¿Buchʼu skʼoplal li j-abtel ti tukʼ yoʼonton, ti lek pʼije?

1, 2. ¿Buchʼutik tstunes Jesús sventa tsmakʼlinutik li avie, xchiʼuk kʼu yuʼun toj tsots skʼoplal ti jnaʼtik buchʼutik jaʼe?

«KERMANOTAK, mu xa jnaʼ jayib velta kaloj ti jaʼo chvul mantaletik kʼalal jaʼo chtun tajek kuʼune.» Jaʼ jech laj yal jun ermana ta jlik skarta ti la stakbe echʼel li smeʼ nail abtelal kuʼuntik sventa tstoj ta vokole. ¿Mi oy jech avaloj ek? Ep jech kalojtik, jaʼ yuʼun; mu labaluk sba chkaʼitik.

² Leʼe jaʼ svinajeb ti yakal tspas ti laj yal ta jamal ti chakʼ jveʼeltik li Jesuse, yuʼun jaʼ Jolil ta tsobobbail. ¿Buchʼutik yakal tstunes? Kʼalal laj yal kʼusi senyail kʼalal liʼ xaʼox oye, laj yal ti tstunes li «jʼabtel ti jun [«tukʼ», TNM] yoʼnton [...], ti lec bije» sventa chakʼbe sveʼel «cʼalal yorail ta [xveʼik]» li xchiʼiltake (kʼelo Mateo 24:45-47).a Li j-abtel ti tukʼ yoʼonton, ti lek pʼije jaʼ me li buchʼutik tstunes Jesús sventa tsmakʼlin ta mantal li melel yajtsʼaklomtak ta slajebal kʼakʼale. Jaʼ yuʼun, toj tsots me skʼoplal ti jnaʼtik buchʼu jaʼ li j-abtel taje. Taje jaʼ me sventa lekuk noʼox oyutik ta mantal xchiʼuk ti lekuk xkil jbatik xchiʼuk li Diose (Mat. 4:4; Juan 17:3).

3. ¿Kʼuxi yalojbeik tal smelolal jvuntik li lokʼolkʼop ta sventa li j-abtel ti tukʼ yoʼontone?

³ Vaʼun chaʼa, ¿kʼu van yelan skʼan xkaʼibetik smelolal li lokʼolkʼop laj yal Jesús ta sventa li j-abtel ti tukʼ yoʼontone? Li ta voʼnee laj yichʼ alel ta jvuntik ti Jesuse la sbiiltas li j-abtel ti tukʼ yoʼonton ta Pentecostés ta sjabilal 33 ta jkʼakʼaliltik ta stojolal li xchiʼiltake. Jaʼ yuʼun jchʼunojtik ti j-abtel taje jaʼ chalbe skʼoplal skotol li yajtsʼaklomtak Cristo ti tʼujbil chbatik ta vinajel ti kuxulik ta Balumil ti te lik tal ta sjabilal 33. Jech xtok, jnopojtik ti xchiʼiltak taje jaʼik li buchʼutik tʼujbil chbatik ta vinajel ta jujuntale, xchiʼuk ti la sbiiltas Jesús ta 1919 li j-abtel ti tukʼ yoʼonton sventa tsbain li «cʼusitic oy [yuʼune]», jaʼ xkaltik, skotol li kʼusitik oy yuʼun ta Balumil li Ajvalilal yuʼun Diose. Akʼo mi jech, kʼalal laj yichʼ chanbel lek smelolal ta orasione, jamal xvinaj ti skʼan xjel ti kʼuyelan kabinojbetik smelolal li kʼusi laj yal Jesús ta sventa li j-abtel ti tukʼ yoʼonton, ti lek pʼije (Prov. 4:18). Jkʼelbetik skʼoplal li lokʼolkʼop taje xchiʼuk jkʼeltik kʼuyelan te kapal jkʼoplaltik buuk jpatoj koʼonton chijkuxi, mi ta Balumil o ta vinajel.

