Li slivroal Jobe tskoltautik sventa lekuk xijtojobtasvan

1, 2. ¿Kʼu van yuʼun vokol laj yaʼiik spatbel yoʼonton Job li Eliu xchiʼuk li oxvoʼ viniketike?

LI KʼUSI kʼot ta stojolal Jobe puk batel skʼoplal, yuʼun chʼay skʼulejal xchiʼuk muʼyuk xa lek ojtikinbil kom. Kʼalal kʼot ta xchikinik li Elifas, Bildad xchiʼuk Sofar ti jaʼ yamigotak ta alele, la snop chbatik ta jteklum Us sventa xbat spatbeik yoʼonton. Kʼalal laj yilik li Jobe, chʼayal to kʼot yoʼontonik.

² Jnopbetik skʼoplal li kʼusi kʼot ta stojolal li Jobe. Chʼabal xa kʼusi xkom yuʼun jutebuk, yuʼun cham skotol o bat ta elekʼ li skameyotake, li xchijtake, li xvakaxtake xchiʼuk li svurotake. Jech xtok, laj ta milel jutuk mu skotoluk li yajtuneltake xchiʼuk cham skotol xnichʼnab kʼalal lom li na ti bu tsobolike. Pe maʼuk noʼox, yuʼun tsots ip, noj ta kʼaʼal chin sjunul li sbekʼtale. Kʼalal yantik xa xnopaj batel li oxvoʼ viniketike, laj yilik ti stuk te chotol ta tantik li Jobe. ¿Kʼusi la spasik un? Te kʼot chotiikuk ta xokon xchiʼuk vukub kʼakʼal ti muʼyuk kʼusi xalbeik jpʼeluke (Job 2:​12, 13). Ta tsʼakale, te kʼot jun kerem ti Eliu sbie xchiʼuk te nopol bat chotluk yoʼ bu oy li Jobe. Vaʼun, li Jobe lik kʼopojuk, lik yal ti jaʼ mas lek ti chamuk onoʼox kʼalal vokʼe (Job 3:​1-3, 11). Jamal xvinaj ti tskʼan patbel yoʼonton yuʼun li yamigotake. ¿Kʼusi van tspasik li viniketik sventa skoltaike? Li kʼusi chlik yalbeik xchiʼuk li kʼusi tspasike jaʼ te chakʼik ta ilel mi jaʼik lekil amigoiletik xchiʼuk mi oy ta yoʼonton tskoltaik. Jkʼeltik batel.

3. ¿Kʼusi ta jkʼeltik batel li ta xchanobil liʼe?

³ Li Jeovae laj yakʼ ti stsʼiba Moises li kʼusi la spasik xchiʼuk li kʼusi laj yalik li oxvoʼ viniketik xchiʼuk li Eliue. Li kʼusitik laj yal Eliue jaʼ akʼbat snaʼ yuʼun Jeova. Pe li kʼusitik laj yal Elifase, xaval yaʼeluke, oy jlom ti jaʼ akʼbat snaʼ yuʼun jun pukuje (Job 4:​12-16; 33:​24, 25). Taje jaʼ chakʼ ta ilel ti yichʼoj lekil tojobtaseletik li slivroal Jobe, pe te chalbe skʼoplal xtok tojobtaseletik ti toj chopolike. Li ta xchanobil liʼe, ta jkʼeltik kʼuxi tskoltautik li sloʼilal Job kʼalal oy buchʼu ta jtojobtastike. Baʼyel ta jkʼeltik li kʼusi chopol la spasik li oxvoʼ yamigotak Job ta alele. Laje, ta jkʼeltik kʼusi lek chakʼ jchantik li Eliue. Ta jujutose ta jkʼeltik kʼuxi van la stabeik sbalil li j-israeletike xchiʼuk ti kʼuxi xuʼ jtabetik sbalil li avi eke.

¿KʼUXI TOJOBTASVANIK LI ELIFAS, BILDAD XCHIʼUK SOFARE?

4. ¿Kʼu yuʼun muʼyuk xpatbe yuʼunik yoʼonton Job li oxvoʼ viniketike? (Kʼelo xtok li lokʼole).

