Jechuk xkiltik li yuchʼel pox kʼuchaʼal chil Diose
LI Jeovae ep ta tos yakʼoj jmotontik xchiʼuk ta jtojbetik ta vokol skotol taje, yuʼun xuʼ jnop jtuktik ti kʼu yelan ta jtunestik li matanaletik taje. Jtos li matanal taje, jaʼ li vinoe. Xi chalbe skʼoplal li Vivliae: «Li pane chichʼ pasel sventa xkuxet-o koʼontontik yuʼun xchiʼuk li vinoe chakʼ jkʼupin li jkuxlejaltike» (Ekl. 10:19; Sal. 104:15). Pe yikʼaluk van kilojtik ti oy buchʼutik chbat ta mas yuʼunik li poxe. Jech xtok, ta skoj ti jelel kʼu yelan lijchʼi tal xchiʼuk ti jelajtik bu nakalutike, xuʼ van jelel li kʼusi ta jnoptik ta sventa li yuchʼel poxe. Li yajtsʼaklomutik Kristoe, ¿kʼu van yelan skʼan xkiltik?
Mu ventauk kʼu yelan lijchʼi tal xchiʼuk ti bu nakalutike, li kʼusi mas tsots skʼoplale jaʼ ti jtsaktik ta venta kʼu yelan chil Dios li yuchʼel poxe. Vaʼun, mas me xijmuyubaj.
Oy van buchʼutik xkojtikintik ti nopajtik noʼox chuchʼike xchiʼuk ti chbat ta mas yuʼunike. Oy buchʼutik chuchʼik sventa jun noʼox yoʼontonik. Yantike chuchʼik sventa xchʼay ta sjol svokolik. Jech xtok, oy buchʼutik ep chuchʼik ta junantik kantinaetik sventa xakʼik ta ilel ti tsots xaʼi sbaike.
Li yajtsʼaklomutik Kristoe tskoltautik Dios sventa lekuk kʼusi xkʼot ta nopel kuʼuntik. Tspʼijubtasutik ta Skʼop sventa mu xbat ta mas kuʼuntik li poxe. Li ta Proverbios 23:29 kʼalal ta 35 chalbe skʼoplal jun krixchano ti chyakube xchiʼuk chalbe skʼoplal li vokoliletik tsnuptan ta skoje.a Jun mol ta tsobobbail ti likem ta Europa ti Daniel sbie, xi chal ti kʼu toʼox yelan xkuxlejal kʼalal maʼuk toʼox stestigo Jeovae: «Ta skoj ti chiyakub toʼox tajeke, ep kʼusitik chopol la jpas xchiʼuk ep kʼusitik la jnuptan ti chakʼbun-o jvokol avie».
¿Kʼusi tskoltautik sventa mu xbat ta mas kuʼuntik li yuchʼel poxe xchiʼuk ti mu jtikʼ-o jbatik ta vokole? Jaʼ ti jtsaktik ta venta kʼu yelan chil Jeova li yuchʼel poxe.
Jkʼeltik kʼusi chal Vivlia ta sventa li poxe xchiʼuk ti kʼu yuʼun chuchʼik pox jlom krixchanoetike.
LI KʼUSI CHAL VIVLIAE
Li Skʼop Diose chal ti muʼyuk chopol mi ta smelol noʼox chkuchʼtik poxe, yuʼun chal ti xuʼ xijmuyubaj-o yuʼune. Xi chal ta Eklesiastes 9:7: «Kuxetuk noʼox avoʼonton bat lajeso li aveʼele xchiʼuk muyubajuk noʼox avoʼonton xavuchʼ li avinoe». Jech xtok, li Vivliae chal ti laj yuchʼ vino bakʼintik li Jesuse xchiʼuk oy yajtuneltak Jeova ta voʼne laj yuchʼik ek (Mat. 26:27-29; Luk. 7:34; 1 Tim. 5:23).
