XCHANOBIL 40
KʼEJOJ 111 Ti kʼu yuʼun xijmuyubaje
Li Jeovae jaʼ chakʼ jmuyubajeltik
« [Chital ta atojol,] voʼot li Diosot ti ximuyubaj tajek avuʼune» (SAL. 43:4).
LI KʼUSI CHALBE SKʼOPLALE
Ta jkʼeltik batel kʼusitik xuʼ jnuptantik ti xuʼ muʼyuk xa xijmuyubaj yuʼune xchiʼuk ti kʼusi xuʼ jpastik sventa xijmuyubaj yan veltae.
1, 2. 1) ¿Kʼu yelan chaʼi sbaik li krixchanoetik avie? 2) ¿Kʼusi ta jkʼeltik li ta xchanobil liʼe?
LI KRIXCHANOETIK avie stekel xa noʼox kʼusi tspasik sventa xmuyubajike. Akʼo mi jech, j-echʼel be noʼox li muyubajel tstaike. Maʼuk noʼox, yuʼun ep buchʼutik ti solel chat tajek yoʼontonike xchiʼuk tsnopik ti muʼyuk xa bu chilik-o lekilale. Yikʼaluk van jaʼ jech chaʼi sbaik junantik yajtuneltak Jeova. Ta skoj ti ta slajebal xa kʼakʼal kuxulutike, ep tajek kʼusitik ta jnuptantik ti tsotsik tajeke xchiʼuk ti ta jvul-o koʼontontike (2 Tim. 3:1).
2 Li ta xchanobil liʼe, ta jkʼeltik batel kʼusitik xuʼ jnuptantik ti xuʼ muʼyuk xa xijmuyubaj yuʼune xchiʼuk ti kʼusi xuʼ jpastik sventa xijmuyubaj yan veltae. Pe baʼyuk ta jkʼeltik buchʼu xuʼ xakʼbutik li melel muyubajele.
¿BUCHʼU XUʼ XAKʼBUTIK LI MELEL MUYUBAJELE?
3. ¿Kʼusi chakʼ jchantik ta stojolal Jeova li kʼusitik spasoje? (Kʼelo xtok li lokʼoletike).
3 Li Jeovae skotol ora xmuyubaj xchiʼuk tskʼan ti jechuk xijmuyubaj eke. Jaʼ yuʼun, ep kʼusitik spasoj ti chakʼ-o jmuyubajeltike, jech kʼuchaʼal li balumil ti toj kʼupil sba smeltsanoje, ti oy jeltos koloretike, muikil veʼliletik xchiʼuk toj kʼupil sba chkiltik ti kʼu yelan chtajin li uni chonbolometike. Ta melel, li Jeovae skʼanojutik xchiʼuk tskʼan ti jkʼupin li jkuxlejaltike.
Kʼalal chkiltik chtajin li chonbolometike, tsvules ta joltik ti xmuyubaj noʼox li Jeovae. (Kʼelo parafo 3).
Cría de elefante: Image © Romi Gamit/Shutterstock; polluelos de pingüino: Vladimir Seliverstov/500px via Getty Images; chivitos: Rita Kochmarjova/stock.adobe.com; dos delfines: georgeclerk/E+ via Getty Images
4. 1) Akʼo mi yiloj ti ep vokolil ta balumil li Jeovae, ¿kʼu yuʼun ti jech-o xmuyubaje? 2) ¿Kʼusi tspas ta jtojolaltik li Jeovae? (Salmo 16:11).
