Koltael chakʼ «Dios ti chijyacʼbutic smucʼul coʼntontic, ti chispatbutic coʼntontique»

OY XA van ta chaʼmil jabil, Pablo li jun jtsʼibajom ta Vivliae laj yal ti Jeovae jaʼ li «Dios ti chijyacʼbutic smucʼul coʼntontic, ti chispatbutic coʼntontique» (Romanos 15:5). Jech kʼuchaʼal chalbutik li Vivliae akʼo mi kʼuk sjalil x-echʼ muʼyuk ta xjel li Jeovae, xuʼ jpat-o koʼontontik, yuʼun ta spatbe yoʼonton li buchʼu ta spasbe yabtele (Santiago 1:17). Jech noxtok, li sKʼop Diose chalbutik ti ep ta tos ti kʼuyelan tspat oʼontonal li Jeovae. ¿Kʼusitik van jlomuk jaʼ taje? Chakʼbe yip li buchʼutik ta skʼanbeik koltael ta orasione, ta stijbe yoʼonton li melel yajtsʼaklomtak Cristo ti akʼo spatbe yoʼonton li yermanotakik ta chʼunolajele xchiʼuk noxtok ta xakʼ yan sba yutsil loʼiletik ta sKʼop, li Vivliae, ti jaʼ tstsatsubtasatik-o li buchʼutik chokʼitaik junuk yalab xnichʼnabik ti chameme. Jkʼeltik batel ta jujuntal li oxtos spatobil oʼontonal taje.

«Iʼaybat [yuʼun Jeova] li scʼope»

Li ajvalil Davide xi la stsʼiba ta sventa li Jpasvanej kuʼuntike: «Acotolic jchiʼiltac, jaʼ noʼox pato avoʼntonic scotol cʼacʼal ta stojol li Diose; albeic ta jamal scotol cʼusi oy ta avoʼntonic ti cʼalal chacʼopanique, yuʼun jaʼ jpojubbailtic li Diose», xi (Salmo 62:8). ¿Kʼu yuʼun spatoj tajmek yoʼonton ta stojolal Dios li Davide? Kakʼtik akʼo stakʼ stuk. Kʼalal laj yalbe sba skʼoplal stuke, xi la stsʼibae: «Li vinic liʼ oy ti toj abul sbae la scʼan vocol ta stojol li Mucʼul Diose, iʼaybat li scʼope; icoltaat ta sventa scotol li svocole», xi (Salmo 34:6). Ta skotol li svokol laj yil ta xkuxlejal li Davide, la skʼanilanbe-o koltael ta orasion li Jeovae, vaʼun li Jeovae jech la skolta-o. Li Davide snaʼoj onoʼox lek ti ch-akʼbat yip yuʼun Diose xchiʼuk ti chkoltaat sventa chkuch batel yuʼune.

Kʼalal ta xcham junuk alab-nichʼnabile, li totil-meʼile skʼan me svules ta sjolik ti Jeovae ta xkoltaatik batel ti kʼalal jaʼo jech chil svokolike, jech kʼuchaʼal la spas ta stojolal li Davide. Skʼan snaʼik xtok ti xuʼ xnopajik ta stojolal li buchʼu «tsʼetel [x]chiquin ta [xaʼi] ti cʼopojel tiʼinele» xchiʼuk ti xuʼ xchʼunik ta melel ti ta xkoltaatike (Salmo 65:2, Ch). William, ti buchʼu laj xa kalbetik skʼoplal ta pajina 3 li ta revista liʼe, xi laj yale: «Ep ta velta mu xa xi kuxi chkaʼi ti jech muʼyuk xa liʼ oy li jkereme xchiʼuk ta jkʼanilanbe Jeova ti akʼo xyochbun li xkʼuxul koʼontone. Li Jeovae ta onoʼox xi yakʼbun stsatsal koʼonton xchiʼuk kip sventa xkuch-o batel kuʼun», xi. Li voʼote, mi oy xchʼunel avoʼonton cha kʼopon li Jeova eke —li Mukʼul Dios ta vinajel-balumile—, cha skoltaot echʼel, yuʼun xi onoʼox yaloj ta melele: «Yuʼun vuʼun li Mucʼul Diosun avuʼune; la jtsacbot lec [...] abatsʼicʼob, jech laj calbot: “Mu xaxiʼ, vuʼun chajcoltaot”» (Isaías 41:13).

