Oyuk jlekilal kutsilaltik xkichʼtik ta mukʼ li Jeovae
«Toj yan yutsil, toj cʼupil sba li [yabtel Jeovae].» (SAL. 111:3.)
1, 2. 1) ¿Kʼuxi chichʼalbel smelolal li jpʼel kʼop yutsil xie? 2) ¿Kʼusitik tstakʼbutik li xchanobil liʼe?
LI JEOVAE jaʼ jun Dios ti oy slekilale, yuʼun li Vivliae chal ti jaʼ slapoj li lekilale (Sal. 104:1). Li krixchanoutike ep ta tos ti kʼuyelan xuʼ xkakʼtik ta ilel li slekilal Jeovae. Jtose jaʼ ti kʼuyelan ta jmeltsan jbatike. Li jtakbol Pabloe laj yalbe mantal li antsetik yajtsʼaklomtak Cristo ti «cʼalal ta smeltsan sbaic xchiʼuc scʼuʼ spoqʼuique, ta smucʼuluc me yoʼntonic, ta yutsiluc me yoʼntonic acʼo slapic. Mu me toj yanuc xa sba spas li sjolique. Mu me stʼujumtas sbaic ta cʼanal taqʼuin, ta natsʼil, xchiʼuc ta cʼuʼil pacʼal ti toyolic stojole» (1 Tim. 2:9). Pe melel onoʼox un, maʼuk noʼox skʼan taje, oy to kʼusi skʼan mas sventa lekuk li jtalelaltik ta sventa ti chkalbetik skʼoplal li Dios chkichʼtik ta mukʼe, yuʼun jaʼ jun Dios ti toj echʼ noʼox «yutsil [xchiʼuk ti] toj cʼupil [sbae]» (Sal. 111:3).
2 Li jpʼel kʼop ta hebreo ti «yutsil» xi tsjelubtas ta Vivliae xuʼ xi xichʼ jelubtasel xtok kʼuchaʼal «echʼem smukʼul» xchiʼuk «tsakel ta venta». Li ta tsotsil ti yutsil xie jaʼ chichʼ albel skʼoplal li stalelal jun krixchano ti staʼo xichʼ ichʼel-o ta mukʼ xchiʼuk ti xichʼ kʼanele. Jaʼ noʼox stuk staʼo ichʼel ta mukʼ xchiʼuk xichʼ kʼanel li Jeovae. Jaʼ yuʼun chaʼa, ichʼbil ta mukʼ yuʼun li yajtuneltake xchiʼuk jaʼ jech chakʼik ta ilel ti kʼuyelan chkʼopojike xchiʼuk ti oyuk yutsil spas stalelalike. ¿Pe kʼu yuʼun xuʼ yuʼunik li krixchanoetik ti oyuk yutsil slekilal spas sbaike? ¿Kʼuxi chvinaj yutsilal xchiʼuk smukʼulal Jeova li ta spasbentake, xchiʼuk kʼuxi ta jtabetik sbalil ti ta jnopbetik skʼoplale? ¿Kʼuxi laj yakʼ jchantik Jesús ti lek la stsak ta venta li yantike? ¿Xchiʼuk kʼuxi xuʼ oyuk slekil yutsil jtalelaltik jpas jbatik kʼalal chkichʼtik ta mukʼ Diose?
Kʼu yuʼun stakʼ oyuk jlekil kutsilal jpas jbatik
3, 4. 1) ¿Kʼusi skʼan jpastik ek ta sventa ti kichʼojtik akʼbel jlekilal kutsilaltike? 2) ¿Buchʼu skʼoplal li ta albil kʼop ta Salmo 8:5-9? (Kʼelo li tsʼib ta yok vune.) 3) ¿Buchʼutik laj yakʼbe slekil yutsilal Jeova li ta voʼnee?
