¿Mi jkʼulejutik ta stojolal Dios?
«Jaʼ hech scʼopilal ti muchʼu jaʼ noʼox tstsob scʼulejal tscʼupin stuc. Muʼyuc scʼulejal ti stojol ti Diose.» (LUCAS 12:21, Jaʼ ti Achʼ Testamentoe, ta skʼop Huixtán [ATH].)
1, 2. 1) ¿Kʼusi tskʼan ep krixchanoetik ti tstenik komel skotol li kʼusitik yuʼunike? 2) ¿Kʼusitik tsnuptan li yajtsʼaklomtak Cristoe, xchiʼuk kʼusi vokol xuʼ tstaik?
LI SAʼEL meʼ takʼine maʼuk noʼox kʼupil tajimol sventa ololetik, moʼoj, ti kʼu sjalil tal li kuxlejale xchiʼuk ta skotol li jeltos kuxlejale oy onoʼox krixchanoetik ti yakʼoj ta yoʼontonik saʼel meʼ takʼin ta melele. Jech kʼuchaʼal liʼe, li mukʼta saʼel kʼanal takʼin ta siglo 19, solel ep krixchanoetik la stijbe yoʼonton ta saʼel meʼ takʼin ta Australia, ta Canadá, ta Estados Unidos xchiʼuk ta Sudáfrica. Ta skoj ti tskʼan tajmek tspasik ta jkʼuleje, laj yikta snaik xchiʼuk yutsʼ yalalik sventa chbatik ta namal osiltik ti mu xojtikinike xchiʼuk ti oy svokolik tee. Jech ta melel, sventa tstaik li kʼulejal ti xpichʼet-o tajmek yoʼontonike, ep krixchanoetik mu sventaikuk mi chakʼ sbaik ta vokol xchiʼuk ti tstenik komel skotole.
2 Akʼo mi mu skotolikuk chbat saʼik meʼ takʼin li krixchanoetik avie, oy kʼusitik tstenik komel sventa tsta li sveʼelike. Mu kʼunuk ta tael li kʼusitik chtun kuʼuntike: skʼan ep chi j-abtej xchiʼuk ta jlajes kipaltik. Mu van vokoluk chkat koʼontontik ta skoj li jveʼeltike, li jkʼuʼ jpokʼtike xchiʼuk li jnatike, jaʼ jech mu xa van xkichʼtik ta venta, o ti chchʼay ta joltik li kʼusitik mas tsots skʼoplale (Romanos 14:17). Li lokʼolkʼop ti laj yal Jesuse lek chakʼ ta ilel li talelal taje. Te ta jtatik ta Lucas 12:16-21.
3. Ani albo skʼoplal li lokʼolkʼop laj yal Jesús te ta Lucas 12:16-21.
3 Kʼalal muʼyuk toʼox bu yaloj li lokʼolkʼop taje, li Jesuse yakal toʼox xalbe skʼoplal ti mu me xpichʼetuk koʼontontike, ti laj xa jkʼelbetik lek skʼoplal li ta yan xchanobil echʼe. Li lokʼolkʼope chalbe skʼoplal jun jkʼulej vinik ti muʼyuk bu jun yoʼonton ti noj ta kʼusitik lek li snail stsʼunube, vaʼun la snop ti jaʼ lek tsjinese xchiʼuk ti svaʼan mas mukʼtik sventa te tskʼej li kʼusitik yuʼune. Kʼalal la snop ti kʼot xaʼox yorail chkux yoʼonton xchiʼuk ti tskʼupin li kʼusitik yuʼune, albat yuʼun Dios ti chchame xchiʼuk ti yan krixchano chichʼ komel li kʼusitik skʼejoje. Vaʼun xi la stsutses li sloʼil Jesuse: «Jaʼ hech scʼopilal ti muchʼu jaʼ noʼox tstsob scʼulejal tscʼupin stuc. Muʼyuc scʼulejal ti stojol ti Diose», xi (Lucas 12:21, [ATH]). ¿Kʼusi xuʼ jchantik li ta lokʼolkʼop taje, xchiʼuk kʼuxi xuʼ chkakʼ ta jkuxlejaltik?
