Xuʼ xata li kʼusitik chakʼan chata ta mantale

1. ¿Kʼusi vokol chkaʼitik jutuk mu jkotoltikuk?

¿MI OY kʼusi avakʼoj ta avoʼonton stael ta mantal ti mu spas avuʼun chavaʼie?b Mi jeche, mu atuk jech chanuptan. Kalbetik junantik skʼelobil. Li Filipe oy ox ta yoʼonton ti mas nopolik spas orasion xchiʼuk ti ta sjunul yoʼonton spase, pe vokol laj yaʼi sabel yorail xchiʼinel ta loʼil li Jeovae. Li Erikae laj yakʼ ta yoʼonton ti ta yorailuk xkʼot li ta tsobajel sventa cholmantale, pe jech˗o echʼem ora chkʼot. Xi chal Tomáš ti ep ta velta la slikes ox xchanel sliklej li Vivliae: «Mu toʼox jkʼupin xchanel li Vivliae. Oxib to velta la jlikes, pe jech˗o te chikom ta Levitiko».

2. ¿Kʼu yuʼun skʼan mu xijchibaj˗o mi muʼyuk to jtaojtik li kʼusi oy ta koʼonton ta jpastike?

² Mi oy kʼusi chakʼan chata ta mantal ti vokol chavaʼie, mu me xachibaj. Skʼan oyuk smalael avuʼun xchiʼuk xavakʼ avipal sventa jaʼuk xapas li kʼusi spas noʼox avuʼune. Ti jech˗o muʼyuk chalubtsaje, yakal chavakʼ ta ilel ti ep sbalil chavil ti lekuk xavil aba xchiʼuk li Jeovae xchiʼuk ti xapas li kʼusi lek chile. Stsakoj me ta venta Jeova taje xchiʼuk muʼyuk tskʼanbot li kʼusi mu spas avuʼune (Sal. 103:14; Mik. 6:8). Jaʼ yuʼun, skʼan xavakʼ ta avoʼonton ti jaʼuk xapas li kʼusi spas noʼox avuʼune. ¿Kʼusi xuʼ xapas sventa xata li kʼusi oy ta avoʼontone? Kalbetik skʼoplal kʼusitik xuʼ skoltaot.

SKʼAN OYUK KʼUSI STIJ AVOʼONTON

3. ¿Kʼu yuʼun tsots skʼoplal ti oyuk kʼusi stij koʼontontik spasele?

³ Skʼan oyuk kʼusi stij koʼontontik sventa jpastik li kʼusi oy ta koʼontontik stael ta mantale. Yuʼun mi ta jkʼan ta jtatik li kʼusi oy ta koʼontontik stael ta mantale, chkakʼbetik yipal stael. Kʼalal oy kʼusi lek tstij koʼontontike, xkoʼolaj kʼuchaʼal yok ukʼum ti chakʼ xanavuk jkot varko sventa xkʼot ta junuk lume. Kʼalal lek tsots li yok ukʼume, chanav batel li varkoe. Vaʼun, mas to anil chkʼot li varkoe. Jaʼ jech li ta mantal eke, kʼalal oy kʼusi tstij koʼontontike, mas chkakʼtik persa stael li kʼusitik ta mantale. Xi chal jun ermano ti te likem ta El Salvador ti David sbie: «Kʼalal oy kʼusi tstij avoʼonton spasele, mas to chavakʼ avipal xchiʼuk muʼyuk chavakʼ ti oy kʼusi smakot sventa xapas li kʼusi oy ta avoʼontone». Jaʼ yuʼun, ¿kʼusi to yan xuʼ skoltaot?

4. ¿Kʼusi xuʼ jkʼanbetik li Jeovae? (Filipenses 2:13; kʼelo xtok li lokʼole).

⁴ Albo Jeova ti akʼo stij avoʼontone. Li Jeova xuʼ stunes xchʼul espiritu sventa stij koʼontontik ta stael kʼusitik ta mantal (kʼelo Filipenses 2:13). Bakʼintike oy kʼusi chkakʼ ta koʼontontik spasel ta skoj ti jnaʼojtik ti skʼan jpastike. Mu chopoluk maʼ taje, pe yikʼaluk van muʼyuk ta koʼontontik spasel. Taje jaʼ li kʼusi kʼot ta stojolal li Norina, jun ermana ta Ugandae. Li ermanae laj yakʼ ta yoʼonton slikesel estudio, pe muʼyuk mas oy ta yoʼonton, yuʼun mu xtojob ta yakʼel estudio chaʼi. ¿Kʼusi koltaat˗o? Xi chale: «Jujun kʼakʼal laj kalbe Jeova ti akʼo skoltaun sventa oyuk ta koʼonton yakʼel estudioe. Laj kakʼ kipal ek sventa xitojob ta chanubtasvanej. Kʼalal echʼ jayib u ta tsʼakale, laj kaʼi ti mas xa oy ta koʼontone. Li vaʼ jabile, la jlikes chib estudio».

