Li Jeovae mu sten komel li buchʼu jun yoʼonton ta stojole
«[Li Jeovae] mu sten sjip comel ti buchʼu jun yoʼntonic ta stojole.» (SAL. 37:28, Ch.)
1, 2. 1) ¿Kʼusi kʼot ta pasel ta slajunebal siglo kʼalal maʼuk toʼox jkʼakʼaliltik ti laj yakʼbe ta preva stukʼil yoʼonton li yajtuneltak Diose? 2) ¿Ta kʼusi oxtos vokolil la xchabi Jeova li tukʼil yajtuneltake?
JAʼO ta slajunebal siglo kʼalal maʼuk toʼox jkʼakʼaliltike. Li yajtuneltak Diose oy kʼusi skʼan snopik ti tsots tajmek skʼoplale. Li ta slumal Israele muʼyuk xlik kʼop ta skoj ti la xchʼak sba jutuk li lajunvokʼ nitilulal ta nortee. Pe li ajvalil Jeroboam ti jaʼ to vaʼanbil ta nortee, tstsatsubtas yaʼi li sjuʼele, jech oxal la svaʼan jun relijion xchiʼuk laj yal ti akʼo tukʼ-o yoʼonton xakʼ sbaik ta stojolal li buchʼutik tsventainane. ¿Kʼusi van chkʼot ta nopel yuʼunik li yajtuneltak Diose? ¿Mi tukʼ-o van yoʼonton chakʼ sbaik ta stojolal li sDiosike? Ta smilal noʼox ti jech tspasike, vaʼun chchabiatik yuʼun li Diose xchiʼuk chkoltaatik (1 Rey. 12:1-33; 2 Cró. 11:13, 14).
2 Li avi eke yakal chil preva li xchʼunel yoʼonton yajtuneltak Diose. Xi tspʼijubtasvan li Vivliae: «Bijanic me, viqʼuiluc me asatic yuʼun li avajcontraique, jaʼ li pucuje, yuʼun xjoyet noʼox jech chac cʼu chaʼal león ti xʼavet noʼox ta saʼel li bochʼo tscʼan tstiʼe», xi. ¿Mi tstsal van kuʼuntik ti «jʼechʼel oyuc o xchʼunojel [koʼontontike]»? (1 Ped. 5:8, 9.) Sventa jtakʼtik taje, jkʼeltik kʼusi kʼot ta pasel kʼalal och ta ajvalilal li Jeroboame, ti kʼot ta pasel ta sjabilal 997 kʼalal maʼuk toʼox jkʼakʼaliltike, xchiʼuk jkʼeltik kʼusi xuʼ jchantik te. Ti toj tsots kʼu sjalil taje, laj yilik ilbajinel li tukʼil yajtuneltak Jeovae, laj yil svokolik ta stojolal li jvalopatinej mantaletike xchiʼuk laj yichʼ yabtelik ti tsots tajmek ta pasele. Pe mi jaʼuk bu x-iktaatik yuʼun Jeova ta skoj taje, xchiʼuk mi jaʼuk me bu ch-iktavan li ta jkʼakʼaliltik eke (Sal. 37:28).
Kʼalal chichʼik ilbajinele
3. ¿Kʼu yuʼun muʼyuk xakʼ vokolil li ajvalilal la spas Davide?
3 Jkʼeltik baʼyel kʼusi kʼot ta pasel ta sventa ti laj yichʼ-o vaʼanel ta ajvalil li Jeroboame. Xi chal kaʼitik li Proverbios 29:2: «Cʼalal jaʼ chlic spas mantal li bochʼotic chopolique, ta xlic svocol li jteclume», xi. Kʼalal jaʼo ch-ajvalilaj li Davide muʼyuk kʼusi tsjikʼ-o yoʼonton li jteklume, yuʼun akʼo mi jpas mulil li ajvalil yuʼunike, tukʼ yoʼonton chtun ta stojolal Dios xchiʼuk spatoj-o yoʼonton. Li ajvalilal la spas Davide muʼyuk xakʼ vokolil. Xi la spas trato Jeova xchiʼuk Davide: «Li amomnichʼnabtaque xchiʼuc ti bu cʼalal aventainoje jʼechʼel jech chcom o. Xchiʼuc li avabtel ta ajvalilale te chcom o ta atojolic», xi (2 Sam. 7:16).
4. ¿Kʼusi albat yuʼun Jeova li Salomón sventa jech x-akʼbat-o bendision li ta ajvalilal yuʼune?