¿KʼUSI ORA CHKʼOT TA PASEL LI LOKʼOLKʼOPE?

4-6. ¿Kʼu yuʼun chkʼot ta nopel kuʼuntik ti jaʼ to lik kʼotuk ta pasel kʼalal echʼem xaʼox 1914 li lokʼolkʼop laj yal Jesús ta sventa li j-abtel ti tukʼ yoʼontone?

⁴ Li lokʼolkʼop ta sventa li j-abtel ti tukʼ yoʼonton, ti lek pʼije chakʼ ta ilel ti muʼyuk te lik kʼotuk ta pasel ta Pentecostés ta sjabilal 33, moʼoj, yuʼun jaʼ to te lik kʼotuk tal ta pasel ta slajebal kʼakʼal. Jkʼeltik kʼuxi jech chal li Skʼop Diose.

⁵ Li albilkʼop laj yal Jesús ta sventa ti «kʼusi senyail ti liʼ xa [oye] xchiʼuk ti kʼalal poʼot xa xlaj skotol li kʼusitik oy ta balumile», te laj yalbe skʼoplal ek li j-abtel ti tukʼ yoʼontone (Mat. 24:3, TNM). Li baʼyel jvokʼ albilkʼop ta Mateo 24:4-22, chib to velta skʼoteb ta pasel. Ti bu baʼyel kʼot ta pasele, jaʼ ta sjabilal 33 kʼalal to ta sjabilal 70; li xchibale, ti mas jal chichʼe, yakal chkiltik chkʼot ta pasel ta jkʼakʼaliltik. ¿Mi jaʼ van skʼan xal ti chib to velta chkʼot ta pasel li albilkʼop laj yal Jesús ta sventa li j-abtel ti tukʼ yoʼontone? Ta melel maʼuk.

⁶ Li kʼusi lik yalbe skʼoplal ta Mateo 24:29 li Jesuse, jaʼ li kʼusitik chkʼot ta pasel ta jkʼakʼaliltike (kʼelo Mateo 24:30, 42, 44). Kʼalal laj yalbe skʼoplal li kʼusitik chkʼot ta pasel ta tsatsal vokolil li Jesuse, xi laj yale: «Ta xilic chiyal tal ta toc ta vinajel» li jnaklejetik ta Balumile. Vaʼun, laj yalbe ti vikʼiluk me satik li buchʼutik kuxulik ta slajebal kʼakʼale, yuʼun xi laj yale: «Mu xanaʼic cʼusi ora chital, vuʼun li Avajvalicune [...]. Yuʼun ti cʼalal muʼyuc anopoj chamalaicune, jaʼo chital, vuʼun ti Xnichʼon cristiano licʼote» (voʼon la jpaskutik ta kursiva).b Kʼalal laj yalbe skʼoplal li kʼusitik chkʼot ta pasel ta slajebal kʼakʼal li Jesuse, te laj yalbe skʼoplal li lokʼolkʼop ta sventa li j-abtel ti tukʼ yoʼontone. Jaʼ yuʼun, xuʼ xkaltik ti kʼalal laj yalbe skʼoplal Jesús li j-abtel ti tukʼ yoʼontone jaʼ to lik kʼotuk ta pasel kʼalal likem xaʼox li slajebal kʼakʼal ta 1914. ¿Kʼu yuʼun oy srasonal ti jech chkaltike?

7. ¿Kʼusi tsots skʼoplal laj yichʼ jakʼel li ta slikebaltik yorail stsobel tsʼunobile, xchiʼuk kʼu yuʼun?

