Sabo lek smelolal

LI AJVALIL Salomone laj yakʼ persa «xchanel, laj yacʼ persa snopel scotol, jech la xchapan ep lequil bicʼtal chanubtaseletic». ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun oy ta yoʼonton «ti oyuk lek [stukʼil]» li kʼusi tstsʼibae (Ecl. 12:9, 10). Li Lukase ‹la skʼelbe lek skʼoplal ek li kʼusitik kʼotem ta pasele› sventa lek tukʼ xcholet chalbe batel skʼoplal li xkuxlejal Kristoe (Luk. 1:3). Li yajtuneltak Dios taje la sabeik lek smelolal.

¿Kʼusi smakoj ti ta jsabetik lek smelolale? Jaʼ ti lek ta jsabetik skʼoplal li kʼusi yakal ta jchantike. Jaʼ yuʼun tsots skʼoplal skʼan jkʼeltik, jechuk jchantik ti kʼu yelan skʼan chanele xchiʼuk xuʼ jakʼbetik yantik.

¿Bakʼin skʼan xasabe smelolal? Kalbetik junchibuk skʼelobil: jaʼo kʼalal chachanunaj o kʼalal chakʼel Avivlia ti oy kʼusi tsots skʼoplal chata ta kʼelel ti mu xavaʼibe smelolale; kʼalal oy kʼusi chavichʼ jakʼbel ta cholmantal ti oy ta avoʼonton chavalbe lek smelolale o kʼalal chavetʼes junuk mantale.

Kalbetik skʼoplal li yetʼesel mantale. Li bu chlokʼe yikʼal van toj ep kʼusitik chalbe skʼoplal. ¿Kʼuxi van xuʼ xatunes sventa xtun yuʼunik li buchʼutik te ta atsobobbaile? Yoʼ lek tajek xbat avuʼune, sabo mas smelolal. Li sprevailtak o li skʼelobiltak chavale lek van tajek chaʼi li buchʼutik te ta tsobobbaile, yuʼun muʼyuk toʼox van jech yaʼiojik xchiʼuk chpatbat yoʼontonik. Li bu yakal chalokʼes li mantale xuʼ van laj yichʼ tsʼibael sventa krixchanoetik ta spʼejel Balumil, pe skʼan lek xavalbe smelolal, skʼan xatunes lokʼolkʼop xchiʼuk jaʼ xavalbe li kʼusi chtun yuʼun li tsobobbaile o li jun krixchanoe. ¿Kʼuxi xuʼ spas avuʼun taje?

Kʼalal mu to chlik asabe smelolale, skʼan baʼyel xanopbe skʼoplal li buchʼutik te ta tsobobbaile. ¿Kʼusitik ti snaʼojik xae? ¿Kʼusitik to skʼan snaʼik? Mi laje, nopo li kʼusi chakʼan chavakʼ ta chanele. ¿Mi chakʼan chavalbe smelolal, mi chakʼan ti akʼo xchʼunike, mi chakʼan chavakʼbe yil ti mu jechuk li kʼusi tsnopike o mi chakʼan chatijbe yoʼontonik? Li yalbel smelolale jaʼ skʼan xal ti ta jambetik mas smelolal li kʼusi yakal chkaltike; akʼo mi xkaʼitik xa li kʼusi tsots skʼoplale yikʼal van skʼan alel ti kʼusi ora xchiʼuk ti kʼuxi kʼot ta pasele. Ti akʼo xchʼunike jaʼ skʼan xal ti chkalbetik srasonaltak ti kʼu yuʼun jech chkaltike xchiʼuk chkalbetik sprevail li kʼusitik kʼot ta pasele. Ti chavakʼbe yil ti mu jechuk li kʼusi tsnopike jaʼ skʼan xal ti xkojtikintik lek xchaʼjotal li kʼusi laj yichʼ chibalkʼoptaele xchiʼuk ti xkakʼtik ta ilel ti jaʼ melel li sprevailtake. Maʼuk noʼox me xkalbetik li sprevailtake, skʼan ta slekiluk koʼontontik xkaltik xtok. Ti ta jtijbetik yoʼontonike jaʼ skʼan xal ti akʼo kʼotuk lek ta yoʼontonike xchiʼuk ti akʼo ayanuk ta yoʼontonik spasel li kʼusi yakal chaʼiike. Chtun yuʼun ta xkuxlejalik kʼalal chkalbetik skʼoplal sloʼil xkuxlejal krixchanoetik ti jech laj yakʼ ta yoʼontonik spasel manchuk mi laj yil svokolike.