Li yuchʼel jsetʼ juteb poxe mu me xkoʼolaj xchiʼuk li yakubele. Xi chal ta jamal li Vivliae: «Mu me xayakubik ta skoj vino» (Efes. 5:18). Xi chal xtoke: «Li jyakubeletike […] muʼyuk bu chuʼuninik li Ajvalilal yuʼun Diose» (1 Kor. 6:10). Kʼuchaʼal chkiltike, li Jeovae chopol tajek chil mi chbat ta mas kuʼuntik li yuchʼel poxe xchiʼuk li yakubele. Jaʼ yuʼun, maʼuk me jtsaktik ta venta li kʼusi tsnop krixchanoetik ta sventa li yuchʼel poxe, jaʼuk me tsotsuk skʼoplal xkiltik li kʼusi chal Diose.
Oy buchʼutik xi chalike: «Akʼo mi ep xkuchʼ li voʼone, mu onoʼox xiyakub». Toj xibal me sba mi jech ta jnoptike. Li Vivliae chal ti xuʼ jpastik-o tsatsal muliletik xchiʼuk xijnamaj-o ta stojolal Jeova mi chkakʼ smosoinutik li vinoe, mu ventauk mi vinikutik o mi antsutik (Tito 2:3; Prov. 20:1). Li Jesuse pʼijubtasvan ti muʼyuk bu ch-ochik ta achʼ balumil li buchʼutik ch-uchʼbolajik ta mase (Luk. 21:34-36). Jaʼ yuʼun, ¿kʼusi xuʼ spas jun yajtsʼaklom Kristo sventa mu xil-o svokol ta skoj li poxe?
¿KʼU YUʼUN CHAVUCHʼ, KʼU YEPAL CHAVUCHʼ XCHIʼUK MI NOPAJTIK NOʼOX?
Jech kʼuchaʼal laj kiltike, xuʼ me jta-o jvokoltik mi jaʼ jech chkiltik yuchʼel pox kʼuchaʼal chil li krixchanoetik ti bu nakalutike. Jaʼ yuʼun, li yajtsʼaklomutik Kristoe ta jtsaktik ta venta smantaltak Jeova ta sventa li jveʼeltik xchiʼuk li kʼusi chkuchʼtike. Xi tspʼijubtasutik li Vivliae: «Mi chaveʼik, mi cha-uchʼbolajik o kʼusiuk noʼox ti chapasike, jaʼuk me sventa xichʼ mukʼibtasbel skʼoplal Dios skotol li kʼusitik chapasike» (1 Kor. 10:31). Jkʼeltik batel kʼusitik xuʼ jakʼbe jbatik xchiʼuk kʼusi beiltasel ta Vivlia skʼan jtsaktik ta venta.
¿Mi jaʼ sventa lek xilikun yantik ti chkuchʼe? Xi chal Eksodo 23:2: «Mu me xatsʼakli batel epal krixchanoetik». Li ta teksto liʼe, li Jeovae la spʼijubtas j-israeletik ti mu jaʼuk xchanbeik li kʼusitik chopol tspas yan krixchanoetike. Ta jtabetik sbalil mi ta jchʼuntik li mantal taj eke. Yuʼun mi jaʼ jech ta jnoptik xchiʼuk ta jpastik kʼuchaʼal li yantike, xuʼ me jaʼ muʼyuk xa ta jchʼunbetik smantal li Jeovae xchiʼuk ti xijnamaj ta stojolale (Rom. 12:2).
¿Mi jaʼ sventa xkakʼ ta ilel ti tsots chkaʼi jba ti chkuchʼe? Ta junantik lume muʼyuk chopol chilik ti nopajtik noʼox chuchʼ li krixchanoetike xchiʼuk ti ep chuchʼike (1 Ped. 4:3). Pe jkʼeltik li tojobtasel chal ta 1 Korintios 16:13. Xi chale: «Vikʼiluk-o me asatik, tsotsuk-o me xchʼunel avoʼontonik, vinik me xapas abaik xchiʼuk tsotsuk me xapas abaik». Kʼuchaʼal jnaʼojtike, maʼuk xa tstsatsub-o jun krixchano ti chuchʼe. Moʼoj, kʼajomal tsok-o snopben xchiʼuk muʼyuk xa smelol li kʼusitik tspase. Xuʼ van xkaltik ti muʼyuk bu tstsatsub-o kʼalal ep chuchʼ poxe, kʼajomal chkʼunib-o. Li Isaias 28:7 chal ti jecheʼ xtamlajet xchiʼuk muʼyuk kʼusi lek chkʼot ta nopel yuʼun li buchʼu ep chuchʼ poxe.