Jun vinik ti la snup vokole
4. ¿Kʼuxi xuʼ xkalbetik skʼoplal li vinik ta lokʼolkʼop laj yal Jesuse?
4 Li Jesuse xi noʼox la slikes li lokʼolkʼop laj yale: «Oy jun vinic lec jcʼulej, lec laj yacʼ scotol li cʼusitic la stsʼun ta yosile», xi. Li Jesuse muʼyuk bu laj yal mi muʼyuk bu la xchʼunbe smantal ajvalil o mi toj manya sjol kʼusitik la spas ti jech la sta skʼulejal li vinike. Muʼyuk bu laj yal mi jaʼ jun chopol vinik. Moʼoj, yaʼeluke jaʼ jun vinik ti tsots ch-abteje, o ti snaʼ lek snopele, yuʼun la skʼej kʼusitik yuʼun sventa ta tsʼakal, oyikʼal van la snop ta sventa slekilal yutsʼ yalal. Jech oxal chaʼa, ti jech chkiltike chkaltik ti jaʼ noʼox jun vinik ti tsots snaʼ x-abteje, ti yakʼoj ta yoʼonton li kʼusitik sbainoje.
5. ¿Kʼusi vokol la snup li vinik ta lokʼolkʼop laj yal Jesuse?
5 Kʼuk yelan, li kʼusi jnaʼojtike chaʼa, jaʼ ti yuʼun jkʼulej li vinike, jaʼ xkaltik, ti oy xa ep kʼusitik yuʼune. Pe jech kʼuchaʼal laj yal Jesuse, la sta jun vokol. Toj ep laj yakʼ li stsʼunubtake, muʼyuk bu smalaoj jech chakʼ: mas to ti kʼuyepal chtun yuʼune o ti kʼuyepal xuʼ tskʼeje. ¿Kʼusi skʼan spas?
6. ¿Kʼusitik xuʼ ch-akʼbatik ep yajtuneltak Dios li avie?
6 Li avi eke, ep yajtuneltak Jeova ta snuptanik kʼusitik jech kʼuchaʼal li jkʼulej vinike. Li melel yajtsʼaklomtak Cristoe —mi jsaʼ abtel o mi jaʼ yajval abtel— chakʼbeik yipal sventa lek tukʼikuk xchiʼuk baxbolikuk ta spasel li abtele (Colosenses 3:22, 23). Ta skoj taje, jech onoʼox ti lek oyike xchiʼuk ti lek skʼoplalik ta sventa li kʼusi tspasike. Pe kʼalal ch-albatik ti chichʼ mas tsots yabtelike o ti xuʼ ch-epaj batel mas skanalik ta sventa li kʼusi chchonik o tsmanike, skʼan me snop kʼusi tspasik. ¿Mi ta van xchʼamik sventa tspasik mas kanal? Jaʼ jech li ta chanob vun eke. Ta skoj ti ep kerem-tsebetik yajrextikotak Jeova ti toj jpʼijik ta xchanel vune, ta x-akʼbat sbekaik o yantik koltael sventa chchanik to batel mas vun ta chanob vunetik ta universidad ti lek ojtikinbile. ¿Mi ta van xchʼamik ta skoj noʼox ti jaʼ jech tspasik jutuk mu skotoluk li xchiʼiltakik ta chanune?