⁷ Nopbo avaʼi skʼoplal li kʼusi laj yal Jesús liʼe: «¿Me jaʼ jechoxuc jech chac cʼu chaʼal jun jʼabtel ti jun [«tukʼ», TNM] yoʼnton [...], ti lec bije[?]». Li ta baʼyel sigloe mu xkʼot-o ti jech chichʼ jakʼele. Jech kʼuchaʼal laj kaltik li ta yan xchanobil echʼe, tspasik skʼelobil juʼelal li jtakboletike xchiʼuk chakʼbeik yantik li matanal chakʼ chʼul espiritu sventa tspasik li skʼelobiltak juʼelale, jaʼ yuʼun lek xvinaj ti koltabilik yuʼun Diose (Hech. 5:12). Jaʼ yuʼun muʼyuk buchʼu xi tsjakʼe: «¿Buchʼu van sbiiltasoj Jesús sventa chbeiltasbat li xchijtake?». Pe jaʼuk li ta 1914 toj jelel. Li yorail stsobel tsʼunobile likem xaʼox li vaʼ jabile. Jaʼ to kʼot yorail un ti chichʼ chʼakel lokʼel li chopol jobel ta stojolal li trigoe (Mat. 13:36-43). Pe kʼalal lik xaʼox yorail li stsobel tsʼunobile, oy kʼusi toj tsots skʼoplal skʼan naʼel: ta skoj ti ep buchʼutik chalik ti jaʼik la ta melel yajtsʼaklomtak Jesuse, ¿kʼuxi chichʼ naʼel buchʼu jaʼ li trigoe, jaʼ xkaltik, li tʼujbil yajtsʼaklomtak Cristo ti chbatik ta vinajele? Jaʼ tsjambutik smelolal li lokʼolkʼop laj yal Jesús ta sventa li j-abtel ti tukʼ yoʼontone. Li melel yajtsʼaklomtak Cristo ti tʼujbil chbatik ta vinajele jaʼik me li buchʼutik lek tsmakʼlin sbaik ta mantale.

¿BUCHʼU JAʼ LI J-ABTEL TI TUKʼ YOʼONTON, TI LEK PʼIJE?

8. ¿Kʼu yuʼun jaʼ skʼan xtunik ta j-abtel ti tukʼ yoʼonton li buchʼutik tʼujbil chbatik ta vinajele?

⁸ Jamal lek ta aʼiel ti jaʼik li j-abtel ti tukʼ yoʼonton li buchʼutik tʼujbil chbatik ta vinajel ti liʼ oyik ta Balumile. Xi chichʼik biiltasele: «Paleetik ti ch-ajvalilajike, [TNM]». Jech xtok, xi albatik sventa ch-akʼbat yabtelike: «Acʼo apucbeic batel li cʼusitic toj lec la spas Diose, ti laj yicʼoxuc loqʼuel ta icʼal osile, ti laj yacʼoxuc ta sac osil ti toj jun yutsile» (1 Ped. 2:9). Jaʼ yuʼun, li buchʼutik jaʼik li paleetik ti ch-ajvalilajik taje, snup-o ti xakʼbe xchan yermanotakik li kʼusitik melele (Mal. 2:7; Apoc. 12:17).

9. ¿Mi jaʼik van j-abtel ti tukʼ yoʼonton skotol li buchʼutik tʼujbil chbatik ta vinajele? Albo smelolal.

⁹ Skotol li buchʼutik tʼujbil chbatik ta vinajel ti liʼ oyik ta Balumile, ¿mi jaʼik van li j-abtel ti tukʼ yoʼontone? Maʼuk. Yuʼun mu skotolikuk chakʼbeik sveʼel ta mantal yermanotakik ta spʼejel Balumil li buchʼutik tʼujbil chbatik ta vinajele. Li ta trigoe oy moletik xchiʼuk yajkoltaobbatak moletik ti jaʼik li buchʼutik tʼujbil chbatik ta vinajele. Chcholik mantal ta naetik, chchanubtasvanik ta tsobobbail xchiʼuk jpʼel yoʼonton chchʼunik li mantal chakʼ tal li smeʼ nail abtelal kuʼuntike, pe muʼyuk tskolta sbaik ta yakʼbel veʼlil ta mantal li yermanotakik ta spʼejel Balumile. Jech noxtok, oy ermanaetik ti bikʼit yakʼoj sbaik ti tʼujbil chbatik ta vinajel ti muʼyuk ta yoʼontonik ti jaʼ chchanubtasvanik li ta tsobobbaile (1 Cor. 11:3; 14:34).

