Oyuk sprevail avuʼun sventa x-ochik ta rason

TA JTOJTIK ta vokol ti kʼu yelan skoltaojutik ta jkuxlejaltik li Skʼop Diose xchiʼuk jaʼ jech oy ta koʼontontik ti akʼo stabeik sbalil li yantik eke. Jech xtok jnaʼojtik kʼusi chkʼot ta xkuxlejal li krixchanoetik mi la xchʼamik li lekil aʼyeje (Mat. 7:13, 14; Juan 12:48). Oy ta koʼontontik ti akʼo xchanik li mantale. Sventa jechuk xkʼot ta pasele, maʼuk noʼox me skʼan ti jchʼunojtik lek xchiʼuk ti oyuk ta koʼontontike, skʼan oyuk jpʼijiltik xtok.

Kʼalal chkakʼbetik yil ti mu meleluk kʼusitik xchʼunoj li jun krixchanoe, mu me kʼunuk chkʼot ta yoʼonton kuʼuntik mi jaʼ noʼox ta jkʼeltik epal tekstoetike. Jech kʼuchaʼal liʼe, mi jaʼ noʼox chkalbetik ti mu lekuk li kʼinetik tspas ta skoj ti maʼuk te likem talel ta stojolal Jeovae, mu me xkʼot ta yoʼonton kuʼuntik. Pe mas chkʼot ta yoʼonton mi jnaʼ xijrasonaje. ¿Kʼusi skʼan xal ti jnaʼ xijrasonaje?

Li Vivliae chal «li pʼijilal ta toyole [...] lek yoʼonton, oy srason» (Sant. 3:17). Li smelolal ta griego kʼop ti jnaʼtik rasone jaʼ ti jtsaktik ta venta li yantike. Li ta yantik Vivliae jelubtasbil kʼuchaʼal «oy ta coʼnton jchiʼiltic», «oy xcʼuxul yoʼnton» xchiʼuk «chicʼuxubinvanotic». Chkakʼtik venta ti jmoj chalbe skʼoplal ti jnaʼtik rason xchiʼuk ti lek koʼontontike. Li ta Tito 3:2 chal ti mu me ta aniluk xij-iline, ti jnaʼtik lek xijrasonaje xchiʼuk ti manxoukutike. Li ta Filipenses 4:5 chalbutik mantal ti ‹lekuk jnaʼ xijrasonaj› chijyilutik li krixchanoetike. Taje jaʼ te chkakʼtik ta ilel kʼalal ta jtsaktik ta venta ti jeltos kʼu yelan chʼiemik tale, ti jeltos xkuxlejalike xchiʼuk ti kʼu yelan chaʼi sbaike. Mi jech chijtsakvan ta ventae, chalbutik li kʼusi tsnopike xchiʼuk li kʼusi oy ta yoʼontonike xchiʼuk mas chaʼibutik kʼalal oy kʼusi ta jchapbetik lek smelolal ta Vivliae.

Kʼuxi xuʼ xijlik ta loʼil. Li j-al-loʼil Lukase laj yal ti la stunes Vivlia li jtakbol Pablo te ta Tesalonika kʼalal «rasonaj xchiʼuk krixchanoetik ta sventa li Tsʼibetike, te chchapbe smelolal xchiʼuk chakʼ ta ilel ta tsʼibetik ti persa onoʼox chil svokol li Kristoe xchiʼuk ti chchaʼkuxie» (Ech. 17:2, 3). Taje te kʼot ta pasel ta jun snail stsobobbailik judaetik ti stsakojik ta mukʼ li Tsʼibetik ta Evreo Kʼop li krixchanoetike. Jaʼ yuʼun li jtakbol Pabloe jaʼ laj yalbe skʼoplal li kʼusi xojtikinik li ta Tsʼibetik ta Evreo Kʼope.