7. Li ta lokʼolkʼop laj yal Jesuse, ¿kʼusi la snop tspas li vinik sventa xchʼay li svokole?
7 Kalbetik to batel skʼoplal li lokʼolkʼop laj yal Jesuse. ¿Kʼusi la spas li jkʼulej vinik kʼalal toj ep laj yakʼ li kʼusitik la stsʼune xchiʼuk ti muʼyuk xa yavil bu xuʼ tskʼeje? La snop tsjines li snail stsʼunube xchiʼuk ti tsvaʼan mas mukʼtik sventa tskʼej li kʼusitik ep laj yakʼ yuʼune xchiʼuk skotol li kʼusitik lek yuʼune. Yaʼeluke lek laj yaʼi li kʼusi la snope xchiʼuk jun xa noʼox yoʼonton, yuʼun xi la snope: «Chlic cal ta coʼnton: Oy xa ep jveʼel ta sventa ep jabil, jech xuʼ ta jcux xa noʼox coʼnton. Chiveʼ, chcuchʼ xa noʼox voʼ caʼtic; ta jcʼupin caʼtic li cʼusi oy cuʼune, xuʼ xichi», xi (Lucas 12:19).
¿Kʼu yuʼun «bol vinic» ta xichʼ biiltasel?
8. ¿Kʼusi ti tsots skʼoplal ti muʼyuk laj yichʼ ta venta li vinik li ta lokʼolkʼop laj yal Jesuse?
8 Veno, jech kʼuchaʼal laj yal ta sloʼil Jesuse, li jun oʼontonal laj yaʼi li jkʼulej vinike, jaʼ noʼox jech laj yaʼi ta yoʼonton. Manchuk mi lek ti kʼusi la nop tspase, oy kʼusi muʼyuk laj yichʼ ta venta ti tsots skʼoplale: jaʼ ti kʼusi tskʼan yoʼonton Diose. Jaʼ noʼox batem ta yoʼonton ta stojolal, ti junuk yoʼontone, ti chveʼe, ti ch-uchʼbaje xchiʼuk ti skʼupinuk noʼox li xkuxlejale. La snop ti ta skoj ti «oy xa ep» kʼusitik yuʼune, xuʼ ta skʼupin «ep jabil» noxtok li kʼusitik taje. Pe kʼux ta alel ti mu jechuk kʼot ta pasele. Jech kʼuchaʼal laj xa onoʼox yal Jesuse, «li xcuxlejal jun cristianoe maʼuc te tsta o me batsʼi ep cʼusi oy yuʼune» (Lucas 12:15). Li ta akʼobal taje, laj xi kʼop skotol li kʼusitik laj yakʼ svokol ta stsobele, yuʼun xi albat yuʼun Diose: «“¡Bol vinic! Ta acʼubaltic noʼox tana chtal jloqʼuesbot li achʼulele. Li cʼusitic oy avuʼune ¿bochʼo chavacʼbe comel?”», x-utat (Lucas 12:20).
9. ¿Kʼu yuʼun «bol» chichʼ biiltasel li vinik ta lokʼolkʼope?
9 Tana un li jkʼot xa li ta kʼusi mas tsots skʼoplal ta lokʼolkʼop laj yal Jesuse. Bol vinik albat skʼoplal yuʼun Dios li vinike. Li Diccionario exegético del Nuevo Testamento chal ti jpʼel kʼop ta griego ti jelubtasbil kʼuchaʼal «bol» li ta loʼil liʼe jaʼ onoʼox la smelolal «bolibel ti xchʼakoj sba ta stojolal li kʼusi oy srasonale». Li ta lokʼolkʼope chakʼ ta ilel xtok ti Diose tstunes li jpʼel kʼop taje sventa chakʼ ta ilel ti «muʼyuk stu li kʼusi tsnop jkʼulej vinik ta sventa tsʼakale». Li jpʼel kʼop taje maʼuk skʼoplal jun krixchano ti muʼyuk spʼijile, moʼoj, yuʼun jaʼ skʼoplal li buchʼu «chchʼak sba ta stojolal Diose». Li kʼusi chichʼ alel ta stojolal li jkʼulej vinik ta lokʼolkʼope tsvules ta joltik li kʼusi laj yalbe ta tsʼakal yajtsʼaklomtak Jesús ta baʼyel siglo ti te oyik ta tsobobbail yuʼun Laodiceae (Asia Menor): «Jech chavalic: Vuʼune lec jcʼulejun, jtaoj xa scotol, muʼyuc cʼusi yan scʼan cuʼun, xachiic. Mu xavil abaic ti solel meʼonoxuc, ti abul abaic, ti xataqʼuic ocʼtael, ti maʼsatoxuc, xchiʼuc ti batsʼi cuxul tʼanal chaquiloxuque», xi (Apocalipsis 3:17).
