¿Buchʼu li Juan J˗akʼ˗ichʼvoʼe?
Li kʼusi chal Vivliae
Li Juan J˗akʼ˗ichʼvoʼe jaʼ toʼox jun yaj˗alkʼop Dios (Lukas 1:76). Vokʼ ta xchibal jabil kʼalal muʼyuk toʼox talem Jesuse xchiʼuk cham ta sjabilal 32 kʼalal talem xa ox Jesuse. Li Diose laj yakʼbe sbain ti akʼo xchapanbe sbe li Mesias o Kristoe. Jaʼ yuʼun, li Juane laj yalbe judaetik ti akʼo sutik yan velta ta stojolal Diose (Markos 1:1-4; Lukas 1:13, 16, 17).
Ta skoj ti la xchol mantal li Juane, la skolta krixchanoetik sventa xakʼik venta ti jaʼ albil Mesias li Jesus likem ta Nasarete (Mateo 11:10). Li Juane laj yalbe xtok ti skʼan sutes yoʼontonike xchiʼuk ti skʼan xichʼik voʼ sventa xakʼik ta ilel ti sutesoj xa yoʼontonike (Lukas 3:3-6). Ta skoj ti ep buchʼutik laj yakʼbe yichʼ voʼe, laj yichʼ ojtikinel kʼuchaʼal Juan J˗akʼ˗ichʼvoʼ. Li buchʼu mas tsots skʼoplal laj yakʼbe yichʼ voʼe jaʼ li Jesuse (Markos 1:9).a
Li ta mantal liʼe, ta jtakʼtik li sjakʼobiltak liʼe:
¿Kʼu yuʼun toj tsots skʼoplal echʼ li Juan J˗akʼ˗ichʼvoʼe?
Yuʼun li Vivliae yaloj xa onoʼox li kʼusi tspase: Li Vivliae yaloj xa onoʼox ti tstak tal jun yaj˗almantal li Jeovae. Kʼalal la xchol mantal li Juane, laj yakʼ kotuk ta pasel li albil kʼop taje (Malakias 3:1; Mateo 3:1-3). Jaʼ la sbain sventa xakʼbe «Jeova jun jteklum ti lek chapale», jaʼ xkaltik, jaʼ la skolta yan judaetik sventa xchikintaik li kʼusi chal Jesus ti jaʼ li yajkʼopojel Jeovae (Lukas 1:17).
Ta skoj li kʼusi la spase: Xi laj yal li Jesuse: «Muʼyuk buchʼu mas jelavem skʼoplal ti vokʼem tal ta stojolal junuk ants jech kʼuchaʼal li Juan J˗akʼ˗ichʼvoʼe. Pe li buchʼu mas bikʼit skʼoplal li ta Ajvalilal ta vinajele jaʼ mas to jelavem skʼoplal kʼuchaʼal li Juane» (Mateo 11:11). Mi junuk yajtuneltak Dios ta voʼne jelavem skʼoplal kʼuchaʼal li Juane. Yuʼun maʼuk noʼox jun j˗alkʼop, jaʼ li j˗almantal ti albil xa onoʼox skʼoplale. Jech xtok, li kʼusi laj yal Jesuse chakʼ ta ilel ti muʼyuk ch˗ajvalilaj ta vinajel li Juane.b ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun cham kʼalal skʼan toʼox sjambe sbelel kuxlejal ta vinajel li Jesuse (Ebreos 10:19, 20). Akʼo mi jech, li j˗alkʼop ti tukʼ laj yakʼ sbae chchaʼkuxi mi lik sventain tal balumil li Ajvalilal yuʼun Diose xchiʼuk chkuxi sbatel osil li ta paraisoe (Salmo 37:29; Lukas 23:43).
¿Kʼusi sbi li stot smeʼ Juan J˗akʼ˗ichʼvoʼe?
Li stot smeʼ Juane Sakarias xchiʼuk Elisabet sbiik. Li Sakariase jaʼ toʼox jun pale ta Juda. Labal sba kʼu yelan ayan li Juane, yuʼun li Elisabete mu xuʼ xil yalab. Jech xtok, «mol meʼelik xa» xchaʼvoʼalik (Lukas 1:5-7, 13).
¿Buchʼu laj yakʼ ta milel li Juan J˗akʼ˗ichʼvoʼe?
Li ajvalil Erodes Antipas jaʼ laj yal mantal ti akʼo xichʼ tuchʼbel sjol li Juane. Jech la spas ta skoj ti jech kʼanbat yuʼun li yajnil ti Erodias sbie. Li Erodiase kontra chil li Juane, yuʼun li Juane laj yalbe Erodes ti mu jechuk chal smantal judaetik ti kʼu yelan yikʼoj sbaike, yuʼun li Erodese chal ti jaʼ jun juda vinike (Mateo 14:1-12; Markos 6:16-19).
¿Mi la skontrain sbaik li Juan J˗akʼ˗ichʼvoʼ xchiʼuk li Jesuse?
Li Vivliae muʼyuk chal mi la skontrain sbaik li Juan xchiʼuk Jesuse (Juan 3:25-30). Li Juane jamal laj yal ti jaʼ chchapanbe sbe li Mesiase, maʼuk ti tstsal sba xchiʼuke. Xi laj yale: «Ti kʼu yuʼun tal kakʼ ichʼvoʼ ta voʼe jaʼ sventa chichʼ ojtikinel li ta Israele». Xi to laj yal xtoke: «Jaʼ li Xnichʼon Diose» (Juan 1:26-34). Jaʼ yuʼun, li Juane muyubaj tajek kʼalal lek kʼusi chkʼot ta pasel yuʼun Jesus kʼalal la xchol mantale.
a Li Jesuse «muʼyuk bu la saʼ smul» (1 Pedro 2:21, 22). Jaʼ yuʼun, muʼyuk laj yichʼ voʼ sventa sutes yoʼonton, yuʼun jaʼ sventa xakʼbe iluk Stot ti tspasbe li kʼusi oy ta yoʼontone. Taje te smakojbe skʼoplal ti chakʼ xkuxlejal ta jtojolaltike (Ebreos 10:7-10).
b Kʼelo li mantal «¿Buchʼutik chbatik ta vinajel?».