Mu me xavakʼ kʼusi smakot sventa xavichʼ voʼ

1. ¿Kʼusitik srasonal oy avuʼun sventa xavichʼ voʼe?

¿MI AKʼANOJ Jeova ti jaʼ yakʼojbot skotol li kʼusitik lekik ti xuʼ xakʼupine, jech kʼuchaʼal li akuxlejale? ¿Mi oy ta avoʼonton chavakʼbe yil ti akʼanoje? Ti kʼuxi xuʼ xavakʼbe yile, jaʼ ti xavakʼbe akuxlejale xchiʼuk ti xavichʼ voʼe. Mi jech la apase, chakʼot ta yutsʼ yalal Jeova. Vaʼun, jaʼ xa yuʼunot chakʼot, ta skoj taje chkʼot ta Atot xchiʼuk ta Avamigo, vaʼun tsbeiltasot xchiʼuk chchabiot (Sal. 73:24; Is. 43:​1, 2). Jech xtok, mi chavakʼbe akuxlejal li Dios xchiʼuk mi laj avichʼ voʼe, xuʼ me xakuxi ta sbatel osil (1 Ped. 3:21).

2. ¿Kʼusi ta jchantik li ta xchanobil liʼe?

² Pe xuʼ van oy kʼusi tsmakot sventa xavichʼ voʼ. Mi jaʼ jeche, mu xavul avoʼonton, yuʼun mu atukuk ti jech chavaʼi abae. Ta smiyonal noʼox krixchanoetik jech laj yaʼi sbaik ek, yuʼun persa oy kʼusi la sjel ta stalelalik xchiʼuk ti kʼu yelan tsnopik sventa xuʼ xichʼik voʼe. Pe avie, xmuyubajik xa xchiʼuk ta sjunul yoʼontonik chtunik ta stojolal Jeova. Li ta xchanobil liʼe, chkalbetik batel skʼoplal junantik krixchanoetik ti laj yichʼik voʼ li ta baʼyel sigloe. Jkʼeltik kʼusitik vokolil la snuptanik xchiʼuk kʼusi koltaatik-o sventa stsal yuʼunike. Akʼo venta kʼusi xuʼ xachan ta stojolalik akʼo mi kerem tsebot to o mi oy xa ajabilal.

LAJ YICHʼ VOʼ LI JSAMARIAETIKE

3. ¿Kʼusi van xuʼ makatik-o junantik jsamariaetik sventa xichʼik voʼe?

³ Li ta skʼakʼalil Jesuse, li jsamariaetike jaʼik jtsop krixchanoetik ti jelel srelijionike, ti te nopol nakalik ta Sikem xchiʼuk ta Samaria ti te xkom ta snorteal Judeae. Sventa xuʼ xichʼik voʼe, skʼan xojtikinik lek li Skʼop Diose, yuʼun jaʼ noʼox xchʼunojik ti jaʼ yakʼoj ta naʼel Dios li baʼyel voʼob livroetik ta Vivliae, jaʼ xkaltik, Jenesis kʼalal ta Deuteronomio. Jech xtok, yikʼaluk van la stsakbeik ta venta li slivroal Josuee. Akʼo mi jech, xojtikinik xa onoʼox li kʼusi yaloj Dios li ta Deuteronomio 18:18 xchiʼuk 19, jaʼ yuʼun xchʼunojik ti chtal onoʼox li Mesiase (Juan 4:25). Pe sventa xichʼik voʼe, skʼan xchʼunik ti jaʼ Mesias li Jesus ti albil onoʼox skʼoplale. Ep jsamariaetike la xchʼunik (Juan 4:39). Junantike xuʼ van laj yakʼik persa sventa mu chopoluk kʼusi snopik ta stojolal li judaetike (Luk. 9:​52-54).

4. Jech kʼuchaʼal chal Echos 8:​5, 6 xchiʼuk 14, ¿kʼusi la spasik junantik jsamariaetik kʼalal cholbatik mantal yuʼun li Felipee?