⁴ Li Vivliae chal ti kʼalal laj yaʼiik li oxvoʼ viniketik li kʼusitik la snuptan Jobe, «la xchap skʼopik sventa oyuk bu sta sbaik yoʼ xbat yakʼbeik ta ilel ti kʼux ta yoʼontonike xchiʼuk ti spatbeik yoʼonton li Jobe» (Job 2:11). Pe muʼyuk xpatbe yuʼunik yoʼonton. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun oy jaytosuk ti chopol kʼusi la spasike. Baʼyel, jaʼ ti oy kʼusi chopol la snopik ta anile. Jech kʼuchaʼal liʼe, laj yalik ti yakal ch-akʼbat kastigo yuʼun Dios ta skoj ti oy la kʼusi chopol la spase (Job 4:7; 11:14).a Xchibal, jutuk mu skotoluk li tojobtasel laj yalike mu toj lekuk, yuʼun kʼajomal la syayijesbeik yoʼonton. Jech kʼuchaʼal liʼe, yoxvoʼalik oy kʼusitik laj yalik ti lek xa ta aʼiel yaʼele, pe ti chʼabal sbalile (Job 13:12). Li Bildade muʼyuk stukʼil kʼusi laj yal xchiʼuk laj yalbe Job ti toj ep chkʼopoje (Job 8:2). Li Sofar eke muʼyuk xa noʼox xkʼexlal laj yalbe Job ti jaʼ «jun krixchano ti jutuk spʼijile» (Job 11:12). Yoxibal, akʼo mi muʼyuk la xchʼavik ta utel li Jobe, pe ep ta velta la slabanik xchiʼuk laj yakʼik ta aʼiel ti jaʼ mas mukʼ skʼoplal li stukike, jpʼel xalik xchiʼuk laj yalbeik ti oy smule (Job 15:​7-11). Li kʼusi oy ta yoʼontonik ta melele maʼuk ti spatbeik yoʼonton li Jobe o ti stsatsubtasbeik xchʼunel yoʼontone, moʼoj, yuʼun li kʼusi noʼox tskʼanike jaʼ ti xakʼbeik yil ti oy smule.

5. ¿Kʼu yuʼun muʼyuk sbalil li tojobtasel laj yakʼik Elifas, Bildad xchiʼuk Sofare?

⁵ Mu labaluk sba chkaʼitik ti muʼyuk sbalil li tojobtasel laj yakʼbeik Jobe. Kʼajomal noʼox la syayijesbeik mas yoʼonton (Job 19:2). Xkaʼibetik xa lek smelolal kʼu yuʼun la spak skʼoplal li Jobe, jaʼ yuʼun muʼyuk xa smelolal li kʼusitik laj yale (Job 6:​3, 26). Li kʼusitik laj yalik Elifas, Bildad xchiʼuk Sofare muʼyuk la stsakik ta venta li kʼusi tsnop Jeovae xchiʼuk muʼyuk laj yakʼ ta ilel xkʼuxul yoʼontonik. Kʼalal jech la spasike, muʼyuk xakʼik venta ti yakal chtunesatik yuʼun li Satanase (Job 2:​4, 6). ¿Kʼuxi van la stabeik sbalil j-israeletik li sloʼilal Jobe xchiʼuk kʼuxi xuʼ jtabetik sbalil ek?

6. ¿Kʼusi van akʼbat xchanik li moletik ta Israel li kʼusi chopol la spasik li Elifas, Bildad xchiʼuk Sofare?

⁶ Laj van stabeik sbalil li j-israeletike. Kʼalal laj xa ox yakʼbe mantaletik j-israeletik li Jeovae, la svaʼan moletik sventa xchapanik li jteklume xchiʼuk ti stsakbat ta venta li smantaltake (Deut. 1:​15-18; 27:1). Li jchapanvanejetik o li moletik taje skʼan xchikintaik lek kʼalal mu to chakʼik junuk tojobtasele o kʼalal chchapanvanike (2 Kron. 19:6). Jech xtok, skʼan sabeik lek skʼoplal, sjakʼik lek li kʼusi kʼotem ta pasele xchiʼuk ti mu snopik ti snabeik xa skʼoplal skotole (Deut. 19:18). Kʼalal oy buchʼu chtal kʼanbatikuk koltaele, skʼan ta slekiluk yoʼontonik skʼoponik xchiʼuk maʼukuk ti jpʼel xa xalike. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun mi chkap sjolik ta anile, muʼyuk xa me chal svokolik li j-israeletike (Eks. 22:​22-24). ¡Lek van tajek kʼusi akʼbat xchanik li sloʼilal Job li moletik ta Israele!

7. ¿Buchʼutik yan xuʼ xtojobtasvanik li ta Israele, xchiʼuk kʼusi van akʼbat xchanik li sloʼilal Jobe? (Proverbios 27:9).