5. ¿Kʼusitik xuʼ jnopbetik skʼoplal?

⁵ Nopbo skʼoplal li kʼusi spasoj ta atojolal li Jeovae (Sal. 143:5). Li jtakbol Pabloe la snopbe skʼoplal ti kʼu yelan laj yakʼ ta ilel slekil yoʼonton li Jeovae, taje jaʼ tijbat˗o yoʼonton sventa ta sjunuluk yoʼonton xtun ta stojolal (1 Kor. 15:9, 10; 1 Tim. 1:12-14). Kʼalal chanopbe skʼoplal li kʼusi spasoj ta atojolal li Jeovae, mas to tstij avoʼonton sventa xapas li kʼusi chakʼan chata ta mantale (Sal. 116:12). Kakʼtik venta li kʼusi tijbat˗o yoʼonton jun ermana ta Honduras sventa xlik tunuk ta prekursorae. Xi chale: «La jnopbe skʼoplal kʼu to yepal skʼanojun li Jeovae, ti la stakun ta ikʼel ta steklumale xchiʼuk ti chchabiune. Kʼalal la jnopbe skʼoplal taje, mas to la jkʼan li Jeovae xchiʼuk lik ayanuk ta koʼonton ti chitun ta prekursorae».

6. ¿Kʼusi yan xuʼ skoltaot?

⁶ Jaʼuk xavakʼ ta avoʼonton li sbaliltak chatabee. Jkʼeltik kʼusi la spas Erika ti laj kalbetik skʼoplal ta parafo 1. ¿Kʼusi koltaat˗o sventa ta yorailuk noʼox xkʼot li ta tsobajel sventa cholmantale? Xi chale: «Laj kakʼ venta ti kʼalal echʼem xa ora chikʼot li ta tsobajel sventa cholmantale, ep kʼusitik muʼyuk ta jkʼupin. Pe kʼalal sob noʼox chikʼote, xakʼ to yorail jchiʼin ta loʼil li ermanoetike. Jech xtok, xuʼ xkaʼi li tojobtaseletik ti tskoltaun sventa jnaʼuk kʼuxi ta jcholmantal xchiʼuk ti masuk to jkʼupine». Li Erikae laj yakʼ venta li sbaliltak kʼalal sob chkʼote, jaʼ yuʼun pas yuʼun li kʼusi oy ta yoʼontone. ¿Kʼusitik sbaliltak xuʼ xatabe ek? Mi oy ta avoʼonton xchanel li Vivliae o spasel orasione, kʼelo kʼu yelan xuʼ skoltaot sventa xavamigoin li Jeovae (Sal. 145:18, 19). Mi jaʼ chakʼan mas xlekub li atalelale, kʼelo kʼu yelan xuʼ skoltaot sventa lekuk xavil aba xchiʼuk li yantike (Kol. 3:14). ¿Kʼusi to yan xuʼ xapas? Tsʼibao li sbaliltak chatabe kʼalal chata li kʼusi oy ta avoʼontone xchiʼuk kʼelo bakʼintik mi yakal xa chapas. Xi chal Tomáš ti laj kalbetik skʼoplal ta slikebale: «Kʼalal chkakʼ venta li sbaliltak ta jtabe kʼalal ta jpas li kʼusi oy ta koʼontone, tskoltaun sventa mu xichibaj».

7. ¿Kʼusi la spas Julio xchiʼuk yajnil sventa staik li kʼusitik ta mantale?

⁷ Jaʼ chiʼino li buchʼu xuʼ skoltaote (Prov. 13:20). Li Julio xchiʼuk yajnile oy ta yoʼonton chbatik ti bu chtun mas jcholmantaletike. Xi chal Julio li kʼusi koltaatik˗oe: «La jsaʼ kamigokutik ti xuʼ skoltaunkutike xchiʼuk laj kalbekutik li kʼusi jnopoj ta jpaskutike. Ta skoj ti jutuk mu skotoluk jech tunemik tal ta stojolal Jeovae, laj yakʼbunkutik lekil tojobtaseletik. Jech xtok, tsjakʼbunkutik kʼu yelan xbat kuʼunkutik xchapanel li kʼusi jnopoj ta jpaskutike. Taje jaʼ la skoltaunkutik».

