Keremetik, chanbeik stalelal li Markos xchiʼuk Timoteoe

1, 2. ¿Kʼusitik van xuʼ ox xmakatik li Markos xchiʼuk Timoteo sventa xtunik mas ta stojolal li Jeovae?

MI JAʼOT jun ermano ti keremot toe, xuʼ van oy ta avoʼonton chakʼan chatun mas ta stojolal Jeova xchiʼuk ti xatun mas li ta tsobobbaile. Toj kʼupil sba chkilkutik ti oy ep keremetik ti oy ta yoʼontonik chtunik mas ta stojolal li yantike (Sal. 110:3). Pe taje mu kʼunuk ta pasel. Xuʼ van chaxiʼ ti oyuk kʼusi mas xapas ta mantal ta skoj ti muʼyuk bu jech apasoj-oe. Jech xtok, xuʼ van oy apʼajoj junuk matanal ta skoj ti muʼyuk toʼox chapalot laj avaʼi abae. Mu xavul avoʼonton mi oy jech la apase, mu atukuk jech chavaʼi aba.

² Jaʼ jech laj yaʼi sbaik ek li Markos xchiʼuk Timoteoe. Mu spas yuʼun laj yaʼiik li kʼusi tsbainike xchiʼuk te ta sjolik ti xuʼ xjelbat-o xkuxlejalike. Akʼo mi jech, kʼot onoʼox ta nopel yuʼunik ti chtunik mas ta stojolal Jeovae. Kʼalal albat yuʼun jtakbol Pablo xchiʼuk Bernabe sventa xbat chiʼinvanuk ta sba velta ta misioneroal li Markose, xuʼ van jaʼo te xchiʼuk ta naklej smeʼ ta jun kʼupil sba na (Ech. 12:​12, 13, 25). Pe li Markose lokʼ ta yoʼonton yiktael sna sventa xtun mas ta stojolal Jeova. Baʼyele, bat ta Antiokia, ta tsʼakale bat ta yantik namal lumetik xchiʼuk Pablo xchiʼuk Bernabe (Ech. 13:​1-5). Jaʼtik van jech la snuptan li Timoteo eke. Yikʼaluk van te xchiʼuk ta naklej stot smeʼ kʼalal albat yuʼun Pablo ti akʼo xbat chiʼinatuk ta cholmantale. Li Timoteoe xuʼ van la snop ti toj kerem toe xchiʼuk ti mu spas yuʼun laj yaʼie (koʼoltaso xchiʼuk 1 Korintios 16:​10, 11 xchiʼuk 1 Timoteo 4:12). Pe kʼot ta nopel yuʼun ti chbat xchiʼin li Pabloe, vaʼun la skʼupin epal bendisionetik (Ech. 16:​3-5).

3. 1) ¿Kʼuxi jnaʼojtik ti ep sbalil ilatik yuʼun Pablo li Markos xchiʼuk Timoteoe? (2 Timoteo 4:​6, 9, 11; kʼelo xtok li lokʼoletike). 2) ¿Kʼusitik sjakʼobil ta jkʼelbetik batel skʼoplal li ta xchanobil liʼe?

³ Akʼo mi keremik toʼox tajek li Markos xchiʼuk Timoteoe, ep kʼusitik la xchanik spasel sventa skolta sbaik li ta tsobobbaile. Ep tajek sbalil ilatik yuʼun li Pabloe, jaʼ yuʼun kʼalal jutuk xa ox skʼan xchame, la stakanan ta ikʼel sventa xkoltavanik (kʼelo 2 Timoteo 4:​6, 9, 11). ¿Kʼusitik talelaletik oy yuʼunik li Markos xchiʼuk Timoteo ti lek tajek ilatik-o yuʼun li Pabloe? ¿Kʼusitik xuʼ xchanik li ermanoetik ti keremik toe? Xchiʼuk, ¿kʼusi tojobtaseletik xuʼ xkoltaatik-o ti jaʼ laj yakʼ Pabloe?

CHANBO STALELAL MARKOS SVENTA OYUK TA AVOʼONTON SKOLTAEL LI YANTIKE

4, 5. ¿Kʼuxi laj yakʼ ta ilel Markos ti oy ta yoʼonton skoltael li yantike?