⁴ ¿Kʼusi koltaatik-o li jsamariaetik sventa xichʼik voʼe? Kʼalaluk la xchol mantal ta sventa Kristo li Felipe ti jaʼ j-al lekil aʼyeje, oy junantike la xchʼamik li skʼop Diose (kʼelo Echos 8:​5, 6, 14). Akʼo mi jaʼ juda vinik li Felipee, li jsamariaetike la xchikintaik li kʼusi laj yale. Jaʼ van ta skoj ti vul ta sjolik junantik versikuloetik ta Vivlia ti bu chal ti mu snaʼ xtʼujvan li Diose (Deut. 10:​17-19). Pe li kʼusi mas tsots skʼoplale, jaʼ ti «la stsʼet chikintaik lek li kʼusitik» laj yal Felipe ta sventa li Kristoe. Laj yakʼik venta ti jaʼ takbil talel yuʼun li Diose, yuʼun li Felipee ep la spas skʼelobiltak juʼelal, la xpoxta li buchʼutik ipike xchiʼuk la slokʼes pukujetik (Ech. 8:7).

5. ¿Kʼusitik chakʼ achan li kʼusi la spas li jsamariaetike?

⁵ Li jsamariaetike xuʼ van muʼyuk la xchikintaik jechuk li kʼusi laj yakʼ ta chanel li Felipe ta skoj ti jaʼ juda vinike o ta skoj ti muʼyuk bu xaʼiik-o li kʼusi laj yakʼ ta chanele. Pe taje mu jechuk la spasik. Kʼalal xchʼunojik xa ox lek ti jaʼ melel li kʼusi laj yakʼ ta chanel li Felipee, ta anil noʼox laj yichʼik voʼ. Xi chal li Vivliae: «Kʼalal yakal chal lekil aʼyejetik sventa Ajvalilal yuʼun Dios xchiʼuk sventa sbi Jesukristo li Felipee, la xchʼunik. Vaʼun, laj yichʼik voʼ li viniketik xchiʼuk li antsetike» (Ech. 8:12). Li voʼot une, ¿mi achʼunoj ti jaʼ melel li Skʼop Diose? ¿Mi achʼunoj ti chakʼbe sbaik ta ilel melel kʼanelal li stestigotak Jeova ti jaʼ jech laj yal Jesus ti chakʼik ta ilel li melel yajchankʼoptake? (Juan 13:35). Mi jaʼ jeche, mu me xavakʼ ti oy kʼusi smakot sventa xavichʼ voʼe. Li Jeovae ta me xakʼbot sbendision mi jaʼ jech la apase.

6. ¿Kʼusi chakʼ achan li kʼusi la spas Rubene?

⁶ Li Ruben ti te nakal ta Alemaniae stestigotak xa onoʼox Jeova yutsʼ yalal kʼalal kʼox toʼoxe. Pe kʼalal chʼi xa ox tale lik naʼetajuk mi oy ta melel li Diose. ¿Kʼusi koltaat sventa mu jechuk xnaʼete? Laj yakʼ venta ti oy to kʼusitik skʼan xchan li ta Vivliae, jaʼ yuʼun oy kʼusitik lik spas. Xi chale: «Mu teuk noʼox xinaʼet likom, yuʼun lik jsabe skʼoplal kʼalal chichanunaj ta jtuke. Ep ta velta la jchanbe skʼoplal li evolucione». Kʼalal la xchan li livro ¿Existe un Creador que se interese por nosotros?, tsatsubtasbat-o xchʼunel yoʼonton. Xi chal kaʼitike: «Xvul ta jol ti xi laj kale: ‹¡Yaʼ!, oy ta melel li Jeovae›». Jech xtok, li Rubene ay svulaʼan li smeʼ nail abtelale, labal sba tajek laj yil ti kʼu yelan jmoj tsobol li yajtuneltak Dios ta spʼejel balumile. Kʼalal sut batel ta Alemaniae, laj yichʼ voʼ kʼalal 17 xa ox sjabilale. Mi oy kʼusi xanaʼet yuʼun ta sventa li kʼusi achanoj ta Vivliae, sabo skʼoplal li ta jvuntike. Mi xanabe xa ox lek skʼoplale, jaʼ xuʼ skoltaot sventa mu teuk noʼox xanaʼet (Efes. 4:​13, 14). Kʼalal chkʼot ta achikin ti kʼu yelan chakʼbe sbaik ta ilel kʼanelal, ti kʼu yelan jmoj tsobol li steklumal Jeova ta spʼejel balumil xchiʼuk kʼalal chavil ti kʼu yelan skʼanoj sbaik li ta atsobobbaile, mas to me chakʼan li ermanoetike.

LAJ YICHʼ VOʼ LI SAULO TI LIKEM TA TARSOE

7. ¿Kʼusi skʼan sjel ta xkuxlejal li Sauloe?