10. ¿Buchʼu jaʼ li j-abtel ti tukʼ yoʼonton, ti lek pʼije?

¹⁰ ¿Buchʼutik jaʼ li j-abtel ti tukʼ yoʼonton, ti lek pʼije chaʼa? Xi onoʼox yelan tspas li Jesuse: jayvoʼ noʼox buchʼutik tstunes ta jmakʼlinvanej, pe ep buchʼutik tsmakʼlin. Jaʼ yuʼun li j-abtel taje jaʼik jtsop ermanoetik ti tʼujbil chbatik ta vinajel ti tskolta sbaik ta spasel li veʼlil ta mantal xchiʼuk ti chakʼik veʼlil kʼalal liʼ xa oy li Cristoe. Ti kʼu xa sjalil tal li slajebal kʼakʼale, li buchʼutik tʼujbil chbatik ta vinajel ti jaʼik li j-abtel ti tukʼ yoʼontone, jmoj te chtunik li ta smeʼ nail abtelal kuʼuntike. Li ta jabiletik echʼem xa tale, kʼalal chkalbetik skʼoplal li j-abtele chichʼ nopbel skʼoplal li Jtsop Jbeiltasvanej yuʼun li Stestigotak Jeovae. Pe jech kʼuchaʼal chkiltike, akʼo mi ep buchʼutik chalbe skʼoplal li j-abtel taje, li jpʼel kʼop «jʼabtel», xie, jun noʼox chalbe skʼoplal. Jaʼ yuʼun chaʼa, li buchʼutik ta Jtsop Jbeiltasvaneje jmoj tsnopik li kʼusitik skʼan pasele.

¿BUCHʼUTIK LI XCHIʼILTAK TA ABTELE?

11, 12. 1) ¿Kʼusi chaʼtos laj yichʼ akʼbel sbain li j-abtel ti tukʼ yoʼonton, ti lek pʼije? 2) ¿Bakʼin la sbiiltas Jesús li j-abtel ti tukʼ yoʼonton ta stojolal li xchiʼiltak ta abtele, xchiʼuk buchʼutik la stʼuj?

¹¹ Skʼan me xkalbetik skʼoplal ti chib to velta chichʼ biiltasel li j-abtel ti tukʼ yoʼonton, ti lek pʼij ti laj yalbe skʼoplal Jesús li ta lokʼolkʼope. Baʼyuke, jaʼ ti ch-akʼbat sbain li xchiʼiltak ta abtele; ta xchibale, jaʼ ti ch-akʼbat sbain skotol li kʼusitik oy yuʼun yajval ta abtele. Ta skoj ti jaʼ to chkʼot ta pasel li lokʼolkʼop laj yal Jesús ta slajebal kʼakʼale, jaʼ to kʼot ta pasel xchaʼtosal kʼalal liʼ xaʼox oy Cristo kʼuchaʼal Ajvalil ti lik ta 1914.