⁴ Jech kʼuchaʼal chal jlik livroe, ti chijtun ta stojolal li yantike jaʼ skʼan xal «ti tsots skʼan xkakʼ kipaltik xchiʼuk ti jechuk-o xijkoltavan» akʼo mi vokol ta pasel bateltik. Taje jaʼ li kʼusi la spas li Markose. Kʼalal muʼyuk x-ikʼe batel yuʼun Pablo li ta xchibal velta bat ta misioneroale, xuʼ van li Markose kʼux laj yaʼi xchiʼuk chopol laj yaʼi (Ech. 15:​37, 38). ¿Mi chibaj-o van xchiʼuk mi muʼyuk xa van la skolta li ermanoetike? ¡Taje mu jechuk la spas!

⁵ Li Markose bat tunuk ta yan lum xchiʼuk li Bernabe ti jaʼ sprimoe. Kʼalal echʼ xa ox 11 jabile, li Pabloe te xa ox chukul ta Roma. Li Markos eke te oy sventa skolta (Filem. 23, 24). Li Pabloe la stoj tajek ta vokol ti koltavan li Markose, yuʼun laj yal ti patbat tajek yoʼontone (Kol. 4:​10, 11).

6. ¿Kʼuxi koltaat-o Markos ti jaʼ la xchiʼin yajtsʼaklom Kristo ti yijik ta mantale? (Kʼelo li tsʼib ta yok vune).

⁶ Jtos ti kʼusi koltaat-o li Markose jaʼ ti la xchiʼin li buchʼutik yijik ta mantale. Kʼalal chʼabal xa ox te xchiʼuk Pablo ta Romae, bat xchiʼin li jtakbol Pedro ti te oy ta Babiloniae. Lek tajek laj yamigoin sbaik, yuʼun li Pedroe xi laj yal ta stojolale: «Li jnichʼon Markose» (1 Ped. 5:13). Kʼalal jmoj te oyike, li Pedroe yikʼaluk van oy kʼusitik labalik sba laj yalbe Markos ta sventa li xkuxlejal Jesuse xchiʼuk ti kʼu yelan la xchol mantale. Ta mas tsʼakale, li Markose la stsʼiba skotol ta jun Evanjelio.a

7. ¿Kʼuxi la xchanbe stalelal Markos jun ermano ti kerem toe? (Kʼelo xtok li lokʼole).

⁷ Li Markose laj yakʼ ta yoʼonton ti chtun ta stojolal Jeovae xchiʼuk jaʼ la xchiʼin li yajtsʼaklomtak Kristo ti yijik ta mantale. ¿Kʼuxi xuʼ xachanbe stalelal? Mi avakʼoj ta avoʼonton ti oyuk kʼusi mas xabain ta tsobobbail, pe mi muʼyuk to ataoje, oyuk me smalael avuʼun xchiʼuk oyuk kʼusi yan xapas sventa xatun ta stojolal Jeova xchiʼuk ta stojolal li ermanoetike. Akʼo avil venta kʼusi la spas Young-Woob ti jaʼ xa mol ta tsobobbail avie. Kʼalal mas toʼox kereme, ta skoʼoltas sba xchiʼuk li yan ermanoetik ti koʼol sjabilalike. Kʼalal chil ti jaʼ oy kʼusi baʼyel chichʼ akʼbel sbain li yantike, li stuke muʼyuk tsakbil ta venta chaʼi sba. Ta tsʼakal une, laj yalbe moletik ta tsobobbail ti kʼu yelan chaʼi sbae. Oy jun mol ta tsobobbail laj yalbe Young ti akʼo xakʼ yipal sventa skolta li ermanoetik akʼo mi mu xakʼik venta li yantike. Vaʼun, kʼot ta nopel yuʼun ti tskolta li ermanoetik ti oy xa sjabilalike xchiʼuk li buchʼutik tskʼanik kuchel batel ta karro sventa xbatik ta tsobajele. Kʼalal tsvules ta sjol li kʼusitik kʼot ta pasele, xi chale: «Laj kakʼ venta kʼusi smakoj ta melel ti chijtun ta stojolal yantike xchiʼuk laj kil ti xijmuyubaj yuʼun kʼalal oy kʼusitik ta jpastik ta stojolal ermanoetik sventa jkoltatike.