4 Li Jeovae jaʼ jun «Dios ti xmuyubaje», akʼo mi jech, yiloj ti ep tajek vokolil li ta balumile (1 Tim. 1:11). Pe taje maʼuk skʼan xal ti muʼyuk xa xmuyubaje. Snaʼoj ti j-echʼel be noʼox li vokoliletike, maʼuk noʼox, yuʼun yakʼojbe xa yorail sventa slajesbe skʼoplal. Smalaoj ti xkʼot yorail sventa slajesbe skʼoplal ta j-echʼel li kʼusi kʼux-ip chkaʼitike xchiʼuk li vul oʼontone. Pe yoʼ to mu xkʼot yoraile, te sat ta jtojolaltik xchiʼuk xaʼibe smelolal ti kʼu yelan chkaʼi jbatike. Jaʼ yuʼun, tskoltautik sventa xijmuyubajuk noʼox (kʼelo Salmo 16:11). Jkʼeltik batel kʼuxi la skolta li Xnichʼone.
5, 6. ¿Kʼu yuʼun xmuyubaj noʼox li Jesuse?
5 Ta skotol li spasbentak Jeovae, li Jesuse jaʼ li buchʼu mas xmuyubaje. ¿Kʼu yuʼun ti jech chkaltike? Oy chib srasonal. Baʼyel, «li stuke jaʼ slokʼol li Dios ti mu xvinaj ta kʼelele» xchiʼuk jaʼ jech tajek stalelal kʼuchaʼal li Stote (Kol. 1:15; 1 Tim. 6:15). Xchibal srasonal, li Jesuse jaʼ li buchʼu mas xa jal te xchiʼuk li Jeovae ti jaʼ li buchʼu chakʼ melel muyubajele.
6 Jech xtok, li Jesuse xmuyubaj noʼox, yuʼun skotol ora tspas li kʼusi oy ta yoʼonton Stote (Prov. 8:30, 31; Juan 8:29). Ta skoj ti snaʼ xchʼun mantale, lek ch-ilat yuʼun li Jeovae (Mat. 3:17).
7. ¿Kʼusi skʼan jpastik sventa xijmuyubaj ta melele?
7 Li voʼotik eke xuʼ xijmuyubaj ta melel mi mas to chijnopaj ta stojolal Jeovae. Kʼalal ta jchʼakbetik yorail sventa xkojtikintik leke xchiʼuk ti ta jchanbetik stalelale, mas to xijmuyubaj. Yan kʼusi chakʼ jmuyubajeltike jaʼ kʼalal ta jpasbetik li kʼusi oy ta yoʼonton Jeovae xchiʼuk kʼalal jnaʼojtik ti lek chilutike (Sal. 33:12).a Akʼo mi jech, bakʼintike muʼyuk xa van xijmuyubaj. Pe ¿mi jaʼ van skʼan xal ti muʼyuk xa lek chilutik li Jeovae? Mu jechuk. Li Jeovae snaʼoj ti jpasmulilutike, ti oy onoʼox kʼusi kʼux chkaʼitik bakʼintike, ti ta jvul koʼontontike xchiʼuk ti tstsakutik depresione (Sal. 103:14). Jkʼeltik xa batel kʼusi xuʼ jnuptantik ti xuʼ muʼyuk xa xijmuyubaj yuʼun ti xkoʼolaj ta j-elekʼe xchiʼuk ta jkʼeltik kʼusi xuʼ jpastik sventa xijmuyubaj yan veltae.
JECHUK-O ME XAMUYUBAJ
8. ¿Kʼu yelan chkaʼi jbatik kʼalal oy kʼusitik ta jnuptantike?