¹² ¿Kʼusi ora la sbiiltas Jesús li j-abtel ti tukʼ yoʼonton ta stojolal li xchiʼiltak ta abtele? Sventa jnatike, skʼan xkalbetik skʼoplal yan velta li jabil 1914, ti jaʼo te lik tal li stsobel tsʼunobile. Jech kʼuchaʼal laj xa jchantike, ep buchʼutik chalik ti jaʼik la yajtsʼaklomtak Cristo li vaʼ jabile. ¿Buchʼu van jtsopukal ta sbiiltas Jesús sventa jaʼ xkʼot li ta j-abtel ti tukʼ yoʼontone? Taje jaʼ to laj yichʼ takʼel kʼalal ay skʼelik xchiʼuk Stot ta 1914 kʼalal to ta slikebal 1919 li xchʼulna Jeovae, jaʼ xkaltik, li kʼusi xchapanoj sventa chichʼ ichʼel ta mukʼe (Mal. 3:1).c ¡Toj echʼ noʼox xmuyubajik kʼalal laj yilik taje!, yuʼun li tukʼil Jchanolajeletik ta Vivliae laj yakʼik ta ilel ti skʼanojik tajek li Jeovae xchiʼuk li Skʼope. Jech onoʼox chaʼa, oy kʼusitik skʼan stukʼibtas ta stalelalik, pe bikʼit laj yakʼ sbaik ta xchʼamel li tukʼibtasel xchiʼuk li preva laj yilik ti kʼu sjalil taje (Mal. 3:2-4). Jaʼik batsʼi trigo li tukʼil Jchanolajeletik ta Vivliae. Li ta 1919 jaʼo te lik stsak tal yipik ta mantal, jaʼ yuʼun li Jesuse te la stʼuj lokʼel jayvoʼuk ermanoetik ti tʼujbil chbatik ta vinajel ti lek xtojobik sventa jaʼ xkʼotik li ta j-abtel ti tukʼ yoʼonton, ti lek pʼije, vaʼun la sbiiltas ta xchabiel xchiʼiltak li j-abtel taje.

13. ¿Buchʼutik te kapal skʼoplalik li ta yan j-abteletike, xchiʼuk kʼu yuʼun?

¹³ ¿Buchʼutik jaʼ xchiʼiltak li j-abtele? Jaʼik li buchʼutik chichʼ akʼbel sveʼelike. Kʼalal lik li slajebal kʼakʼale, skotol li xchiʼiltak ta abtele jaʼik li yajtsʼaklom Cristo ti tʼujbil chbatik ta vinajele. Pe ta mas tsʼakale, maʼuk xa noʼox li xchiʼiltak ta abtele, yuʼun te och skʼoplalik ek li epal krixchanoetik ti jaʼik li yan chijetike. Taje jaʼik li buchʼutik toj epik ti «jun noʼox scoralil chcʼot scotol» ti tstijluik batel Cristoe (Juan 10:16). Jmoj tstabeik sbalil veʼlil ta mantal skotol li buchʼutik tʼujbil chbatik ta vinajel xchiʼuk li yan chijetike, ti jaʼ chakʼ li j-abtel ti tukʼ yoʼonton «cʼalal yorail ta xveʼique». ¿Kʼusi xuʼ xkaltik ta stojolalik li Jtsop Jbeiltasvanej ti jaʼik li j-abtel ti tukʼ yoʼonton, ti lek pʼije? Li stukike skʼan smakʼlin sbaik ta mantal ek. Jaʼ yuʼun chaʼa, bikʼit chakʼ sbaik kʼalal chakʼik venta ti jaʼik li yan j-abteletik ek ti skʼanik makʼlinel ta mantal jech kʼuchaʼal li yan melel yajtsʼaklomtak Cristoe.

14. 1) ¿Kʼusi tsots akʼbat sbain li j-abtel ti tukʼ yoʼontone, xchiʼuk kʼusitik yan tskʼel? 2) ¿Kʼusi pʼijubtasel akʼbat yuʼun Jesús li j-abtel ti tukʼ yoʼonton, ti lek pʼije? (Kʼelo li rekuadro: «Me jech chlic yal ta yoʼnton...».)

¹⁴ Tsots kʼusi laj yakʼbe sbain Jesús li j-abtel ti tukʼ yoʼonton, ti lek pʼije. Li ta skʼakʼalil Vivliae, li jun j-abtele o li buchʼu chchabi jpʼejuk nae, jaʼ oy ta sba skʼelel li buchʼutik te ch-abteje (Luc. 12:42). Jaʼ me jech li j-abtel ti tukʼ yoʼonton, ti lek pʼije, yuʼun jaʼ sbainoj skʼelel skotol li tukʼil yajtuneltak Jeovae. Jlom ti kʼusitik sbainojik skʼelele jaʼ li kʼusitik oy ta s-organisasion Jeovae, li cholmantale, li xchapanel mukʼta tsobajeletike xchiʼuk li slokʼesel vunetik sventa cholmantale, sventa li kʼusi ta jchan ta jtuktike xchiʼuk sventa li jujun tsobajele. Li yan j-abteletike te tstaik skotol li kʼusi chtun yuʼunik ta mantal ta stojolal li j-abtel ti tukʼ yoʼontone.

