike, oy kʼusi chopol tspasbutik li kamigotaktike.

Mu lekuk ti jnoptik ti muʼyuk jech ta jnuptantike o ti jtikʼ tajek ta koʼontontike, jaʼ lek ti ta smeloluk noʼox xkiltike. Mi jech la jpastike, muʼyuk kʼusi chopol ta jnoptik xchiʼuk muʼyuk ta jvul koʼontontik ta skoj li kʼusitik chkʼot ta pasele.

¿Kʼusi stakʼ xapas?

• Ta smeloluk noʼox xavil li kʼusitik chopol chbat ta pasel avuʼune.

  Xi chal li Vivliae: «Chʼabal junuk tukʼil vinik liʼ ta balumil ti skotol ora tspas kʼusi leke xchiʼuk ti mu spas smule» (Eklesiastes 7:20). Li kʼusitik chopol chbat ta pasel avuʼune jaʼ ta skoj ti maʼuk tukʼil krixchanoote, maʼuk skʼan xal ti mu kʼusi xatun-oe.

  Kʼusi xuʼ skoltaot: Akʼo persa xajel atalelal, pe mu xanop ti lek xa chbat avuʼun skotole. Xi chal jun kerem ti Caleb sbie: «Chkakʼ persa ti mu jtikʼ ta koʼonton li kʼusi chopol bat ta pasel kuʼune». Xi to chale: «Ta jkʼel kʼusi xuʼ jchan sventa mu xa jechuk jpas yan velta».

• Mu xakoʼoltas aba xchiʼuk li yantike.

  Xi chal li Vivliae: «Mu me xbat ta koʼontontik ti chkalbe jba jkʼoplal jtuktike, mu me jlikesbetik skʼoplal tsalbail xchiʼuk mu me jpichʼ oʼontabetik kʼusitik oy yuʼun yantik» (Galatas 5:26). Mi jaʼ noʼox chakʼel li fotoetik tsmuyesik ta redes sociales ti butik muʼyuk la stakoxuk ta ikʼel ta k’ine, jaʼ noʼox me chavul-o avoʼonton. Xuʼ van xlik anop ti chopol li avamigotake.

  Kʼusi xuʼ skoltaot: Teuk ta ajol ti muʼyuk tstakoxuk ta ikʼel skotol veltae. Jech xtok, muʼyuk chvinaj kʼu yelan xkuxlejal ta melel jun krixchano li ta redes socialese. Xi chal jun tseb ti Alexis sbie: «Jutuk mu skotoluk li krixchanoetike jaʼ noʼox tsmuyesik ta redes sociales li kʼusitik lek tspasike». Xi to chale: «Jaʼ muʼyuk tsmuyesik li kʼusitik tspasik jujun kʼakʼale».

• Junuk noʼox avoʼonton xchiʼuk li avutsʼ avalale.

  Xi chal li Vivliae: «Ti bu kʼalal xuʼ chavilike junuk me avoʼontonik» (Romanos 12:18). Mu xuʼ xajel li kʼusitik tspas yantike, pe xuʼ xanop ti kʼu yelan chavakʼ ta ilel atalelale. Voʼot oy ta aba sventa junuk avoʼontone.

  Kʼusi xuʼ skoltaot: Mu xalikes kʼop ta avutsʼ avalal xchiʼuk akʼo persa sventa junuk avoʼonton jech kʼuchaʼal chapas ta stojolal li avamigotake. Xi chal jun chex tseb ti Melinda sbie: «Muʼyuk buchʼu tukʼ. Oy onoʼox ta jsaʼ jmultik ta stojolal li yantike». Xi to chale: «Voʼotik ta jnoptik mi chijkap o mi jun noʼox koʼontontik».

• Xanaʼuk xatoj ta vokol.

  Xi chal li Vivliae: «Tojik ta vokol» (Kolosenses 3:15). Kʼalal xanaʼ xatoj ta vokole, jaʼ tskoltaot sventa jaʼuk xanopbe skʼoplal li kʼusitik lekik chkʼot ta pasel avuʼune, maʼuk li kʼusitik chopole.

  Kʼusi xuʼ skoltaot: Melel ti oy avokoltake, pe oy onoʼox kʼusitik lek xuʼ xakʼupin. Xi chal jun tseb ti Rebeca sbie: «Jujun kʼakʼal ta jtsak ta vun li kʼusitik lek chkʼot ta jtojolale». Xi to chale: «Akʼo mi oy jvokol, lek chkaʼi snopel li kʼusitik lekik jtaoje».

• Kʼelo kʼu yelan stalelal li avamigotake.

  Xi chal li Vivliae: «Tsokes jlekil talelaltik li xchiʼinel chopol krixchanoetike» (1 Korintios 15:33). Mi jaʼ chachiʼin li buchʼutik chchopolkʼoptavanik, chnaʼlevanik o xkapetik noʼoxe, ta me xachanbe stalelal.

  Kʼusi xuʼ skoltaot: Kʼalal tsnuptan svokol li avamigotake, xuʼ van chopol kʼusi chalik. Koltaano, pe mu xavakʼ slajesot li svokoltake. Xi chal jun tseb ti Michelle sbie: «Mu lekuk ti jchiʼintik skotol ora li buchʼutik chopol noʼox chil skotole».

Kʼusi to xuʼ xapas

Xi chal li Vivliae: «Chtal tsots vokolil li ta slajebal xa kʼakʼale, toj echʼ noʼox xibal sba» (2 Timoteo 3:1). Mi vokol chavaʼi sventa xamuyubaj ta skoj li vokolile, kʼelbo skʼoplal li mantal liʼe: «¿Mi chkʼot van yorail ti muʼyuk xa chkil jvokoltike?».