KʼALAL MUʼYUK OY TA KOʼONTONTIKE

8. ¿Kʼusi xuʼ xkʼot ta pasel mi muʼyuk ta koʼontontik stael li kʼusitik ta mantale? (Kʼelo xtok li lokʼole).

⁸ Ti melel xkaltike, bakʼintike xuʼ van muʼyuk xa kʼusi oy ta koʼontontik spasel. ¿Mi jaʼ van skʼan xal ti jecheʼ xa noʼox chkakʼ kipaltik ta spasel li kʼusi ta jkʼan ta jtatik ta mantale? Moʼoj. Kalbetik skʼoplal yan velta li yok voʼ xchiʼuk li jkot varkoe. Kʼalal lek tsots yok li ukʼume, lek xkajet chanav li varko jaʼ to mi kʼot ta junuk jteklume. Pe bakʼintike kʼun noʼox li yok ukʼume xchiʼuk xuʼ van te noʼox tsʼanal yilel li voʼe. ¿Mi jaʼ van skʼan xal ti mu xa stakʼ xanav li varkoe? Moʼoj, li yajval varkoe xuʼ xlechu batel svarko sventa xkʼot ti bu snopoje. Taje xuʼ jech jnuptantik ek. Bakʼintike oy van ta koʼontontik stael li kʼusitik ta mantale, pe bakʼintike xuʼ noʼox chkaʼitik. Mi jaʼ to ta jpastik kʼalal oy kʼusi tstij koʼontontike, xuʼ van mu jtatik li kʼusi ta jkʼantik ta mantale. Jech kʼuchaʼal li jtsʼot varko ti tskʼel kʼusi xuʼ spas sventa xanav li svarkoe, li voʼotik eke, skʼan jechuk˗o xkakʼ kipaltik sventa jtatik li kʼusitik ta mantal akʼo mi muʼyuk mas oy ta koʼontontik bakʼintik. Pe skʼan onoʼox xkakʼ kipaltik. Yoʼ to mu jkʼelbetik skʼoplal kʼusi xuʼ skoltautik kʼalal jech ta jnuptantik taje, baʼyel kalbetik skʼoplal ti kʼu yuʼun vokol chaʼiik li yantike.

9. ¿Mi lek ti xkakʼ kipaltik stael kʼusitik ta mantal mi muʼyuk jech oy ta koʼontontike?

⁹ Li Jeovae tskʼan ti ta sjunul koʼontontik xijtun ta stojolale xchiʼuk ti xijmuyubajuke (Sal. 100:2; 2 Kor. 9:7). Jaʼ yuʼun, ¿kʼu yuʼun skʼan xkakʼ kipaltik stael kʼusitik ta mantal mi muʼyuk ta koʼontontike? Kalbetik skʼoplal li kʼusi la spas li jtakbol Pabloe. Xi laj yale: «Chkakʼbe kastigo li jbekʼtale xchiʼuk jech chkʼot kuʼun kʼuchaʼal mosoil» (1 Kor. 9:25-27, tsʼib ta yok vun). Li Pabloe laj yakʼ ta yoʼonton spasel li kʼusi tskʼan Jeovae akʼo mi muʼyuk mas oy ta yoʼonton. ¿Mi lek laj yil Jeova li kʼusi la spas Pabloe? Lek, jech xtok, laj yakʼbe bendision ta skoj ti tsots abteje (2 Tim. 4:7, 8).

10. ¿Kʼusi sbalil ta jtatik kʼalal chkakʼ kipaltik ta stael li kʼusitik ta mantale?

¹⁰ Akʼo mi muʼyuk mas oy ta koʼontontik stael li kʼusitik ta mantale, ¿kʼu yuʼun xmuyubaj Jeova kʼalal chkakʼ kipaltike? Yuʼun ta jpastik ta skoj ti jkʼanojtik akʼo mi mu jkʼupintik bateltik li kʼusi ta jpastike. Ta skoj ti jech chkakʼ kipaltike, li Jeovae chakʼbutik bendision jech kʼuchaʼal la spas ta stojolal li jtakbol Pabloe (Sal. 126:5). Kʼalal chkiltik chakʼbutik bendision li Jeovae, yikʼaluk van mas tstij koʼontontik ta spasel li kʼusitik ta mantale. Xi chal jun ermana ta Polonia ti Lucina sbie: «Bateltike mu jkʼan xilokʼ ta cholmantal, mas to kʼalal lubemune. Pe kʼalal chkakʼ persa chilokʼ ta cholmantale, ximuyubaj kʼalal chisut talele». Jkʼeltik batel kʼusi xuʼ jpastik kʼalal muʼyuk mas ta koʼontontik li kʼusitik ta mantale.