10. ¿Kʼu yuʼun mu xuʼ xkaltik ti chkuxi «ep jabil» jun krixchano ta skoj noʼox ti «oy xa ep» kʼusitik yuʼune?
10 Tsots me skʼoplal ti jtsaktik lek ta mukʼ li chanubtasel taje. ¿Mi xuʼ van xkʼot ta jtojolaltik jech kʼuchaʼal li vinik ta lokʼolkʼope? ¿Mi xuʼ van x-och jnoptik ti skʼan tsots xi j-abtej sventa «oy xa ep» kʼusitik kuʼuntike, pe ti mu xkakʼbetik yipal li kʼusi skʼan pasel sventa «ep jabil» chi jkuxie? (Juan 3:16; 17:3.) Jech kʼuchaʼal chal li Vivliae, «li cʼulejalile muʼyuc cʼusi chtun o ti cʼalal yorail chichʼ chapanel scotol cristianoe», xchiʼuk «li bochʼo jaʼ spatoj yoʼnton yuʼun scʼulejale chchʼay batel» (Proverbios 11:4, 28). Jech oxal chaʼa, li Jesuse xi pʼijubtasvan ta slajeb xa li lokʼolkʼop laj yale: «Jaʼ hech scʼopilal ti muchʼu jaʼ noʼox tstsob scʼulejal tscʼupin stuc. Muʼyuc scʼulejal ti stojol ti Diose», xi (Lucas 12:21, [ATH]).
11. ¿Kʼu yuʼun muʼyuk srasonal ti ta jpat koʼontontik xchiʼuk ta jsaʼ jchabieltik ta stojolal li kʼusitik oy kuʼuntike?
11 «Jaʼ hech scʼopilal», kʼalal xi laj yal Jesuse, laj yakʼ ta ilel ti xuʼ jech chkʼot ta stojolal kʼuchaʼal jkʼulej vinik li buchʼutik jaʼ batem-o yoʼontonik —jaʼ xkaltik, spatoj-o yoʼontonik xchiʼuk smalaoj xchabielik— ta jyalel li ta kʼusitik oy yuʼunike. Li kʼusi vokole maʼuk tajmek ti ta jsaʼ jkʼulejaltike, yuʼun jaʼ ti muʼyuk jkʼulejaltik ta stojolal Diose. Jaʼ jechtik ipʼijubtasvan ek li yajtsʼaklom Cristo Santiago kʼalal xi laj yale: «Liʼ ta orae aʼyo me avaʼyic voʼoxuc ti jech chavalique: “Tana, o me ocʼome, batic ta junuc lum. Te jalijcutic junuc jabil, te manulajcutic; te bolomajcutic, jech ta jtatic ep taqʼuin”, xachiic. Pero mu xanaʼic me cuxuloxuc ta yocʼomal», xi. ¿Kʼusi tojobtasel akʼbatik? «Li cʼusi tscʼan chavalique jaʼ jech chac liʼi: “Me jech to tscʼan Cajvaltic [Jeova] cuxulutique, xuʼ ta jpastic jech”, chianic noʼox», xi (Santiago 4:13-15). Manchuk mi toj jkʼulej li jun krixchanoe, muʼyuk me kʼusi tsta mi chʼabal skʼulejal ta stojolal Diose. Pe ¿kʼusi smelolal li kʼulejalil ta stojolal Diose?
Kʼulejal ta stojolal Dios
12. ¿Kʼusi tskoltautik sventa jkʼulejukutik ta stojolal Dios?
