Tukʼuk xchiʼuk junuk koʼonton xkakʼ jbatik
«Jaʼ noʼox ta jcʼan ta jtam batel [li be avuʼune]. Acʼbun ta coʼnton ti voʼot noʼox xuʼ chaquichʼot o ta muqʼue.» (SAL. 86:11.)
1, 2. 1) Jech kʼuchaʼal chal Salmo 86:2, 11, ¿kʼusi tskoltautik sventa tukʼ-o koʼonton xkakʼ jbatik ta stojolal Jeova kʼalal oy prevaetik xchiʼuk li kʼusitik tsnit koʼontontike? 2) ¿Bakʼin ti skʼan xlik kakʼbetik yipal sventa tukʼuk li koʼontontike?
¿KʼU YUʼUN oy jlom ermanoetik ti chnitbat yoʼontonik yuʼun kʼulejal kʼalal ep xaʼox jabil yakʼojik ta ilel ti tukʼ kuchem tal yuʼunik ilbajineletik xchiʼuk tikʼel ta chukele? Taje jaʼ ta skoj ti kʼu kelantike. Li Salmo 86 chal kaʼitik ti xkoʼolaj xchiʼuk jun oʼontonal li tukʼil oʼontonale, jaʼ xkaltik, ti tsʼakal leke xchiʼuk ti muʼyuk chʼakale. Li David ti jaʼ li jtsʼibajom yuʼun li salmo taje, xi la spas orasione: «Chabiun me, yuʼun jun coʼnton ta atojol. Dios cuʼun, coltaun me, vuʼun li avajtunelune, yuʼun voʼot noʼox jpatoj coʼnton o ta atojol», xi. Xi to laj yal xtoke: «Mucʼul Dios, acʼbun lec quil li be avuʼune, yuʼun jaʼ noʼox ta jcʼan ta jtam batel. Acʼbun ta coʼnton ti voʼot noʼox xuʼ chaquichʼot o ta muqʼue», xi (Sal. 86:2, 11).
2 Mi mu ta sjunuluk koʼonton jpatoj koʼontontik ta stojolal Jeovae, oy me kʼusitik ta skʼunibtas li stukʼil koʼontontik ta stojolale. Li kʼusitik tskʼan koʼonton jtuktike xkoʼolaj me kʼuchaʼal petsʼetik ta jbetik ti mukajtike. Manchuk mi tukʼ laj kakʼ jbatik ta stojolal jDiostik kʼalal laj kiltik tsots vokolile, xuʼ to me xi jpʼaj ta spetsʼtak li Satanase. Jaʼ yuʼun toj tsots me skʼoplal ti tukʼuk koʼontontik ta stojolal Jeova avie, kʼalal mu to ta jnuptantik prevaetike xchiʼuk li kʼusitik tsnit koʼontontike. Xi chal li Vivliae: «Li cʼusi tsots scʼoplal ta scotole jaʼ tscʼan chanop lec li cʼusi chaticʼ ta avoʼntone, yuʼun jaʼ te chlic tal li acuxlejale», xi (Pro. 4:23). Ta sventa taje ep me kʼusitik xuʼ ta jchantik mi ta jkʼelbetik skʼoplal li j-alkʼop ta Judá ti take echʼel yuʼun Jeova sventa chbat skʼopon li ajvalil Jeroboam ta Israele.
«Ta xcacʼbot amoton»
3. ¿Kʼu yelan laj yaʼi Jeroboam li mantal sventa chapanel ti laj yal yaj-alkʼop Diose?
3 Jnoptik ti kʼusi yakal chkʼot ta pasele. Li yaj-alkʼop Diose naka to oy kʼusi toj tsots laj yalbe li ajvalil Jeroboame, yuʼun li ajvalil taje la slikes yichʼel ta mukʼ chʼiom vakaxetik li ta lajunvokʼ nitilulal ta steklumal Israele. Ilin ta jyalel li ajvalile, vaʼun laj yalbe sviniktak ti akʼo stsakik li j-alkʼope. Pe te xchiʼuk yajtunel li Jeovae, jaʼ yuʼun ta anil noʼox oy kʼusi la spas: la stakijesbe li skʼob ajvalil ti xbichoje xchiʼuk la svokʼ ta oʼlol li skajleb smoton jecheʼ diosetike. Ta anil la sjel yoʼonton li ajvalile xchiʼuk xi la skʼanbe vokol li svinik Diose: «Achʼul vocoluc, cʼopano li Mucʼul Dios avuʼune yuʼun acʼo lecubuc yan velta li jcʼobe», xi. La spas orasion li j-alkʼope, vaʼun ipoxtaj skʼob li ajvalile (1 Rey. 13:1-6).