3 Li krixchanoutike stakʼ oyuk jlekil kutsilal jpas jbatik, yuʼun jaʼ ti kichʼojtik pasel ta slokʼol Diose. Li Diose laj yakʼbe yutsil slekilal li baʼyel vinik ti Adán sbi kʼalal laj yakʼbe sbain li Balumile (Gén. 1:26, 27). Akʼo mi pasik ta jsaʼ mulil li krixchanoetike, li Jeovae muʼyuk la spojbe li yabtelike; jaʼ yuʼun chichʼ alel ti lek laj yichʼik ichʼel ta mukʼe (kʼelo Salmo 8:5-9).a ¿Kʼusi skʼan jpastik ek un? Jaʼ ti jaʼuk jech jpastik kʼuchaʼal li jlekil kutsilaltik yakʼojbutik Jeovae xchiʼuk ti jkʼupil kʼoptabetik li smukʼul bie.
4 Li Jeovae ta xakʼbe ti stuk noʼox jech yutsilal li yajtuneltake. Jech kʼuchaʼal liʼe, laj yichʼ ta mukʼ Abel kʼalal la xchʼambe li matanal laj yakʼe. Pe li kʼusi laj yakʼ Caine la spʼajbe (Gén. 4:4, 5). Li Moisese laj yichʼ albel ti akʼo «[xakʼbe] comel ta sba cʼuuc yepal [yabtel]» li Josuee, ti jaʼ chkom ta xkʼexol ta jnitvanej yuʼun j-israeletike (Núm. 27:20). Li Salomón eke, ti jaʼ xnichʼon Davide, xi ch-albat skʼoplal ta Vivliae: «Li Mucʼul Diose la smuqʼuibtasbe lec scʼoplal ta stojol scotol israeletic li Salomone; toj echʼem laj yacʼ ta ichʼel ta mucʼ ta sventa li yabtele. Me junuc ajvalil yuʼun israeletic, muʼyuc jech ti cʼalal muʼyuc toʼox ch-och ta ajvalilal li Salomone», xi (1 Cró. 29:25). Li Diose chakʼbe yutsil slekilalik ti stuk noʼox jech li tʼujbil yajtsʼaklomtak Cristo ti chaʼkuxiemike, jaʼ ti tukʼ xi laj yalbeik skʼoplal kʼalal liʼ toʼox oyik ta Balumile: «Toj echʼem yutsil slequil [ts]pas [mantal]», xiik (Sal. 145:11-13). Li buchʼutik ta yan chijetik yuʼun Jesús ti yakal tajmek ta xpʼolike toj jun yutsil slekil yabtelik ek xchiʼuk staojik jun matanal, jaʼ ti tsmuyubtaik Jeovae (Juan 10:16).
Li yutsilal xchiʼuk li smukʼulal Jeovae te chvinaj ta spasbentak
5. ¿Kʼuxi xuʼ xkalbetik smelolal li slekil yutsilal Jeovae?
5 Li ta Salmo 8 ti chal ti toj mukʼ li Dios xchiʼuk ti jaʼ toj bikʼit li krixchanoe, xi la skʼejinta li Davide: «Mucʼul Dios [Jeova], voʼot Cajvalotcutic, toj echʼem amucʼul ta sbejel banamil. Apucoj batel alequilal cʼalal to ta sjelovel vinajel», xi (Sal. 8:1). Li Jeovae jaʼ noʼox stuk ti toj echʼem slekilale xchiʼuk ti toj mukʼ ta spʼejel vinajel-balumile. Jech xa onoʼox kʼalal skʼan toʼox spas li «vinajel xchiʼuc banamile» xchiʼuk jech-o kʼalal mi kʼot ta pasel li kʼusitik lekik yaloj ta sventa Balumil ti chkʼataj ta nichimaltike xchiʼuk ti chchaʼakʼbe stukʼilal li krixchanoetike; jaʼ jech-o sbatel osil (Gén. 1:1; 1 Cor. 15:24-28; Apo. 21:1-5).
6. ¿Kʼu yuʼun laj yal li jtsʼibaej salmo ti slapoj slekil yutsilal li Jeovae?