12 Li ta pʼijubtasel laj yal Jesús ta slajebal xa lokʼolkʼope, oy kʼusi chaʼtos laj yal ti jelelike: jaʼ li kʼulejal ta stojolal Dios xchiʼuk li stsobel kʼusitik kuʼuntike, jaʼ xkaltik, li saʼel kʼulejal ta takʼine. Li kʼusi laj yale jaʼ ti mu jaʼuk xbat koʼontontik yuʼun li saʼel kʼulejale o li skʼupinel kʼusitik oy kuʼuntike. Moʼoj, yuʼun ti kʼusie, skʼan ta jtunestik li kʼusitik oy kuʼuntik sventa ta jtsatsubtastik xchiʼuk ta jlekubtastik ti kʼuyelan xkil jbatik xchiʼuk Jeovae. Taje jaʼ tskoltautik ta melel sventa jkʼulejukutik ta stojolal Dios. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun jaʼ jech ta jambetik tiʼna yaʼeluk sventa chakʼbutik epal bendision. Xi chal li Vivliae: «Li bendición yuʼun Mucʼul Diose jaʼ jcʼulejaltic chcʼot; mu jta jvocoltic yuʼun», xi (Proverbios 10:22).
13. ¿Kʼusi smelolal ti jaʼ «jcʼulejaltic» li bendision chakʼ Jeovae?
13 Kʼalal chakʼbe bendision li yajtuneltak Jeovae, jaʼ onoʼox chakʼbe li kʼusi mas leke (Santiago 1:17). Jech kʼuchaʼal liʼe, li balumil ti laj yakʼbe j-israeletik li Jeovae jaʼ jun «banamil ti bu ta xlocʼ ep yaʼlel xchuʼ vacax xchiʼuc pom[e]». Akʼo mi jaʼ jech laj yichʼ albel skʼoplal ek li Egiptoe, oy kʼusi jtos toj tsots skʼoplal ti jelel-o li slumal j-israeletike. «Jaʼ jun banamil ti lec chabibil yuʼun Mucʼul Diose», xi laj yalbe jteklum li Moisese. Ta yan-o kʼope, li srasonal ti la sta slekilal li j-israeletike jaʼ ti chabibilik yuʼun Jeovae. Jaʼ jech ikʼot ta pasel: kʼalal tukʼ yoʼontonik ta stojolal Jeovae, mu albajuk bendision akʼbatik xchiʼuk jaʼ mas lek li xkuxlejalike, jaʼ mu sta jech li yantik lum ti oy ta sjoylebalike. Jamal ta kʼelel chaʼa, ti «jaʼ jcʼulejaltic» li bendision chakʼ Jeovae (Números 16:13; Deuteronomio 4:5-8; 11:8-15).
14. ¿Kʼusi oy yuʼunik li buchʼutik jkʼulejik ta stojolal Diose?
14 Li jpʼel kʼop «scʼulejal ti stojol ti Diose», ti xie, xuʼ xichʼ jelubtasel xtok kʼuchaʼal «jkʼulej ta sat Dios» (Biblia de América). Stalel onoʼox ti chat-o yoʼontonik kʼuyelan ch-ilat yuʼun yantik li jkʼulejetike, tskʼan tsots skʼoplal ch-ilatik yuʼun li krixchanoetike, taje chvinaj ta xkuxlejalik. Sventa labal ch-ilatike, tstunesik «li toybail ta sventa cʼulejalile», ti jaʼ jech chalbe skʼoplal li Vivliae (1 Juan 2:16). Yan li buchʼutik jkʼulejik ta stojolal Diose, lek ch-ilatik xchiʼuk oy yutsil yoʼonton ta stojolalik ti mu staik-oe xchiʼuk lek tajmek chil sbaik xchiʼuk li Diose. Jech ta melel, ti jech lek staojik matanale mas oy slekilal chaʼi sbaik xchiʼuk jun yoʼontonik ti muʼyuk te tstaik li ta kʼulejal ta takʼine (Isaías 40:11). Li kʼusi xa noʼox skʼan jnaʼtik avie jaʼ ti kʼusi skʼan jpastik sventa jkʼulejukutik ta sat Diose.
