Li sKʼop Jeovae kuxul

Li kʼusi mas tsotsik skʼoplal ta slivroal Ezequiel (xchaʼvokʼal)

JAʼ XA disiembre ta 609 kʼalal maʼuk toʼox jkʼakʼaliltike. Li ajvalil ta Babiloniae slajeb xa velta tsjoyobta li Jerusalene. Kʼalal to avie, li aʼyejetik mas ch-albatik yuʼun Ezequiel li buchʼutik ikʼbilik batel ta Babiloniae jaʼ ti chlaj xchiʼuk chichʼ jinesel li jteklum ti skʼanojik tajmeke, li Jerusalene. Li jteklumetik ti muʼyuk chichʼik ta mukʼ Diose, ta melel ta xmuyubajik tajmek ti kʼalal chil svokol li steklumal Diose, jech oxal, li Jeovae laj yalbe Ezequiel ti akʼo xa noʼox yalbe kʼusi chkʼot ta pasel ta stojolalike. Kʼalal echʼ xaʼox vaxaklajuneb ue laj li Jerusalene, li aʼyej chal Ezequiele la sjel yan velta, li avie jaʼ xa ta xalbe skʼoplal ti chchaʼlik li melel yichʼel ta mukʼ Jeovae.

Ta Ezequiel 25:1–48:35 yichʼoj talel albil kʼopetik ti chalbe skʼoplal li lumetik ti nopol xil sbaik ta Israele xchiʼuk chalbe skʼoplal ti koltael tsta li steklumal Diose.a Ti kʼuyelan tsʼibabil li loʼiletike lek cholol talel xchiʼuk tsakbil ta venta yorail bakʼin chkʼot ta pasel li loʼiletike, kʼajomal noʼox chanib versikulo —Ezequiel 29:17-20— ti maʼuk jech tsʼibabil talele. Ta skoj ti nitil skʼoplal li ta tsʼibetik ti laj yakʼ ta naʼel ta sjuʼel stuk li Diose, li slivroal Ezequiele yichʼoj talel jun aʼyej ti «cuxul, [xchiʼuk ti] oy stsatsal[e]» (Hebreos 4:12).

LI BALUMIL TAJE TA XKOʼOLAJ KʼUCHAʼAL TSʼUNUBALTIK TA EDÉN

(Ezequiel 25:1–39:29)

Li Jeovae kak la snop ti kʼuyelan chaʼi sba li lumetik Amón, Moab, Edom, Filistea, Tiro xchiʼuk Sidón kʼalal chichʼ lajesel li Jerusalene, jech oxal, li Jeovae laj yalbe Ezequiel ti akʼo kak yal albil kʼopetik sventa chichʼ kontrainel li lumetik taje. Jech xtok, laj yalbe ti akʼo yal ti chichʼ pojbel li kʼusitik oy yuʼun Egiptoe. «Li ajvalil faraón ta Egiptoe xchiʼuc scotol li steclumale» koʼoltasbilik ta chʼut teʼ ti chichʼik lomesel ta «yespada [li] ajvalil ta Babiloniae» (Ezequiel 31:2, 3, 12; 32:11, 12).

Kʼalal nopol xaʼox vakib u slajel li Jerusalén ta 607, tal jun vinik ti jatav lokʼel ta Jerusalene, xi kʼot yalbe li Ezequiele: «Iʼoch xa ta scʼob [jkontrainvanejetik] li lum Jerusalene», xi. Li j-alkʼop ti «umaʼ [toʼoxe]», lik skʼopon yan velta li buchʼutik ikʼbilik batel ta yan lume (Ezequiel 33:21, 22). Li Ezequiele chalbe skʼoplal ti oy kʼusitik chchaʼmeltsaje. Li Jeovae ta xakʼ chaʼvuluk ta lokʼel li yajtunel ti David sbie. Stuk noʼox ta xkʼot ta jkʼel chij (Ezequiel 34:23, Ch). Li yosilal Edome persa slilijemal xa noʼox chkom, pe li lum Judae, ti nopol xil sbaike ta xkʼataj kʼuchaʼal «tsʼunubaltic ta Edén» (Ezequiel 36:35). Jech xtok, li Jeovae chal ti chchabi li jteklum ti chaʼmeltsanbil xa yuʼunik kʼalal chkontrainvan li Goge (Ezequiel 38:2).