11. ¿Kʼuxi tskoltautik Jeova sventa jnaʼuk jpajtsan jbatik?

¹¹ Kʼanbo Jeova ti xanaʼuk xapajes abae. Li talelal taje maʼuk noʼox tskoltautik sventa mu jpastik li kʼusitik chopole, yuʼun tstij koʼontontik ti jaʼuk jpastik li kʼusitik leke akʼo mi muʼyuk ta koʼontontik spasel. Teuk ta joltik ti jaʼ chakʼ chʼul espiritu li talelal taje. Jaʼ yuʼun, mi ta jkʼanbetik xchʼul espiritu li Jeovae, tskoltautik sventa jnaʼuk jpajtsan jbatik (Luk. 11:13; Gal. 5:22, 23). Li David ti laj kalbetik skʼoplal li ta parafo 3, laj yakʼ ta yoʼonton ti masuk to xchanunaj stuke. Jech xtok, tsots skʼoplal laj yil li orasione. Xi chale: «La jkʼanbe Jeova ti skoltaun sventa jnaʼuk jpajes jbae. Laj onoʼox skoltaun. La jpas jun programa sventa xichanunaj jtuk xchiʼuk jech˗o ta jpas li avie».

12. ¿Kʼuxi tskoltautik Eklesiastes 11:4 sventa jpastik li kʼusi ta jkʼan ta jtatik ta mantale?

¹² Mu xamala ti muʼyuk xa kʼusi chanuptane. Li avie jkotoltik oy onoʼox kʼusi ta jnuptantik. Mi jaʼ to ta jmalatik ti solel muʼyuk xa kʼusi ta jnuptantik jsetʼuke, xuʼ van mu spas kuʼuntik li kʼusi oy ta koʼontontik ta jtatik ta mantale (kʼelo Eklesiastes 11:4). Xi chal jun ermano ti Daniel sbie: «Mi la apas li kʼusi oy ta avoʼontone, ta me xavakʼ venta ti tspas avuʼune akʼo mi oy kʼusitik yakal chanuptan». Li Paul ti jaʼ jun ermano ta Ugandae chalbe yan srasonal sventa xkakʼ noʼox ta koʼontontik stael li kʼusitik ta mantale, xi chale: «Kʼalal oy kʼusitik chlik apas ta mantal akʼo mi oy kʼusi tsots chanuptane, ta me xakʼbot bendision li Jeovae» (Mal. 3:10).

13. ¿Kʼusi sbalil ta jtabetik kʼalal ta kʼunkʼun chlik jchan li Jvivliatike?

¹³ Ta kʼunkʼun xlik apas. Xuʼ van muʼyuk ta koʼontontik spasel kʼusitik ta mantal ta skoj ti mu spas kuʼun chkaʼitike. Mi jech yakal chanuptane, ¿kʼu yuʼun mu jaʼuk xlik apas li kʼusitik spas noʼox avuʼune? Kalbetik skʼoplal liʼe. Mi chakʼan chlekub jtosuk atalelale, lek me ti kʼunkʼun xavakʼ ta ilele. Mi oy ta avoʼonton chakʼan chachan sliklej li Vivliae, xuʼ van ta jujusetʼ xlik achan. Li Tomáš ti laj kalbetik skʼoplal ta slikeb li xchanobil liʼe vokol tajek laj yaʼi xchanel sliklej Svivlia ta jun noʼox jabil. Xi chale: «Laj kakʼ venta ti vokol chkaʼi sventa stsuts kuʼun skʼelel sliklej li Vivlia ta jun noʼox jabile. Jaʼ yuʼun, la jnop ti jaʼ lek ti jlikes yan veltae, pe avie jaʼ noʼox ta jchan uni jayibuk parafo ta kʼakʼal xchiʼuk ta jnopbe skʼoplal kʼalal yakal ta jchan batele. Laj kakʼ venta ti mas xa ta jkʼupin xchanel li Jvivliae». Ta skoj ti mas xa xmuyubaje, li Tomáše la xchʼakbe mas yorail sventa xchan li Vivliae. Laj onoʼox xchan sliklej un.c

MU XACHIBAJ MI OY KʼUSI LA ANUPTANE

14. ¿Kʼusitik van xuʼ jnuptantik?