⁷ Kalbetik skʼoplal li Saulo ti likem ta Tarsoe, li stuke jaʼ jun vinik ti lek chanubtasbil ta smantal li judaetike xchiʼuk mas xa ox lek chichʼ ojtikinel (Gal. 1:​13, 14; Filip. 3:5). Li vaʼ kʼakʼale, epal judaetik la snopik ti jvalopatinej mantaletik la li yajtsʼaklomtak Kristoe. Jech oxal, li Sauloe muʼyuk xkʼuxul yoʼonton ti kʼu yelan kontrainvane. Tsnop toʼox ti jaʼ jech yakal tspas li kʼusi oy ta yoʼonton li Diose (Ech. 8:3; 9:​1, 2; 26:​9-11). Jaʼ yuʼun, mi laj yakʼ xchʼunel yoʼonton ta stojolal Jesus xchiʼuk mi laj yichʼ voʼ sventa xkʼot ta yajtsʼaklom Kristoe, skʼan xkuch yuʼun li kontrainele.

8. 1) ¿Kʼusi koltaat-o Saulo sventa xichʼ voʼe? 2) Jech kʼuchaʼal chal Echos 22:12 kʼalal ta 16, ¿kʼuxi laj yichʼ koltael yuʼun Ananias li Sauloe? (Kʼelo xtok li lokʼole).

⁸ ¿Kʼusi koltaat-o Saulo sventa xichʼ voʼe? Kʼalal kʼoponat talel yuʼun Jesus li Sauloe, ta anil noʼox joyobtabil kʼot ta xojobal lus ti lik tal ta vinajele, vaʼun maʼsat kom li Sauloe (Ech. 9:​3-9). Oxib kʼakʼal muʼyuk kʼusi slajes xchiʼuk laj van snopbe skʼoplal li kʼusi kʼot ta stojolale. La xchʼun ti jaʼ Mesias li Jesuse xchiʼuk ti jaʼ melel relijion li yajtsʼaklomtak Kristoe. Jech xtok, oy van smul laj yaʼi sba ti laj yichʼ milel li Estebane, yuʼun lek xa laj yil ek ti jech la spasbeike (Ech. 22:20). Kʼalal echʼ xa ox li oxib kʼakʼale, jun jchʼunolajel ti Ananias sbie bat skʼel li Sauloe, ta slekil yoʼonton la xchiʼin ta loʼil, la sjambe li sate xchiʼuk la stijbe yoʼonton sventa xichʼ noʼox voʼ (kʼelo Echos 22:​12-16). Li Sauloe bikʼit laj yakʼ sba, la xchʼam li koltael akʼbat yuʼun Ananiase, vaʼun ta anil noʼox jel li xkuxlejale (Ech. 9:​17, 18).

9. ¿Kʼusi chakʼ achan li kʼusi la snuptan Sauloe?

⁹ Li kʼusi la snuptan Sauloe ep kʼusi chakʼ jchantik. Yuʼun xuʼ van jaʼ makat-o jechuk li toybail o li xiʼel sventa mu xichʼ voʼe. Pe mu jechuk kʼot ta pasel. Kʼalal laj yakʼ venta li kʼusi melel ta stojolal li Kristoe, bikʼit laj yakʼ sba xchiʼuk jpʼel ta yoʼonton oy kʼusitik la sjel ta xkuxlejal (Ech. 26:​14, 19). Kʼot ta nopel yuʼun ti chkʼot ta yajtsʼaklom Kristo akʼo mi snaʼoj ti chichʼ kontrainele (Ech. 9:​15, 16; 20:​22, 23). Kʼalal laj xa ox yichʼ voʼ li Sauloe, jech-o la spat yoʼonton ta stojolal Jeova ti ta onoʼox xkoltaat mi la snuptan jeltos prevaetike (2 Kor. 4:​7-10). Kʼalal mi laj avichʼ voʼ sventa xakʼot ta stestigo Jeovae, xuʼ van xanuptan prevaetik o xavichʼ kontrainel, pe mu atukuk. Teuk me ta ajol ti te xchiʼinojot li Jeova xchiʼuk Jesus sventa skoltaikote (Filip. 4:13).

10. ¿Kʼuxi tskoltaot li kʼusi la snuptan Annae?

