¿Kʼuxi xuʼ jchanubtas li jol koʼontone?

¿Kʼusi xkoʼolaj-o li jol koʼontontike?

• Ta jun GPS (o ta jun mapa)

• Ta jun nen

• Kʼuchaʼal kamigotik

• Ta jun jchapanvanej

Ti melel xkaltike, jaʼ ti xkoʼolaj ta xchantosale. Li ta mantal liʼe, chavakʼ venta kʼu yuʼun ti jech chkaltike.

• ¿Kʼusi jaʼ li jol koʼontontike?

• ¿Kʼu yuʼun skʼan xachanubtas li ajol avoʼontone?

• ¿Kʼuxi xuʼ xachanubtas li ajol avoʼontone?

• Li kʼusi tsnopik yan kerem tsebetike

¿Kʼusi jaʼ li jol koʼontontike?

Li jol koʼontontike xkoʼolaj kʼuchaʼal jun yechʼomal eal ti chalbutik li kʼusi lek xchiʼuk li kʼusi chopole. Li Vivliae chal ti xkoʼolaj kʼuchaʼal jun «mantal ti tsʼibabil ta koʼontontike» (Romanos 2:15). Mi lek chanubtasbil li ajol avoʼontone, tskoltaot sventa xanopbe lek skʼoplal li kʼusi la apase o li kʼusi chanop chapase.

• Li jol koʼontontike xkoʼolaj kʼuchaʼal jun GPS (o jun mapa). Tsbeiltasot lek sventa mu xanuptan vokoliletik.

• Li jol koʼontontike xkoʼolaj kʼuchaʼal jun nen. Chakʼ avil li kʼusitik mas tsots skʼoplal chavile xchiʼuk ti kʼu avelan ta melele.

• Li jol koʼontontike xkoʼolaj kʼuchaʼal jun jlekil amigotik. Chakʼbot lekil tojobtaseletik xchiʼuk tskoltaot sventa lekuk xbat akuxlejal. Pe skʼan me xachʼun li kʼusi chalbote.

• Li jol koʼontontike xkoʼolaj kʼuchaʼal jun jchapanvanej. Chopol chavaʼi aba yuʼun kʼalal oy kʼusi chopol chapase.

Kʼusi chakʼ jchantik: Li jol koʼontontike tskoltautik sventa 1) lekuk kʼusi xkʼot ta nopel kuʼuntik xchiʼuk 2) ti jtukʼibtastik li kʼusi mu lekuk bat ta pasel kuʼuntike.

¿Kʼu yuʼun skʼan xachanubtas li ajol avoʼontone?

Xi chal li Vivliae: «Lekuk-o me ajol avoʼontonik» (1 Pedro 3:16). Taje mu me kʼunuk ta pasel mi muʼyuk achanubtasoje.

«Muʼyuk chkalbe ta jamal jtot jmeʼ ti bu chibate xchiʼuk muʼyuk buchʼu chkalbe. Ta slikebale, te xvulvun li jol koʼontone, pe ta sjalile muʼyuk xa chopol chkaʼi li kʼusi ta jpase» (Jennifer).

Ta tsʼakale, li Jennifere la stsak ta venta li kʼusi ch-albat yuʼun sjol yoʼontone xchiʼuk laj yalbe stot smeʼ li kʼusi toʼox tspase, yuʼun mu xa skʼan sjutanbe kʼop.

Nopo ta sventa liʼe: ¿Bakʼin ti chopol laj yaʼi sba jechuk li Jennifere?

«Toj vokol kʼalal lek xa atalelal yilele, pe ti oy kʼusi chopol chapas ta mukule. Mi laj xa yakʼ apas kʼusi chopol li ajol avoʼontone muʼyuk xa chopol chavaʼi spasel li kʼusitik yan chopolike» (Matthew).

Junantike muʼyuk tstsakik ta venta li kʼusi chal sjol yoʼontonike. Li ta Vivliae chal ti «solel mu xa snaʼ xkʼexavik li ta stalelalike» (Efesios 4:19).

Nopo ta sventa liʼe: ¿Mi mas van lek chbat xkuxlejalik li buchʼutik muʼyuk xa chopol chaʼi sbaik ta skoj li kʼusitik chopol tspasike? ¿Kʼusitik vokoliletik tsnuptanik?

Kʼusi chakʼ jchantik: Sventa lekuk li ajol avoʼontone skʼan xkʼel avuʼun «li kʼusi tukʼe xchiʼuk li kʼusi muʼyuk tukʼe» (Ebreos 5:14).

¿Kʼu yuʼun skʼan xachanubtas li ajol avoʼontone?