Sjakʼobiltak chlokʼ ta Vivlia ti chichʼ takʼele:

29:8-12. ¿Bakʼin ti 40 jabil stuk xa slilijemal kom li yosilal Egiptoe? Kʼalal laj xaʼox yil lajel li Jerusalén ta 607, li buchʼutik kuxul komik ta Judae jatavik batel ta Egipto, manchuk mi laj yichʼik pʼijubtasel yuʼun li j-alkʼop Jeremiase (Jeremías 24:1, 8-10; 42:7-22). Pe muʼyuk la staik pojel, yuʼun li Nabucodonosore la saʼ ta kʼop li yosilal Egiptoe, vaʼun jech och ta skʼob li lume. Yikʼaluk van jaʼ te lik li 40 jabil ti stuk xa slilijemal kom li Egiptoe. Manchuk mi muʼyuk vinajem ta yan vunetik mi jech kʼotem ta pasel taje, xuʼ jchʼuntik ti ikʼot ta pasel ta melele, yuʼun li Jeovae jaʼ chakʼ kʼotuk ta pasel li albil kʼopetik yuʼune (Isaías 55:11).

29:18. ¿Kʼuxi kʼot ta pasel ti «solel itul batel stsotsil sjolic [xchiʼuk] ichoʼan batel snecubi[ke]»? Li joyobtael la sta li lum Tiroe toj echʼ noʼox tsots xchiʼuk toj echʼ noʼox laj yakʼ lubel. Li yajsoltarotak Nabucodonosore itul stsotsil sjolik ta skoj li sna sjolike xchiʼuk choʼ snekebik ta skoj ti la xkuchilanik batel li kʼusitik chtun sventa tspasik tayal skʼelobiltak osil xchiʼuk mukʼta tayal smakubbailik (Ezequiel 26:7-12).

Kʼusitik xuʼ jchantik:

29:19, 20. Kʼalal jatavik lokʼel li krixchanoetik ta Tiroe ep skʼulejalik laj yichʼik batel ta bikʼit balumil ti kakal ta nab ti jaʼ slumal li Tiroe, jaʼ yuʼun li ajvalil Nabucodonosore jutuk xa noʼox skʼulejal Tiro la stabe. Manchuk mi jaʼ jun ajvalil ti chichʼ ta mukʼ yan diosetik li Nabucodonosore, ti jtoybae xchiʼuk ti jaʼ noʼox tskʼel li kʼusi chtun yuʼun stuke, li Jeovae laj yakʼbe Egipto sventa stojol li yabtel la spase, jech oxal, li Egiptoe «[och] ta scʼob scotol, yuʼun jech oy stojol svocolic li yajsoldadota[k]» Nabucodonosore. ¿Mi mu van jechuk skʼan jchanbetik li Jeovae, ti jtojtik ek li jaytos patanetik ta sventa li kʼusitik chakʼbutik jun ajvalile? Li voʼotike skʼan jtojtik, mu jaʼuk ta jtsaktik ta venta li stalelal jun ajvalilal ta balumile o ti kʼuyelan chlaj yuʼun li jtakʼintike (Romanos 13:4-7).

33:7-9. Li buchʼutik jaʼik kʼuchaʼal li tayal kʼelob osil avie —li buchʼutik tʼujbilik chbatik ta vinajel ti liʼ to oyik ta balumile— xchiʼuk li xchiʼiltake skʼan mu xchibaj yoʼontonik ta xcholel li lekil aʼyejetik sventa Ajvalilal yuʼun Diose xchiʼuk skʼan mu xchibajik ta yalbel krixchanoetik ti poʼot xa chtal «li tsots vocole» (Mateo 24:21).

33:10- 20. Mi ta jkʼan chi jkolutike skʼan xkiktatik li chopol bee xchiʼuk skʼan jchʼunbetik li smantaltak Diose. Muʼyuk buchʼu xuʼ xchibal kʼopta ti tukʼil bee, li sbe Jeovae.