¹⁰ Jkʼelbetik skʼoplal Anna ti te nakal ta Europa del Estee, li yutsʼ yalale jaʼ jkurdaetik. Kʼalaluk laj yichʼ voʼ li smeʼe, li Annae lik xchan Vivlia kʼalal yichʼoj baluneb jabile, li stote snaʼoj ti jech tspase. Jmoj nakalik ta jpʼej na xchiʼuk skotol li yutsʼ yalale. Jaʼ yuʼun, kʼalal laj yaʼi yutsʼ yalal ti yakal xa chchan Vivlia xchiʼuk stestigotak Jeova li Annae, la skontrainik. Yuʼun chopol chilik kʼalal oy buchʼu tsjel srelijione. Jaʼ yuʼun, kʼalal 12 xa ox sjabilal li Annae, la xchiʼin ta loʼil li stote, yuʼun tskʼan chichʼ voʼ. Li stote la sjakʼbe mi oy buchʼu tsujat ti tskʼan chichʼ voʼe o mi la snop stuk. Xi la stakʼe: «Jkʼanoj li Jeovae». Jaʼ yuʼun, li stote lek laj yaʼi. Kʼalal laj xa ox yichʼ voʼe, li yutsʼ yalal Annae jech-o labanvanik xchiʼuk chopol kʼusitik la spasbeik. Xi laj yal jun yutsʼ yalale: «Jaʼ mas lek jechuk ti xapas li kʼusitik chopole xchiʼuk ti xasikʼolaje. Jaʼ muʼyuk lek ti stestigoot Jeovae». ¿Kʼuxi kuch yuʼun li Annae? Xi chale: «Jaʼ laj yakʼbun kipal li Jeovae. Li jmeʼ xchiʼuk li jtote laj onoʼox skoltaikun». Li Annae stsakoj ta vun ti bakʼin koltaat yuʼun Jeovae xchiʼuk ta skʼel bakʼintik sventa mu xchʼay xaʼi. Mi chaxiʼ ta skoj ti xavichʼ kontrainel o ti xavichʼ nutsele, teuk me ta ajol ti ta onoʼox skoltaot li Jeova eke (Ebr. 13:6).

LI KORNELIOE LAJ YICHʼ VOʼ

11. ¿Kʼusi van makat-o jechuk Kornelio sventa mu xichʼ voʼe?

¹¹ Yan skʼelobile, jaʼ li Kornelioe. Jaʼ jun bankilal soltaro, jaʼ xkaltik, li buchʼu sbainoj o ti tspas ta mantal sien soltaroe (Ech. 10:​1, tsʼib ta yok vun). Jaʼ yuʼun, xuʼ van jaʼ jun vinik ti lek ojtikinbil ti bu nakale xchiʼuk ti lek ojtikinbil ta stojolal li soltaroetike. Li Vivliae chal ti Kornelioe chakʼbe epal matanaletik li buchʼutik chtun yuʼunike (Ech. 10:2). Li Jeovae la stak batel jtakbol Pedro sventa xbat yalbe li lekil aʼyejetike. ¿Kʼu yelan laj yaʼi li Kornelioe? Ta skoj ti lek ojtikinbile, ¿mi jaʼ makat-o sventa mu xichʼ voʼ?

12. ¿Kʼusi koltaat-o Kornelio sventa xichʼ voʼe?

¹² ¿Kʼusi koltaat-o Kornelio sventa xichʼ voʼe? Li Vivliae xi chale: «Xiʼtaoj Dios xchiʼuk skotol li yutsʼ yalale [ . . . ] xchiʼuk skotol ora tskʼanbe vokol Dios» (Ech. 10:2). Kʼalaluk albatik lekil aʼyej yuʼun li Pedroe, li Kornelio xchiʼuk li yutsʼ yalale laj yakʼ xchʼunel yoʼontonik ta stojolal li Kristoe xchiʼuk laj yichʼik noʼox voʼ (Ech. 10:​47, 48). Ta melel, li Kornelioe oy van kʼusitik lik sjel ta xkuxlejal sventa xuʼ xlik yichʼik ta mukʼ Dios xchiʼuk li yutsʼ yalale (Jos. 24:15; Ech. 10:​24, 33).

13. ¿Kʼusi chakʼ achan li kʼusi spas Kornelioe?