¿BAKʼIN CHBIILTASAT TA SKʼELBEL SKOTOL KʼUSITIK OY YUʼUN LI YAJVALE?

15, 16. ¿Bakʼin ch-akʼbat sbain «cʼusitic oy yuʼun» Jesús li j-abtel ti tukʼ yoʼontone?

¹⁵ ¿Bakʼin akʼbat sbain li «cʼusitic oy yuʼun li yajvale», jaʼ xkaltik, li xchibal kʼusi ch-akʼbat sbain li j-abtele? Xi laj yal li Jesuse: «Xcuxet noʼox yoʼnton li jun jʼabtel ti cʼalal jech jun yoʼnton sbatsʼil spasel chvul taatuc yuʼun yajvale. Melel chacalboxuc, leʼe ta xʼacʼbat sventain scotol cʼusitic oy yuʼun li yajvale» (Mat. 24:46, 47). Jech kʼuchaʼal chkiltike, tsbiiltas ta xchibal velta j-abtel li Jesús kʼalal chvule xchiʼuk ti chil ti «sbatsʼil spasel» jeche, jaʼ xkaltik, ti yakal chakʼ veʼlil ta mantale. Jech oxal, oy kʼu sjalil yiloj sba ti kʼusi ora ch-akʼbat sbain xchaʼtosale. Jaʼ yuʼun chaʼa, ¿kʼuxi xchiʼuk bakʼin chakʼbe sbain j-abtel skotol kʼusitik oy yuʼun li Jesuse? Sventa jtakʼtike skʼan oy kʼusi chaʼtos jnabetik skʼoplal: bakʼin chvul xchiʼuk kʼusitik ti oy yuʼune.

¹⁶ ¿Bakʼin chvul li Jesuse? Jaʼ chalbe lek smelolal li stsʼak loʼile. Skʼan jvules ta joltik ti kʼalal «chvul», xi li ta baʼyel versikuloetike, jaʼ skʼoplal kʼalal mi tal ta Jchapanvanej sventa chakʼbe slajeb li kʼusitik oy ta balumile (Mat. 24:30, 42, 44).d Jaʼ yuʼun, kʼalal chal ti chvul o chtal xi li ta lokʼolkʼop laj yal Jesús ta sventa li j-abtel ti tukʼ yoʼontone, jaʼ to te chkʼot ta pasel kʼalal yakal li tsatsal vokolile.

17. ¿Kʼusitik smakoj li kʼusitik yuʼun Jesuse?

¹⁷ ¿Kʼusitik smakoj «scotol [li] cʼusitic oy yuʼun» li Jesuse? Kʼalal «scotol», xi li Jesuse, maʼuk laj yakʼ ta aʼiel ti jaʼ noʼox li kʼusitik oy ta Balumile. Ta melel, toj tsots yabtel ta vinajel li Jesuse. Yuʼun xi laj yale: «Liʼacʼbat xa scotol jvuʼel ta sventainel li vinajel xchiʼuc banamile» (Mat. 28:18; Efes. 1:20-23). Jtos ti kʼusi jaʼ yuʼun avie, jaʼ li Ajvalilal yuʼun Mesiase, ti jaʼ xa onoʼox yuʼun leʼ xa tal ta 1914 xchiʼuk ti jmoj tspasik mantal xchiʼuk li yajtsʼaklomtak ti tʼujbil chbatik ta vinajele (Apoc. 11:15).

18. ¿Kʼu yuʼun xmuyubaj Jesús chakʼbe sbain skotol li kʼusitik oy yuʼun li j-abtel ti tukʼ yoʼontone?