6 Li tukʼil jtsʼibaej salmoe oy van kʼusi laj yaʼi ta yoʼonton kʼalal laj yil li tsʼijil noʼox vinajel ti chijil ta kʼanaletik ti xvikʼlajete. Toj labal to laj yilbe li spʼijil Jeova ta spasbentake xchiʼuk ti kʼuyelan la xlichʼan «jech chac cʼu chaʼal pocʼ li vinajele», jaʼ yuʼun laj yal ti slapoj slekil yutsilal li Jeovae (kʼelo Salmo 104:1, 2). Akʼo mi mu xkiltik li Jpasvanej ti skotol xa noʼox xuʼ yuʼune, li slekil yutsilal xchiʼuk smukʼulale te chvinaj ta spasbentak.
7, 8. ¿Kʼuxi chkilbetik li smukʼulal xchiʼuk li slekil yutsilal Jeova kʼalal ta jnopbetik skʼoplal li vinajele?
7 Jnoptik avaʼi ta sventa li galaxiae, ti jaʼ Vía Láctea sbie. Li Balumile xkoʼolaj kʼuchaʼal jpʼej jiʼ ta jun mukʼta tiʼnab yilel, yuʼun jaʼ ti toj ep xa noʼox li kʼanaletik, planetaetik xchiʼuk sistemas solares. Nopo xa noʼox avaʼi liʼe: oy mas ta 100,000 miyon kʼanaletik li ta Vía Láctea taje. Mi chi jalijutik jun segundo ta xchapel jujupʼeje, ¡mas ta oxmil jabil yoʼ chchap-o kuʼuntik!
8 Mi yichʼoj 100,000 miyon kʼanaletik li Vía Láctea taje, ¿kʼu xa noʼox yepal oy li ta vinajel-balumile? Veno, li buchʼutik chchanbeik skʼoplal jeltos kʼanaletike, chalik ti te van 50,000 xchiʼuk 125,000 miyon galaxia oy ta sjunul vinajel-balumile. ¿Jayib kʼanaletik oy ta stekel un chaʼa? Toj ep xa noʼox maʼ taje, mu xa xchap yuʼun li jnopbentike. Akʼo mi jech un, li Jeovae «yichʼoj ta venta cʼu yepal li cʼanaletique; ta jujubej ta scʼopan ta sbiic» (Sal. 147:4). Ta sventa ti laj xa kiltik jutukuk li smukʼulale xchiʼuk li slekil yutsilal Jeovae, ¿mi mu tauk stij koʼontontik ta skʼupil kʼoptabel li smukʼta bie?
9, 10. ¿Kʼusi ta xakʼ jchantik li pan ta sventa spʼijil Jeovae?
9 Mu xa xkalbetik skʼoplal li smukʼulal vinajele, jaʼ xa xkalbetik skʼoplal li kʼusi xkojtikin jtekeltike, jaʼ li veʼlile. Li Jeovae maʼuk noʼox ti «bochʼo la spas vinajel banamile»; yuʼun jaʼ ti buchʼu «chacʼbe sveʼel li bochʼotic oy viʼnal chaʼyique» (Sal. 146:6, 7). Li slekil yutsilal xchiʼuk li smukʼulal Diose te chvinaj ta stekel yabteltak, jtose jaʼ li tsʼiʼlel ti chichʼ pasel-o pane (kʼelo Salmo 111:1-5). Xi la xchanubtas yajchankʼoptak Jesús sventa akʼo skʼanbeik Diose: «Acʼbun jveʼelcutic ta sventa li jun cʼacʼal liʼi», xi (Mat. 6:11). Li pane jaʼ toʼox mero sveʼelik jlom voʼneal jteklumetik kʼuchaʼal Israele. Li un veʼlil ti mu toj tsotsuk skʼoplale, ti kʼusitik yichʼojane, ti kʼuyelan yichʼoj pasele ta xkʼataj ta jun muil veʼlil ti mu kʼunuk ta pasele.
