Oy to kʼusi chakʼ jchantik li kʼusitik baʼyel la jchantik ta Vivliae

1. ¿Kʼu yelan laj avaʼi aba kʼalal laj avojtikin mantale?

LI KʼUSITIK baʼyel la jchantik ta Vivlia ti tsotsik skʼoplale la sjel-o jkuxlejaltik. Kʼalal la jnaʼtik ti Jeova sbi li Diose, jaʼ la skoltautik sventa lekuk xkil jbatik xchiʼuk (Is. 42:8). Kʼalal la jnaʼtik ti muʼyuk chil svokol li animaetike ti jaʼ noʼox yakal chvayike, la spat tajek koʼontontik (Ekl. 9:10). Jech xtok, kʼalal la jchantik ti tspas ta Paraiso spʼejel balumil li Diose, jun xa noʼox koʼontontik ta skoj ti maʼuk noʼox 70 o ti 80 jabil chijkuxie, yuʼun xuʼ xijkuxi ta sbatel osil (Sal. 37:29; 90:10).

2. Li buchʼutik yijik ta mantale, ¿kʼuxi jnaʼojtik ti tstabeik to sbalil li kʼusitik baʼyel la xchanik ta Vivliae? (2 Pedro 1:​12, 13).

² Akʼo mi jal xa kocheltik ta mantal, teuk ta joltik ti toj tsots skʼoplal li kʼusitik baʼyel la jchantik ta Vivliae. Kʼalal la stsʼiba xchibal skarta li jtakbol Pedroe, jaʼ la stakbe batel li yajtsʼaklomtak Kristo ti lek yakʼoj ta yoʼontonik li kʼusi melele (kʼelo 2 Pedro 1:​12, 13). Li kʼusi oy ta yoʼonton Pedroe jaʼ ti stsal yuʼunik li kʼusi yakal tsnuptanik ta yut tsobobbaile, yuʼun oy xa ox jecheʼ jchanubtasvanejetik xchiʼuk chopol krixchanoetik (2 Ped. 2:​1-3). Sventa skoltaan yoʼ tukʼuk-o xakʼ sbaik ta stojolal Jeovae, la svulesanbe ta sjol li kʼusitik xchanojik xa onoʼoxe.

3. ¿Kʼu yuʼun skʼan jechuk-o jnopbetik skʼoplal li kʼusitik baʼyel la jchantik ta Vivliae? Albo junuk skʼelobil.

³ Akʼo mi jal xa kocheltik ta mantal, oy to kʼusi chakʼ jchantik li kʼusitik baʼyel la jchantik ta Vivliae. Kalbetik skʼoplal jun jpasveʼlil ti chanem leke xchiʼuk jun jpasveʼlil ti jaʼ to chchane. Xuʼ van koʼol smuineb tstunesik sventa spasik jtosuk veʼlile. Pe li buchʼu chanem lek ta spasel veʼlile xuʼ to spas yan muil veʼliletik akʼo mi koʼol smuineb tstunesan. Jaʼ noʼox jech ek, li buchʼutik chichʼik estudioe jaʼ to noʼox yabinojbeik skʼoplal li kʼusitik baʼyel la jchantik ta Vivlia eke, pe jaʼuk li buchʼutik jal xa yochelik ta mantale oy to kʼusi yan xuʼ xchanik akʼo mi snaʼojbeik xa skʼoplal li jun tekstoe. ¿Kʼu yuʼun ti jech chkaltike? Yuʼun kʼalal laj kichʼtik voʼe, oy xa kʼusi jelem talel ta jkuxlejaltik o li kʼusi jbainojtike. Kʼalal ta jnopbetik skʼoplal li kʼusitik baʼyel la jchantik ta Vivliae xchiʼuk ti kʼu xa yelan jkuxlejaltike, xuʼ to oy kʼusi jchantik sventa xkakʼ ta jkuxlejaltik. Li ta xchanobil liʼe, ta jkʼeltik batel oxtos kʼusi to xuʼ jchantik akʼo mi jal xa kocheltik ta mantal.

JAʼ JPASVANEJ LI JEOVAE

4. ¿Kʼuxi la sjel jkuxlejaltik kʼalal la jchantik ti jaʼ Jpasvanej li Jeovae?