36:20, 21. Li jteklumetike yojtikinojik kʼuchaʼal «steclumal Mucʼul Dios» li Israele. Pe li j-israeletike la xpechʼulanbeik ta tekʼel sbi Dios kʼalal mu lekuk kʼusi tspasik li ta xkuxlejalike. Mu me jaʼuk noʼox xkaltik ek ti chkichʼtik ta mukʼ li Jeovae.

36:25, 37, 38. Li voʼotik eke te jkʼoplaltik li ta «epal chijetic ti tʼujbilic xa ta sventa Dios» ti xkoʼolaj kʼuchaʼal te nakalik ta jun paraisoe. Jech oxal, skʼan xkakʼtik persa ti jech sakuk-o oyutike.

38:1-23. ¡Jaʼ jun spatobil koʼontontik ti chkaʼitik ti tspoj lokʼel slumal Jeova kʼalal chtal kontrainvanuk li Gog te ta yosilal Magoge! Li Gog xie jaʼ jech sbi lik yichʼ akʼbel li Satanás kʼalal laj yichʼ lokʼesel ta vinajele, li «banquilal jpasmantal liʼ ta banamile». Li Magog xie jaʼ skʼoplal li kʼusitik tspas krixchanoetik ta Balumil ti bu jaʼ noʼox xuʼ stikʼ sba Satanás xchiʼuk li spukujtake (Juan 12:31; Apocalipsis 12:7-12).

«ACʼO LEC TA AVOʼNTON SCOTOL LI CʼUSI CHACACʼBOT AVILE»

(Ezequiel 40:1–48:35)

Jelav xaʼox chanlajuneb jabil ti laj yichʼ lajesel li Jerusalene (Ezequiel 40:1). Skʼan to x-echʼ 56 jabil sventa tsut tal ta slumalik (Jeremías 29:10). Kʼalal poʼot xaʼox xlokʼ ta 50 sjabilal li Ezequiele akʼbat yil ta xchʼulel li yosilal Israele. Xi ch-albate: «Voʼot xnichʼon cristiano, qʼuelo lec avil ta asat, aʼyo lec avaʼay ta achiquin; acʼo lec ta avoʼnton scotol li cʼusi chacacʼbot avile», x-utat (Ezequiel 40:2-4). ¡Toj echʼ noʼox van xmuyubaj ti akʼbat yil jun achʼ chʼulnae!

Li labal sba chʼulna akʼbat yile oy vakib stiʼ xchiʼuk 30 veʼebal xchiʼuk laj yil li jvokʼ na ti Chʼul sbie xchiʼuk li jvokʼ ti Chʼul ta jyalele, jun skajleb matanal ti pasbil ta teʼe xchiʼuk jun xchikʼobil matanal. Li ta chʼulnae te chlokʼ voʼ ti kʼunkʼun chchʼi batel yok ti tspas ta mukʼta ukʼume (Ezequiel 47:1). Ta yan li kʼusi akʼbat yil ta xchʼulele laj yil jujupol osil ta slokʼeb kʼakʼal kʼalal to ta smaleb kʼakʼal. Jaʼ skʼoplal li lumetik ti chrextoinik li jujuvokʼ snitilulal Israele. Li jvokʼ osil ti chʼakbil sventa jpas mantaletik liʼe kakal ta oʼlol ta xrexto Judá xchiʼuk Benjamín ti te oy xtok li «chʼulna yuʼun Mucʼul Diose» ti xi sbi kʼote: «Liʼ oy li Mucʼul Diose» (Ezequiel 48:9, 10, 15, 35).