Li koltael ti chakʼ lekil kamigotaktike

Jaʼ onoʼox jech xtok li totil-meʼiletike stalel onoʼox ti chokʼita stukik kʼuk sjaliluk li anima yol xnichʼonike xchiʼuk ti chchotiik snopel lek li kʼusi xuʼ spasike, pe mu me lekuk ti jal chchʼak sbaik ta stojolal li yantike. Jech kʼuchaʼal chal Proverbios 18:1 ta Traducción del Nuevo Mundo de las Santas Escrituras, «li buchʼu chchʼak sbae» xuʼ me tsta svokol stuk. Jaʼ yuʼun li buchʼutik chat yoʼontonik kʼuchaʼal taje skʼan me skʼel sbaik ti mu xyalik li ta petsʼ ti chchʼak sbaik ta stojolal li yantike.

Li totil-meʼiletik taje xuʼ me tstaik ep koltael ta stojolal yermanotakik ti tstsʼakliik Cristoe. Ta Proverbios 17:17 ta XChʼul Cʼop ti Jtotic Diose xi chale: «Mu snaʼ xlaj slequil yoʼnton ta stojol maʼ ti buchʼu lec xil sbaic xchiʼuque, coʼol sʼelan xchiʼil sbaic ta voqʼuel cʼalal yorail oy ti vocole», xi. Lucy, ti laj xa kalbetik skʼoplal ta pajina 3 li ta revista liʼe, laj yil ta xkuxlejal stuk li kʼusitik chal li teksto liʼe, yuʼun kʼalal cham li yole laj yichʼ patbel yoʼonton yuʼun li buchʼutik lek xil sbaik xchiʼuke. Li stuke xi chale: «Jaʼ jun mukʼta koltael laj kaʼi ti ay svulaʼanikun li ermanoetik ta jtsobobbaile, akʼo mi bateltike mu epuk ti kʼusi chalbunkutike. Jun kamigae chi svulaʼanun kʼalal jtuktuk te oyun ta jnae yuʼun snaʼoj ti ta xi okʼe, vaʼun ta x-okʼ jchiʼuk. Li jun xtoke skotol kʼakʼal tskʼoponun echʼel sventa tstsatsubtasbun koʼonton. Jech noxtok oy utsʼ-alaliletik ta xi yikʼunkutik ta veʼel ta snaik, li avie jech-o ta spasik».

Skʼan jnaʼtik ti kʼalal ta xcham junuk yol xnichʼonik li totil-meʼiletike toj kʼux chaʼiik ti mu xchʼay ta anile. Pe xuʼ staik epal spatobil oʼontonal li ta orasione xchiʼuk li ta koltael chakʼ li lekil amigoetike. Epal totil-meʼiletik ti chamen jun yalab xnichʼnabike nopol ta xaʼiik li Jeovae. Jech, li Jeovae «ta xpoxtabe ti buchʼutic xmichʼmun ti yoʼnton ta xaʼiique; ta xpixbe ti syayijemalique» (Salmo 147:3, Ch).

Loʼiletik ta Vivlia ti tstsatsubtas koʼontontike

Jech kʼuchaʼal li orasion xchiʼuk li jlekil amigotaktike, li sKʼop Dios tsʼibabile jaʼ jun spatobil oʼontonal ta sventa li buchʼutik chokʼitaik junuk yol xnichʼonike. Te chal loʼiletik ti chakʼ ta ilel ti oy ta yoʼonton Jesús xchiʼuk ti xuʼ xchʼayesbe li xkʼuxul yoʼonton totil-meʼiletik kʼalal ta xchaʼkuxesbe li yalab xnichʼnabike. Li loʼiletik taje ep tspat oʼontonal. Jkʼeltik batel chibuk.