⁴ Xi chal Ebreos 3:4: «Jaʼ spasoj Dios skotol li kʼusitik oye». Li Jpasvanej ti mu tabajuk spʼijil xchiʼuk sjuʼele jaʼ la spas li balumile xchiʼuk skotol li kʼusitik oye. Ta skoj ti jaʼ la spasutike, xojtikinutik lek. Pe maʼuk noʼox, yuʼun skʼanojutik xchiʼuk snaʼoj li kʼusi chtun kuʼuntik sventa lekuk xbat jkuxlejaltike. Jaʼ yuʼun, kʼalal la jchantik ti jaʼ Jpasvanej li Jeovae, la sjel jkuxlejaltik xchiʼuk oy xa sbalil chkaʼi li jkuxlejaltike.

5. ¿Kʼusi tskoltautik sventa bikʼit xkakʼ jbatike? (Isaias 45:​9-12).

⁵ Kʼalal jnaʼojtik ti jaʼ Jpasvanej li Jeovae, tskoltautik xtok sventa bikʼit xkakʼ jbatik. Kalbetik skʼoplal li Jobe. Oy kʼuk sjalil ti jaʼ bat ta yoʼonton ti kʼu yelan chaʼi sbae xchiʼuk la spak skʼoplal ta stojolal yantik. Pe li Jeovae la svulesbe ta sjol ti jaʼ li Jpasvanej ti skotol xuʼ yuʼune (Job 38:​1-4). Kʼalal jech la spas li Jeovae, jaʼ koltaat-o Job sventa mu snop ti muʼyuk lek li kʼusi tspas Diose, yuʼun lek skotol li kʼusi tspase xchiʼuk tukʼ. Jaʼtik jech laj yal ta tsʼakal li j-alkʼop Isaias eke: «¿Mi xi van chalbe Jpatpʼin li achʼele: ‹¿Kʼusi yakal chapas?›?» (kʼelo Isaias 45:​9-12).

6. ¿Kʼuxi tskoltautik kʼalal ta jnopbetik skʼoplal li smukʼulal Jeovae? (Kʼelo xtok li lokʼoletike).

⁶ Kʼalal jal xa kocheltik ta mantale, xuʼ van xlik jpat koʼontontik ta jpʼijil jtuktik ti jaʼ muʼyuk xa ta jtsaktik ta venta li beiltasel chakʼ Jeova xchiʼuk li ta Skʼope (Job 37:​23, 24). Sventa mu jechuk xkʼot ta jtojolaltike, lek ti jnopbetik skʼoplal ti mu tabajuk spʼijil xchiʼuk smukʼulal li Jpasvanej kuʼuntike (Is. 40:22; 55:​8, 9). Kʼalal te ta joltik taje, jaʼ tskoltautik sventa bikʼituk xkakʼ jbatik xchiʼuk ti teuk ta joltik ti mi jaʼuk jtatik ta be li kʼusi tsnop Jeovae.

7. ¿Kʼusi koltaat-o Rahela sventa xchʼam li kʼusi achʼ to jel ta j-organisasiontike?

⁷ Jun ermana ta Eslovenia ti Rahela sbie jaʼ koltaat-o sventa xchʼam li kʼusi achʼ to jel ta j-organisasiontik kʼalal la snopbe skʼoplal ti jaʼ Jpasvanej li Jeovae. Xi chale: «Vokol chkaʼi xchʼamel junantik li kʼusitik chkʼot ta nopel yuʼunik li buchʼutik tsbeiltas j-organisasiontike. Jech kʼuchaʼal liʼe, akʼo mi jkʼeloj xa ox li Xvaxakibal aʼyej yuʼun Jtsop Jbeiltasvanej ta 2023, toj yan-o tajek laj kil kʼalal la sjelubtas mantal jun ermano ti pamal ta isimale. Jaʼ yuʼun, la jkʼopon Jeova sventa skoltaun ta xchʼamel li kʼusi jele». Vaʼun, li Rahelae laj yaʼibe smelolal ti xtojob ta sbeiltasel j-organisasiontik li buchʼu la spas li vinajel balumile. Mi vokol chkaʼitik xchʼamel li kʼusitik chjel ta j-organisasiontik ta sventa li kʼusitik achʼ chkaʼibetik smelolal ta Vivlia o junuk mantale, jnopbetik skʼoplal ti toj echʼ xa noʼox spʼijil xchiʼuk sjuʼel li Jeova ti jaʼ Jpasvanej kuʼuntike (Rom. 11:​33-36).

¿KʼU YUʼUN YAKʼOJ TO OYUK VOKOLIL LI DIOSE?