OYUK TA AVOʼONTON YANTIK JECH KʼUCHAʼAL LA SPAS LI TIMOTEOE

8. Li Pabloe, ¿kʼu yuʼun jaʼ la stʼuj Timoteo sventa xbat chiʼinatuke? (Filipenses 2:​19-22).

⁸ Kʼalal bat xchaʼvulaʼan li jteklumetik ti bu laj yichʼ kontrainel li Pabloe, tskʼan ti jaʼuk xchiʼinat batel yuʼun ermanoetik ti tsots yoʼontonike. Jaʼ la stʼuj baʼyel li Silase ti jaʼ jun ermano ti jal xa tunem ta stojolal Jeovae (Ech. 15:​22, 40). Laje, jaʼ la stʼuj li kerem Timoteoe. ¿Kʼu yuʼun jaʼ la stʼuj sventa xbat chiʼinatuke? Yuʼun snaʼoj ti lek skʼoplale (Ech. 16:​1, 2). Jech xtok, li Pabloe snaʼoj ti oy tajek ta yoʼonton krixchanoetik li Timoteoe (kʼelo Filipenses 2:​19-22).

9. ¿Kʼuxi laj yakʼ ta ilel Timoteo ti oy ta yoʼonton ta melel li ermanoetike?

⁹ Kʼalal lik abtejuk xchiʼuk Pablo li Timoteoe, laj yakʼ ta ilel ti tsvul yoʼonton ta stojolal li yantike. Ti mu jaʼuk batem ta yoʼonton li kʼusi tskʼan stuke. Jaʼ yuʼun, li Pabloe ta sjunul yoʼonton laj yikta komel ta Berea sventa stsatsubtas li achʼ jchʼunolajeletike (Ech. 17:​13, 14). Li vaʼ orae, ep van kʼusi la xchan ta stojolal Silas li Timoteoe, yuʼun te kom li ta jteklum eke. Pe ta mas tsʼakale, li Pabloe stuk xa la stak batel Timoteo ta Tesalonika sventa xbat stsatsubtas li tsobobbaile (1 Tes. 3:​2, tsʼib ta yok vun). Li Timoteoe 15 jabil la skolta ta abtel li Pabloe, jaʼ yuʼun mas to la skʼan li ermanoetike. Bateltike, okʼ xchiʼuk li buchʼutik ch-okʼike (Rom. 12:15; 2 Tim. 1:4). ¿Kʼuxi xuʼ xchanbeik stalelal Timoteo li ermanoetik ti keremik toe?

10. ¿Kʼuxi la xchan jun ermano sventa x-ayan mas ta yoʼonton skoltael li yantike?

¹⁰ Jun ermano ti Kim Jae sbie, la xchan skoltael li yantike. Kʼalal mas toʼox kereme, vokol chaʼi xchiʼinel ta loʼil li ermanoetik ti mas xa oy sjabilalike. Jaʼ yuʼun, kʼalal chbat ta tsobajele, jaʼ noʼox xi chalbe li ermanoetike: «¡Liʼoxuke!», pe muʼyuk xa kʼusi yan ta sjakʼanbe. Sventa xchan kʼuxi xuʼ xchiʼinan ta loʼile, albat yuʼun jun mol ta tsobobbail ti jaʼ akʼo sloʼiltabe li kʼusitik lek chil ta stojolalike. Jech xtok, albat ti akʼo snopbe skʼoplal li kʼusitik xuʼ van skʼupinik sloʼiltaele. Li Kim Jae jaʼ jech la spas. Li avie, jaʼ xa mol ta tsobobbail xchiʼuk xi chale: «Li avie, mas xa kʼun chkaʼi xchiʼinel ta loʼil li ermanoetike mu ventauk ti jayib sjabilalike. Ximuyubaj ti mas xa xkaʼi kʼu yelan chaʼi sbaik li ermanoetike. Taje jaʼ tskoltaun sventa jnaʼ kʼuxitik xuʼ jkoltaik».

11. ¿Kʼusi van xuʼ xtijbat-o yoʼontonik li keremetik sventa skoltaik li ermanoetik ta tsobobbaile? (Kʼelo xtok li lokʼole).