Ta Evanjelio yuʼun Lucas ta kapitulo 7 te chalbe batel smelolal kʼalal la snup ta be jtsop krixchanoetik li Jesuse ti yakal chlokʼik ta lum Naín sventa chbatik ta mukinale. Chbat smukbeik ti kʼajomal jun skerem jun meʼon antse. Li ta versikulo 13 xi ta xale: «Cʼalal laj yil li Cajvaltique, toj abul sba laj yil li antse. Jech laj yalbe: “Mu xaʼocʼ”», xut.

¿Kʼu yuʼun laj yal Jesús ti akʼo mu xa x-okʼ li antse? Yuʼun snaʼoj ti poʼot xa xchʼay svokol li antse. Li loʼile xi to ta xal batele: «Inochʼaj batel li Jesuse; la spicbe li svayabe. Li bochʼotic xqʼuechojic tale ivaʼiic. Li Jesuse jech laj yalbe li animae: “Querem, vuʼun chacalbot lican”», xut. «Jech ta ora ichoti li quereme; lic loʼilajuc. Li Jesuse laj yacʼbe comel ta scʼob yol li antse.» (Lucas 7:14, 15.) Ti vaʼ taje, li meʼile xuʼ van okʼ yan velta, pe avie jaʼ xa me ta skoj muyubajel.

Ta yan velta xtoke, jun vinik ti jaʼ sbi Jairoe nopaj batel ta stojolal Jesús sventa ta skʼanbe ti akʼo xpoxtabat li stseb ti lajcheb sjabilale, yuʼun toj tsots ip. Ta tsʼakal jutuke, kʼalal ikʼot jun j-al-aʼyej ti laj yal ti icham xa li stsebe, li Jairoe toj lajel ikʼot yoʼonton. Pe li Jesuse xi laj yalbee: «Mu xavat avoʼnton. Jaʼ tscʼan oyuc xchʼunojel avoʼnton», xut. Kʼalal ikʼot ta sna utsʼ-alalil li Jesuse, och batel yoʼ bu telel li tsebe. La stsakbe li skʼobe xchiʼuk xi laj yalbee: «Tseb, chacalbot lican», xut. ¿Kʼusi kʼot ta pasel? «Ta ora ilic li tsebe, ixanov.» ¿Kʼu yelan laj yaʼi sba li totil-meʼile? «Toj labal sba laj yilic.» Kʼalal la smey li stsebe, li Jairo xchiʼuk yajnile imuyubajik ta jyalel. Mu xchʼunik ta jyalel, chvaychinaj yalojik (Marcos 5:22-24, 35-43).

Li loʼiletik ti lek tajmek xchapet chal ta Vivliae chakʼbe yil totil-meʼiletik ti xuʼ spat yoʼontonik li ta chaʼkuxesele. Li Jesuse xi onoʼox yaloje: «Ta sta yorail ta xaʼibeicun jcʼopojel scotol ti animaetique. Ta xloqʼuic talel ta muquinaltic», xi (Juan 5:28, 29, Ch). Li kʼusi oy ta yoʼonton Jeovae jaʼ ti Jesucristoe akʼo xchaʼakʼbe xkuxlejal li buchʼutik chamemike. Ta smiyonal noʼox ololetik ta xaʼibeik skʼopojel kʼalal mi laj yal: «Lican», vaʼun ta stsob sbaik xchiʼuk li yutsʼ yalalike. Vaʼun, jech kʼuchaʼal li Jairo xchiʼuk yajnile, li stot smeʼ skotolik taj eke «toj labal sba [ta xilik]».