Sjakʼobiltak chlokʼ ta Vivlia ti chichʼ takʼele:

40:3–47:12. ¿Kʼusi jaʼ skʼoplal li chʼulna laj yil ta xchʼulel Ezequiele? Li mu albajuk smukʼul chʼulna laj yil Ezequiele maʼuk melel chʼulna ti vaʼanbile. Pe jaʼ itun sventa chalbe skʼoplal li kʼusitik xchapanoj ta jkʼakʼaliltik sventa xkichʼtik ta mukʼ li Diose (Ezequiel 40:2; Miqueas 4:1; Hebreos 8:2; 9:23, 24). Li chʼulna laj yil Ezequiele jaʼ chkʼot ta pasel ta «slajebtic xa batel ti cʼacʼale» —kʼalal chichʼ chijel li buchʼutik jaʼ yabtelik paleal ta xchʼulna Jeovae—, pe li smukʼta kʼoteb ta pasele te chvinaj ta Paraiso (2 Timoteo 3:1; Ezequiel 44:10-16; Malaquías 3:1-3). Li kʼusi laj yil Ezequiel li ta skʼakʼalile tun sventa li judioetik ti ikʼbilik batel ta yan lume yoʼ xuʼ snaʼik lek ti xuʼ chchaʼtamik li melel yichʼel ta mukʼ Jeova jech kʼuchaʼal toʼox tspasike xchiʼuk sventa snaʼik jujun yutsʼ yalalik ti ch-akʼbat xrextoik ta Balumile.

40:3–43:17. ¿Kʼu van yuʼun tsots skʼoplal ti laj yichʼ pʼisel li chʼulnae? Yuʼun jaʼ svinajeb ti ta melel chkʼot ta pasel ti chichʼ chaʼichʼel ta mukʼ Jeova jech kʼuchaʼal onoʼox tskʼan yoʼontone.

43:2-4, 7, 9. ¿Buchʼu jaʼ skʼoplalik «li anima ajvaliletic» ti skʼan xichʼik lokʼesel ta chʼulnae? Yaʼeluke, ti animaetike jaʼ li lokʼoletike. Jech kʼuchaʼal li ajvaliletik ta Jerusalene, li jteklum eke yikʼubtasojbeik li xchʼulna Dios ta skoj li lokʼoletike. Ta melel jaʼ xaʼox kʼotem ta ajvalilal yuʼunik li kʼusitik taje.

43:13-20. ¿Kʼusi skʼoplal li skajleb matanal laj yil ta xchʼulel Ezequiele? Jaʼ skʼoplal li kʼusi tskʼan yoʼonton tspas Dios sventa tspoj li krixchanoetik ta Balumil ta sventa li slajel Jesucristoe. Koliyal li matanal taje, li buchʼutik chbatik ta vinajele tukʼ xa ch-albat skʼoplalik xchiʼuk sak ch-ilatik yuʼun Dios li «epal cristianoeti[ke]» (Apocalipsis 7:9-14; Romanos 5:1, 2). Jech oxal, li Ezequiele muʼyuk laj yil li «jun yavil voʼ unijesbil ta bronce taqʼuin» ti te oy ta xchʼulna Salomone, jaʼ xkaltik, li mukʼta yavil voʼ sventa tspok skʼobik xchiʼuk yakanik li paleetike (1 Reyes 7:23-26).

44:10-16. Li paleetik laj yichʼ ilele, ¿buchʼu jaʼ skʼoplalik ta mas jelavel? Jaʼ skʼoplal li jtsop jchʼunolajel yuʼun Cristo ta jkʼakʼaliltik ti tʼujbil chbatik ta vinajel ti laj yichʼik lekubtasel xchiʼuk lokʼesbatik skotol yikʼubalik yuʼun Jeova ta 1918 kʼalal tal ta xchʼulnae, jaʼ xkaltik, li kʼusi xchapanoj sventa chichʼ ichʼel ta mukʼe (Malaquías 3:1-5). Li buchʼutik lokʼesbat skotol yikʼubalik o la sutes yoʼontonike akʼbat-o spasbeik yabtel li Diose. Pe skʼan xakʼbeik yipal yoʼ «mu soques sba[ik] ta sventa li cʼusitic chopol liʼ ta banamile», vaʼun jech xakʼbeik slekil kʼelobil li «epal cristianoetic», ti jaʼ skʼoplalik kʼalal chal li jujuvokʼ snitilulal Israel ti maʼuk paleetike (Santiago 1:27; Apocalipsis 7:9, 10).