Jkʼulejik ta sat Dios
15. ¿Kʼusi skʼan jpastik sventa jkʼulejukutik ta sat Dios?
15 Li vinik ta lokʼolkʼop laj yal Jesuse la snop lek ti kʼusi tspase xchiʼuk tsots abtej sventa noʼox tsta skʼulejal stuk, jaʼ yuʼun «bol vinic» laj yichʼ biiltasel. Jech oxal chaʼa, sventa jkʼulejukutik ta sat Diose, skʼan chkakʼbetik yipal li abtelaletik ti staʼo xkakʼ jvokoltik spasele xchiʼuk ti oy sbalil ta melel ta sat Diose. June jaʼ li kʼusi xi takvan ta spasel li Jesuse: «Batanic me; bat pasic ta jchʼunolajel cuʼun li cristianoetic ta jujun banamile», xi (Mateo 28:19). Mi ta jtunes jkʼakʼaltik, kipaltik xchiʼuk jpʼijiltik ta xcholbel skʼoplal li Ajvalilal yuʼun Diose xchiʼuk ta spasel ta yajtsʼaklomtak Cristo li krixchanoetike —ti mu jtunestik sventa ta jta jkʼulejaltik ta takʼine—, yakal me ta jtsob kʼusitik lek kuʼuntik, jtos ti kʼusi chakʼbutik epal lekilal ta mantale. Li kʼusitik kʼotemik ta pasel ti chkaltik batel tanae jaʼ chakʼ ta ilel taje (Proverbios 19:17).
16, 17. Alo kʼusi kʼotem ta pasel ta stojolal junuk krixchano ti chakʼ ta ilel kʼusi kuxlejalil ti tspasutik ta jkʼulej ta sat Diose.
16 Jkʼelbetik skʼoplal jun yajtsʼaklom Cristo ti nakal ta slumal Asiae. Chanem lek ta sventa komputadora, jech oxal lek toyol tspas kanal ti bu ch-abteje. Pe jutuk mu teuk chbat-o yuʼun sjunul kʼakʼal li ta yabtele, vaʼun abol sba chaʼi li ta smantal Diose. Jech oxal chaʼa, laj yikta li yabtele, muʼyuk la skʼan tsots yabtel, vaʼun lik spas nieve xchiʼuk lik xchon ta kaye. ¿Kʼu yuʼun jech la spas? Yuʼun tskʼan oyuk mas skʼakʼal sventa tskʼel li kʼusitik chtun yuʼun ta smantal Diose xchiʼuk li kʼusi sbainoj ta mantale. Manchuk mi naʼleat yuʼun li xchiʼiltak ta abtel ta sventa li kʼusi la spase, jkʼeltikik kʼusi kʼot ta stojolal. «Li kʼusi melele jaʼ ti jpasoj kanal mas takʼine. Mas xa xi muyubaj li avie yuʼun muʼyuk xa chkat koʼonton kʼuchaʼal ta baʼyele. Li kʼusi mas tsots skʼoplale jaʼ ti nopol chkaʼi jba ta stojolal Jeovae», xi. Ti jech la sjel yabtele jaʼ koltaat-o sventa lik spas li abtelal ta chol mantal ta tsʼakal orae, vaʼun li avie te chtun ta Betel ta slumal. Jpʼel skʼoplal, «jaʼ jcʼulejaltic» li bendision chakʼ Jeovae.