Mi chamem junuk atseb o akereme, naʼo me ti xuʼ ta sjelbot xkʼuxul avoʼonton ta jun muyubajel li Jeovae, yuʼun ta xakʼ li chaʼkuxesele. Sventa jtabetik sbalil li lekil patob oʼontonal taje, paso kʼuchaʼal laj yal li jtsʼibajom yuʼun Salmoe: «Jaʼ noʼox saʼic o li Mucʼul Diose xchiʼuc li svuʼele; jaʼ noʼox saʼic o scotol ora. [...] Vuleso ta ajolic scotol li sqʼuelubiltac stsatsal spasoje» (Salmo 105:4-6). Jaʼ xkaltik, pasbo yabtel li melel Dios Jeovae xchiʼuk ichʼo ta mukʼ ti kʼuyelan tskʼan yoʼontone.

¿Kʼusi van ta xkʼot ta pasel mi «[cha saʼ] li Mucʼul Diose»? Ta anil noʼox me chavichʼ stsatsal avoʼonton kʼalal cha kʼopon ta orasione, chavichʼ tsatsubtasel ta stojolal li koltael chakʼ ermanoetik ti skʼanojoxuk tajmeke xchiʼuk ta me xa stoyot likel li xchanbel sKʼop Diose. Pe taje, maʼuk noʼox me te chpaj. Liʼ ta jelavele xuʼ ta xavil ta asat atuk «scotol li sqʼuelubiltac stsatsal [spasoj]» li Jeova ta sventa alekilal sbatel osil xchiʼuk li akerem o atseb ti chameme.

[Rekuadro ta pajina 5]

«Ikʼbun tal li ants ti cham chaʼvoʼ yole»

Kehinde xchiʼuk Bintu jaʼik yajrextikotak Jeova. Li jun nupul tsʼakal taje, ti likemik ta Nigeriae, cham chaʼvoʼ yalab xnichʼnabik ta karo. Akʼo mi toj kʼux to ta xaʼiik li totil-meʼiletik taje, spatoj tajmek yoʼontonik ta stojolal Jeova, jaʼ jech tsatsubtasbilik-o xchiʼuk ta xalbeik-o batel slakʼnaik li aʼyej ti chakʼ spatobil oʼontonal chal ta Vivliae.

Li stsatsal yoʼontonik xchiʼuk xkuxetel yoʼontonik Kehinde xchiʼuk Bintue mu jechuk noʼox echʼ. Jech kʼuchaʼal ti bu nakalike, oy jun ants ti Ukoli sbie, xi laj yalbe jun yamiga li Bintue: «Ikʼbun tal li ants ti cham chaʼvoʼ yol ta anil noʼoxe xchiʼuk ti yakal to ta xchol batel li aʼyej chal Vivliae. Ta jkʼan chkaʼi kʼusi ti ch-akʼbat-o yip sventa chkuch batel yuʼune», xi. Kʼalal ikʼot Bintu ta sna li Ukolie, xi albate: «Ta jkʼan ta jnaʼ kʼu yuʼun yakal-o cha cholbe smantal li Dios ti la smilbot li avalabe. Leʼe jaʼ laj yikʼbun batel li jun noʼox jtsebe, jech oxal mu xa kʼusi jkʼan ta stojolal li Diose», xi. Li Bintue la stunes Vivlia sventa chalbe smelolal kʼu yuʼun ta xcham li krixchanoetike xchiʼuk laj yakʼbe yil bu chal ti oy spatobil koʼontontik ti ta xchaʼkuxiik tal li buchʼutik chamem kuʼuntike (Hechos 24:15; Romanos 5:12).

Tana un li Ukolie, xi laj yale: «Li kaloj voʼone jech tskʼan yoʼonton Dios chikʼ batel kʼalal oy buchʼu ta xchame, pe li avie laj xa kaʼibe lek smelolal», xi. Sventa ta xaʼibe batel mas smelolal li kʼusi yaloj tspas Diose, la xchʼam jun chanubtasel ta Vivlia xchiʼuk li yajrextikotak Jeovae.