Kʼalal la xchiʼinan ta loʼil krixchanoetik li Pablo ti chkʼopojik ta griego kʼop ti te oyik ta Areopago ta Atenase, maʼuk lik stunes ta anil li Tsʼibetike. Jaʼ lik yalbe skʼoplal li kʼusi xojtikinike xchiʼuk ti xchʼunojike, la stunes sventa snopbeik skʼoplal ta sventa li Jpasvaneje xchiʼuk li kʼusi tskʼan tspase (Ech. 17:22-31).

Li ta jkʼakʼaliltike ta smiyonal noʼox krixchanoetik muʼyuk tstsakik ta mukʼ li Vivliae. Pe jutuk mu skotolikuk chil svokolik li avie. Li krixchanoetike jaʼ oy ta yoʼontonik xlekub li jkuxlejaltike. Jaʼ yuʼun oyuk ta avoʼonton li kʼusi tsvul-o yoʼontonike xchiʼuk akʼbo yilik kʼusi chal Vivlia ta sventa taje. Mi jech chapase, mas oy ta yoʼonton xchikintael kʼusi chal Vivlia ta sventa li kʼusi tskʼan tspas Dios ta stojolal li krixchanoetike.

Li kʼusi nopem xaʼi tspas o li kʼusi xchʼunoj ta sventa relijion li buchʼu chavakʼbe estudioe xuʼ van jaʼ xchanojbe li stot smeʼe. Vaʼun chlik yaʼibe smelolal li kʼusitik muʼyuk lek chil Diose xchiʼuk chlik yikta sba ta spasel, jaʼ xa chlik spas li kʼusi chchanubtasvan li Vivliae. ¿Kʼuxi van chlik yalbe smelolal stot smeʼ ta sventa li kʼusi yakal chchane? Li stot smeʼe yikʼaluk van tsnopik ti yuʼun muʼyuk xa chkʼanatik ta skoj ti chikta komel li kʼusi laj yakʼbeik xchan ta sventa li relijione, jaʼ yuʼun kʼalal muʼyuk to chlik yalbe li kʼusi yakal chchan ta Vivliae, xuʼ van baʼyel skʼan xalbe ti jech-o skʼanoj xchiʼuk ti yichʼoj ta mukʼ li stot smeʼe.

Ti bakʼin skʼan xijtsakvan ta mukʼe. Manchuk mi tsots yabtel li Jeovae, toj lek snaʼ x-och ta rason. Xi albatik yuʼun anjeletik li Lot xchiʼuk yutsʼ yalal kʼalal ikʼatik lokʼel ta Sodomae: «Batanic cʼalal to ta vitsetic ta toyolaltic me chacʼan to chacuxiique». Pe li Lote la skʼanbe vokol Dios ti akʼo mu jechuk spase, la skʼanbe ti akʼo te noʼox batuk ta Zoare. Li Jeovae la stsak ta mukʼ li kʼusi la skʼan Lote, yuʼun muʼyuk la slajes li lum Zoare jaʼ noʼox la slajes li yan lumetike. Akʼo mi jech, li Lote laj onoʼox xchʼun ta mas tsʼakal li kʼusi albat yuʼun Jeovae bat onoʼox li ta vits ta toyolaltike (Gén. 19:17-30). Manchuk mi lek ti kʼu yelan laj yal mantal li Jeovae, pe la smala xchiʼuk la stsak ta venta li Lote jaʼ to mi laj yakʼ venta stuk Lot ti oy srason li Diose.