8. Kʼalal la jchantik kʼu yuʼun yakʼoj to oyuk vokolil li Diose, ¿kʼusi sbalil la jtabetik?

⁸ ¿Kʼu yuʼun yakʼoj to oyuk vokolil li Diose? Ta skoj ti oy junantik krixchanoetik mu xaʼibeik smelolale, chkap sjolik ta stojolal Dios o mu xa xchʼunik ti oy Diose (Prov. 19:3). Pe li voʼotike jchanojtik xa ti maʼuk chakʼ jvokoltik li Diose, yuʼun jaʼ ta skoj ti jkuchojtik talel li mulile xchiʼuk ti jpasmulilutike. Jech xtok, jchanojtik xa ti ep tajek smalael yuʼun li Jeovae, jech oxal ta smiyonal xa noʼox krixchanoetik yojtikinojik li Diose xchiʼuk xchanojik ti tslajesbe skʼoplal ta j-echʼel li vokolile (2 Ped. 3:​9, 15). Kʼalal laj kaʼibetik smelolal taje, spatoj talel koʼontontik xchiʼuk mas to lijnopaj ta stojolal.

9. ¿Bakʼin xuʼ jnopbetik skʼoplal ti kʼu yuʼun yakʼoj to oyuk vokolil li Diose?

⁹ Jnaʼojtik ti toj tsots skʼoplal ti oyuk smalael kuʼuntik sventa slajesbe skʼoplal vokolil li Jeovae. Bakʼintike, oy kʼusi chopol ta jnuptantik o chopol kʼusi tsnuptan li kutsʼ kalaltike: chkil jvokoltik, chopol kʼusi chkichʼtik pasbel o chcham junuk kutsʼ kalaltik. Vaʼun, xuʼ van ta jnoptik kʼu yuʼun muʼyuk to kʼusi spasoj li Jeovae (Abak. 1:​2, 3). Kʼalal jech ta jnuptantike, lek ti jnopbetik skʼoplal kʼu yuʼun yakʼoj to permiso Dios ti xil svokol li lekil krixchanoetike (Sal. 34:19).a Jech xtok, lek ti jnopbetik skʼoplal ti oy onoʼox ta yoʼonton tslajesbe skʼoplal ta sbatel osil li jvokoltike.

10. ¿Kʼuxi kuchem talel yuʼun meʼonal li Annee?

¹⁰ Kʼalal te ta joltik ti kʼu yuʼun yakʼoj to oyuk vokolil li Diose, jaʼ tskoltautik sventa xkuch batel kuʼuntik. Kalbetik skʼoplal Anne ti te nakal ta Mayotte ti jaʼ jun lum joyol ta nab ti te xkom ta océano Indicoe, xi chal kaʼitike: «Oy xa ta sjayibaluk jabil slajel li jmeʼe, solel kʼux tajek laj kaʼi kʼalal jech kʼot ta pasele. Pe jaʼ ta jnopilanbe skʼoplal ti maʼuk yakʼoj vokolil li Jeovae. Yuʼun li stuke tskʼan tslajesbe skʼoplal li vokoliletike xchiʼuk oy ta yoʼonton chchaʼkuxes li buchʼutik chamem kuʼuntike. Kʼalal ta jnopbe skʼoplal taje, jun tajek koʼonton chkaʼi jba».

11. Kʼalal jnaʼojtik ti kʼu yuʼun yakʼoj to oyuk vokolil li Diose, ¿kʼu yuʼun tstij koʼontontik ti jechuk-o jcholtik mantale?

¹¹ Kʼalal jnaʼojtik ti kʼu yuʼun yakʼoj to oyuk vokolil li Diose, jaʼ tstij koʼontontik xtok ti jechuk-o jcholtik mantale. Li jtakbol Pedroe laj yal ti oy tajek smalael yuʼun li Jeovae, yuʼun tskʼan ti sutes yoʼonton li krixchanoetik sventa sta skolebalike, xi to laj yale: «Nopik me lek ti kʼu yelan skʼan xapas abaike. Skʼan me chʼuluk atalelalik xchiʼuk avichʼojikuk lek ta mukʼ Dios» (2 Ped. 3:11). Jtos ti kʼuxi xuʼ xkichʼtik lek ta mukʼ li Diose jaʼo kʼalal ta jcholtik mantale. Li Jtotik Jeovae skʼanoj tajek li krixchanoetike, jaʼ jech li voʼotik eke xchiʼuk oy ta koʼontontik ti xkuxiik li ta achʼ balumile. Ta skoj ti oy tajek smalael yuʼun li Jeovae, xuʼ xlik ichʼatuk ta mukʼ yuʼun li krixchanoetik ti bu ta jcholtik mantale. Jaʼ jun mukʼta matanal jtaojtik ti ta jchiʼintik ta abtel li Jeovae xchiʼuk ti ta jkoltatik li krixchanoetik sventa xlik yichʼik ta mukʼ yoʼ to mu xvul li slajeb kʼusitik ta balumile (1 Kor. 3:9).