4. 1) ¿Kʼu yuʼun xuʼ xkaltik ti laj yakʼbe ta preva stukʼil yoʼonton j-alkʼop li kʼusi laj yal chakʼ ajvalile? 2) ¿Kʼusi la stakʼ li j-alkʼope?
4 Laj une, xi albat yuʼun ajvalil Jeroboam li svinik melel Diose: «Batic ta jna; ta xcacʼbot jutuc aveʼel xchiʼuc ta xcacʼbot amoton», x-utat. (1 Rey. 13:7). ¿Kʼusi van skʼan spas li j-alkʼope? ¿Mi tspʼaj van li kʼusi albat yuʼun ajvalil ta skoj ti naka to laj yalbe jun mantal sventa chapanele? (Sal. 119:113.) ¿O mi ta van xchʼam ta skoj ti laj xa sutes yoʼonton yilel li ajvalile? Li Jeroboame oy tajmek stakʼin sventa toyolik stojol tsmanbe smoton li yamigotake. Mi oy ta yoʼonton skʼanel kʼusitik li yaj-alkʼop Diose, yikʼaluk chnitbat tajmek yoʼonton chaʼi li kʼusi chal ajvalile. Pe xi albil yuʼun Jeova li j-alkʼope: «Mu xaveʼ pan, mu xavuchʼ voʼ, xchiʼuc mu me xasut batel yan velta ta be ti bu chabate», xi. Jaʼ yuʼun chaʼa, xi tsots yoʼonton itakʼav li j-alkʼope: «Acʼo me chavocʼbun ta oʼlol ti cʼu yepal oy avuʼun ta apasubmantale, muʼyuc chbat jchiʼinot; muʼyuc chbat jveʼ pan, muʼyuc chbat cuchʼ voʼ ti bu chavale», xi. Vaʼun lokʼ echʼel ta Betel, yan-o be la stam batel (1 Rey. 13:8-10). ¿Kʼusi chakʼ jchantik ta sventa stukʼil oʼontonal li kʼusi la snop tspas li j-alkʼope? (Rom. 15:4.)
Junuk koʼontontik yuʼun li kʼusi oy kuʼuntike
5. ¿Kʼu yuʼun chkaltik ti chakʼ ta preva stukʼil koʼontontik li kʼulejale?
5 Manchuk mi mu jechuk yilel, pe li kʼulejale chakʼ ta preva li stukʼil koʼontontike. ¿Mi jpatoj-o koʼontontik ti yaloj chakʼbutik Jeova li kʼusitik chtun kuʼuntike? (Mat. 6:33; Heb. 13:5.) ¿Mi xi jkuxi noʼox van mi chʼabal ta jtatik li lujoetik o yantik kʼusitike? ¿O mi solel chkakʼbetik van tajmek yipal ta stael, manchuk mi muʼyuk to ta kok-jkʼobtik stael? (Kʼelo Filipenses 4:11-13.) ¿Mi oy ta koʼontontik yaʼel ti jutuk noʼox ta jpasbetik echʼel yabtel Jeova sventa jtatik avi li kʼusi ta jkʼantike? ¿Mi jaʼ baʼyel kakʼoj ta jkuxlejaltik li spasbel yabtel Jeova ta stukʼil koʼontontike? Li stakʼobil taje jaʼ me chakʼ ta ilel mi ta sjunul koʼonton chi jtun ta stojolal Dios o mi moʼoj. Xi la stsʼiba li jtakbol Pabloe: «Jaʼ jcʼulejaltic cʼotem ti jchʼunojtique, ti jun coʼntontic yuʼun ti cʼu yepal cʼusitic oy cuʼuntique. Yuʼun muʼyuc onoʼox jcʼulejaltic ti cʼalal lijvocʼutic liʼ ta banamile. Jech noxtoc muʼyuc cʼusi ta xquichʼtic batel ti cʼalal chijchamutique. Me oy jveʼeltic xchiʼuc jcʼuʼ jpocʼtique, cuxetuc noʼox coʼntontic o», xi (1 Tim. 6:6-8).