10 Li ta skʼakʼalil Vivliae, kʼalal tspasik pan li j-israeletike ta stunesik s-arinail trigo o sevada, voʼ xchiʼuk bakʼintike chakʼbeik svolesobil xchʼut. Kʼalal tsvotsʼike, ti mu toʼox tsotsuk skʼoplal yilel li jujutose, ta x-epaj tajmek ti mu jnaʼtik skotol ti kʼuyelan tskap sbae. Ti kʼu yelan chjuchʼ jchʼutik li pan xtoke toj labal xa noʼox sba ek. Jech oxal xi kʼejin li jtsʼibajom yuʼun salmoe chaʼa: «Solel mu stacʼ atel li cʼusitic apasoje, Mucʼul Dios. Scotol leʼe laj apas ta sventa abijil», xi (Sal. 104:24). ¡Toj echʼem xa noʼox mukʼ srasonal kuʼuntik sventa ta jmuyubtatik li Jeovae!
Kʼuxi ta jtabetik sbalil kʼalal ta jnopbetik li yutsilal Jeovae xchiʼuk li smukʼulale
11, 12. ¿Kʼuxi ta jtabetik sbalil li snopbel skʼoplal yabteltak Diose?
11 Jkotoltik xuʼ labal chkiltik jun akʼobal ti kʼalal chijil ta kʼanaletike, akʼo mi muʼyuk bu ta jchanbetik skʼoplal li jeltos kʼanale, jech xtok xuʼ jkʼupintik slajesel li pane manchuk mi muʼyuk ta jchanbetik skʼoplal li kʼusitik yichʼojan tale. Pe mu stekeluk krixchanoetik xilbeik sbalil li smukʼulal Jeovae. Yuʼun sventa oyuk sbalil xkiltike persa skʼan jnopbetik skʼoplal li kʼusitik spasanoje. ¿Kʼuxi ta jtabetik sbalil ti kʼalal ta jnoptike? Jaʼ jech ta jtabetik sbalil kʼalal ta jnopbetik skʼoplal li yan yabteltak tspase. ¿Kʼusi abtelaletik chkalbetik skʼoplal?
12 Ti la snopbe skʼoplal yabteltak Jeova ti toj labalik sba spasoj ta sventa slekilal li steklumale, xi la skʼejinta li Davide: «Ta xalic cʼu xʼelan li avutsilal alequilale, xchiʼuc ta jnopilan ec ti toj jun yutsil li cʼusitic apasoje», xi (Sal. 145:5). Jtos ti kʼuyelan xuʼ jnopilanbetik li yabteltak taje jaʼ ti jchantik li Vivliae xchiʼuk ti jchʼakbetik yorail snopel li kʼusi ta jkʼeltike. ¿Kʼusi sbalil ta jtabetik taje? Jaʼ ti ta xkilbetik lek li yutsilal Diose xchiʼuk li smukʼulale, vaʼun jaʼ ch-ayan-o mas ta koʼontontik ti chkichʼtik ta mukʼe. Mi jaʼ jech ta jpastike, xuʼ me xi xkaltik ta jujuntal kʼuchaʼal Davide: «Vuʼune ta jpuc batel ec li amucʼul atsatsale» (Sal. 145:6). Jaʼ yuʼun chaʼa, mi ta jnopbetik skʼoplal li labalik sba yabtel Diose mas me nopol chkaʼi jbatik ta stojolal Jeova xchiʼuk ta sjunul me koʼontontik xchiʼuk ta muyubajel me chkalbetik skʼoplal. ¿Mi ta sjunul avoʼonton cha chol echʼel li lekil aʼyeje xchiʼuk ti cha kolta li krixchanoetik sventa xilbeik li slekil yutsilal Jeovae xchiʼuk li smukʼulale?
Tukʼ tajmek chakʼbe ta ilel yutsilal Dios li Jesuse
13. 1) ¿Kʼusi la yakʼbe xNichʼon li Jeova jech kʼuchaʼal chal Daniel 7:13, 14? 2) ¿Kʼu yelan stalelal li ajvalil Jesuse?