⁷ Pe maʼuk noʼox moletik xuʼ stojobtasik li jteklum Israele. Yuʼun buchʼuuk noʼox xuʼ jech tspas, manchuk mi kerem tseb to o mi oy xa sjabilal, mi vinik o mi ants, xuʼ oy buchʼu stojobtas sventa masuk to xnopaj ta stojolal Jeova o sventa xlekub stalelal (Sal. 141:5). Taje jaʼ onoʼox jech skʼan spas li jun lekil amigoile (kʼelo Proverbios 27:9). Jech xtok, mi la snopbeik skʼoplal j-israeletik li kʼusi chopol la spas li oxvoʼ yamigotak Job ta alele, jaʼ chkoltaatik sventa snaʼik kʼusi mu stakʼ spasik o xalik kʼalal oy buchʼu tstojobtasike.

8. ¿Kʼusi skʼan mu jpastik kʼalal chkakʼtik junuk tojobtasele? (Kʼelo xtok li lokʼoletike).

⁸ Xuʼ me jtabetik sbalil ek. Kʼalal chil svokol li kermanotaktike, stalel onoʼox ti ta jkʼan ta jkoltatike. Pe skʼan me mu jechuk jpastik kʼuchaʼal li oxvoʼ yamigotak Job ta alele. Baʼyel, kʼalal mu to kʼusi chkalbetike, skʼan jnaʼtik lek li kʼusi kʼotem ta pasele xchiʼuk ti mu kʼusi chopol jnoptik ta anile. Xchibal, skʼan jtsaktik ta venta li kʼusi chal Skʼop Diose, maʼuk xkalbetik li kʼusi ta jnop jtuktike o li kʼusi kiloj tal ta jkuxlejaltik jech kʼuchaʼal ep ta velta la spas li Elifase (Job 4:8; 5:​3, 27). Yoxibal, skʼan mu jpʼeluk xa xkaltik o ti tsotsik xa ta jkʼopontike. Oy onoʼox jlom ti jaʼ melel li kʼusitik laj yalik li Elifas xchiʼuk xchiʼiltake, yuʼun li Pabloe la sta ta alel junantik li kʼusi laj yal Elifase (koʼoltaso Job 5:13 xchiʼuk 1 Korintios 3:19). Pe jutuk mu skotoluk li kʼusi laj yalik ta stojolal Diose mu meleluk xchiʼuk jaʼ noʼox la syayijesbeik yoʼonton li Jobe. Jaʼ yuʼun, li Jeovae laj yal ti mu meleluk li kʼusitik laj yalike (Job 42:​7, 8). Kʼalal oy buchʼu chkakʼbetik tojobtasele, mu xkakʼbetik yaʼi ti muʼyuk xkʼuxul yoʼonton li Jeovae xchiʼuk ti muʼyuk onoʼox chkʼanate. Avie, jaʼ xa ta jkʼeltik batel kʼusi xuʼ jchanbetik li Eliue.

¿KʼUXI TOJOBTASVAN LI ELIUE?

9. ¿Kʼu yuʼun muʼyuk la sta spatobil yoʼonton li Jobe, xchiʼuk kʼuxi koltaat yuʼun li Jeovae?

⁹ Jalij tajek ti la stsak sbaik ta kʼop li Job xchiʼuk li oxvoʼ yamigotak ta alele, yuʼun 28 kapitulo smakoj li ta Vivliae. Kʼakʼub tajek li skʼopike, yuʼun jaʼ bat ta yoʼonton li skapemal sjolike xchiʼuk ti kʼu yelan chaʼi sbaike. Jaʼ yuʼun, li Jobe jech-o chibajem, chtun yuʼun ti oyuk buchʼu xtukʼibtasate xchiʼuk ti xpatbat yoʼontone. ¿Kʼusi la spas Jeova sventa skoltae? La stunes Eliu sventa stojobtas. Pe ¿kʼu yuʼun muʼyuk xkʼopoj ta anil li Eliue? Xi laj yal stuke: «Keremun to, mas xa oy ajabilalik li voʼoxuke. Jaʼ yuʼun, muʼyuk toʼox kʼusi laj kal ta skoj ti kichʼojoxuk ta mukʼe» (Job 32:​6, 7). Te ta sjol ti jaʼ xa mas oy spʼijilik xchiʼuk ep xa kʼusi yiloj talel ta xkuxlejalik li buchʼutik oy xa sjabilalike. Pe kʼalal laj xa ox yaʼi baʼyuk li kʼusi laj yalik li Job xchiʼuk li oxvoʼ yamigotak ta alele, mu xa stsʼik laj yaʼi ti te noʼox tsʼijile. Jaʼ yuʼun, xi laj yale: «Maʼuk tsta-o spʼijilik ta skoj ti ep xa sjabilalike, maʼuk noʼox xaʼibeik smelolal kʼusi tukʼ li buchʼutik molik xae» (Job 32:9). Jkʼeltik xa batel kʼusi laj yal xchiʼuk kʼu yelan laj yal.