¹¹ Kerem, li voʼot eke xuʼ me x-ayan ta avoʼonton skoltael li yantike. Li ta tsobajeletike, chiʼino ta loʼil skotol li ermanoetike mu ventauk li sjabilalike. Jakʼbo kʼu yelan oyik xchiʼuk chikintabo li kʼusi chalike. Taje jaʼ tskoltaot sventa xanaʼ kʼuxi xuʼ xakoltavan. Mi laj avaʼi ti oy junuk nupultsʼakal ti oy xa sjabilal xchiʼuk ti chtun yuʼun koltael sventa xchan stunesel li aplikasion JW Library^® o ti muʼyuk buchʼu xchiʼinik ta cholmantale, ¿mi xuʼ van xakolta sventa xchan stunesel stelefono o stavleta? Jech xtok, ¿mi xuʼ van xbat achiʼin ta cholmantal? Mi lokʼ ta avoʼonton skoltael li yantike, xuʼ me lek ta chanel atalelal chilik li ermanoetik ta tsobobbaile.

LI TOJOBTASEL LAJ YAKʼ PABLOE XUʼ ME SKOLTAOT

12. ¿Kʼusi xuʼ spas li keremetik sventa stabeik sbalil li tojobtasel akʼbat yuʼun Pablo li Timoteoe?

¹² Li Pabloe skʼanoj tajek li Timoteoe xchiʼuk jech laj yil kʼuchaʼal xnichʼon. Jaʼ yuʼun, laj yakʼbe beiltaseletik sventa lekuk xbat li xkuxlejale xchiʼuk ti tsʼakaluk spas li yabtele (1 Tim. 1:18; 2 Tim. 4:5). ¿Kʼusi xuʼ xapas sventa xatabe sbalil li tojobtaseletik taje? Chano xchibal li kartaetik ti laj yichʼ takbel batel li Timoteoe, nopo ti voʼot xa chavichʼ albele xchiʼuk kʼelo kʼuxi xuʼ xavakʼ ta akuxlejal li tojobtaseletik taje. Jkʼeltik batel junantik skʼelobil.

13. ¿Kʼusi xuʼ skoltautik sventa xkichʼtik ta mukʼ li Diose?

¹³ «Chapano aba xchiʼuk akʼo ta avoʼonton stael ti chakʼan chavakʼ ta ilel ti chavichʼ ta mukʼ Diose» (1 Tim. 4:7 xchaʼvokʼal). Ti chkichʼtik ta mukʼ Diose, te smakoj ti skʼan tukʼ xkakʼ jbatik ta stojolale xchiʼuk ti oy ta koʼontontik spasel li kʼusi lek chile. Taje mu x-ayan tal stuk, yuʼun skʼan xkakʼ kipaltik sventa x-ayan ta koʼontontik. ¿Kʼusi xuʼ skoltautik? Li Pabloe xi laj yale: «Chapano aba». Li ta griego kʼope, jaʼ jech nopem xaʼiik yalel kʼalal chalbeik skʼoplal ti tsots skʼan xchapan sbaik li buchʼutik tstsal sbaik ta anilajele. Li j-anilajeletik taje skʼan oyuk kʼusi xakʼ ta yoʼontonik spasel xchiʼuk ti muʼyukuk kʼusi xchʼaybat yoʼontonik sventa spasik kanale. Li voʼotik eke jaʼ jech skʼan oyuk kʼusi nopem xkaʼitik spasel sventa masuk to lek xkil jbatik xchiʼuk li Jeovae.

14. ¿Kʼusi skʼan oyuk ta avoʼonton kʼalal chachan Avivliae? Albo skʼoplal kʼuxi ta pasel.