KUXULUTIK XA TA SLAJEBAL KʼAKʼAL

12. ¿Kʼusi chakʼ jchʼuntik kʼalal chkiltik ti chkʼot xa ta spasel li albil kʼop ta sventa li slajebal kʼakʼale?

¹² Li Vivliae jamal chal ti kʼu yelan stalelal li krixchanoetik ta slajebal kʼakʼale (2 Tim. 3:​1-5). Li kʼusitik chkʼot ta pasel ta jpat jxokontike jamal xvinaj ti yakal xa chkʼot ta pasel li albil kʼop taje. Kʼalal chkiltik ti mas xa tsok stalelal li krixchanoetike, mas to ta jchʼuntik ti jaʼ melel li kʼusi chal Skʼop Diose (2 Tim. 3:​13-15).

13. ¿Kʼusi skʼan jnopbetik skʼoplal? (Lukas 12:​15-21).

¹³ Kʼalal jnaʼojtik ti ta slajebal xa kʼakʼal kuxulutike, tskoltautik xtok sventa jaʼ xkakʼ ta koʼontontik li kʼusitik mas tsots skʼoplale. Sventa jtunestik lek li jkʼakʼaltike, li Jesuse laj yalbe skʼoplal jun loʼil li ta Lukas 12:15 kʼalal ta 21 (kʼelo). ¿Kʼu yuʼun «bol vinik» laj yichʼ albel li jkʼulej vinike? Yuʼun maʼuk laj yakʼ ta yoʼonton li kʼusi mas tsots skʼoplale, jaʼ noʼox la stsob «skʼulejal» stuk, pe «maʼuk jkʼulej ta stojolal li Diose». ¿Kʼu yuʼun tsots skʼoplal ti skʼan stunes lek li skʼakʼale? Xi albat yuʼun li Diose: «Chacham ta akʼobaltik tana». ¿Kʼusi chakʼ jchantik taje? Ta skoj ti jutuk xa skʼan xlaj li kʼusitik oy ta balumile, lek ti xiuk jnopbetik skʼoplale: «¿Mi jamal xvinaj ta jkuxlejal ti jaʼ chkakʼ ta koʼonton stael li kʼusi mas tsots skʼoplale? ¿Kʼusi ta jtijbe yoʼonton stael li kalab jnichʼnabe? Ti kʼu yelan ta jtunes kipal, jkʼakʼal xchiʼuk li jtakʼine: ¿mi jaʼ sventa jtsob jkʼulejal jtuk o mi jaʼ sventa jtsob jkʼulejal ta vinajel?».

14. Jech kʼuchaʼal kʼot ta stojolal Mikie, ¿kʼu yuʼun lek ti jnopbetik skʼoplal ti kuxulutik xa ta slajebal kʼakʼale?

¹⁴ Kʼalal ta jnopbetik skʼoplal ti kuxulutik xa ta slajebal kʼakʼale, xuʼ sjel li kʼusi chkakʼ ta koʼontontik staele. Jaʼ jech kʼot ta stojolal jun ermana ti Miki sbie, xi chale: «Kʼalal tsuts jchanune, oy ta koʼonton chibat ta universidad sventa jchanbe skʼoplal chonbolometik (Zoología). Pe oy ta koʼonton xtok ti xi-och ta prekursora regular xchiʼuk ti xbat tunkun ti bu chtun mas koltaele. Junantik ermanoetik ti yijik ta mantale laj yalbeikun ti akʼo jnop lek mi spas kuʼun xchaʼtosal: ti xichanunaj to batele xchiʼuk ti xi-och ta prekursorae. La svulesbikun ta jol ti jutuk xa skʼan xlaj li kʼusitik oy ta balumile xchiʼuk ti xuʼ jchanbe skʼoplal skotol li chonbolometik ta sbatel osil li ta achʼ balumile. Jaʼ yuʼun, muʼyuk xibat li ta universidade, jaʼ noʼox la jchanbe skʼoplal li kʼusi xuʼ xiveʼoe. Ta skoj ti jech la jpase, la jta jun kabtel ti muʼyuk tsmakun sventa xitun ta prekursora regulare. Ta tsʼakale, libat ta Ecuador sventa xbat tunkun te». Avie, li Miki xchiʼuk smalale chtunik xa ta jkʼelvanej ta sirkuito li ta Ecuadore.

15. ¿Kʼusi chakʼ kiltik li kʼusi kʼot ta stojolal Santiagoe? (Kʼelo xtok li lokʼoletike).