8 Baʼyel j-elekʼ: li kʼusitik ta jnuptantike. Xuʼ van yakal ta jnuptantik kontrainel, chkil jvokoltik ta povreal, ta jtosuk chamel, ta skoj ti oy xa jabilaltike, ta nikel, nojelal ta voʼ o yan kʼusitik. Taje xuʼ van muʼyuk xa xijmuyubaj-o yuʼun, mas to kʼalal chʼabal xa xchapanobil li jvokoltike. Li Vivliae chal ti «mi kʼux li koʼontontike, chlubtsanvan» (Prov. 15:13). Kalbetik skʼoplal jun mol ta tsobobbail ti nopajtik noʼox cham yutsʼ yalale, yuʼun cham sbankil xchiʼuk stot smeʼ. Xi chal ti kʼu yelan chaʼi sba kʼalal kuxul toʼox li yutsʼ yalale: «Jtuk tajek chkaʼi jba xchiʼuk muʼyuk buchʼu xuʼ skoltaun yaʼel. Ta skoj ti ep kʼusitik ta jnuptane, muʼyuk xa mas la jchiʼin kutsʼ kalal akʼo mi ta jkʼan ox kaʼi. Taje chopol-o tajek chkaʼi jba». Jech kʼuchaʼal chkiltike, kʼalal tsots kʼusitik ta jnuptantike, xuʼ me xlaj-o kipaltik xchiʼuk chijchibaj-o.
9. ¿Kʼusi xuʼ jpastik sventa xijmuyubaj yan veltae? (Jeremias 29:4-7, 10).
9 ¿Kʼusi xuʼ jpastik sventa xijmuyubaj yan veltae? Jaʼ ti mu jvul-o koʼontontik li kʼusi mu xchapaj kuʼuntike xchiʼuk jtojtik ta vokol li kʼusi oy kuʼuntike. Li krixchanoetik avie chalik ti jaʼ to la xijmuyubaj mi abal jsetʼuk jvokoltike, pe taje loʼlael. Kalbetik junuk skʼelobil. Li Jeovae laj yalbe li judaetik ti chukbilik batel ta Babilonia ti akʼo xnop xaʼiik ti kʼu yelan li xkuxlejalike xchiʼuk ti junuk noʼox yoʼontonike akʼo mi tsots li kʼusi tsnuptanike (kʼelo Jeremias 29:4-7, 10). ¿Kʼusi chakʼ jchantik taje? Jaʼ ti xnopuk xkaʼitik ti kʼu xa yelan li jkuxlejaltike xchiʼuk ti jtojtik ta vokol li kʼusitik lekik oy kuʼuntike. Teuk ta joltik ti muʼyuk chiktautik li Jeovae xchiʼuk ti ta onoʼox skoltautike (Sal. 63:7; 146:5). Jun ermana ti Efi sbie mu xa xbakʼ kom sbekʼtal ta skoj ti la snuptan aksidentee, xi chale: «Li Jeovae, li kutsʼ kalale xchiʼuk li ermanoetik ta tsobobbaile la skoltaikun tajek xchiʼuk la spatbeikun koʼonton. Mi lichibaje, xkoʼolaj ti chʼabal sbalil chkil li kʼusi la spasik ta jtojolale. Jaʼ yuʼun, chkakʼ persa sventa lekuk kʼusi jnop xchiʼuk ti ximuyubajuk noʼoxe».
10. ¿Kʼu yuʼun xuʼ jech-o xijmuyubaj akʼo mi tsots chkil jvokoltik?
10 Akʼo mi mu toj lekuk li jkuxlejaltike o mi toj tsots li kʼusi ta jnuptantik o tsnuptan li kutsʼ kalaltike, xuʼ me jech-o xijmuyubaj (Sal. 126:5).b ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun maʼuk jaʼ to xijmuyubaj mi lek li jkuxlejaltike. Kalbetik skʼoplal jun prekursora ti María sbie, xi chale: «Akʼo mi oy kʼusitik ta jnuptantik, jech-o xijmuyubaj, yuʼun te ta joltik li kʼusi yaloj tspas ta jelavel li Jeovae. Pe taje maʼuk skʼan xal ti mu stakʼ xij-okʼ o ti xkaltik ti kʼu yelan chkaʼi jbatike. Yuʼun li Jtotik ta vinajele tskoltautik sventa jechuk-o xijmuyubaj kʼuksiuk ti jnuptantike». Akʼo mi tsots li jkuxlejaltik avie, teuk ta joltik ti j-echʼel be noʼox li jvokoltike, xkoʼolaj kʼalal chkom yav koktik ta be ti chchʼay ta anil kʼalal chtal tsatsal voʼe. Li Jeova eke jutuk xa tajek skʼan xchʼaybe skʼoplal li jvokoltike.