6. ¿Kʼusi matanaletik xuʼ chkichʼtik akʼbel, xchiʼuk kʼusi tskoltautik ta snopel mi ta jchʼamtik o mi moʼoj?
6 Jech kʼuchaʼal liʼe, yikʼaluk van xalbutik jpatrontik ti chakʼ mas lek kabteltik ti mas toyol tojolile xchiʼuk yantik kʼusitik ta jtatik. O yikʼaluk van xi jbat ta yan balumil o liʼtik noʼox ta jlumaltik sventa jsaʼtik abtelal ti mas lek chkichʼtik tojele. Yikʼaluk van ta slikebe, jaʼ van sbendision Jeova chkiltik. Pe kʼalal mu to ta jnop kʼusi ta jpastike, jakʼbe jbatik kʼusi tskʼan ta melel li koʼontontike. Li kʼusi mas tsots skʼoplal chkaʼitike, jaʼ me ti kʼuyelan chkʼot ta pasel ti kʼuyelan oyutik ta stojolal li Jeovae.
7. ¿Kʼu yuʼun tsots skʼoplal ti jten lokʼel ta koʼontontik li skʼanel kʼulejale?
7 Li slumal Satanase mu xlubtsaj ta yalel ti akʼo jsaʼ jkʼulejaltike (kʼelo 1 Juan 2:15, 16). Ta skoj ti tskʼan tsokesutik li Diabloe, skʼan me julavemukutik ta skʼelel xchiʼuk ta stenel lokʼel kʼusiuk ta sventa skʼanel kʼulejal ti yakʼoj yibel ta koʼontontike (Apo. 3:15-17). Kʼalal albat yuʼun Satanás li Jesús ti ch-akʼbat li ajvaliletik ta balumile, ta sjunul yoʼonton la spʼaj (Mat. 4:8-10). Xi la spʼijubtasutik stuk li Jesuse: «Bijanic me, qʼuelo me abaic ta sventa li xpichʼetel avoʼntonique. Yuʼun li xcuxlejal jun cristianoe maʼuc te tsta o me batsʼi ep cʼusi oy yuʼune», xi (Luc. 12:15). Mi tukʼ koʼontontike, ta me jpat koʼontontik ta stojolal Jeova, maʼuk ta jtuktik.
Loʼlae yuʼun jun mol j-alkʼop
8. ¿Kʼuxi laj yil preva stukʼil yoʼonton li yaj-alkʼop Diose?
8 Lek kʼusi kʼot ta pasel ta stojolal jechuk li yaj-alkʼop Dios ti muʼyukuk xpaj ta be kʼalal tsut xaʼox echʼel ta snae. Pe kʼalal mu toʼox jaluk slokʼel echʼele, oy kʼusi yan la snuptan ti akʼbat-o ta preva li stukʼil yoʼontone. Li Vivliae chal kaʼitik ti «oy [la] jun mol jʼalcʼop te nacal ta Betel» ti «iʼalbat [skotol] yuʼun xnichʼnab cʼusi» ti kʼot ta pasel ti vaʼ kʼakʼal taje. Kʼalal laj yaʼi li mole, laj yalbe xnichʼnab ti akʼo skajanbeik smonturail li sburoe yuʼun chbat saʼ li yaj-alkʼop Diose. Mu ta sjaliluk une te la sta ta yolon mukʼta teʼ, yakal chkux, xi laj yalbee: «Batic ta jna, bat veʼan jutuc pan», xut. Kʼalal muʼyuk xchʼun ikʼel sutel li svinik Diose, li mole xi la stakʼe: «Li vuʼune jʼalcʼopun ec jech chac cʼu chaʼal li voʼote. Oy jun jʼalmantal tacʼbil tal yuʼun Mucʼul Dios laj yalbun ti persa chquicʼot batel ta jna, chbat veʼan chbat avuchʼ voʼ tee», xi. Pe li Tsʼibetike chal kaʼitik ti «mol jʼalcʼope lic epalcʼopojuc» (1 Rey. 13:11-18).