[Rekuadro ta pajina 6]

«Ta jkʼan chi koltavan, pe mu jnaʼ kʼuxi»

Kʼalal chcham jun uni olole toj kʼux chaʼiik li totil-meʼiletike xchiʼuk li xchiʼiltak ta vokʼele. Li buchʼutik lek xojtikinan li utsʼ-alalile ta melel oy ta yoʼontonik tskʼan chkoltavanik, tspatik oʼontonal, pe yikʼal van mu noʼox snaʼ kʼusi tspasik, yuʼun chiʼik mi oy kʼusi chalik o tspasik ti xuʼ mas xat-o yoʼonton li utsʼ-alalile. Jkʼeltik jlomuk mantaletik sventa li buchʼutik jech tsnopike: «Ta jkʼan chi koltavan, pe mu jnaʼ kʼuxi», ti xiike.

❖ Mu me xavikta komel stuk li utsʼ-alalil ti chat yoʼontone, ta skoj ti cha nop ti mu xtal ta ajol kʼusi chaval o kʼusi cha pase. Yuʼun tstsatsub-o yoʼontonik manchuk mi jaʼ noʼox te oyot. ¿Mi mu xa naʼ kʼusi chaval sventa cha pat oʼontonal? Xuʼ xavakʼbe yil li kʼusi chavaʼi ti kʼalal cha majilanbe yuni pat o snekebe xchiʼuk ta sjunuluk avoʼonton xavalbe: «Tsotsan me, liʼ me oyunkutike», xuʼ van xa chi. ¿Mi cha xiʼ ti xuʼ mas xat-o yoʼonton ti cha okʼ eke? Li Vivliae xi chale: «Ocʼan achiʼuquic li bochʼo ch-oqʼuique», xi (Romanos 12:15). Li ta yaʼlel asate jaʼ jech chavakʼbe yil ti chopol chavaʼi eke, taje jaʼ me chkoltaatik-o sventa tsta spatobil yoʼontonik.

❖ Koltavanan me. ¿Mi xuʼ van xa meltsanbe jutuk sveʼel li utsʼ-alalile, xa sukʼbe setsʼtak o xa pas kʼusitik yan skʼan pasel? Mu me xaval kʼuchaʼal liʼe: «Mi oy kʼusi xuʼ jkoltaot-oe, te me xavalbikun», akʼo mi ta sjunul koʼontontik ta xkaltik, xuʼ me xkakʼtik ta aʼiel ti muʼyuk bu lek xokolutik sventa chi jkoltavane. Jaʼ lek xi xa jakʼbee: «¿Kʼusi xuʼ jkoltaot-o tana?», mi laje pasik me ti kʼusi tskʼanike. Pe mu me xa tikʼolan aba ti bu mu stakʼ xa och li ta snae, mi jaʼuk xa tikʼ aba li ta xkuxlejalike.

❖ Mu xaval: «Jnaʼoj ti kʼuyelan chavaʼi abaike». Ta jujuntal li krixchanoetike jelel ti kʼuyelan chaʼi yoʼontonik kʼalal chcham jun yutsʼ yalalike. Akʼo mi oy chamem junuk akerem o atseb, mu xa naʼ ta melel ti kʼuyelan chaʼi sba li utsʼ-alalil taje.

❖ Paso-o me ti kʼuyepal xuʼ avuʼun ta stojolal li yutsʼ yalal li buchʼu chame, yuʼun chjalij me sventa chchaʼpas yan velta ti kʼusitik onoʼox nopen xaʼiik spasele. Jech onoʼox ti kʼalal naka to chkʼot ta pasele, skotolik xa tskʼan chkoltavanik, pe maʼuk noʼox me te chpaj-o. Kʼelilano me batel li kʼusi chtun yuʼunik li ta yantik xemana chtale o li uetik chtale.a

[Ts’ib ta yok vun]