¹³ Li Kornelioe lek ojtikinbil ta slumal jech kʼuchaʼal li Sauloe. Taje xuʼ van jaʼ makat-o jechuk sventa mu xkʼot ta yajtsʼaklom Kristoe. Pe mu tsotsuk skʼoplal laj yil maʼ taje. Li voʼote, ¿mi oy kʼusitik tsots skʼoplal skʼan xajel ta akuxlejal sventa xavichʼ voʼe? Mi jaʼ jeche, teuk ta ajol ti tskoltaot li Jeovae. Ta me xakʼbot sbendision mi chavakʼ avipal sventa xavakʼ ta akuxlejal li beiltaseletik ta Vivliae.

14. ¿Kʼuxi xuʼ skoltaot li kʼusi la snuptan Tsuyoshie?

¹⁴ Li Tsuyoshi ti te nakal ta Japone, oy kʼusitik laj yikta spasel ta yabtel sventa xuʼ xichʼ voʼe. Li stuke jaʼ yajkoltaobba li buchʼu sbainoj li eskuela Ikenobo ti bu tsmeltsanik nichimetike. Li buchʼu sbainoj eskuelae nopem xaʼi chbat ta muklomal sventa xichʼ batel nichim xchiʼuk tspas li kʼusitik nopem xaʼiik tspasik li jbudistaetike. Kʼalaluk mu xuʼ yuʼun chbate, jaʼ chbat li Tsuyoshie xchiʼuk tspas li kʼusi nopem xaʼiik spasele. Pe kʼalal la xchan kʼusi chal Vivlia ta sventa li buchʼutik chamemike, te laj yakʼ venta ti skʼan xikta spasel li kʼusi nopem xaʼiik spasel ta muklomal mi tskʼan chichʼ voʼe. Jaʼ yuʼun, kʼot ta nopel yuʼun ti muʼyuk xa tspase (2 Kor. 6:​15, 16). Vaʼun, la xchiʼin ta loʼil li buchʼu sbainoj abtel sventa xalbe ti muʼyuk xa tspas li kʼusi nopem xaʼiik spasel ta muklomale. Albat ti lek oye xchiʼuk ti muʼyuk xa tstikʼ sba ta spasele. Li Tsuyoshie laj yichʼ voʼ kʼalal tetik xa ox van jun jabil lik xchan li Vivliae.a Mi oy kʼusitik skʼan xavikta spasel ta avabtel sventa lek xilot li Diose, teuk ta ajol ti ta onoʼox xakʼbot li kʼusi chtun avuʼune xchiʼuk li kʼusi chtun yuʼun avutsʼ avalale (Sal. 127:2; Mat. 6:33).

LAJ YICHʼIK VOʼ LI JKORINTOETIKE

15. ¿Kʼusi van xuʼ ox xmakatik li jkorintoetik sventa xichʼik voʼe?

¹⁵ Li jnaklejetik ta voʼneal jteklum Korintoe, ojtikinbilik ti jaʼ batem ta yoʼontonik saʼel takʼin xchiʼuk ti chopol kʼusitik tspasike. Ep buchʼutik ti jaʼ tspasik li kʼusi kontra chal li ta smantal Diose. Jaʼ yuʼun, vokol van tajek sventa xuʼ xchʼamik li kʼusi melele. Pe kʼalaluk kʼot ta Korinto li jtakbol Pabloe, la xcholbe skʼoplal li lekil aʼyejetik ta sventa li Kristoe, vaʼun «ep jkorintoetik lik xchʼunik xchiʼuk laj yichʼik voʼ» (Ech. 18:​7-11). Maʼuk noʼox, li Kajvaltik Jesukristoe oy kʼusi laj yakʼbe yil li Pabloe xchiʼuk xi laj yalbee: «Ep buchʼutik kuʼun li ta jteklum liʼe». Jaʼ yuʼun, li jtakbole te kom xchol mantal jun jabil xchiʼuk j-oʼlol.

16. ¿Kʼusi koltaatik-o li jkorintoetik sventa xichʼik voʼe? (2 Korintios 10:​4, 5).

¹⁶ ¿Kʼusi koltaatik-o li jkorintoetik sventa xichʼik voʼe? (Kʼelo 2 Korintios 10:​4, 5). Li Diose la stunes Skʼop xchiʼuk xchʼul espiritu sventa skolta li jkorintoetik yoʼ sjel ta j-echʼel li xkuxlejalike (Ebr. 4:12). Li buchʼutik la xchʼamik li lekil aʼyeje, laj yiktaik li yakubele, li elekʼe xchiʼuk ti xchiʼil noʼox sbaik ta vinikal chchiʼin sbaik ta vayele (1 Kor. 6:​9-11).b

17. ¿Kʼusi chakʼ achan li kʼusi la spasik li jkorintoetike?