9. ¿Kʼusi chal Vivlia ta sventa li buchʼutik chloʼlavanike, xchiʼuk buchʼutik tsabeik svokol?
9 Mu jnaʼtik ti kʼu yuʼun jech la spas li mol j-alkʼope, pe ti kʼusie la sjut kʼop. Yikʼaluk van tukʼ laj yakʼ sba ta j-alkʼop li ta voʼnee, pe li avi une iloʼlavan xchiʼuk chal Vivlia ti jaʼ jun tsatsal mulil li loʼlavaneje (kʼelo Proverbios 3:32). Toj ep me tstaʼo svokol ta mantal stukik li buchʼutik chloʼlavanike xchiʼuk chakʼbeik svokol yan krixchanoetik xtok.
Bat xchiʼin li mol j-alkʼope
10. ¿Kʼu yelan laj yaʼi yaj-alkʼop Dios li kʼusi laj yal mole, xchiʼuk kʼusi kʼot ta pasel ta skoj?
10 Li j-alkʼop ta Judae laj yakʼ venta jechuk ti yakal chloʼlavan li mole. Xi la sjakʼbe sba jechuke: «Mi oy kʼusi yan chalbun yaʼi li Jeovae, ¿kʼu yuʼun la stak tal jun yaj-anjel sventa tskʼopon yan krixchano?». Jech xtok, la skʼanbe Jeova jechuk ti akʼo x-albat yaʼie, pe muʼyuk chal Tsʼibetik mi jech la spas. Li kʼusi noʼox chale jaʼ ti «jʼalcʼop liquem ta Judae isut batel; te iveʼ laj yuchʼ voʼ ta sna [li mole]». Toj chopol laj yil Jeova taje. Kʼalal bat xaʼox ta Judá un li j-alkʼop taje, la snup ta be jkʼot leon ti jaʼ imilvane. ¡Toj chopol xa noʼox ti kʼuyelan itsuts li yabtel ta j-alkʼope! (1 Rey. 13:19-25.)a
11. ¿Kʼu yuʼun toj lek ta chanbel stalelal li Ahiase?
11 Yan li j-alkʼop Ahiase, ti ay stʼuj Jeroboam sventa x-och ta ajvalile, tukʼ itun kʼalal to ta smolibel. Kʼalal mol xaʼox tajmek li j-alkʼope xchiʼuk ti mu xa xile, li Jeroboame la stak echʼel yajnil ti bu oy li j-alkʼop taje, sventa tsjakʼ kʼusi chkʼot ta pasel ta stojolal li skeremik ti ip chaʼie. Li Ahiase tsots yoʼonton laj yal ti chcham li kerem taje (1 Rey. 14:1-18). Jtos li ta epal bendisionetik la sta Ahiase, jaʼ ti la skolta sba ti akʼo xichʼ tsʼibael li sKʼop Diose. ¿Kʼuxi ti la skolta sbae? Jaʼ ta sventa li kʼusitik la stsʼiba ti itun yuʼun ta tsʼakal li pale Esdrase (2 Cró. 9:29).
12-14. 1) ¿Kʼusi chakʼ jchantik li kʼusi la snuptan j-alkʼop ta Judae? 2) Alo kaʼitik ti kʼu yuʼun toj tsots skʼoplal ti jnopbetik lek smelolal li tojobtaseletik ta Vivlia chakʼ moletike xchiʼuk ti jpastik orasion kʼalal mu to chkʼot ta nopel kuʼuntik li kʼusi ta jpastike.
12 Ta sventa li j-alkʼop ta Judae muʼyuk chal kaʼitik Vivlia kʼu yuʼun ti muʼyuk la sjakʼbe Jeova kʼalal mu toʼox chbat veʼuk ta sna li mol j-alkʼope xchiʼuk ti chbat yuchʼ voʼ tee. Yikʼaluk van jaʼ xa onoʼox tskʼan chaʼi li kʼusi albate. ¿Kʼusi chakʼ jchantik taje? Kʼusiuk ti jnuptantike, skʼan onoʼox me jchʼunbetik smantal li Jeovae, ti jpat lek koʼontontik ti tukʼ onoʼox ti kʼusi chal akʼo jpastike.