¹⁸ ¿Kʼusi chkʼot ta nopel kuʼuntik ta skoj li kʼusitik laj xa jkʼeltike? Kʼalal mi tal ta Jchapanvanej li Jesús ti jaʼo yakal li tsatsal vokolile, yakal ta abtel chvul sta li j-abtel ti tukʼ yoʼontone, yuʼun yakal chakʼbe sveʼel ta mantal ta yorail li xchiʼiltake. Vaʼun xmuyubaj me chakʼbe sbain li xchibal yabtele: chakʼbe sbain skotol li kʼusitik oy yuʼune. Li buchʼutik jaʼik li j-abtel ti tukʼ yoʼontone, jaʼ to ch-akʼbat sbainik kʼalal mi laj yichʼ li smotonik ta vinajele, jaʼ xkaltik, mi ochik ta ajvalil xchiʼuk li Cristoe.

19. ¿Mi jaʼ mas tsots skʼoplal li matanal tstaik li j-abtel ti tukʼ yoʼonton ta vinajele, ti jaʼ mu sta li yan buchʼutik tʼujbil chbatik ta vinajele? Albo smelolal.

¹⁹ ¿Mi jaʼ mas tsots skʼoplal li matanal tstaik li j-abtel ti tukʼ yoʼonton ta vinajele, ti jaʼ mu sta li yan buchʼutik tʼujbil chbatik ta vinajele? Mu jechuk. Yuʼun akʼo mi jayvoʼ noʼox albatik ti ch-akʼbat jtosuk smotonike, xuʼ me staik yan krixchanoetik ek. Jech kʼuchaʼal liʼe, nopo avaʼi li kʼusi laj yalbe li buluchib tukʼil yajtakboltak Jesús kʼalal jun xaʼox akʼobal skʼan xchame (kʼelo Lucas 22:28-30). Laj yal ti chakʼbe smotonik ta skoj ti tukʼ laj yakʼ sbaik li jayvoʼ viniketik taje. Yuʼun jmoj tspasik mantal xchiʼuk li Jesuse. Pe kʼalal echʼem xaʼox ep jabile laj yal ti jmoj tspasik mantal ta Ajvalilal xchiʼuk skotol li buchʼutik tʼujbil chbatik ta vinajele, yuʼun te chchoti xchiʼuk li 144,000 (Apoc. 1:1; 3:21). Jech kʼuchaʼal chal li Mateo 24:47, li Jesuse laj yalbe jayvoʼ viniketik —li buchʼutik tʼujbil chbatik ta vinajel ti jaʼik li j-abtel ti tukʼ yoʼontone— ti chakʼbe sbain skotol li kʼusitik oy yuʼune. Pe ta melel, li buchʼutik tsots chichʼ yabtelik ta vinajele, jaʼik skotol li 144,000 (Apoc. 20:4, 6).

20. ¿Kʼusi sventa la sbiiltas Jesús li j-abtel ti tukʼ yoʼontone, xchiʼuk kʼusi jpʼel ta koʼontontik spasel?

²⁰ Jech-o tspas kʼuchaʼal ta baʼyel siglo li Jesuse, yuʼun jaʼ tstunes li j-abtel ti tukʼ yoʼonton, ti lek pʼije: jayvoʼ noʼox li jmakʼlinvaneje, pe ep buchʼutik tsmakʼlinik. La sbiiltas j-abtel sventa oyuk lek sveʼelik ta mantal ta «yorail» ta slajebal kʼakʼal li melel yajtsʼaklomtake, ti jaʼik li buchʼutik tʼujbil chbatik ta vinajele xchiʼuk li yan chijetike. ¡Toj echʼ noʼox ta jtojtik ta vokol! Jaʼ yuʼun chaʼa, kakʼtik ta ilel kʼalal ta sjunul koʼonton ta jkoltatik li j-abtel ti tukʼ yoʼonton, ti lek pʼije, ti tʼujbil chbatik ta vinajele (Heb. 13:7, 17).