¿Mi chapalot xa sventa xalikes? Muʼyuk to. Skʼan xanop baʼyel ti kʼu yepal chtun avuʼune. Yuʼun tsots skʼoplal ti kʼu sjalil chavetʼes li mantale. ¿Jayib minuto akʼbilot mi chavetʼes mantal ta yeloval krixchanoetike? ¿Mi 5 minuto? ¿Mi 30 minuto? ¿Mi chʼakbil lek yorail ti kʼu sjalil ch-echʼ jech kʼuchaʼal li ta tsobajele o mi kʼuk noʼox sjalil jech kʼuchaʼal chkakʼtik chanubtasel ta Vivlia o kʼalal chichʼ vulaʼanel ermanoetike?

Ta slajebe, ¿kʼusitik vunal oy avuʼun sventa xasabe smelolal? Xuʼ van oy jaylikuk avuʼun ta ana, pe ¿mi oy to van yan li ta vivlioteka ta Salon sventa Tsobobbaile? ¿Mi xuʼ van xasabe smelolal ta yan vunetik ti oy yuʼunik li ermanoetik ti jal xa tunemik ta stojolal Jeovae? ¿Mi oy van junuk vivlioteka li bu nakalot sventa xasabe mas smelolale?

Li Vivliae jaʼ li kʼusi mas chtun kuʼuntike

Mi chakʼan chasabe smelolal junuk tekstoe, saʼo baʼyel li ta Vivliae.

Chano li stsʼak loʼile. Xi xajakʼbe abae: «¿Buchʼutik ch-albatik li teksto liʼe? Jech kʼuchaʼal chal li versikuloetike, ¿kʼu yuʼun ti jech laj yichʼ alele? ¿Kʼu yelan stalelalik li buchʼutik te ch-albat skʼoplalike?». Li kʼusitik taje tskoltautik sventa xkaʼibetik smelolal xchiʼuk ti kʼupiluk sba ta aʼiel li mantale.

Kalbetik skʼoplal Evreos 4:12, ti bu ep ta velta chichʼ albel skʼoplal ti oy sjuʼel li Skʼop Diose, ti chkʼot ta yoʼonton li krixchanoetike xchiʼuk ti chjelbat xkuxlejalike. Li stsʼak loʼile jaʼ tskoltautik sventa xkaʼibetik lek smelolal, yuʼun jaʼ yakal chalbe skʼoplal kʼalal echʼik 40 jabil ta takixokol balumil li j-israeletike xchiʼuk kʼalal muʼyuk toʼox ch-ochik li ta Albil Balumil ti yalojbe xa onoʼox Abraan li Jeovae (Evr. 3:7–4:13). «Li skʼop Diose» muʼyuk chamem, moʼoj, kuxul xchiʼuk yakal chkʼot ta pasel li vaʼ kʼakʼale, yuʼun yaloj onoʼox ti ch-akʼbat xkux yoʼontonik li j-israeletik ta sventa li trato la spas Jeova xchiʼuk Abraane. Li j-israeletike oy lek srasonal yuʼunik sventa xakʼ lek xchʼunel yoʼontonik ta sventa li kʼusi albilike. Pe mu jechuk la spasik, yuʼun ep ta velta muʼyuk laj yakʼ xchʼunel yoʼontonik ti kʼalal lokʼesatik ta Ejipto yuʼun li Jeovae, ti kʼalal ikʼatik batel ta Vits Sinaie xchiʼuk ti kʼalal ochik ta Albil Balumile. Ti kʼu yelan laj yakʼ ta ilel stalelalik ta sventa ti kʼu yelan kʼot ta pasel yuʼun Dios li kʼusi yaloje, jaʼ te vinaj li kʼusi oy ta yoʼontonike. Jaʼ jech li ta jkʼakʼaliltik eke, li kʼusi yaloj tspas Dios ta Vivliae jaʼ chakʼ ta ilel li kʼusi oy ta yoʼonton li krixchanoetike.