13 Kʼalal ta xichʼik tojobtasel jlome, jaʼ noʼox ta xchikintaik li kʼusi tskʼan chaʼiike. Jnoptik noʼox avaʼi ta stojolal jun jchol mantal ti ch-akʼbat jun yabtele, pe chjutukajesbat skʼakʼal ta skʼelel li yutsʼ yalal une xchiʼuk ta sventa li yabtel ta stojolal Jeovae. Kʼalal chbat skʼanbe tojobtasel jun mol ta tsobobbaile, li kʼusi baʼyel ch-albate jaʼ ti maʼuk tsnop moletik kʼuxi tsmakʼlin li yutsʼ yalale, vaʼun li mole ta xalbe smelolal li vokoliletik xuʼ snuptan ta mantal mi la xchʼam li abtelal taje. ¿Mi jaʼ noʼox van tsnopilanbe skʼoplal li kʼusi baʼyel laj yal mole, o mi ta van snopbe smelolal xtok li kʼusi albat ta tsʼakale? Pe jamal xkaʼitik, ti kʼusi mas tsots skʼoplal skʼan snope jaʼ ti kʼusi xuʼ xkʼot ta pasel ta sventa ti kʼuyelan oy ta mantale.
14 Jnoptik ta yan xtok. Jun ermanae tsjakʼbe jun mol ta tsobobbail mi skʼan xchʼak sba xchiʼuk li smalal ti maʼuk jchʼunolajele. Ch-albat yuʼun li mol ta tsobobbail ti jaʼ skʼan snop stuk li ermanae, vaʼun chlik yalbe li tojobtaseletik chal Vivlia ta sventa taje (1 Cor. 7:10-16). ¿Mi oy ta yoʼonton tsnop lek li ermana ta sventa li kʼusi albat yuʼun mole? ¿O mi snopoj xa lek ti yuʼun chikta li smalale? Ti kʼusi mas lek ta pasel kʼalal mu to tsnop ti kʼusi tspase, jaʼ ti akʼo saʼ koltael ta stojolal Jeovae xchiʼuk ti snopbe lek smelolal li tojobtaseletik ta Vivliae.
Bikʼit xkakʼ jbatik
15. ¿Kʼusi ta jchantik ta sventa ti kʼusi muʼyuk lek la spas li yaj-alkʼop Diose?
15 ¿Kʼusi mas chakʼ jchantik ti kʼusi chopol la spas li j-alkʼop ta Judae? Xi chal li Proverbios 3:5: «Jaʼ noʼox pato avoʼnton ta stojol li Mucʼul Diose; mu me jaʼuc xapat avoʼnton yuʼun li abijil atuque», xi. Spatoj toʼox yoʼonton ta stojolal Jeova, pe bu cha ta un mu xa jechuk lik spas, la spat yoʼonton ta spʼijil stuk. Ta skoj li kʼusi mu lekuk la spase icham xchiʼuk muʼyuk xa lek x-ile yuʼun Dios. Li kʼusi toj tsots skʼoplal chakʼ jchantik taje, jaʼ ti kʼalal chi jtun ta stojolal Jeovae skʼan bikʼit xkakʼ jbatik xchiʼuk ti oyuk stukʼil koʼontontike.
16, 17. ¿Kʼusi tskoltautik sventa tukʼuk koʼonton xkakʼ-o jbatik ta stojolal li Jeovae?
16 Stalel onoʼox ti stuk tskʼan sba maʼ li koʼontontike, jech oxal mu stakʼ chʼunbel lek smantal. «Li oʼntonale toj chopol, jaʼ noʼox ven jloʼlavanej ta scotol.» (Jer. 17:9.) Sventa tukʼ koʼonton xkakʼ jbatik ta stojolal li Jeovae, skʼan me xkakʼbetik yipal ta stenel batel li jmol talelaltik ti chakʼ toyobbaile xchiʼuk ti ta jpat koʼontontik ta mas ta jtuktik yuʼune. Skʼan jlaptik li achʼ talelalile, «ti pasbil jech chac cʼu chaʼal stuc li Diose, ti tuqʼue ti me jutuc muʼyuc smule» (kʼelo Efesios 4:22-24).