¹⁴ Jtos ti kʼusi skʼan nopemuk xavaʼi pasele, jaʼ ti xachan jujun kʼakʼal li Avivliae. Kʼalal jech chapase, teuk ta ajol ti jaʼ sventa lekuk xavil aba xchiʼuk li Jeovae. Jkʼeltik kʼuxi xuʼ spas avuʼun. Nopbo skʼoplal ti jaʼ yakal chakʼel ti kʼu yelan la xchiʼin ta loʼil Jesus li jkʼulej ajvalil ti kerem toe (Mar. 10:​17-22). Li kereme xchʼunoj ti jaʼ Mesias li Jesuse, pe muʼyuk tsots xchʼunel yoʼonton sventa xkʼot ta yajchankʼop. Akʼo mi jech, li loʼile chakʼ ta ilel ti kʼuxubaj ta yoʼonton Jesus li kereme. Xuʼ van labal sba chavil ti ta slekil yoʼonton la xchiʼin ta loʼil li kereme. Li kʼusi oy ta yoʼonton li Jesuse jaʼ ti lekuk kʼusi xkʼot ta nopel yuʼun li kerem taje. ¿Kʼusi chakʼ achan ta stojolal Jeova li loʼil taje? Ta skoj ti jaʼ jech tajek stalel Jesus kʼuchaʼal li Jeovae, chakʼ ta ilel ti kʼanbil yuʼun Jeova li kereme (Juan 14:9). Kʼalal chanopbe skʼoplal li loʼile xchiʼuk ti kʼu yelan li akuxlejale, xuʼ van xi xajakʼbe abae: «¿Kʼusi skʼan jpas sventa masuk to xinopaj ta stojolal li Jeovae xchiʼuk ti oyuk kʼusi jpas ta stojolal li yantike?».

15. ¿Kʼu yuʼun tsots skʼoplal ti xakʼ yipalik li keremetik sventa lekuk ta chanbel li stalelalike? (1 Timoteo 4:​12, 13).

¹⁵ «Lekuk ta chanel atalelal chilik li buchʼutik tukʼike» (kʼelo 1 Timoteo 4:​12, 13). Li Pabloe laj yalbe Timoteo ti toj tsots skʼoplal ti xtojobuk yaptael vune xchiʼuk ti xtojobuk lek ta chanubtasvaneje. Jech xtok, laj yalbe ti akʼo xakʼ ta ilel li talelaletik jech kʼuchaʼal kʼanelal, xchʼunel oʼontonal xchiʼuk ti lekuk sak li stalelale. ¿Kʼu yuʼun jech albat ti akʼo spase? Yuʼun mas ep sbalil chilik yantik kʼalal jech jtalelaltike, jaʼ mu sta kʼalal naka chkaltike. Nopo noʼox avaʼi ti xa-akʼbat ajelubtas jun mantal ti chalbe skʼoplal ti kʼuxi xuʼ masuk to xijtojob xchiʼuk ti masuk to jcholtik mantale. Mas me jun avoʼonton chavaʼi chajelubtas mantal mi yakal chavakʼ avipal spasel jeche, jaʼ xkaltik, mi jaʼ jech yakal chapas li voʼote, jaʼ me xuʼ xtijbat-o yoʼonton yantik sventa jechuk spasik ek (1 Tim. 3:13).

16. 1) ¿Kʼusitik van voʼtos xuʼ spasik li keremetik sventa lekuk ta chanbel stalelalike? 2) ¿Kʼusi xuʼ spas jun kerem sventa lekuk ta chanbel ti kʼu yelan snaʼ xkʼopoje?

¹⁶ Li ta 1 Timoteo 4:​12, li Pabloe te chal voʼtos kʼusitik xuʼ spasik li keremetik sventa lekuk ta chanbel stalelalike. ¿Kʼuchaʼal mu jaʼuk xakʼelbe skʼoplal kʼalal chachanunaj atuke? Jnoptik noʼox ti jaʼ chakʼan chavakʼ ta akuxlejal ti bu chal: «Ta akʼopojel» xie. Nopo kʼusitik xuʼ xaval sventa xuʼ xapatbe yoʼonton li yantike. Mi te to achiʼuk ta naklej li atot ameʼe, ¿mi xuʼ van nopajtik noʼox xatojbe ta vokol li kʼusitik tspasik ta atojolale? Li ta tsobajeletike, ¿mi xuʼ van xavakʼ avipal sventa xaval ta akʼop atuk li aloʼile? Jech xtok, mi laj li tsobajele, ¿mi xuʼ van xavalbe junuk ermano li kʼusi lek laj avaʼi ti kʼu yelan la sjelubtas spartee? Mi chavakʼ persa sventa lekuk ta chanel ti kʼu yelan xanaʼ xakʼopoje, li yantike chakʼik venta ti yakal chachʼi ta mantale (1 Tim. 4:15).