4 Kʼalal nel li ajvalilal yuʼun Davide jaʼ och li xnichʼon ti Salomón sbie, li ajvalilal la spase ep kʼusitik laj yakʼ xchiʼuk oy noʼox lekilal li ta slikebale xchiʼuk jaʼ svinajeb li Ajvalilal ta Jmil Jabil yuʼun Jesucristoe (Sal. 72:1, 17). Mi junuk li ta xlajchebal nitilulal stakʼ stoy sbae. Akʼo mi jech, li Jeovae oy kʼusi laj yalbe Salomón sventa jech xakʼbe-o bendision li ajvalile xchiʼuk li buchʼutik tsventainane: «Me jaʼ chachʼun li chanubtaseletic cuʼun xchiʼuc li cʼusitic yan caloje, me jaʼ chapasilan o batel li mantaletic cuʼune, ta xcacʼ cʼotuc ta pasel cʼusi laj calbe ta aventa li Davide, jaʼ li atote. Jech te oyun o ta stojol li achiʼiltaque; muʼyuc ta jcomtsan o li jun lum Israele, jaʼ li jnichʼnabtaque» (1 Rey. 6:11-13).
5, 6. ¿Kʼusi stojol laj yichʼbe Salomón ti muʼyuk tukʼ yoʼonton laj yakʼ sba ta stojolal Jeovae?
5 Pe mu xa lekuk la spas Salomón kʼalal molibe xchiʼuk lik yichʼan ta mukʼ li jecheʼ diosetike (1 Rey. 11:4-6). Kʼunkʼun lik yikta xchʼunbel li smantaltak Diose xchiʼuk lik pasuk ta simaron. Ta skoj li simaronale, kʼalal chamem xaʼox li Salomone, li jteklume lik skʼanik parte ta stojolal skerem ti jaʼ xkʼexole, ti Roboam sbie, la skʼanbeik ti akʼo xkoltaatik li ta svokolike (1 Rey. 12:4). ¿Kʼu yelan laj yaʼi Jeova ti muʼyuk tukʼ laj yakʼ sba li Salomone?
6 Xi chal li Vivliae: «Li Mucʼul Dios yuʼun Israele iʼilin ta stojol li Salomone yuʼun la svocʼ sba loqʼuel stuc, acʼo me laj yacʼ sba ta ilel ta stojol chib velta», xi. Ta skoj ti kʼusi la spas Salomone, xi albat yuʼun li Jeovae: «Ta sventa ti [...] muc xavichʼ ta mucʼ li cʼusi chapanbil cuʼune xchiʼuc li mantaletic laj calbote, ta jpojbot li avabtele. Jaʼ ta xcacʼbe junuc li bochʼo liʼ chtun avuʼune», xut (1 Rey. 11:9-11).
7. Akʼo mi la spʼaj Salomón li Jeovae, ¿kʼusi la spas sventa tspoj lokʼel ta vokolil li yajtuneltak ti tukʼ yoʼontonike?
7 Vaʼun, li Jeovae la stak echʼel li j-alkʼop Ahías sventa stʼuj jun jpojvaneje. Li jpojvanej taje jaʼ Jeroboam, jun chanem j-abtel li ta ajvalilal yuʼun Salomone. Akʼo mi tukʼ laj yichʼ ta mukʼ Dios li trato spasoj xchiʼuk Davide, laj yakʼ ti akʼo chʼakuk li ajvalilal yuʼun Israele: lajunvokʼ li ta xlajchebal nitilulale ta xichʼik akʼel ta skʼob Jeroboam, li chib chkom une jaʼ chkomik ta skʼob yutsʼ yalal David, ti jaʼ xa sbainoj li ajvalil Roboam avie (1 Rey. 11:29-37; 12:16, 17, 21). Xi laj yalbe Jeroboam li Jeovae: «Me chachʼun scotol li cʼusitic chacalbote xchiʼuc me lec cʼusitic chapas ta jtojole, me jaʼ chachʼun li mantaletic xchiʼuc li chanubtaseletic cuʼun jech chac cʼu chaʼal la spas li cajtunel Davide, chajchiʼinot o. Xchiʼuc jʼechʼel te chcacʼ comuc o ta atojolic xchiʼuc amomnichʼnabtac li abtel jech chac cʼu chaʼal laj calbe li Davide. Voʼot chcacʼbot aventain li lum Israele», xut (1 Rey. 6:11-13). Koltaat yuʼun Dios li jteklume xchiʼuk akʼbatik li kʼusi chchʼayesbat-o svokolike.