Sventa xachanubtas li ajol avoʼontone skʼan xakʼel kʼusitik mantaletik chavakʼ ta akuxlejal, vaʼun kʼelo mi jech yakal chapas batel. Junantik krixchanoetike jaʼ tstsakbeik ta venta li smantaltak:

• yutsʼ yalalik xchiʼuk li stalel xkuxlejal bu nakale

• yantik kerem tsebetik

• krixchanoetik ti lek ojtikinbilike

Pe jaʼ toj lek li mantaletik chal ta Vivliae. Mu labaluk ta aʼiel taje, yuʼun li Vivliae «laj yakʼ ta naʼel Dios» ti jaʼ li buchʼu la spasutike xchiʼuk snaʼoj li kʼusi chtun kuʼuntike (2 Timoteo 3:16).

Jkʼelbetik junantik skʼelobiltak.

MANTAL: «Oy ta koʼontonkutik ti sakuk jtalelalkutik ta skotole» (Ebreos 13:18).

• Li mantale liʼe, ¿kʼuxi xuʼ skolta ajol avoʼonton kʼalal chakʼan chaloʼlavan ta a-eksamen, chajutbe kʼop atot ameʼ o cha-elkʼaje?

• Mi chalbot ajol avoʼonton ti jamaluk xakʼopoj skotol orae, ¿kʼuxi tskoltaot li avi xchiʼuk li ta mas jelavele?

MANTAL: «¡Jatavanik lokʼel ta stojolal li mulivajele!» (1 Korintios 6:18).

• Li mantal liʼe, ¿kʼuxi xuʼ skolta ajol avoʼonton kʼalal chakʼan chakʼel pornografia o chakʼan oy buchʼu chachiʼin ta vayel ti muʼyuk to nupunemote?

• Mi chalbot ajol avoʼonton ti mu xamulivaje, ¿kʼuxi xuʼ xa skoltaot li avi xchiʼuk li ta mas jelavele?

MANTAL: «Jaʼ mas lek ti oyuk slekil avoʼontonik ta jujuntale, kʼuxuk tajek ta avoʼonton xavaʼi abaik xchiʼuk pasbo abaik perton ta sjunul avoʼontonik ta jujuntal» (Efesios 4:32).

• Li mantal liʼe, ¿kʼuxi xuʼ skolta ajol avoʼonton kʼalal mu jmojuk kʼusi chkʼot ta nopel avuʼun xchiʼuk li achiʼiltak ta vokʼel o junuk avamigoe?

• Mi chalbot ajol avoʼonton ti xavakʼ pertone xchiʼuk ti oyuk xkʼuxul avoʼontone, ¿kʼuxi xuʼ skoltaot li avi xchiʼuk li ta mas jelavele?

MANTAL: Li Jeovae «spʼajoj li buchʼutik skʼanojik saʼkʼope» (Salmo 11:5).

• Li mantal liʼe, ¿kʼuxi xuʼ skoltaot kʼalal chatʼuj pelikulaetik, kʼusitik ch-echʼ ta television xchiʼuk videojuegoetike?

• Mi chalbot ajol avoʼonton ti mu xakʼel li milbail xchiʼuk majbaile, ¿kʼuxi xuʼ skoltaot li avi xchiʼuk li ta mas jelavele?

Li kʼusi la snuptan Jeremy: «Oy kamigotak ti chtajinik toʼox ta videojuegoetik ti chakʼ ta ilel milbail o majbaile, vaʼun jech toʼox ta jpas ek. Pe li jtote laj yalbun ti mu xa jechuk jpase. Jaʼ yuʼun, jaʼo chitajin kʼalal chibat ta sna li kamigotake. Pe kʼalal chikʼot ta jnae, muʼyuk chkal li kʼusi la jpase. Kʼalal tsjakʼbun jtot li kʼusi yakal ta jnuptane, chkalbe ti lek noʼox oyune. Jun veltae, la jkʼel li kʼusi chal Salmo 11:5 xchiʼuk chopol laj kaʼi ta skoj li kʼusi yakal ta jpase. Laj kakʼ venta ti skʼan mu xa xitajin-o li ta videojuegoetike, vaʼun laj kikta-o ta j-echʼel. Kʼalal laj yil li kʼusi la jpas li jun kamigoe, muʼyuk xa xtajin-o li ta chopol videojuegoetik eke».

Nopo ta sventa liʼe: ¿Bakʼin lik vulvunuk sjol yoʼonton li Jeremy xchiʼuk kʼusi ora la stsak ta venta li kʼusi ch-albate? ¿Kʼusi chakʼ achan li kʼusi la snuptan Jeremy?

Kʼusi chakʼ jchantik: Li jol koʼontontike chakʼ ta ilel buchʼuutik xchiʼuk li kʼusi mas tsots skʼoplal chkaʼitike. Li ajol avoʼontone, ¿kʼu yelan akʼoplal yuʼun?