Saʼo li bu chtakvan batele. Jlom Vivliaetike yichʼoj talel ti bu chtakvan batel ta yan tekstoetike. ¿Mi yichʼoj tal li Avivlia eke? Chtun me avuʼun mi jeche. Jkʼelbetik jun skʼelobil li ta Traducción del Nuevo Mundo de las Santas Escrituras. Li ta 1 Pedro 3:6 te chakʼ ta ilel ti jaʼ jun slekil kʼelobil li stalelal Sara ta stojolal li ajnilaletik ti jaʼik yajtsʼaklomtak Kristoe. Li teksto taje chtakvan batel ta Génesis 18:12, ti bu chal ti «ta yoʼonton» noʼox laj yal Sara ti kajval xi laj yalbe li Abraane ti jaʼ senyail ti yichʼoj lek ta mukʼe. Li tekstoetik ti chtakvan batel ta yan tekstoetike, maʼuk noʼox chalbe smelolal yan tekstoetik, yuʼun chtakvan batel ta yan tekstoetik ti bu chakʼ ta ilel ti kʼot ta pasel junuk albil kʼope o li trato la spas Jeova xchiʼuk li j-israeletike. Pe tsako me ta venta ti mu skotoluk velta jech chalbe smelolale, yuʼun bakʼintike koʼol noʼox smelolal chalbe o chalbe sloʼil xkuxlejal krixchanoetik o ti kʼutik yelan li lumetike.

Tuneso li saʼobiltak ta Vivliae. Li saʼobil taje lek xcholet pasbil ti chtakvan batel ta yan versikuloetik ti bu chalbe smelolal li kʼusi yakal chachane xchiʼuk te chata yan skʼelobiltak «ti kʼu yelan» li kʼusitik chchanubtasvan li Skʼop Diose (2 Tim. 1:13). Li Chʼul Tsʼibetik ta Mateo kʼalal ta Apokalipsis yichʼoj talel «Saʼobil kʼopetik ta Vivlia». Mas lek tsʼakal li livro Gran Concordancia ti oy ta yan kʼopetike, yuʼun chakʼ ta ilel skotol versikulo ta sventa li jujupʼel kʼop oy ta Vivliae.

Chano saʼel ta yan vunetik

Li ta rekuadro ta pajina 33 te chata yan vunetik ti jaʼ yakʼoj li «tukʼil xchiʼuk pʼijil [mosoile]» (Mat. 24:45-47). Li ta vunetik taje yichʼoj talel saʼobil xchiʼuk li ta slajeb xa pajinae yichʼoj talel jujupʼel kʼop sventa xata li kʼusi chasaʼe. Jech xtok, yichʼoj talel saʼobil li ta revista ¡Despertad! xchiʼuk Li Jkʼel osil ta toyole ti jaʼ sventa disiembree.

Mi xanaʼ li kʼusitik yichʼoj tal li vunetik taje, jaʼ tskoltaot sventa xata noʼox ta saʼel. Jnoptik noʼox ti chakʼan chasabe skʼoplal li albil kʼopetike, li chanubtaseletik ta Vivliae, li stalelal yajtsʼaklomtak Kristoe o ti kʼuxi xuʼ xavakʼ ta akuxlejal li beiltaseletik ta Vivliae. Mi jeche, xuʼ te xata ta saʼel li ta revista Li Jkʼel osil ta toyole. Li ta revista ¡Despertad! te chalbe skʼoplal li kʼusitik chkʼot ta pasel avie, li vokoliletike, li relijione, li siensiae xchiʼuk li krixchanoetik ta yan lume. Li livro Li Jesuse jaʼ li bee, jaʼ li melele, jaʼ li kuxlejale lek xcholet chalbe skʼoplal li kʼusitik chal li ta Evanjelioetike. Li livro Apocalipsis... ¡se acerca su magnífica culminación!, Prestemos atención a las profecías de Daniel xchiʼuk li xchaʼlikal livro Las profecías de Isaías, una luz para toda la humanidad, ta jujun versikulo chchapbe smelolal sjunul li livroetik ta Vivliae. Jech xtok, te ta jtabetik stakʼobil kʼusitik chkichʼtik jakʼbel ta cholmantal li ta livro Razonamiento a partir de las Escrituras. Mi oy ta avoʼonton chachanbe skʼoplal yan relijion, li chanubtaseletik yuʼunike, ti bu likem tale xchiʼuk ti kʼuxi epajik tale, xuʼ xasaʼ ta livro El hombre en busca de Dios. Li livro ¡Chventainvan xa li Ajvalilal yuʼun Diose! te chatabe sloʼil xkuxlejal li stestigotak Jeova avi kʼakʼale. Li livro Anuario de los testigos de Jehová ti mas achʼe te chal ti kʼu yelan xbat li cholmantal ta spʼejel Balumile. Li livro Perspicacia para comprender las Escrituras jaʼ jun ensiklopedia ti yichʼoj tal epal mapaetik sventa li Vivliae, toj lek ta tunesel mi chakʼan chanabe mas smelolal sventa li krixchanoetike, li lumetike, li kʼusitik la stunesike, li skʼopike o yan kʼusitik ti kʼot ta pasel kʼalal laj yichʼ tsʼibael li Vivliae.