17. ¿Kʼusitik xuʼ xkoltaat jun kerem sventa sta li kʼusitik oy ta yoʼonton tskʼan tsta ta mantale? (2 Timoteo 2:22).

¹⁷ «Jatavan lokʼel ta stojolal li kʼusi stalel tskʼan yoʼonton kerem tsebetike, jaʼ saʼo batel li tukʼilale» (kʼelo 2 Timoteo 2:22). Li Pabloe laj yalbe Timoteo ti akʼo spʼaj li kʼusi tskʼan yoʼonton ti jaʼ xuʼ xmakat-o ta stael li kʼusitik tskʼan tsta ta mantale xchiʼuk ti xuʼ xnamaj-o ta stojolal li Jeovae. Xuʼ van xavakʼ venta ti oy kʼusitik chapas ti muʼyuk chopolike, pe ti jaʼ tsmakot ta spasel li kʼusitik sventa mantale. Jech kʼuchaʼal liʼe, ¿kʼu van sjalil chachʼakbe yorail sventa chatajin, sventa chakʼel kʼusitik oy ta internet o ti chatajin ta videojuegoe? Ti vaʼ sjalil chachʼay avoʼontone, ¿mi xuʼ van jaʼ xatunes sventa oyuk kʼusi mas xapas ta stojolal Jeova xchiʼuk ta stojolal li ermanoetike? ¿Kʼuchaʼal mu xakoltavan kʼalal oy kʼusi chichʼ chaʼmeltsanel li ta Salon sventa Tsobobbaile o ti xalokʼ ta cholmantal li ta karritoe? Taje jaʼ me tskoltaot sventa xata avamigotak ti xuʼ stij avoʼonton sventa oyuk kʼusi mas xavakʼ ta avoʼonton stael ta mantal xchiʼuk ti spasuk avuʼune.

TA JTATIK BENDISION MI CHIJTUN TA STOJOLAL LI YANTIKE

18. ¿Kʼusitik bendisionetik la skʼupinik li Markos xchiʼuk Timoteoe?

¹⁸ Li Markos xchiʼuk Timoteoe toj ep kʼusi laj yiktaik sventa xtunik ta stojolal li yantike. Ta skoj taje toj ep bendision la staik xchiʼuk xmuyubajik noʼox (Ech. 20:35). Ta skoj ti kʼu yelan tun li Markose, laj yojtikin epal lumetik. Jech xtok, la stsʼiba jun Evanjelio ti toj kʼupil sba ti jaʼ chalbe sloʼil xkuxlejal li Jesuse. Li Timoteo eke la skolta Pablo sventa x-ayan achʼ tsobobbailetik xchiʼuk ti spatbe yoʼonton li ermanoetike. Jamal xvinaj ti muyubaj yuʼunik Jeova li Markos xchiʼuk Timoteo ta skoj ti toj ep kʼusi laj yiktaik sventa xtunik ta stojolale.

19. Li ermanoetik ti keremik toe, ¿kʼu yuʼun toj tsots skʼoplal ti xakʼ ta xkuxlejalik li tojobtaseletik laj yal Pabloe, xchiʼuk kʼusi sbalil tstabeik mi jech la spasike?

¹⁹ ¿Kʼusitik chakʼ jchantik li kartaetik la stsʼibabe batel Timoteo li Pabloe? Li baʼyele, jaʼ ti skʼanoj tajek li yamigoe. Yan xtoke, jaʼ ti skʼanojot tajek li Jeovae xchiʼuk ti oy ta yoʼonton ti lekuk xbat akuxlejale xchiʼuk ti xamuyubaj tajeke. Jaʼ yuʼun, toj tsots skʼoplal ti xavakʼ ta akuxlejal li tojobtaseletik laj yakʼ Pabloe xchiʼuk ti x-ayan mas ta avoʼonton skoltael li ermanoetike. Mi jech la apase, xuʼ xamuyubaj li avie xchiʼuk li ta jelavele xuʼ xakʼupin «li batsʼi mero kuxlejale» (1 Tim. 6:​18, 19).