13 Li xNichʼon Dios ti jaʼ Jesucristoe, ta muyubajel laj yal li lekil aʼyeje xchiʼuk laj yichʼ ta mukʼ li sTot ta vinajel ti toj echʼem smukʼule. Li Jeovae laj yakʼbe yutsil slekilal li jun noʼox xNichʼone yuʼun laj yakʼbe «tsots yabtel [...] xchiʼuc laj [yakʼbe] spas mantal» (kʼelo Daniel 7:13, 14). Akʼo mi jech, li Jesuse maʼuk jtoyba xchiʼuk ti mu xa stakʼ kʼoponele. Mu jechuk maʼ taje: jaʼ jun ajvalil ti oy slekil yoʼontone, ti xojtikin ti oy noʼox spajeb kʼusi spas yuʼunik li buchʼutik tsventaine xchiʼuk chichʼan ta mukʼ. Jech onoʼox ti kʼalal skʼan toʼox sta li Ajvalilale, jaʼ onoʼox jech tspasbe li krixchanoetike, mas to li buchʼutik muʼyuk ichʼbilik ta kʼuxe xchiʼuk li buchʼutik tenbilik ta oʼontonal yuʼun li jteklume. Jkʼeltik avil.
14. ¿Kʼu yelan chilik li buchʼutik ipik ta kʼaʼemal chamel ta Israele?
14 Li ta voʼnee, li krixchanoetik ti ipik ta kʼaʼemal chamele ta kʼunkʼun chchamik xchiʼuk ti chkʼaʼechʼel li sbekʼtalike. Li chamel taje kʼunkʼun ch-epaj batel ta sjunul sbekʼtalik, xchiʼuk chʼabaltik onoʼox xpoxil jech kʼuchaʼal ti mu xa stots talel li buchʼu chameme (Núm. 12:12; 2 Rey. 5:7, 14). Li jchameletik taje chopol skʼoplalik xchiʼuk pʼajbilik. Kʼalal chnopajik echʼel ta krixchanoetike skʼan xi x-avanike: «Chopolun, chopolun», xiik (Lev. 13:43-46). Li ta sat judioetike xkoʼolaj kʼuchaʼal muʼyuk xa kuxulik. Jech kʼuchaʼal chal jlom svunik jchanubtasvanejetike skʼan chib to metro snamal xakʼ sbaik li ta stojolal krixchanoetike. Chalik ti kʼalal laj yil xtal ta nom jun krixchano ti ip ta kʼaʼemal chamele, jun la jnitvanej ta relijione la la stenbe echʼel ton sventa mu xnopaj tal.
15. ¿Kʼu yelan laj yil Jesús li vinik ti ip ta kʼaʼemal chamele?
15 Avi une jkʼeltik kʼusi la spas Jesús ta stojolal jun krixchano ti ip ta kʼaʼemal chamel ti inopaj ta stojolale xchiʼuk albat ti akʼo xpoxtae (kʼelo Marcos 1:40-42). Muʼyuk la spʼaj, la stsak ta mukʼ li vinik ti abol sbae xchiʼuk kʼuxubaj ta yoʼonton, yuʼun laj yakʼ venta ti tskʼan xa chpoxtaj yaʼie. Kʼuxubaj tajmek ta yoʼonton, jaʼ yuʼun la skolta noʼox ta anil: laj yakʼ echʼel skʼob, la spik vaʼun la xpoxta.
16. ¿Kʼusi ta jchantik ti kʼuyelan la stsak ta venta krixchanoetik li Jesuse?