¹⁵ Mi mu xchʼamik mantal li krixchanoetike, mu me xijchibaj, yuʼun xuʼ to sjel snopbenik ta tsʼakal. Kalbetik skʼoplal li Santiago ti jaʼ xchaʼitsʼin Jesuse. Li stuke koʼol chʼi talel xchiʼuk li Jesuse, laj yil kʼuxi kʼot ta Mesias xchiʼuk ti stuk xa noʼox jech ti kʼu yelan chchanubtasvane. Akʼo mi jech, muʼyuk xakʼ xchʼunel yoʼonton ta anil ta stojolal li Jesuse. Yuʼun jaʼ to kʼot ta yajchankʼop kʼalal chaʼkuxiem xa ox li Jesuse xchiʼuk lek baxbol ta spasbel yabtel Dios (Juan 7:5; Gal. 2:9).b Jaʼ yuʼun, mu me jnoptik ti muʼyuk xa chchʼamik-o mantal li kutsʼ kalaltike. Jech xtok, jechuk-o me jvulaʼantik li krixchanoetike akʼo mi mu to skʼanik mantal. Teuk ta joltik ti kuxulutik xa ta slajebal kʼakʼale xchiʼuk skʼan xkakʼ ta koʼontontik xcholel mantal. Li kʼusi chkalbetik avie xuʼ jaʼ xtijbat-o yoʼontonik sventa sjel snopbenik ta tsʼakal o kʼalal likem xa ox li mukʼta tsatsal vokolile.c

JECHUK-O JTOJBETIK TA VOKOL JEOVA TI OY KʼUSI TSVULES TA JOLTIKE

16. ¿Kʼuxi ataojbe sbalil li kʼusi tsvules ta joltik Jeovae? (Kʼelo xtok li rekuadro «Jtunestik sventa jkoltatik-o yantik»).

¹⁶ Junantik mantaletik tslokʼes tal li j-organisasiontike jaʼ sventa li krixchanoetik ti jutuk noʼox kʼusi snaʼojik ta sventa li Vivliae. Jech kʼuchaʼal liʼe, li mantal ch-echʼ ta savado o domingoe, junantik mantaletik xchiʼuk videoetik ta jw.org xchiʼuk li revistaetik sventa skotol krixchanoetike jaʼ sventa li buchʼutik maʼuk stestigotak Jeovae. Akʼo mi jech, ta jtabetik sbalil jkotoltik, yuʼun tskoltautik sventa masuk to jkʼantik Jeova, mas to ta jchʼuntik ti jaʼ melel li kʼusi chal Vivliae xchiʼuk tskoltautik sventa masuk to xijtojob ta xchanubtasel li yantike (Sal. 19:7).

17. ¿Kʼuxi tskoltautik li kʼusitik baʼyel la jchantik ta Vivlia ti tsotsik skʼoplale?

¹⁷ Kʼalal jal xa chijtun ta stojolal Jeovae, xijmuyubaj tajek kʼalal chjel li kʼusitik chkaʼibetik smelolal ta Vivliae. Jech xtok, ta jtojtik tajek ta vokol ti oy kʼusitik baʼyel la jchantik ta Vivlia ti tsotsik skʼoplale. Jech kʼuchaʼal la jchantik xa talele, li kʼusitik baʼyel la jchantik ta Vivliae oy to kʼusitik yan chakʼ jchantik. Kʼalal ta jpat koʼontontik ta jpʼijil jtuktike, mas van vokol chkaʼitik ta xchʼamel li kʼusitik chjelanuke, pe skʼan bikʼit xkakʼ jbatik xchiʼuk teuk ta joltik ti jaʼ tsbeiltas s-organisasion li Jeova ti jaʼ Jpasvanej kuʼuntike, ti mu tabajuk spʼijil xchiʼuk sjuʼele. Kʼalal chkil jvokoltik o chil svokol li kutsʼ kalaltike, skʼan oyuk smalael kuʼuntik xchiʼuk teuk ta joltik kʼu yuʼun yakʼoj to oyuk vokolil li Jeovae. Jech xtok, skʼan jnoptik lek kʼu yelan ta jtunestik li jkʼakʼaltik xchiʼuk jtakʼintike, yuʼun kuxulutik xa ta slajebal kʼakʼal xchiʼuk jutuk xa skʼan xlaj li kʼusitik ta balumile. Li kʼusitik tsvules ta joltik li Jeovae jaʼuk me sventa lekuk kʼusi xkʼot ta nopel kuʼuntik xchiʼuk ti tukʼ-o xijtun ta stojolale.