¹⁷ Melel onoʼox ti junantik jkorintoetike oy kʼusitik laj yiktaik spasel ta xkuxlejalik sventa xichʼik voʼe, pe muʼyuk la snopik ti mu spas yuʼunike. Laj yakʼ yipalik sventa xlik xanavikuk li ta bikʼit be ti ch-ikʼvan batel ta kuxlejal sbatel osile (Mat. 7:​13, 14). Li voʼote, ¿mi oy kʼusi chavakʼ persa stsalel ti meʼinem ta avoʼontone? Mi jaʼ jeche, mu me xalubtsaj. Kʼanbo xchʼul espiritu Jeova sventa skoltaot ta stsalel li prevae.

18. ¿Kʼusi chakʼ achan li kʼusi la spas Monikae?

¹⁸ Li Monika ti te nakal ta jteklum Georgiae ta stsebal onoʼox laj yakʼ persa sventa xikta li chopol chʼayob oʼontonale xchiʼuk ti xikta yalel bol kʼopetike, yuʼun oy ta yoʼonton chichʼ voʼ. Xi chale: «Jaʼ laj yakʼbun kipal li orasione. Li Jeovae snaʼoj ti oy ta koʼonton spasel li kʼusi leke. Jaʼ yuʼun, laj onoʼox skoltaun xchiʼuk la sbeiltasun». Li Monikae laj yichʼ voʼ kʼalal 16 sjabilale. ¿Mi oy kʼusi skʼan xavikta ek sventa lekuk xilot Jeova xchiʼuk ti xatun ta stojolale? Mi jaʼ jeche, kʼanbo xchʼul espiritu sventa skoltaot ta yiktael, vaʼun li stuke ta slekil yoʼonton ta xakʼbot (Juan 3:34).

LI XCHʼUNEL OʼONTONALE CHBAKʼ YUʼUN VITSETIK

19. ¿Kʼusi xuʼ skoltaot sventa stsal avuʼun li kʼusi xuʼ smakot ti xkoʼolaj ta mukʼta vitse? (Kʼelo xtok li lokʼole).

¹⁹ Kʼusiuk noʼox ti yakal chanuptan ti jaʼ tsmakot sventa xavichʼ voʼe, teuk me ta ajol ti skʼanojot li Jeovae xchiʼuk tskʼan ti xakʼot ta yutsʼ yalale. Li Jesuse xi laj yalbe jayvoʼ yajchankʼoptake: «Ti jechuk smukʼul xchʼunel avoʼontonik kʼuchaʼal sbekʼ mostasae, xi chavalbeik jechuk li vits liʼe: ‹Lokʼan batel liʼe, batan leʼe›, vaʼun chbat xchiʼuk chʼabal kʼusi ti mu xuʼ avuʼunik spasele» (Mat. 17:20). Li jchankʼopetik taje muʼyuk toʼox jal xchiʼinojik li Jesuse, jaʼ yuʼun skʼan toʼox xchʼi lek li xchʼunel yoʼontonike. Akʼo mi jech, li Jesuse laj yalanbe ti chkoltaatik yuʼun Jeova ta stsalel li kʼusitik tsnuptanik ti xkoʼolaj ta mukʼtikil vitsetik mi tsots li xchʼunel yoʼontonike. ¡Jech me tskoltaot ek!

20. ¿Kʼusi laj yakʼ achan li kʼusi la snuptan li yajtsʼaklomtak Kristo ta voʼne xchiʼuk li avi kʼakʼale?

²⁰ Mi la avakʼ venta ti oy kʼusi tsmakot sventa xavichʼ voʼe, oyuk me kʼusi xapas ta anil. Jech kʼuchaʼal la jchantik xa talele, epal yajtsʼaklomtak Kristo ta baʼyel siglo xchiʼuk li avi kʼakʼale xuʼ me spat avoʼonton xchiʼuk xakʼ avipal li kʼusi la spasike. Nopbo skʼoplal li loʼiletik taje, vaʼun te chavakʼ venta ti jaʼ tspat avoʼontone xchiʼuk jaʼ tstij avoʼonton sventa xavakʼbe akuxlejal li Jeovae xchiʼuk ti xavichʼ voʼe. Taje ¡jaʼ me li kʼusi mas lek xuʼ xapas ta akuxlejale!