8. ¿Kʼusi vokolil tsnuptan li steklumal Dios avie?
8 Li ilbajinel xchiʼuk li chʼabal tukʼilale oy tajmek ek li avie. Li Eclesiastés 8:9 xi chale: «Oy bu ta xpechʼ ta teqʼuel xchiʼil li cristianoe», xi. Li ajvaliletik ti muʼyuk lek kʼusitik tspasike xchiʼuk li mukʼta pʼolmajebaletik ti ch-ilbajinvane yakʼoj tal povreal. Mu labaluk ti bankilal politikoetik, bankilaletik ta empresa xchiʼuk ta relijione tskap sbaik ta mulivajele o ti muʼyuk bu tukʼ yoʼontonike. Li tukʼil yajtunelutik Diose chopol tajmek chkaʼitik «ti chopol xcuxlejalic ti chopol jnaclejetic ta banomile», jaʼ jech kʼuchaʼal laj yil li tukʼil Lote (2 Ped. 2:7). Akʼo mi chkakʼtik persa ti jechuk xi jkuxi kʼuchaʼal chal smantal Diose xchiʼuk ti muʼyuk kʼusi chopol ta jpasbetik li yantike, nopolik noʼox ti chkil jvokoltik yuʼun li jtoyba ajvaliletike (2 Tim. 3:1-5, 12).
9. 1) ¿Kʼusi xa snopoj tspas Jeova sventa tspoj li steklumale? 2) ¿Kʼu yuʼun jnaʼojtik ta melel ti tukʼ-o yoʼonton chakʼ sba ta stojolal Dios li Jesuse?
9 Akʼo mi jech, xuʼ jpat-o koʼontontik li kʼusi melel liʼe: mi jaʼuk bu chikta Jeova li buchʼutik tukʼ yoʼontonike. Jnoptik noʼox avaʼi li kʼusi xa snopoj tspas sventa chkʼexta li ajvaliletik ti muʼyuk kʼusi lek tspasik liʼ ta balumile: li Ajvalilal yuʼun sMesías Diose chotol xa xchiʼuk ti oy xa van ta sienuk jabil ti yakal ch-ajvalilaj ta vinajel li Jesucristoe. Li Jesuse poʼot xa me spoj li buchʼutik chiʼtabeik sbi Diose (kʼelo Apocalipsis 11:15-18). Li stuke laj xa yakʼ ta ilel ti tukʼ yoʼonton ta stojolal Jeova kʼalal to lajelale. Mu xkoʼolaj kʼuchaʼal Salomón, yuʼun li stuke mi jaʼuk onoʼox bu chakʼbe svokol li buchʼutik tsventaine (Heb. 7:26; 1 Ped. 2:6).
10. 1) ¿Kʼuxi chkakʼtik ta ilel ti kichʼojtik ta mukʼ li Ajvalilal yuʼun Diose? 2) Kʼusiuk li vokolil ta jnuptantike, ¿kʼusi jpatoj-o koʼontontik ta melel?
10 Li Ajvalilal yuʼun Diose jaʼ me tslajes skotol ta melel li vokoliletike. Li voʼotike skʼan me tukʼ koʼonton xkakʼ jbatik ta stojolal li ajvalil taje, jaʼ jech skʼan xkakʼ jbatik ta stojolal ek li buchʼu vaʼanvane, li Jeova Diose. Ti jpatoj-o tajmek koʼontontik li Ajvalilal taje, jpʼajojtik li xchoplejal balumil liʼe xchiʼuk oy ta koʼontontik spasel li kʼusi leke (Tito 2:12-14). Jaʼ jech, chkakʼbetik yipal sventa mu xikʼubtasutik li balumile (2 Ped. 3:14). Kʼusiuk ti vokolil ta jnuptantik avie, jnaʼojtik me ta melel ti chchabiutik ta mantal li Jeovae (kʼelo Salmo 97:10). Jech noxtok, li Salmo 116:15 xi chalbutik ta melele: «Li Mucʼul Diose tsots scʼoplal chaʼay cʼalal chchamic li bochʼotic xchʼunojique», xi. Jech ta melel, li Jeovae toj mukʼ sbalil chil li yajtuneltake jaʼ yuʼun mu xakʼ xlajesat skotolik.
Kʼalal tsokesvanik li jvalopatinej mantaletike
11. ¿Kʼusi la spas Jeroboam ti jaʼ vinaj-o ti muʼyuk tukʼ yoʼonton ta stojolal Diose?