11. ¿Kʼusi chakʼ jchantik li kʼusi la snuptan Pabloe?
11 Kʼalal chkil jvokoltike, yikʼaluk ta jnoptik ti jaʼ ta skoj ti muʼyuk xa lek chilutik li Jeovae. ¿Kʼusi xuʼ skoltautik sventa mu jechuk jnoptike? Jtose jaʼ ti jnopbetik skʼoplal li yajtuneltak Jeova ta voʼne ti tsots kʼusi la snuptanike. Kalbetik skʼoplal li jtakbol Pabloe. Li Jesuse oy kʼusi laj yakʼbe sbain ti toj tsots skʼoplale: ti xcholbe mantal «li jyanlumetike, li ajvaliletike xchiʼuk li jteklum Israele» (Ech. 9:15). Akʼo mi jech, tsots tajek kʼusitik la snuptan li Pabloe (2 Kor. 11:23-27). Pe ¿mi jaʼ van skʼan xal ti muʼyuk xa lek ilbil yuʼun li Jeovae? Mu jechuk. Yuʼun ti kuch yuʼun li svokoltake jaʼ svinajeb ti te chiʼinbil yuʼun li Jeovae (Rom. 5:3-5). Nopbo skʼoplal li kʼusi chanuptan eke. Ti kuchem talel avuʼun li avokoltake, jaʼ me svinajeb ti lek chilot li Jeovae.
12. ¿Kʼu yuʼun xuʼ muʼyuk xa xijmuyubaj kʼalal muʼyuk ta jtatik li kʼusi ta jkʼantike?
12 Xchibal j-elekʼ: kʼalal muʼyuk ta jtatik li kʼusi ta jkʼantike (Prov. 13:12). Li yajtunelutik Jeovae oy kʼusitik chkakʼ ta koʼontontik stael sventa xkakʼbetik yil Jeova ti jkʼanojtike xchiʼuk ti ta jkʼan ta jtojbetik ta vokol li kʼusi spasoj ta jtojolaltike. Pe li kʼusitik ta jkʼan ta jtatik ta mantale skʼan me jaʼuk li kʼusi spas kuʼuntike. Yuʼun mi mu jechuk ta jpastike, xuʼ me xijchibaj-o (Prov. 17:22). Jun prekursora ti Holly sbie, xi chale: «Oy ox ta koʼonton chibat li ta Chanob vun sventa j-al lekil aʼyejetike, ti xbat tunkun ta yan lume o ti jkolta jba li ta abtelal ta Ramapoe. Pe jel li jkuxlejale, vaʼun la jvul tajek koʼonton ti muʼyuk la jta jtosuk li kʼusi ta jkʼan oxe. Kʼalal muʼyuk ta jtatik li kʼusi ta jkʼantike, solel chopol tajek chkaʼitik». Taje jaʼ jech chaʼi sbaik epal ermanoetik.