Mi ta jkʼan oyuk kipaltik sventa jaʼuk jpastik li kʼusi tukʼe, skʼan me jpat koʼontontik ta stojolal Jeova, ti vikʼiluk jsatike xchiʼuk ti tsotsuk xchʼunel koʼontontike (Sal. 18:32). Sventa jechuk jpastike, skʼan me vikʼiluk lek jsatik xchiʼuk ti lekuk kʼusitik xkʼot ta nopel kuʼuntik yoʼ mu xijnamajutik ta stojolal li Jeovae. Taje jaʼ li kʼusi la spas Jesus kʼalal ay ta balumile. Jaʼ yuʼun, jaʼ jun tsatsal vinik laj yilik li Jesuse.
¿Mi jaʼ sventa jchʼay ta jol jvokol ti chkuchʼe? Xi laj yalbe Jeova jun jtsʼibajom yuʼun salmoe: «Kʼalal mu xa jnaʼ kʼusi ta jpas yuʼun li vokolile, voʼot la apatbun koʼonton xchiʼuk la apasbun ta jun koʼonton» (Sal. 94:19). Mi oy kʼusitik chavat-o tajek avoʼontone, mu me xchapaj-o mi chavuchʼe, jaʼ lek saʼo koltael ta stojolal Jeova. Jtos ti kʼusi xuʼ xapase jaʼ ti nopajtik noʼox xakʼopone. Ep buchʼutik saʼojik koltael xtok ta stojolal ermanoetik ta tsobobbail ti yijik ta mantale. Ti melel xkaltike, mi chuchʼ pox li jun krixchano ta skoj li svokoltake, mas me jutuk xa yipal chaʼi sba xchiʼuk mas me anil tspas li kʼusitik chopole (Os. 4:11). Xi to chal li Daniele: «Ta jvul-o tajek koʼonton li kʼusitik chopol jpasoje, jaʼ yuʼun chkuchʼilan. Pe kʼajomal noʼox ta jsaʼo jvokol. Mu xa skʼanikun li kamigotake xchiʼuk muʼyuk xa lek chkaʼi jba». ¿Kʼusi koltaat-o? Xi chale: «Laj kakʼ venta ti skʼan jpat koʼonton ta stojolal li Jeovae, maʼuk ta stojolal li poxe. Koliyal ti la skoltaune, tsal kuʼun li jvokoltake». Mu me jnoptik ti mu xkom kuʼuntik li poxe, yuʼun li Jeovae ta onoʼox skoltautik sventa xkom kuʼuntik (Filip. 4:6, 7; 1 Ped. 5:7).
Mi oy xavuchʼ pox bakʼintike, xiuk xajakʼbe abae: «¿Mi oy yalojbun junuk kutsʼ kalal o junuk kamigo ti tsvul-o yoʼonton ta skoj ti kʼu yepal chkuchʼe?». Mi oy buchʼu jech laj yalbote, jaʼ me senyail ti chnop xa chavaʼie xchiʼuk ti xuʼ xata-o avokole. «¿Mi mas xa ep chkuchʼ pox li avie?». Mi mas xa ep chavuchʼe, xuʼ van yakal xa chmeʼin batel avuʼun. «¿Mi mu xa xuʼ chkaʼi mi muʼyuk chkuchʼ jayibuk kʼakʼale?». Mi jaʼ jech chavaʼie, jaʼ me senyail ti meʼinem xa avuʼune. Mi jeche, skʼan me xasaʼ junuk doktor ti jaʼ yabtel tskolta li buchʼutik meʼinem xa yuʼunike.