Skʼan jnaʼtikuk xijrasonaj sventa lek xkil jbatik xchiʼuk li yantike. Xuʼ van jnaʼojtik lek ti maʼuk melel li kʼusi xchʼunoj li jun krixchanoe xchiʼuk ti oy lek sprevail kuʼuntik ti chkakʼtik ta ilel ti mu jechuke. Pe bakʼintike jaʼ lek ti mu jsujtik ta xchʼunele. Mi jech ta jpastike, maʼuk skʼan xal ti muʼyuk ta jchʼunbetik li smantal Diose. Xuʼ jaʼ noʼox jtojbetik ta vokol ti laj yalbutik li kʼusi tsnope ti mu persauk jtsak jbatik ta kʼop ta skoj li kʼusi xchʼunoj ti mu meleluke, vaʼun xuʼ jaʼ noʼox xkakʼ ta koʼontontik li kʼusi lek xuʼ xkʼot ta pasele. Mu me xa ilin mi mu jsetʼuk xchʼun li buchʼu chachiʼin ta loʼile, jaʼ lek jakʼbo ti kʼu yuʼun jech tsnope xchiʼuk chikintabo lek li kʼusi chale. Mi jech chapase, mas me chlik anaʼ kʼusi tsnop li krixchanoe xchiʼuk jaʼ me tskoltaot sventa xanaʼ kʼu yelan chalikes aloʼil mi bat akʼel ta yan veltae (Prov. 16:23; 19:11).

Ti kʼu yelan la spas krixchanoetik li Jeovae jaʼ ti xuʼ snop stukike xchiʼuk yakʼojbe permiso ti xuʼ snop stukike akʼo mi mu lekuk li kʼusi chkʼot ta nopel yuʼunik bakʼintike. Li Josue ti jaʼ yajkʼopojel Diose xi laj yal kʼalal laj yakʼ venta kʼu yelan la xkʼuxubin j-israeletik li Diose: «Yan me mu xacʼan jaʼ xatunic yuʼun li Mucʼul Diose, tʼujic ta ora bochʼo chacʼan chatunic yuʼun. Me jaʼ chacʼan chatunic yuʼun ec li diosetic ti itunic yuʼun jmoltotactic ta voʼone te ta jot ucʼum Eufratese, o me jaʼ chacʼan chatunic yuʼun sdiosic li amorretic ti nacal ta avosilalique. Yan li vuʼun jchiʼuc cajnil jnichʼnabe jaʼ noʼox chituncutic o yuʼun li Mucʼul Diose» (Jos. 24:15). Li kabteltik avi eke jaʼ «sventa xaʼi» kuʼuntik lekil aʼyej li krixchanoetike, manchuk mi ta sjunul koʼonton ta jpastik, maʼuk kabteltik sventa chbat jsujtik sventa xchʼunik li kʼusi chbat kalbetike (Mat. 24:14). Xuʼ snop stukik mi chchʼunik o mi moʼoj, mu stakʼ jmakbetik yoʼontonik.

Oyuk kʼusi xajakʼ. Lek tajek ta chanbel Jesus ti kʼu yelan rasonaj xchiʼuk li krixchanoetike. Yuʼun la stsak ta venta ti jeltos kʼu yelan chʼiemik tale xchiʼuk la stunes lokʼolkʼopetik ti xaʼibeik smelolale. Tojob lek ta stunesel sjakʼobiltak sventa xuʼ xal li kʼusi oy ta yoʼontonike. Jech xtok, la stijanbe yoʼonton yoʼ snopbeik lek skʼoplal li kʼusi yakal chale.