11 Li ajvalil Jeroboame laj van yakʼbe xkuxetel yoʼonton jutukuk jechuk li steklumal Jeovae. Pe bu cha ta, kʼajomal noʼox laj yakʼ ta preva li stukʼil yoʼonton steklumal Diose. Mu xmuyubajuk noʼox ti laj yichʼ vaʼanel ta ajvalil li Jeroboame, moʼoj, yuʼun la sabe smelolal kʼuxi xuʼ stsatsubtas li yabtele. «Me te chcʼot yaqʼuilanic o milbil matanal ta xchʼulna Mucʼul Dios ta Jerusalén li jteclumale —xi rasonaj li stuke—. Xuʼ te chlic yacʼ sbaic o ta stojol yan velta li Roboame. Li vuʼune xuʼ chlic smilicun; jaʼ te chbatic o ta stojol Roboam, ajvalil yuʼun Judae». Jaʼ yuʼun li Jeroboame la slikes jun achʼ relijion, jaʼ ti chichʼ ichʼel ta mukʼ chʼiom vakaxetik ti pasbil ta kʼanal takʼine. «Jun laj yacʼ ta Betel, jun ta Dan. Jaʼ jech la sta smulic o ta stojol Dios li israeletique yuʼun scotolic te ibatic ta Betel xchiʼuc ta Dan, bat yichʼic ta mucʼ. La spasbe snailtac noxtoc bu xuʼ chichʼic ta mucʼ li sdiosique, xchiʼuc la stʼuj paleetic yuʼunic ti muc jaʼuc levietique.» Li achʼajvalile la slikes «qʼuin yuʼun israeletic» xchiʼuk lik «xchiqʼuic pom te ta [skajleb]» matanal (1 Rey. 12:26-33).
12. ¿Kʼusi la spasik li yajtuneltak Dios ti tukʼ yoʼontonik li ta ajvalilal ta norte kʼalal la slikesbe yichʼel ta mukʼ chʼiom vakaxetik li Jeroboame?
12 ¿Kʼusi van tspasik li yajtuneltak Dios ta ajvalilal ta norte une? Li jlevietik ti te nakalike oy kʼusi la spasik ta anil, jech kʼuchaʼal la spas li stukʼil moltotik xchiʼuk syayaik ta voʼnee (Éxo. 32:26-28; Núm. 35:6-8; Deu. 33:8, 9). Laj yikta li yosilik akʼbil ta sparteike, bat xchiʼuk yutsʼ yalalik ta sur, ta Judá, jaʼ ti bu muʼyuk kʼop xuʼ xichʼik ta mukʼ li Jeovae (2 Cró. 11:13, 14). Xchiʼuk yan j-israeletik ti te nakalik kʼuk sjaliluk ta Judae la snopik ti jaʼ lek ti muʼyuk xa tsutik echʼel li ta slumalik ti bu ivokʼike, ti jaʼ li ta nortee (2 Cró. 10:17). Li Jeovae laj yakʼ ti jamal xkom li tiʼnae, jaʼ ti mi oy xiktaik ta yichʼel ta mukʼ chʼiom vakaxetik li ta ajvalilal ta norte li jchʼieletik chtale xchiʼuk ti sutik ta Judá sventa chichʼik ta mukʼ li Jeovae (2 Cró. 15:9-15).
13. ¿Kʼuxi chakʼik ta preva avi steklumal Dios li jvalopatinej mantaletike?
13 Jaʼ jech li ta jkʼakʼaliltik eke, li jvalopatinej mantaletike xchiʼuk li kʼusi chakʼ kʼotuk ta pasele chil-o svokol li steklumal Diose. Junantik jbabeetik ta politikae slikesojik jun relijion li ta slumalike xchiʼuk sujojik li jnaklometik ti akʼo xchʼamike. Li paleetik yuʼun yajtsʼaklomtak Cristo ta alele xchiʼuk li yan krixchanoetik ti mu xkʼexavik ta jyalele chalik ta melel ti jaʼik la li «batsʼi pale» chalbe skʼoplal Vivliae. Pe kʼelavil un, li «batsʼi pale» taje jaʼik noʼox li melel yajtsʼaklomtak Cristo ti tʼujbilik ta chʼul espiritue (1 Ped. 2:9; Apo. 14:1-5).
14. ¿Kʼusi skʼan jpastik ta sventa li kʼusitik tsnopik li jvalopatinej mantaletike?