Jlom yajtsʼaklom Kristoe snopojik lek ti mu jsetʼuk chuchʼik sventa mu snuptan svokolike. Yan ermanoetik xtoke muʼyuk bu chuchʼik ta skoj ti mu skʼupinike. Mi oy buchʼu xkojtikintik ti jaʼ jech snopoje, kakʼ me ta ilel slekil koʼontontik ta stojolalik, mu me jsujtik xchiʼuk mu me jchopol kʼoptatik.
Jlome snopojik lek ti kʼusi xuʼ spasike. Yikʼaluk van snopojik ti kʼu yepal chuchʼike xchiʼuk ti kʼusi ora xuʼ xuchʼike. Xuʼ van jaʼ noʼox chuchʼik jsetʼuk kʼalal chveʼike o jun noʼox velta ta xemana. Jlom xtoke tskʼelik kʼusi poxal chuchʼik. Jlome jaʼ noʼox chuchʼik vino o servesa ta spʼisol noʼox. Pe jaʼ muʼyuk chuchʼik li xniche o yan poxetik ti lek tsotse, mi jaʼuk ti kapbil ta kokteletike o yan kʼusitik. Kʼalal kak ta jnopojtik leke, lek me kʼusi chkʼot ta pasel kuʼuntik. Mi oy junuk yajtsʼaklom Kristo ti yij ta mantal ti jaʼ jech kʼotem ta nopel yuʼune, muʼyuk me srasonal sventa chopol xaʼi sba.
Jech xtok, skʼan me jtsaktik ta venta li kʼusi tsnop yantike. Xi chal Romanos 14:21: «Jaʼ mas lek mu xichʼ tiʼel bekʼet, yuchʼel vino o ti xichʼ pasel yan kʼusitik ti tsmak-o yakan li avermanoe». Jaʼ yuʼun, jtsaktik ta venta li kʼusi tsnop yantike xchiʼuk kakʼ ta ilel slekil koʼontontik. Mi chopol chil junuk ermano ti chkuchʼtike, jaʼ mas lek ti mu xkuchʼtik ta skoj ti jkʼanojtike. Mi jaʼ jech ta jpastike, chkakʼtik ta ilel ti ta jtsaktik ta venta li kʼusi tsnop yantike xchiʼuk ti maʼuk ta jpastik li kʼusi ta jkʼan jtuktike (1 Kor. 10:24).
Li yajtsʼaklomutik Kristoe ta onoʼox jchʼuntik xtok li mantal yaloj ajvalil ta sventa li poxe. Xuʼ van chal ajvalil ti mu xuʼ xuchʼik pox li buchʼutik mu to tsta sjabilalike, li buchʼutik tstsʼotik karroe xchiʼuk li buchʼutik tspikik mukʼta makinaetike (Rom. 13:1-5).
Li Jeovae yakʼoj jnoptik kʼuxi xuʼ jkʼupintik li matanaletik yakʼojbutike. Jaʼ yuʼun, xuʼ jnoptik kʼusi ta jlajestik xchiʼuk kʼusi ta xkuchʼtik. Kakʼtik persa ti jnoptik lek li kʼusi ta jpastike xchiʼuk kakʼbetik yil Jtotik ta vinajel ti ta jtojbetik ta vokol ti yakʼoj jpʼijiltik sventa xijtojob snopele.
a Li Centros para el Control y la Prevención de Enfermedades ta Estados Unidose chal ti ep ta tos xuʼ sta svokolik ta anil li buchʼutik chyakubike. Jlome jaʼ ti chmilvanike, ti tsmil sba stukike, ti naka xa ta utel o ta majel chchiʼin sbaik ta vayele, tsmaj snup xchiʼilik, xiʼel sba xyal yol li jun antse o ti xchiʼin yole xchiʼuk xuʼ staik-o chameletik ta skoj li chiʼinejbail ta vayele.