Jun vinik ti lek chanem ta Mantale xi la sjakʼbe li Jesuse: «Jchanubtasvanej, ¿kʼusi skʼan jpas sventa jta li kuxlejal sbatel osile?». Li Jesuse muʼyuk laj yalbe ta anil kʼusi skʼan spas, xi noʼox la sjakʼbee: «¿Kʼusi tsʼibabil li ta Mantale? ¿Kʼusi chal aviloj?». Li vinike lek la stakʼ li kʼusi jakʼbate. ¿Mi te xa tsuts-o li sloʼilike? Moʼoj. Li Jesuse laj to yakʼ kʼopojuk batel, yuʼun li vinike tskʼan ox chakʼ ta ilel ti jaʼ jun tukʼil krixchano kʼalal xi la sjakʼe: «¿Buchʼu van ta melel li jchiʼile?». Ti lajuk yalbe ta anil Jesus kʼusi smelolale xuʼ van muʼyuk la xchʼun ti jechuke, yuʼun li judaetike muʼyuk onoʼox lek chilik li jyanlumetik xchiʼuk li jsamariaetike, jaʼ yuʼun li Jesuse la stunes jun lokʼolkʼop sventa x-och ta rason li vinike. Lik yalbe skʼoplal jun jsamaria vinik ti lek yoʼonton ti jaʼ mu jechuk li pale xchiʼuk jun jlevi vinike, yuʼun muʼyuk la skoltaik li vinik ti laj ta j-elekʼe, ti pojbat batel li kʼusitik oy yuʼune xchiʼuk ti laj ta majele. Kʼun noʼox li kʼusi la sjakʼbee sventa xaʼibe lek smelolal li kʼusi skʼan spas li vinike. Jaʼ to laj yaʼibe lek smelolal li vinik kʼusi skʼan xal li jpʼel kʼop ‹jchiʼil› ti xie, yuʼun lek rasonaj xchiʼuk vinik li Jesuse (Luk. 10:25-37). ¡Toj echʼ noʼox lek ta chanbel ti kʼu yelan la spase! Jaʼ yuʼun mu me voʼotuk noʼox te xavulvun xchiʼuk ti voʼot chanop li kʼusi skʼan spas li yajval nae, jaʼ lek oyuk kʼusi xajakʼbe xchiʼuk tuneso lokʼolkʼopetik sventa snopbe smelolal.

Alo ti kʼu yuʼun jech chavale. Kʼalal la xchiʼin ta loʼil krixchanoetik li jtakbol Pablo ta nail tsobobbail ta Tesalonikae, maʼuk noʼox la skʼelbe li kʼusi yichʼojik ta mukʼ li krixchanoetike. Jech kʼuchaʼal laj yal li Lukase, li Pabloe laj yalbe lek smelolal, laj yakʼbe ta ilel lek sprevail xchiʼuk laj yal ti kʼuxi xuʼ xakʼ ta xkuxlejalike. Li kʼusi lek kʼot ta pasele «jaʼ ti oy jayvoʼuk pasik ta jchʼunolajele, jaʼ yuʼun te la xchiʼinik li Pablo xchiʼuk Silase» (Ech. 17:1-4).

Lek me kʼusi chkʼot ta pasel mi jech chijrasonaj eke: buchʼuuk noʼox ta jchiʼintik ta loʼil, mi kutsʼ kalaltik, mi jchiʼiltik ta abtel o ta chanun, mi mu xkojtikintik li buchʼu ta jcholbetik mantale, mi jaʼ li buchʼu chkakʼbetik estudioe o mi jaʼ li buchʼutik te chaʼiik mantal ta tsobobbaile. Xuʼ van jamal chavaʼibe smelolal junuk teksto ta Vivlia kʼalal chakʼele, pe xuʼ van mu jechuk chaʼiik li yantike. Mi jech taje, xuʼ van chavakʼ ta ilel ti mu xa stakʼ jelel ti kʼu yelan chavalbe smelolale xchiʼuk ti kʼuxi xuʼ xkakʼ ta jkuxlejaltike. ¿Mi mu van masuk lek ti xatʼuj baʼyel jaypʼeluk kʼop xchiʼuk ti xavalbe smelolale? ¿Mi mu van lekuk ti xavakʼbe ta ilel sprevailtake, ti xuʼ te xalokʼes ta stsʼak loʼil o yan teksto ti jaʼ chalbe skʼoplal li kʼusi yakal chavale? ¿Mi xuʼ xatunes junuk lokʼolkʼop sventa chavakʼ ta ilel ti oy smelol li kʼusi chavale? ¿Mi xuʼ oy kʼusitik xajakʼ sventa xaʼibeik lek smelolal li kʼusi chakʼan akʼo snaʼike? Maʼuk noʼox ti lek kʼusi chkʼot ta pasel avuʼun mi jech chapase, yuʼun te tsnopilanbeik-o skʼoplal ta skoj ti lek ta rason lakʼopoje.