13. Mi oy xa kʼusi mu spas kuʼuntike, ¿kʼusi xuʼ xkakʼ ta koʼontontik spasel?
13 ¿Kʼusi xuʼ jpastik sventa xijmuyubaj yan veltae? Jaʼ ti teuk ta joltik ti muʼyuk tskʼanbutik Jeova li kʼusi mu xa spas kuʼuntike. Li kʼusi mas ep sbalil chil ta jtojolaltik li Jeovae maʼuk li kʼusi jbainojtike, jaʼ li jlekil talelaltike. Mu ventauk li kʼusi ta jpastik ta stojolale, li kʼusi mas ep sbalil chil ta jtojolaltike jaʼ li kʼusi oy ta koʼontontike. Li stuke oy ta yoʼonton ti tukʼuk xkakʼ jbatik ta stojolale xchiʼuk ti teuk ta joltik ti oy noʼox spajeb li kʼusi spas kuʼuntike (Mik. 6:8; 1 Kor. 4:2). Vaʼun chaʼa, ¿mi lek van ti ep kʼusi ta jkʼan ta jpastik pe ti mu jechuk tskʼanbutik li Jeovae?c Mu lekuk. Jaʼ yuʼun, mi oy kʼusitik mu xa spas avuʼun ta skoj ti jel li akuxlejale, jaʼ xa noʼox akʼo ta avoʼonton li kʼusi spas avuʼune. Jech kʼuchaʼal liʼe, ¿mi xuʼ van xakolta junuk kerem o tseb ta atsobobbail sventa xchʼi ta mantale? ¿Mi xuʼ van xakolta li buchʼutik oy xa sjabilalike? ¿Mi xuʼ van xavakʼ ta avoʼonton ti oyuk buchʼu xbat apatbe yoʼontone, ti xakʼopon batele o ti xatakbe mensajee? Mi chavakʼ ta avoʼonton skoltael li yantike, li Jeovae ta me xakʼbot bendision. Nopbo skʼoplal ti ep kʼusitik xuʼ xapas li ta achʼ balumile, ti muʼyuk bu jech ataoj ta nopele. Li Holly ti laj kalbetik skʼoplal echʼ parafoe, xi chale: «Kʼalal chichibaj chkaʼie, ta jnopbe skʼoplal ti chikuxi sbatel osil ta jelavele. Oy kʼusitik ta jkʼan ta jpas li ta achʼ balumile, jaʼ tskoltaun Jeova sventa spas kuʼun».
14. ¿Kʼusi yan ti xuʼ muʼyuk xa xijmuyubaj yuʼune?
14 Yoxibal j-elekʼ: kʼalal jaʼ chbat ta koʼontontik li kʼusi ta jkʼan jtuktike. Junantik krixchanoetike tspukbeik skʼoplal ta redes sociales kʼusi la xuʼ jpastik sventa xijmuyubaj o ti xkuxet xa chkaʼitike: skʼan la xbat kojtikintik yan lumetik, ti jmantik li kʼusi xal koʼontontike xchiʼuk ti jaʼuk xbat ta koʼontontik spasel li kʼusi ta jkʼupintike. Muʼyuk onoʼox chopol ti jpastik li kʼusi ta jkʼupintike, yuʼun jaʼ jech la spasutik li Jeovae. Akʼo mi jech, ep krixchanoetik yilojik ti maʼuk chakʼ melel muyubajel mi jaʼ bat ta koʼontontike. Jun prekursora ti Eva sbie xi chale: «Kʼalal jaʼ chbat ta avoʼonton li kʼusi chakʼan atuke, muʼyuk xa spajeb li kʼusi chakʼane». Kʼalal jech ta jpastike, kʼajomal chkat-o koʼontontik xchiʼuk xlaj to jnaʼtik.
15. ¿Kʼusi chakʼ kiltik li kʼusi la spas li ajvalil Salomone?
15 Kalbetik skʼoplal li ajvalil Salomone. Li stuke la spas li kʼusi xal yoʼonton sventa sta yaloj li muyubajele. Jaʼ yuʼun, la spas preva muikil veʼliletik, la skʼupin xchikintael sonetik xchiʼuk la sman skotol li kʼusitik toyajtik stojol vaʼ orae. ¿Pe mi akʼbat-o van smuyubajel? Muʼyuk, xi laj yale: «Li sbekʼ jsatike mu x-echʼ xaʼi ta skʼelel kʼusitik; li jchikintike mi jaʼuk x-echʼ xaʼi ta xchikintael» (Ekl. 1:8; 2:1-11). Li krixchanoetike tsnopik ti jaʼ to xmuyubajik kʼalal oy lek stakʼinik xchiʼuk ti tspas li kʼusi xal yoʼontonike. Pe taje xkoʼolaj ta falso takʼin: yileluke, oy sbalil, pe bu chata, mu kʼusi xtun-o.