45:1; 47:13–48:29. ¿Kʼusitik jaʼ skʼoplal li «osil[e]» xchiʼuk ti laj yichʼ chʼakele? «Li osil[e]» jaʼ skʼoplal skotol kʼusitik tspas li slumal Diose. Buyuk noʼox lumal likemik, oy yavilik li jujun yajtuneltak Jeova ta jkʼakʼaliltik li ta lekubtasbil «osil» taje, pe xuʼ te oyik-o jaʼ noʼox mi muʼyuk xchopolal kʼuyelan chichʼik ta mukʼ li Diose. Li slajeb skʼoteb ta pasel li xchʼakel «osil[e]» jaʼ to chkʼot li ta achʼ balumile; tee li tukʼil jchʼun mantaletike ta xrextoinik jtuchʼ yosilik sventa chnakiik (Isaías 65:17, 21).

45:7, 16. Li koltael laj yakʼ jteklum sventa li paleetik xchiʼuk li buchʼu ch-och ta bankilale, ¿kʼusi jaʼ skʼoplal ta mas jelavel? Li xchʼulna Jeova ta jkʼakʼaliltike, jaʼ xkaltik, ti bu xchapanoj sventa chichʼ ichʼel ta mukʼe, li koltael chichʼ akʼele jaʼ ta mantal xchiʼuk jaʼ svinajeb ti chlokʼ ta koʼontontik chi jkoltavane.

47:1-5. Li voʼ ta ukʼum laj yil ta xchʼulel Ezequiele, ¿kʼusi skʼan xal? Jaʼ skʼan xal li kʼusitik tstunes Jeova sventa jtatik li kuxlejale. Li voʼ taje te snitojbe skʼoplal li pojelal laj yakʼ Jesús kʼalal laj yakʼ sba ta milele xchiʼuk li yojtikinel Dios ta jtatik ta Vivliae (Jeremías 2:13; Juan 4:7-26; Efesios 5:25-27). Li ta jkʼakʼaliltike, li voʼe kʼunkʼun yantik chchʼi batel sventa chichʼ akʼbel li kʼusitik chtun yuʼunik li epal krixchanoetik ti yakal ta x-ochik ta yichʼel ta mukʼ li Jeovae (Isaías 60:22). Li ta Ajvalilal yuʼun Cristo ta Jmil Jabile li voʼ ta ukʼum ti chakʼ kuxlejale ta xanav ti bu to kʼalal xuʼ yuʼune xchiʼuk te snitojbe skʼoplal li «vuneti[k]» ti chichʼ jamel sventa mas xkaʼibetik smelolal li skʼop Diose (Apocalipsis 20:12; 22:1, 2).

47:12. ¿Kʼusi jaʼ skʼoplal li teʼetik ti chakʼ sate? Li teʼetik chichʼ alel liʼe jaʼ skʼoplal matanaletik chakʼ Dios sventa xlekubik li krixchanoetike, vaʼun jech kʼunkʼun tspasik ta krixchanoetik ti mu xa snaʼ spas smulike.

48:15-19, 30-35. Li lum laj yil ta xchʼulel Ezequiele, ¿kʼusi jaʼ skʼoplal ta mas jelavel? Kʼalal chichʼ alel ti oy ta jsep osil ti maʼuk chʼul li lum ti jaʼ sbi «liʼ oy li Mucʼul Diose», chakʼ jnoptik ta sventa li kʼusi oy ta balumile. Ta aʼyele, li lume jaʼ chalbe skʼoplal jtsop abtelal ta mas jelavel ta Balumil ti bu tstaik beiltasel li krixchanoetik ta «achʼ banamil» ti bu naka tukʼ xa kʼusitike (2 Pedro 3:13). Li tiʼnaetik ta jujot xokone, jaʼ skʼoplal ti kʼun noʼox chnopaj li krixchanoetik ta stojolale. Li jkʼelvanejetik ta slumal Diose skʼan jechikuk kʼuchaʼal li lum taje.