17 Jkʼelbetik skʼoplal jun ants ek ti chʼi ta jun utsʼ-alalil ti toj tsots skʼoplal chilik li xchanel lek vune. La xchan vun ta universidad ta Francia, ta México xchiʼuk ta Suiza, xchiʼuk xuʼ toʼox tsta kʼusitik lek ta sventa li kʼusitik la xchane. «Lek toʼox tajmek jkuxlejal, lek ojtikinbilun xchiʼuk ep tajmek kʼusitik xuʼ toʼox ta jta, pe muʼyuk smelolal laj kaʼi li jkuxlejale, mu junuk koʼonton laj kaʼi», xi. Vaʼun lik xchan li Vivliae. «Kʼalal yakal xi chʼi batel ta mantale, chʼi batel ta koʼonton ti ta jkʼan ta jlekubtasbe yoʼonton Jeovae xchiʼuk ti jsutesbe jutukuk li kʼusi ep yakʼojbune. Jaʼ to te lek jamal laj kil ti kʼusi skʼan jpas ta jkuxlejale: jaʼ ti chi tun ta stojolal Dios ta tsʼakal orae», xi. Laj yikta li yabtele, mu jaluk echʼ, vaʼun laj yichʼ voʼ. Li avie oy xa ta jtob jabil xmuyubaj chtun ta chol mantal ta tsʼakal ora. «Oy buchʼutik chalik ti jech noʼox la laj kixtalan li jpʼijile, pe snaʼojik xtok ti xi muyubaje xchiʼuk labal chilik li beiltaseletik ta jtʼun batel ta jkuxlejale. Skotol kʼakʼal ta jkʼanbe Jeova ti akʼo skoltaun sventa bikʼit chkakʼ jba yoʼ jech lek chi yilune», xi.
18. ¿Kʼuxi xuʼ jkʼulejutik chi jyilutik Dios jech kʼuchaʼal Pabloe?
18 Li Saulo ti kʼot ta jtakbol Pabloe slikesoj xaʼox jun abtelal ti ep kʼusitik xuʼ ch-akʼbate. Pe kʼalal yajtsʼaklom Cristo xaʼoxe, xi la stsʼibae: «Jaʼ jech muʼyuc xa stu chquil o scotol cʼusitic yan ta sventa ti laj xa quil ti jaʼ toj echʼem slequil cʼalal laj cotquin li Cristo Jesuse, jaʼ li Cajvale», xi (Filipenses 3:7, 8). Ta sat Pabloe, li kʼulejal ta mantal la sta ta stojolal Cristoe jaʼ toj ep sbalil mi chichʼ koʼoltasel xchiʼuk skotol li kʼusi ch-akʼbat yuʼun balumile. Mi jechutik kʼuchaʼal Pablo, ti mu xkakʼtik akʼo snitutik li pichʼ-oʼontonale xchiʼuk ti chkakʼ kiptik ta yakʼel ta jkuxlejaltik li smantaltak Diose, xuʼ me jkʼulejutik chi yilutik ek li Diose. Xi chal ta melel li Vivliae: «Me chquichʼtic lec ta mucʼ li Mucʼul Diose, me biqʼuit chcacʼ jbatic ta stojole, oy cʼusi lec ta jtatic; ta jta jcʼulejaltic, ichʼel ta mucʼ, xchiʼuc jcuxlejaltic liʼ ta banamil», xi (Proverbios 22:4).
¿Mi xa naʼ yalbel smelolal?
• ¿Kʼusi vokol la snup li vinik ta lokʼolkʼop laj yal Jesuse?
• ¿Kʼu yuʼun «bol» chichʼ biiltasel li vinik ta lokʼolkʼope?
• ¿Kʼusi smelolal ti jkʼulejutik ta stojolal Diose?
• ¿Kʼuxi xuʼ jta jkʼulejaltik ta stojolal Dios?
[Lokʼol ta pajina 28]
«Li bendición yuʼun Mucʼul Diose jaʼ jcʼulejaltic chcʼot; mu jta jvocoltic yuʼun»
[Lokʼol ta pajina 30]
¿Kʼu yelan xuʼ chkʼot ta batsʼi prevaetik ta jtojolaltik kʼalal oy kʼusi lek xuʼ chi j-akʼbate?
[Lokʼol ta pajina 31]
¿Kʼu yuʼun «bol» chichʼ biiltasel li vinik ta lokʼolkʼope?