16. ¿Kʼu yuʼun xijmuyubaj noʼox mi ta jkoltatik li yantike? (Kʼelo xtok li lokʼoletike).
16 ¿Kʼusi xuʼ jpastik sventa xijmuyubaj yan veltae? Li Jesuse laj yal ti «jaʼ mas xmuyubaj li buchʼu chakʼe, jaʼ mu sta li buchʼu chichʼe» (Ech. 20:35). Jun mol ta tsobobbail ti Alekos sbie xi chale: «Jaʼ chkakʼ ta koʼonton skoltael li yantike akʼo mi jsetʼjuteb noʼox li kʼusi ta jpase. Kʼalal jech ta jpase, maʼuk xa chbat ta koʼonton li kʼusi ta jkʼan jtuke, vaʼun ximuyubaj noʼox». ¿Kʼusi van xuʼ xapas ta stojolal li yantik eke? Mi avaʼi ti oy buchʼu tsots kʼusi yakal tsnuptane, akʼo persa ti xapatbe yoʼontone. Xuʼ van mu xchapajbe avuʼun li svokole, pe jun me yoʼonton chaʼi sba mi chachikintabe li kʼusi chale, mi chavakʼ ta ilel ti kʼux ta avoʼontone xchiʼuk mi chavalbe ti xuʼ sjambe yoʼonton li Jeovae (Sal. 55:22; 68:19). Jech xtok, lek me ti xavalbe ti muʼyuk onoʼox ch-iktaat yuʼun li Jeovae (Sal. 37:28; Is. 59:1). Maʼuk noʼox, yuʼun xuʼ xapasbe sveʼel, ti xavikʼ batel ta paxyale o ti jmojuk xacholik mantale, vaʼun jun me yoʼonton chaʼi sba. Mi jech chapas taje, jaʼ me jech tstunesot Jeova sventa xakolta li yantike xchiʼuk chamuyubaj ta melel (Prov. 11:25).
Koltao li yantike, maʼukuk xbat ta avoʼonton li kʼusi chakʼan atuke. (Kʼelo parafo 16).d
17. ¿Kʼusi skʼan jpastik mi ta jkʼan chijmuyubaj ta melele? (Salmo 43:4).
17 Mi mas to lijnopaj ta stojolal li Jtotik ta vinajele, xuʼ me xijmuyubaj ta melel. Li Vivliae chal ti jaʼ chakʼ jmuyubajeltik li Jeovae (kʼelo Salmo 43:4). Jaʼ yuʼun, mu ventauk kʼusi vokolil jnuptantik, xuʼ jun noʼox koʼontontik. Mu xijnamaj ta stojolal li Jeovae, vaʼun jaʼ me tskoltautik sventa xijmuyubaj noʼox ta sbatel osil (Sal. 144:15).
KʼEJOJ 155 Xkuxet koʼnton, Jeova
a Kʼelo li rekuadro «Kʼanbo koltael Jeova sventa xamuyubaj».
b Xuʼ xakʼel ta jw.org li sloʼil Dennis xchiʼuk Irina Christensen ti lokʼ li ta Svoʼobal aʼyej yuʼun Jtsop Jbeiltasvanej ta 2023.
c Xuʼ xakʼel xtok li mantal «Li kʼusi spas kuʼuntike jaʼ me chakʼ jmuyubajeltik» ti lokʼ li ta revista Li Jkʼel-osil ta toyol ta 15 yuʼun julio ta 2008.
d LI KʼUSI XVINAJ TA LOKʼOLETIKE: Jun ermana ep kʼusi smanoj talel ti jaʼ yuʼun stuke. Pe mas xmuyubaj kʼalal la smanbe batel xnichim jun ermana ti skʼan patbel yoʼontone.