14 Jaʼ jech kʼuchaʼal la spas li jlevietik ta slajunebal siglo kʼalal maʼuk toʼox jkʼakʼaliltike, li yajtuneltak Dios avie muʼyuk bu chakʼ sbaik ta loʼlael yuʼun li kʼusitik tsnopik jvalopatinej mantaletike. Li buchʼutik tʼujbil xchiʼuk li xchiʼiltakik yajtsʼaklomtak Cristoe ta spʼajik ta anil taje (kʼelo Romanos 16:17). Akʼo mi ta slekil koʼontontik ta jchʼunbetik smantal li ajvaliletik ta yantik kʼusitike, muʼyuk bu ta jtikʼ jbatik li ta skʼopik ta balumile xchiʼuk jaʼ noʼox tukʼ koʼonton kakʼoj jbatik ta stojolal li Ajvalilal yuʼun Diose (Juan 18:36; Rom. 13:1-8). Muʼyuk chkaʼibetik kʼusi chalik li buchʼutik chalik ti chtunik ta stojolal Diose, pe ti muʼyuk chichʼik ta mukʼ ti kʼuyelan kuxulike (Tito 1:16).
15. ¿Kʼu yuʼun staʼo ti tukʼ koʼonton xkakʼ jbatik ta stojolal li «jʼabtel ti jun [«tukʼ», NM] yoʼnton [...], ti lec bije»?
15 Jtos ti kʼusi skʼan jtsaktik ta ventae jaʼ ti yakʼoj Jeova ti akʼo xchʼak sbaik lokʼel ta chopol balumil li krixchanoetik ti lek yoʼontonike xchiʼuk ti x-ochik li ta lekilal ta mantal yakʼoje (2 Cor. 12:1-4). Skʼan me jtojtik ta vokol taje, xchiʼuk ti nopoluk oyutik ta stojolal li «jʼabtel ti jun [«tukʼ», NM] yoʼnton [...], ti lec bije, ti jaʼ ta xʼacʼbat yabtel yuʼun [yajval] ta smacʼlin xchiʼiltac ta abtel ti cʼalal yorail ta xveʼique». Li Cristoe jaʼ svaʼanoj li j-abtel taje sventa tskʼel «scotol cʼusitic oy yuʼun» (Mat. 24:45-47). Ta sventa taje, akʼo mi mu xkaʼibetik smelolal kʼalal oy kʼusi tspas li j-abtel ti tukʼ yoʼontone, muʼyuk me jrasontik ti jpʼajtike o ti xi jsut echʼel li ta slumal Satanase. Mi tukʼ koʼontontike jaʼ me chakʼ ti bikʼit xkakʼ jbatike xchiʼuk ti jmalatik xchapbe smelolal li Jeovae.
Kʼalal chichʼ yabtelik ti tsots ta pasele
16. ¿Kʼusi abtelal laj yichʼ jun j-alkʼop ta Judá?
16 Li Jeovae la spʼaj li valopatinej mantal la spas Jeroboame. La stak batel jun j-alkʼop ti likem ta Judá ti bat ta Betele, sventa chakʼbe jun aʼyej li ajvalil kʼalal jaʼo yakal chakʼ matanal ta skajleb matanale. Ta sventa ti jaʼ jun mantal chalbe ti toj tsots smul li ajvalile, mu onoʼox van bu toj kʼunuk laj yaʼi ta spasel yabtel li j-alkʼope (1 Rey. 13:1-3).
17. ¿Kʼuxi la skolta yaj-alkʼop li Jeovae?
17 Li smantal Dios laj yichʼ albel ajvalil Jeroboame ilin-o ta jyalel, jaʼ yuʼun ta anil la xbichkʼobta li buchʼu takbil echʼel yuʼun Diose xchiʼuk xi laj yalbe li sviniktake: «Chuquic», xi. Pe kʼalal mu to buchʼu kʼusi spase, «li scʼob xbechoje te teʼel icom o; mu xa xuʼ tsbaqʼues. Te noʼox ta ora ililij li scajleb xchicʼubil pome. Li tan te oy ta sbae la spuc sba batel». Li ajvalile persa la skʼanbe vokol li j-alkʼop ti akʼo xkʼoponbat Jeova ta stojolale xchiʼuk ti akʼo xkʼanbat ti akʼo xkol li skʼobe. Li j-alkʼope la spas li kʼusi albate xchiʼuk ikol li Jeroboame. Jaʼ jech la skolta yaj-alkʼop li Diose (1 Rey. 13:4-6).