Índice de las publicaciones Watch Tower xchiʼuk Saʼobil sventa xchanik mas li stestigotak Jeovae. Li vunetik liʼe tstakot batel ta epal vunetik. Xuʼ xasaʼ ta jujutos aʼyejetik o ta jujun teksto. Ta slikebal li vunetike te yichʼoj tal skomkom bitak li vunetik ti bu chtakvan batele. Kʼalal chachapan junuk mantal sventa stijbe yoʼonton li buchʼutik oyik ta tsobobbaile, xuʼ xasaʼ loʼiletik sventa cholmantal o sloʼil xkuxlejal ermanoetik.

Ta skoj ti ep yorail yichʼoj kʼalal oy kʼusi ta jsabetik smelolale, pʼijan me sventa jaʼ noʼox xasaʼ li kʼusi chakʼane xchiʼuk li kʼusi chtun avuʼune. Mi la stakot batel ta jlikuk vune, jaʼ saʼo li pajina bu tstakot batele, kʼelo li subtituloale xchiʼuk ti kʼu yelan chlik ta jujun parafoe yoʼ xata li kʼusi yakal chasaʼe. Mi jaʼ yakal chasabe smelolal junuk tekstoe, saʼo li teksto ta yut pajina bu tstakot batele, vaʼun kʼelo kʼusi chal li parafo ti bu oy li tekstoe.

Vivlioteka ta Internet. Mi oy xatunes Internete, xuʼ xa-och ta www.wol.jw.org/tzo, vaʼun xuʼ ep xatabe sbalil. Kʼun ta tunesel li vivlioteka ta Internete xchiʼuk xuʼ xasaʼ jpʼeluk kʼop, jaypʼeluk kʼop o junuk teksto ti yichʼoj tal li CD-ROM yuʼun Watchtower Library.

Yan vivliotekaetik

Li ta xchibal skarta Pablo sventa Timoteoe laj yalbe batel ti akʼo yichʼ tal ta Roma li «balbalvunetike, pe [ti] jaʼ mas tsots skʼoplal li tsʼibabil nukuletike» (2 Tim. 4:13). Li jtakbole oy sbalil chil jayibuk tsʼibetik, jaʼ yuʼun la skʼej, li voʼot eke xuʼ jech xapas. ¿Mi chakʼej li revista ¡Despertad!, Li Jkʼel osil ta toyole xchiʼuk li Kabteltik sventa Dios akʼo mi yichʼoj xa chanel li ta tsobajele? Mi jech chapase, xuʼ xatunes xchiʼuk li yan vunetik ti oy xa avuʼun sventa xasaʼ li aʼyejetike. Ep tsobobbailetike oy svivliotekaik li ta Salon sventa Tsobobbail ti xuʼ stunes skotolik li buchʼu chkʼotik ta tsobobbaile.

Kʼejo li avuntake

Akʼo venta kʼusi tsotsik skʼoplal chata batel ti xuʼ xatunes kʼalal chavetʼes junuk mantale o kʼalal chachanubtasvane. Mi la ata junuk aʼyej o yan kʼusitik ta periodiko o revista ti xuʼ xatunes ta cholmantale, tuchʼo, lokʼeso jlikuk kopia o tsʼibao. Tsʼibao ti kʼusi ora lokʼe, sbi li vune o ti buchʼu la stsʼibae. Tsako ta vun li kʼusitik mas tsotsik skʼoplal ch-echʼ ta tsobajele xchiʼuk li lokʼolkʼopetik ti xuʼ xatunes sventa xavalbe yantik li kʼusitik melel ta Vivliae. Bakʼintike oy jnopojbetik skʼoplal kʼupil sba lokʼolkʼop, pe muʼyuk ta jtunestik ta ora. Mi jeche, tsʼibao xchiʼuk kʼejo. Mi oy xa kʼuk sjalil avochel li ta Chanob vun sventa Kabteltik yuʼun Diose, xuʼ van ep xa ta velta achapanoj apartee. Jaʼ lek kʼejo li kʼusitik atsakoj ta vune, yuʼun xuʼ van xtun avuʼun ta tsʼakal li kʼusitik la asabe smelolale.