¹⁴ Akʼo mi oy ta koʼontontik spasel li kʼusitik ta mantale, xuʼ van oy kʼusi tsmakutik. Bakʼintike xuʼ van oy kʼusitik chkʼot ta pasel ti muʼyuk jmalaojtike, vaʼun muʼyuk xa ta jpastik li kʼusi ta jkʼan ta jtatik ta mantale (Ekl. 9:11). Xuʼ van chijchibaj˗o kʼalal ta jnuptan jvokoltike (Prov. 24:10). Ta skoj ti jmulavilutike, xuʼ van muʼyuk xa ta koʼontontik spasel li kʼusitik ta mantale (Rom. 7:23). O jaʼ noʼox lubem chkaʼi jbatik (Mat. 26:43). ¿Kʼusi tskoltautik sventa jechuk˗o xkakʼ kipaltik akʼo mi muʼyuk lek kʼusi la jnuptantik?

15. ¿Kʼu yuʼun muʼyuk chijlubtsaj akʼo mi oy kʼusitik ta jnuptantik? (Salmo 145:14).

¹⁵ Mu me xachibaj mi muʼyuk pas avuʼun ta slikebale. Li Vivlia chal ti xuʼ van chkil ep jvokoltike, pe chalbutik xtok ti tskoltautik Jeova sventa spas kuʼuntik li kʼusi ta jkʼan ta jtatik ta mantale (kʼelo Salmo 145:14). Li Filip ti laj kalbetik skʼoplal li ta parafo 1, xi chale: «Kʼalal mu spas kuʼun chkaʼi li kʼusi ta jkʼan ta jta ta mantale, muʼyuk chichibaj˗o. Yuʼun li kʼusi mas tsots skʼoplale jaʼ ti chkakʼ persa spasele». Kalbetik skʼoplal yan velta li Davide, xi chale: «Kʼalal oy kʼusitik ta jnuptane, muʼyuk chkakʼ xchibajesun, yuʼun jaʼ sventa xkakʼ ta ilel ti kʼu to yepal jkʼanoj li Jeovae». Kʼalal chkakʼ kipaltik akʼo mi oy kʼusitik ta jnuptantike, chkakʼbetik ta ilel Jeova ti oy ta koʼontontik spasel li kʼusi lek chile. Mi la avakʼ avipal stael li kʼusitik ta mantale, ¿mi mu tauk xmuyubaj avuʼun li Jeovae?

16. ¿Kʼusi xuʼ jchantik kʼalal oy kʼusi ta jnuptantike?

¹⁶ Oyuk kʼusi xakʼ achan li kʼusi la anuptane. Xiuk xanope: «¿Kʼusi xuʼ jpas sventa mu kʼusi spajtsanune?» (Prov. 27:12). Mi chkakʼtik venta ti mu spas kuʼuntik li kʼusi ta jkʼan ta jtatike, jaʼ van lek ti jsaʼtik yan kʼusi xuʼ jpastik ta mantale. ¿Mi jech van yakal chkʼot ta atojolal taje? Mi jeche, kʼelbo skʼoplal li kʼusi spas noʼox avuʼun ta mantale.d Li Jeovae muʼyuk chopol chilot ta skoj noʼox ti mu pas avuʼun li kʼusi chakʼan chata ta mantale (2 Kor. 8:12).

17. ¿Kʼu yuʼun skʼan teuk ta joltik li kʼusitik pasemik xa kuʼuntike?

¹⁷ Teuk ta ajol li kʼusi pasem xa avuʼune. Xi chal li Vivliae: «Li Diose, [...] mu xchʼay ta sjol li avabtelike» (Ebr. 6:10). Jaʼ yuʼun, mu xachʼay ta ajol ek. Teuk ta ajol li kʼusitik pasem xa tal avuʼune, ti lek xa xavil aba xchiʼuk li Jeovae, ti chachol mantale o ti avichʼoj xa voʼe. Li kʼusitik pasem xa tal avuʼune chakʼ ta ilel ti xuʼ xachʼi˗o batel ta mantale xchiʼuk ti tspas avuʼun li kʼusi oy ta avoʼontone (Filip. 3:16).

18. ¿Kʼusi skʼan xapas kʼalal yakal chavakʼ avipal stael li kʼusitik ta mantale? (Kʼelo xtok li lokʼole).

¹⁸ Li Jeovae tskoltaot sventa xapas li kʼusi oy ta avoʼonton chata ta mantale. Jech kʼuchaʼal li jtsʼot varko ti xmuyubaj mi kʼot ti bu snopoj chbate. Jech xtok, li jtsʼot varkoe tskʼupin tajek kʼalal yakal chanav batele. Li voʼot eke xuʼ xakʼupin kʼalal chavakʼ venta kʼu yelan tskoltaot Jeova xchiʼuk chakʼbot bendision kʼalal yakal chapas li kʼusitik ta sventa mantale (2 Kor. 4:7). Mi muʼyuk la lubtsaje, chata epal bendisionetik (Gal. 6:9).