10. ¿Kʼusi la spas Eliu kʼalal mu to tstojobtas li Jobe? (Job 33:​6, 7).

¹⁰ Kʼalal muʼyuk toʼox chlik stojobtas Job li Eliue, baʼyuk la sikubtas kʼop xchiʼuk la snop lek li kʼusi chale. ¿Kʼuxi la spas? Baʼyele, la spajtsan sba, yuʼun li Vivliae chal ti kap onoʼox sjol ta slikebale (Job 32:​2-5). Pe muʼyuk bu ti tsotsik xa ye la skʼopon li Jobe o ti muʼyuk xa laj yakʼ ta ilel xkʼuxul yoʼontone, moʼoj, yuʼun ta slekil yoʼonton la skʼopon. Jun skʼelobile, jaʼo kʼalal xi laj yalbee: «¡Kʼelavil! Koʼolutik noʼox ta sba sat li Diose» (kʼelo Job 33:​6, 7). Jech xtok, xvinaj ti la stsʼet chikintabe li kʼusi laj yal Jobe, yuʼun la xchaʼal ta jpʼelchaʼpʼel li kʼusi laj yale (Job 32:11; 33:​8-11). Jech to la spas ta tsʼakal xtok kʼalal laj yakʼbe yan tojobtasel li Jobe (Job 34:​5, 6, 9; 35:​1-4).

11. ¿Kʼu yelan la stojobtas Job li Eliue? (Job 33:1).

¹¹ Kʼalal lik stojobtas Job li Eliue, ta sjunul yoʼonton laj yichʼ ta mukʼ xchiʼuk muʼyuk laj yakʼ ta kʼexlal. Jech kʼuchaʼal liʼe, ta sbi la skʼopon ti mu van jechuk la spas li oxvoʼ yamigotak ta alele (kʼelo Job 33:1). Jech xtok, la xchikintabe li kʼusi chale xchiʼuk muʼyuk la xtuchʼbe ta be li sloʼile, yuʼun xvul van ta sjol ti jaʼ jech tskʼan xa yaʼi chtakʼav ek kʼalal yakalik toʼox ta loʼil li Job xchiʼuk li oxvoʼ yamigotak ta alele (Job 32:4; 33:32). Jech xtok, laj yalbe ti xichʼ spʼijil ta sventa li kʼusi chale xchiʼuk la svulesbe ta sjol ti toj pʼij li Jeovae, ti oy sjuʼele, ti tukʼ kʼusi snaʼ spase xchiʼuk ti kʼanvaneme (Job 36:​18, 21-26; 37:​23, 24). Ta melel, ta skoj ti lek kʼusitik laj yal li Eliue, jaʼ tijbat-o yoʼonton Job sventa xchʼam li tukʼibtasel ti laj yakʼ talel stuk li Jeovae (Job 38:​1-3). ¿Kʼuxi van la stabeik sbalil j-israeletik li kʼusi la spas Eliue xchiʼuk kʼuxi xuʼ jtabetik sbalil ek?

12. Li Jeovae, ¿kʼuxi la stunes j-alkʼopetik sventa skolta li steklumale? Xchiʼuk ¿kʼuxi van koltaat j-israeletik li kʼusi la spas Eliue?

¹² Laj van stabeik sbalil li j-israeletike. Li ta skʼakʼalil Israele, li Jeovae la svaʼan j-alkʼopetik sventa xakʼbeik xchan j-israeletik li kʼusi oy ta yoʼontone xchiʼuk ti stukʼibtasike. Jech kʼuchaʼal liʼe, li ta skʼakʼalil jchapanvanejetike, la stunes li meʼ j-alkʼop Deborae xchiʼuk li j-alkʼop Samuel ti kʼox toʼoxe sventa sbeiltasik li jteklume xchiʼuk ti stukʼibtasike (Jues. 4:​4-7; 5:7; 1 Sam. 3:​19, 20). Jech xtok, li ta skʼakʼalil ajvaliletike, li Jeovae la stak batel j-alkʼopetik sventa stsatsubtasik ta mantal li jteklume xchiʼuk ti stukʼibtasik li buchʼutik muʼyuk xa chchʼunik mantale (2 Sam. 12:​1-4; Ech. 3:24). Mi la snopbeik skʼoplal li kʼusi lek la spas Eliu li j-israeletik ti tukʼ yakʼoj sbaik ta stojolal Jeovae, jaʼ van koltaatik-o sventa snaʼ kʼusi chalik o tspasik kʼalal oy buchʼu tstukʼibtasik xchiʼuk tstojobtasike.