16 Li Jesuse jaʼ jech la spas kʼuchaʼal sTote, la stsak ta mukʼ li krixchanoetike. ¿Kʼuxi xuʼ jchanbetik stalelal Jesús li jchʼunolajelutike? Jaʼ ti akʼo jnaʼtik ta melel ti stekel krixchanoetik skʼanik tsakel ta venta xchiʼuk ti skʼanik ichʼel ta mukʼe, kʼuk yelan sjabilalik, mi jkʼulejetik o mi povreetik, mi ip noʼox chaʼiik o mi muʼyuk (1 Ped. 2:17). Mas to ti buchʼu oy jutuk yabtelike, jech kʼuchaʼal li malaliletike, li totil-meʼiletike xchiʼuk li jkʼelvanejetike, taje skʼan stsakik ta mukʼ li buchʼutik chchabiike sventa mu syayijesbeik yoʼonton. Li Vivliae chakʼ kiltik ti jech skʼan spas skotol li jchʼunolajeletik kʼalal xi laj yale: «Talbat xacʼan abaic ta sventa ti coʼol achʼunojique. Talbat chavichʼ abaic ta mucʼ», xi (Rom. 12:10).
Oyuk jlekil kutsilaltik kʼalal chkichʼtik ta mukʼ Diose
17. ¿Kʼuxi chakʼ ta ilel Vivlia ti skʼan lekuk jpas jbatik kʼalal chkichʼtik ta mukʼ Diose?
17 Kʼalal jaʼo chkichʼtik ta mukʼ li Jeovae, skʼan me lekuk jtalelaltik ti vaʼ ora taje. Xi tsvules ta joltik li Eclesiastés 5:1: «Cʼalal chabat ta chʼulna yuʼun Diose, qʼuelo me aba cʼu xʼelan chaxanov», xi. Li Moisés xchiʼuk Josuee skʼan onoʼox xakʼik ta ilel ti chichʼik ta mukʼ Dios kʼalal chpechʼik li chʼul balumile, jaʼ yuʼun skʼan slokʼ xonobik (Éxo. 3:5; Jos. 5:15). Li paleetik ta Israele skʼan stunes sbikʼit vexik ta lino no ti «xcʼot cʼalal ta smucʼul [yoʼike]» (Éxo. 28:42, 43). Li mantal taje jaʼ sventa ti muʼyukuk kʼusi kʼexlal xkʼot ta pasel kʼalal jaʼo chtunik ti bu oy skajleb matanale. Jech noxtok, li yutsʼ yalal jun palee jaʼ me jech skʼan spas kʼuchaʼal chal li tsatsal chʼul mantaletike xchiʼuk ti oyuk yutsil slekilalike.
18. ¿Kʼu yuʼun tsots skʼoplal ti oyuk kutsil lekiltik xchiʼuk xi jtsavan ta venta kʼalal chkichʼtik ta mukʼ Diose?
18 Jech kʼuchaʼal chkiltike, skʼan oyuk jmelolaltik ta stojolal li Jeovae xchiʼuk ti lekuk jpas jbatik kʼalal jaʼo chkichʼtik ta mukʼe. Pe skʼan xkichʼtik ta mukʼ noxtok li yan krixchanoetike, yuʼun me jaʼ noʼox jech xuʼ ta xichʼutik ta mukʼ ek. Melel onoʼox un, li tsakel ta venta chkakʼbetike skʼan me ta sjunuluk koʼontontik, mu nakauk noʼox ta jkuy jbatik o naka noʼox ta jbaba pastik. Skʼan xlokʼ tal ta koʼontontik, yuʼun jaʼ li kʼusi tskʼel Jeovae (1 Sam. 16:7; Pro. 21:2). Mi jech tajmek ta jpas ta jkuxlejaltik taje, te me chvinaj ta jtalelaltik xchiʼuk li ta kʼusitik ta jpastike, ti kʼuyelan ta xkil li jchiʼiltaktike xchiʼuk li kʼusi ta jnoptik ta jtojolal jtuktike. Ta me xvinaj skotol ora, ta skotol li kʼusi ta jpastik xchiʼuk chkaltike. Kʼalal oy lek yutsil jtalelaltik, jkʼuʼ jpokʼtik xchiʼuk kʼuyelan ta jmeltsan jbatike, jaʼ jech chkakʼtik ta ilel ti jtsakojtik lek ta venta li kʼusi laj yal jtakbol Pablo liʼe: «Mu jcʼan bochʼo jsocbecutic yoʼnton junuc. Yuʼun mu jcʼan chopol chbat scʼoplal li yabtel Dios yacʼojbuncutique. Jaʼ noʼox oy ta coʼnton chcacʼcutic ta ilel ti ta melel vuʼuncutic oy cabtelcutic ta stojol Diose» (2 Cor. 6:3, 4). «Yuʼun jech lec chbat scʼoplal li lequil chanubtasel yuʼun Diose, jaʼ li Jcoltavanej cuʼuntique.» (Tito 2:10.)