18. ¿Kʼuxi chchabi Jeova li yajtuneltak ti tsots yoʼontonike?
18 Bateltike mu lekuk tstakʼ li krixchanoetike o chkontrainvanik-o ta jyalel kʼalal tukʼ koʼonton ta jpastik li kabteltik ta chol mantale xchiʼuk li ta spasel yajtsʼaklomtak Cristoe (Mat. 24:14; 28:19, 20). Mu me spajesutik xcholel mantal ta sjunul koʼontontik li xiʼelal pʼajele. Jech kʼuchaʼal li j-alkʼop ti la xchiʼin ta loʼil Jeroboame, oy matanal jtaojtik ek, jaʼ ti «ta xcacʼ jbatic ta tunel yuʼun [Jeovae]. Oyuc cutsil jlequiltic ta stojol», mu me xi jxiʼutik (Luc. 1:74, 75, Ch).a Akʼo mi mu onoʼox bu tspojutik ta skʼelobil juʼelal avi li Jeovae, pe jnaʼojtik ti chchabi xchiʼuk tskolta ta xchʼul espiritu xchiʼuk ta yaj-anjeltak li yajRextikotake (kʼelo Juan 14:15-17; Apocalipsis 14:6). Li Diose mi jaʼuk bu chikta li buchʼutik muʼyuk xiʼel chaʼiik ta xcholbel smantale (Fili. 1:14, 28).
Chchabi Jeova li yajtuneltak ti tukʼ yoʼontonike
19, 20. 1) ¿Kʼu yuʼun jnaʼojtik lek ti muʼyuk onoʼox bu chiktautik li Jeovae? 2) ¿Kʼusi ta jtakʼtik li ta yan xchanobile?
19 Jaʼ jun Dios ti tukʼ yoʼonton li Jeovae (Apo. 15:4; 16:5). Jech ta melel, «cʼux ta yoʼnton scotol li yabtele» (Sal. 145:17). Xchiʼuk xi chalbutik ta melel li Vivliae: «Jaʼ ta xchabibe sbe xanebic li bochʼotic tucʼ yoʼntonique», xi (Pro. 2:8). Li yajtuneltak Jeova ti tukʼ yoʼontonike snaʼojik me lek ti chbeiltasatike xchiʼuk ti chkoltaatik ti kʼalal chil svokolike, ti kʼalal tsokesvan yaʼiik li jvalopatinej mantaletike xchiʼuk ti kʼalal oy kʼusi tsots ch-akʼbat spasike.
20 Pe ta jujuntal skʼan xi jakʼbe jbatike: «¿Kʼusi tskoltaun sventa tukʼ-o koʼonton xkakʼ jba ta stojolal Jeova kʼalal chkil preva xchiʼuk sujel ta mulile?». Ta yan kʼop xkaltike: «¿Kʼuxi xuʼ jtsatsubtas ti tukʼ koʼonton chkakʼ-o jba ta stojolal Diose?».
[Tsʼibetik ta yok vun]
a Li ta yan xchanobile ta jkʼeltik mi tukʼ laj yakʼ-o sba ta stojolal Jeova li j-alkʼop taje (ti mu jnabetik sbie) xchiʼuk ta xkaltik echʼel ti kʼusi kʼot ta pasel ta stojolale.
¿Kʼusi cha takʼ?
• ¿Kʼuxi yakʼoj ta ilel Jeova ti muʼyuk chikta kʼalal chilik vokolil li yajtuneltak ti tukʼ yoʼontonike?
• ¿Kʼusi skʼan jpastik ta sventa li kʼusi tsnopik li jvalopatinej mantaletike?
• ¿Kʼuxi chchabi Jeova li yajtuneltak ti tukʼ yoʼontonik kʼalal chcholik mantale?
[Lokʼol ta pajina 3]
Li Jeovae oy kʼusi laj yalbe Salomón sventa jech xakʼbe bendision xchiʼuk li buchʼutik tsventainane
[Lokʼol ta pajina 5]
Dan
AJVALILAL TA NORTE
(Jeroboam)
SIQUEM
Betel
JERUSALÉN
AJVALILAL TA SUR
(Roboam)
[Lokʼol ta pajina 5]
Li Jeova muʼyuk bu xikta li yajtuneltak ti tukʼ yoʼontonik kʼalal la slikesbe yichʼel ta mukʼ chʼiom vakaxetik li Jeroboame
[Lokʼol ta pajina 6]