Loʼilajan xchiʼuk yantik

Xuʼ ep kʼusi jchantik yuʼun li yantike. Kʼalal la stsʼiba S-evanjelio li Lukase, loʼilaj xchiʼuk krixchanoetik ti laj yil ta satik li kʼusitik kʼot ta pasele (Luk. 1:1-4). Xuʼ van tskoltaot junuk ermano ta yaʼibel smelolal li kʼusi asaʼojbe xa onoʼox smelolale. Li ta Efesios 4:8, 11 kʼalal ta 16 chal ti tstunes «viniketik jech kʼuchaʼal matanal» li Kristo sventa «jmoj xa xkojtikintik lek li Xnichʼon Diose». Li yajtuneltak Dios ti lek yijik ta mantale xuʼ van skoltaikot. Kʼalal chaloʼilaj xchiʼuk yantik xtoke, xuʼ van chalik li kʼusi tsnopike, vaʼun xuʼ skoltaot sventa jtuneluk li mantaletik chavetʼese.

Kʼelo kʼusi chtun avuʼun

Mi laj xaʼox yichʼ tsobel li trigoe, skʼan lokʼesbel spat. Taje xkoʼolaj xchiʼuk kʼalal oy kʼusi ta jsabetik smelolale. Kʼalal muʼyuk to ta jtunestike, skʼan jchʼaktik li kʼusitik ep sbalil xchiʼuk li kʼusitik jutuk sbalile.

Mi jaʼ chatunes sventa chavetʼes junuk mantale, xi xajakʼbe abae: «¿Mi oy kʼusi chakʼ ta chanel liʼe? Manchuk mi tsots skʼoplal li kʼusi chakʼ ta chanele, ¿mi xuʼ van xchʼay-o yoʼontonik ta sventa li kʼusi yakal chkalbe skʼoplale?». Jech xtok, mi chakʼan chavalbe skʼoplal li kʼusitik chkʼot ta pasel avi ta sventa li siensiae o ta sventa li poxiletike, sabo skʼoplal mi jech ta melel. Tsako ta venta xtok ti oy xa van chaʼkʼelbil jlomuk li kʼusitik lokʼemik ta jvuntike, jaʼ yuʼun saʼo li bu mas achʼik toe.

Mas to me skʼan xavichʼ apʼijil mi chatunes aʼyejetik ta yan vunetik ti maʼuk spasoj li s-organisasion Jeovae. Mu me xchʼay xavaʼi ti jaʼ melel li Skʼop Diose (Juan 17:17). Li Jesuse tsots skʼoplal yabtel yichʼoj sventa chkʼot ta pasel li kʼusi tskʼan tspas Diose. Jaʼ yuʼun xi chal li Kolosenses 2:3: «Jaʼ te nakʼal lek ta stojolal skotol li kʼulejal ta sventa pʼijilal xchiʼuk ta sventa yojtikinele». Kʼelbo skʼoplal mi jech chal ek li kʼusitik ataoj ta saʼel ta yan vunetike. Ta sventa li kʼusi asaʼoj ta yan vunetike xi xajakʼbe abae: «¿Mi toj echʼ xa noʼox yan sba li sloʼile, ti mu jnaʼtik mi melel li kʼusi chale o ti jtos noʼox kʼusi chalbe skʼoplale? ¿Mi jaʼ noʼox la stsʼibaik ta skoj ti jech tskʼan yoʼontonike o sventa tspasik-o kanal mas takʼin? ¿Mi oy to yan vunetik ti jech chalbe skʼoplal eke? Li kʼusi mas tsots skʼoplale, ¿mi koʼol chal xchiʼuk li kʼusi chal Vivliae?».

Li Proverbios 2:1 kʼalal ta 5 chal ti xkoʼolaj kʼuchaʼal ta jsaʼtik ‹sakil takʼin xchiʼuk kʼulejalil› ti kʼu yelan ta jsaʼtik li yojtikinobile, li jpʼijiltike xchiʼuk li tojobtasele. Tsots ta spasel, pe ta jtabetik ep sbalil. Jaʼ yuʼun, akʼo mi tsots ta sabel skʼoplal, te ta jnaʼtik kʼusi tsnop Dios kʼalal jech ta jpastike, chkakʼtik venta kʼusitik mu toʼox xkaʼibetik smelolal, vaʼun mas chkaʼibetik smelolal li kʼusi melel chal ta Vivliae. Jech xtok, kʼupil sba xchiʼuk ep kʼusi chchanik avuʼun yantik kʼalal chavetʼes mantale, jech chakʼupin ek xchiʼuk tskʼupinik xchikintael li yantike.