17 Xi chal Proverbios 11:2: «Li bochʼo biqʼuit chacʼ sbae chlic bijubuc», xi. Mi bikʼit chkakʼ jbatik xchiʼuk mi ta jpat koʼontontik ta stojolal Jeovae, jaʼ me yikʼaluk mas lek ti kʼusi ta xkʼot ta nopel kuʼuntike. Xi kalbetik skʼoplale: kʼalal chibajem koʼontontike, yikʼaluk van mu xa lekuk kʼusi xkʼot ta nopel kuʼuntik (Pro. 24:10). Yikʼaluk van xi jlubtsaj ta spasel jtosuk chʼul abtelal, vaʼun ta jnoptik ti ep xa li j-abteje xchiʼuk chkaltik ti jaʼ xa skʼan spasik li yantike. Yikʼaluk van xlik ayanuk ta koʼontontik xtok ti ta jkʼantik li kuxlejal ti stalel onoʼox ta alele. Pe mi «[chkakʼtik] persa» xchiʼuk mi «[skotol] ora [chi j-abtej] o yuʼun li Cajvaltique», ta jchabi li koʼontontike (Luc. 13:24; 1 Cor. 15:58).
18. ¿Kʼusi xuʼ jpastik mi oy kʼusitik tsots ta jnuptantik snopele?
18 Yikʼaluk van oy bakʼintik ti toj tsots kʼusitik ta jnuptantik snopele xchiʼuk ti mu xkiltik lek kʼusi skʼan jpastike. ¿Mi jaʼ van ta jkʼan ta jpastik ti kʼusi mas lek chkaʼitike? Kʼalal jech ta jnuptantike, jkʼanbetik ti akʼo skoltautik li Jeovae. «Me oy bochʼo muʼyuc sbijil avuʼunique, —xi li Santiago 1:5—, cʼanbeic li Diose; jaʼ chayacʼboxuc. Yuʼun li stuque yutsil yoʼnton ta xacʼ.» Li jTotik ta vinajele ta xakʼbutik xchʼul espiritu sventa lek xbat ta nopel kuʼuntik (kʼelo Lucas 11:9, 13).
Jpʼeluk me skʼoplal ti tukʼ koʼonton chkakʼ jbatike
19, 20. ¿Kʼusi skʼan oyuk ta koʼontontik spasel?
19 Kʼalal laj yikta yichʼel ta mukʼ melel Dios li Salomone, lik jun tsatsal vokolil ti laj yil-o preva stukʼil yoʼonton li yajtuneltak Diose. Melel onoʼox ti ep buchʼutik ichibajike, pe ep buchʼutik xtok ti tukʼ-o yoʼonton laj yakʼ sbaik ta stojolal Jeovae.
20 Li voʼotik eke, jujun kʼakʼal oy kʼusitik skʼan jnoptik ti chil-o preva li stukʼil koʼontontike, pe jech kʼuchaʼal la spasik li tukʼil j-israeletike xuʼ me jaʼ jpastik li kʼusi tskʼan Diose. Tukʼuk-o me koʼonton xkakʼ jbatik ta stojolal li Jeovae, xchiʼuk tsotsuk me jpat koʼontontik ti chakʼbutik-o sbendisione (2 Sam. 22:26).
[Tsʼibetik ta yok vun]
a Li Vivliae muʼyuk chal mi laj yakʼbe kastigo ta lajel li mol j-alkʼope.
¿Kʼusi cha takʼ?
• ¿Kʼu yuʼun skʼan xkakʼbetik yipal ta stenel lokʼel ta koʼontontik li skʼanel kʼulejal ti yakʼoj yibel ta koʼontontike?
• ¿Kʼusi tskoltautik sventa tukʼuk-o koʼonton xkakʼ jbatik ta stojolal li Jeovae?
• ¿Kʼuxi tskoltautik ti tukʼuk koʼonton xkakʼ jbatik ta stojolal Jeova ti bikʼit chkakʼ jbatike?
[Lokʼol ta pajina 9]
¿Mi tsots chavaʼi spʼajel li kʼusi tsnit avoʼontone?
[Lokʼol ta pajina 10]
¿Mi cha nopbe lek smelolal li tojobtaseletik ta Vivlia cha akʼbate?
[Lokʼol ta pajina 11]