Oyuk-o me slekil yutsil jtalelaltik
19, 20. 1) ¿Kʼuxi chkichʼtik ta mukʼ li krixchanoetike? 2) ¿Kʼusi skʼan oyuk ta koʼontontik spasel?
19 Li tʼujbil jchʼunolajeletike lek onoʼox me tspas sbaik ta sventa ti «cʼotem[ik] ta yajvaʼlej ti Cristoe» (2 Cor. 5:20, Ch). Li yan chijetik ti chkoltavanike, tsakbilik ta venta ek, jaʼ ti takbilik yuʼun li Ajvalilal yuʼun Mesiase. Jun jvaʼlej o li buchʼu takbile ta sjunul yoʼonton chkʼopojik xchiʼuk chakʼik ta ilel li slekil yutsilal ajvalil yuʼunike. Jech skʼan xi jkʼopoj ek ta sventa li Ajvalilal yuʼun Diose (Efe. 6:19, 20). ¿Mi mu meleluk ti jech chkichʼtik ta mukʼ li krixchanoetik kʼalal chkalbetik li «cʼusi jaʼ sventa jlequilaltique»? (Isa. 52:7.)
20 Oyuk ta koʼontontik skʼupil kʼoptael li Diose, jaʼuk jech jpas jbatik ti kʼuyelan slekil yutsilale (1 Ped. 2:12). Ta sjunuluk me koʼontontik jtsaktik ta venta li stuke, ti kʼuyelan chkichʼtik ta mukʼe xchiʼuk ta sventa li jchiʼiltaktik ta chʼunolajele. Mi jech ta jpastike, xmuyubaj me ti kʼuyelan chkichʼtik ta mukʼ li Dios ti jaʼ slapoj lekilal xchiʼuk mukʼulale.
[Tsʼibetik ta yok vun]
a Li skʼoptak David ti te ta jtatik ta Salmo 8, jaʼ chalbe skʼoplal ta albil kʼop ek li Jesucristo kʼuchaʼal jun tukʼil vinike (Heb. 2:5-9).
¿Kʼusi cha takʼ?
• ¿Kʼuxi ta jtabetik sbalil li snopbel smukʼulal xchiʼuk slekil yutsil Jeovae?
• ¿Kʼusi xuʼ jchantik ti kʼuyelan la spas Jesús ta stojolal jun vinik ti ip ta kʼaʼemal chamele?
• ¿Kʼuxi xuʼ lekuk jtalelal jpas jbatik kʼalal chkichʼtik ta mukʼ Diose?
[Lokʼol ta pajina 12]
¿Kʼuxi ichʼat ta mukʼ yuʼun Jeova li Abele?
[Lokʼol ta pajina 14]
Chkilbetik li smukʼulal Jeova ta sventa ti kʼusi muʼyuk tsots skʼoplal yilel jech kʼuchaʼal li pane
[Lokʼol ta pajina 15]
¿Kʼusi xuʼ jchantik ti kʼuyelan la spas Jesús ta stojolal jun vinik ti ip ta kʼaʼemal chamele?
[Lokʼol ta pajina 16]
Skʼan me jtsaktik ta venta li Jeovae xchiʼuk oyuk me slekil yutsil jtalelaltik kʼalal chkichʼtik ta mukʼe
[Lokʼol ta pajina 16]