13. ¿Kʼuxi xuʼ jchanbetik Eliu kʼalal ta jpatbetik yoʼonton li kermanotaktike?

¹³ Xuʼ me jtabetik sbalil ek. Kʼalal ta jcholtik mantale, jaʼ jech chkakʼtik ta ojtikinel ek li kʼusi oy ta yoʼonton Dios ti te chal ta Vivliae. Jech xtok, kʼalal ta jtojobtastik junuk ermanoe, skʼan ti spatuk oʼontonal li kʼusi chkalbetike xchiʼuk ti stsatsub-oe (1 Kor. 14:3). Li moletik ta tsobobbaile mas to me skʼan teuk ta sjolik ti toj tsots skʼoplal ti ta slekiluk yoʼonton skʼoponik li ermanoetik xchiʼuk ermanaetike. Jaʼ jech skʼan spasik xtok akʼo mi oy buchʼutik ti mu xa kʼusi skʼanik albel yilel o ti muʼyuk xa smelol kʼusi chalik ta skoj ti chil svokolike (Job 6:3; 1 Tes. 5:14).

14, 15. ¿Kʼuxi xuʼ xchanbe stalelal Eliu li jun mol ta tsobobbaile?

¹⁴ Jnoptik noʼox ti oy jun mol ta tsobobbail chkʼot ta xchikin ti oy jun ermana ti chibajem tajeke. Jaʼ yuʼun, chbat svulaʼanik xchiʼuk jun ermano sventa spatbeik yoʼonton. Kʼalal te xa ox chchiʼinik ta loʼile, li ermanae chlik yal ti muʼyuk sbalil chaʼi sbae. Jech xtok, chal ti muʼyuk noʼox xmuyubaj akʼo mi chkʼot ta tsobajel xchiʼuk ti chlokʼ ta cholmantale. ¿Kʼu van yelan skʼan xakʼ ta ilel stalelal li mol ta tsobobbaile?

¹⁵ Baʼyuke, skʼan xaʼibe smelol li kʼusi yakal tsnuptane xchiʼuk ti kʼu yuʼun chibajeme. Sventa snaʼe, skʼan oy kʼusitik sjakʼbe xchiʼuk ti stsʼet chikintabe li kʼusi chale. Li ermanae, ¿mi ta van snop ti mu sta-o ti kʼanbil yuʼun li Diose? ¿Mi ta van svul tajek yoʼonton ta skoj li kʼusi chtun yuʼun jujun kʼakʼale? (Luk. 21:34). Xchibal, li mol ta tsobobbaile ta skʼupil kʼopta ta skoj li kʼusitik lekik yakal tspase. Jech kʼuchaʼal liʼe, akʼo mi chibajem tajek chaʼi sba, jech-o chbatilaj ta tsobajel xchiʼuk ta cholmantal. Ta slajeb une, mi laj xa ox yaʼi kʼusi yakal tsnuptan xchiʼuk ti kʼu yuʼun chibajeme, li mol ta tsobobbaile xuʼ me skʼelbe tekstoetik ta Vivlia sventa xakʼbe xchʼun ti kʼanbil yuʼun li Jeovae (Gal. 2:20).

OYUK-O ME KʼUSI XAKʼ JCHANTIK LI SLIVROAL JOBE

16. ¿Kʼusi skʼan jpastik sventa oyuk-o kʼusi xakʼ jchantik li slivroal Jobe?

¹⁶ ¡Ep tajek kʼusi laj yakʼ jchantik li slivroal Jobe! Li echʼ xchanobile, laj kiltik ti kʼu yuʼun yakʼoj to permiso Dios ti chkil jvokoltike xchiʼuk ti kʼuxi xuʼ xkuch kuʼuntike. Li ta xchanobil liʼe, laj kiltik ti skʼan mu jechuk jpastik kʼuchaʼal li oxvoʼ yamigotak Job ta alel kʼalal oy buchʼu ta jtojobtastike, skʼan ti jaʼuk jchanbetik li kʼusi lek la spas Eliue. Vaʼun, mi oy buchʼu skʼan tojobtasel laj kiltike, lek ti jchaʼkʼeltik li kʼusi chakʼ jchantik li slivroal Jobe. Mi voʼne xa la jchantik li slivroal Jobe, xuʼ me jkʼeltik yan velta. Mi jech la jpastike, te chkakʼtik venta ti ep-o tajek sbalile akʼo mi voʼne xa laj yichʼ tsʼibael.