Kʼusitik xuʼ jchantik:

40:14, 16, 22, 26. Li slokʼoltak xan ti te ta yochebaltak skʼalkʼaltak chʼulnae jaʼ chalbe skʼoplal ti jaʼ noʼox chichʼik chʼamel li buchʼutik tukʼil krixchanoetike (Salmo 92:12). Li ta lokʼolkʼop liʼe ta jchantik ti Jeovae muʼyuk chchʼam kʼuyelan chkichʼtik ta mukʼ mi maʼuk tukʼil krixchanoutike.

44:23. ¡Xuʼ jtojtik tajmek ta vokol skotol li kʼusitik tspasik sventa jlekilaltik li buchʼutik jaʼ yabtelik ta paleal ta xchʼulna Jeova ta jkʼakʼaliltike! Li «jʼabtel ti jun [«tukʼ», NM] yoʼnton [...], ti lec bije» la xchʼam ti jaʼ chakʼ jveʼeltik ta mantal kʼalal jaʼo yorail sventa jech xkojtikintik kʼusi lek xchiʼuk kʼusi chopol ta xil li Jeovae (Mateo 24:45).

47:9, 11. Li voʼ liʼe —ti te snitojbe skʼoplal ti toj echʼ noʼox sbalil yojtikinobil Diose— toj echʼ noʼox lek chchaʼakʼbe yip ta xkuxlejalik li buchʼutik ta xuchʼike (Juan 17:3). Pe li buchʼutik tspʼajik li voʼ sventa kuxlejale chtunik sventa «atsʼam», jaʼ xkaltik, ta xlajik-o sbatel osil. Jaʼ yuʼun, tsots skʼoplal xkakʼtik «persa ti lecuc [...] tucʼ xbat yalel [kuʼuntik] li scʼop Dios ti jaʼ melele» (2 Timoteo 2:15).

«Ta jlecubtasbe scʼoplal yan velta li jchʼulbi[e]»

Melel onoʼox, kʼalal laj yabtel li slajeb ajvalil ta snitilulal Davide, li melel Diose jaljal to laj yakʼ jelavuk sventa xkʼot ta lokʼel li buchʼu akʼbil yabtel yuʼun Dios sventa ajvalile. Pe manchuk mi jech, taje maʼuk skʼan xal ti chʼay xaʼox xaʼi li trato la spas xchiʼuk Davide (Ezequiel 21:27; 2 Samuel 7:11-16). Li ta albil kʼop ta xal Ezequiele chal «cajtunel David», xi, ti jaʼ ch-och ta «jquʼel-chij» xchiʼuk ta «ajvalil[e]» (Ezequiel 34:23, 24; 37:22, 24, 25, Ch). Ti vaʼ jchabivanej xchiʼuk ajvalile jaʼ li Jesucristo kʼalal ochem xaʼox ta ajvalile (Apocalipsis 11:15). Li Ajvalilal yuʼun Mesías taje jaʼ tstunes Jeova sventa tslekubtas o chchʼultajes li smukʼta bi Jeovae (Ezequiel 36:23).

Mu xa jaluk skʼan, skotol li buchʼutik yolbaj ta xixtolanbeik skʼoplal li xchʼul bi Diose ta xichʼik lajesel. Yan li buchʼutik ta smukʼibtasbeik xchiʼuk ta xchʼultajesbeik li sbie —ti buchʼutik chichʼik ta mukʼ kʼuchaʼal tskʼan stuk li Jeovae— ta sta xkuxlejalik sbatel osil. Li voʼ sventa kuxlejale tsots xa tajmek yok chanav ti muʼyuk bu jech-o xvinaje. Jsabetik sbalil ti bu kʼalal xuʼ kuʼuntik yuchʼel li voʼe, vaʼun jaʼuk ti kʼusi mas tsots skʼoplal xkʼot ta jkuxlejaltik li melel yichʼel ta mukʼ Diose.

[Tsʼibetik ta yok vun]

[Lokʼol ta pajina 9]

Li labal sba chʼulna laj yil ta xchʼulel Ezequiele

[Lokʼol ta pajina 10]

¿Kʼusi jaʼ skʼoplal li ukʼum ti chakʼ kuxlejal ti laj yil ta xchʼulel Ezequiele?

[Lokʼol ta pajina 10]

◀ Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.