LI KʼUSITIK TSJAKʼ KEREM TSEBETIKE
¿Kʼusi stakʼ jpas sventa muʼyukuk jkʼop xchiʼuk li jmaestroe?
¿Mi chaxiʼo yuʼun junuk maestro?
Jutuk mu skotoluk li jchanunetike ta onoʼox van sta smaestroik ti muʼyuk srason chilike, ti jpʼel xale o ti toj chopol yoʼontone.
Xi chal Luis ti 21 sjabilale: «La jta jun jmaestra ti puro bolkʼop chale xchiʼuk mu xichʼ ta mukʼ li yaj-alumnotake. Poʼot xa spas jubilar, jaʼ yuʼun muʼyuk chiʼ mi snutsat lokʼel ta yabtel».
Li Melanie ti 25 sjabilale xvul ta sjol ti stuk noʼox chopol ch-ile yuʼun li smaestrae. Xi chale: «Ti jech chalbune jaʼ la ta skoj ti chʼabal tsots skʼoplal li jrelijione. Jech-o xal skʼan la xnop xkaʼi ti kʼu yelan chopol chilune».
Mi jech stalelal amaestro kʼuchaʼal taje, maʼuk skʼan xal ti chavil avokol li avi jabil chachanunaje. ¿Kʼuchaʼal mu xiuk xapase?
¿Kʼusitik stakʼ xapas?
Jaʼuk jech xapas ti kʼu yelan lek chile. Ta skoj ti mu skotoluk maestroetik parejo kʼusi tskʼanbe li yaj-alumnoike, jaʼuk jech xapas ti kʼu yelan lek chil li maestroe xchiʼuk akʼo persa spasel jech.
Teksto ta Vivlia ti tsots skʼoplale: «Li buchʼu pʼije chchikinta xchiʼuk chchʼam batel mas chanubtasel» (Proverbios 1:5).
«Laj kakʼ venta ti jaʼ jech skʼan jpas ti kʼu yelan lek chil li jmaestrae. Jaʼ yuʼun laj kakʼ persa bu kʼalal xuʼ kuʼun sventa jaʼuk jech jpas li jtarea kʼuchaʼal lek chile. Taje jaʼ la skoltaun sventa muʼyukuk jkʼop xchiʼuk» (Christopher).
Ichʼvanan ta mukʼ. Ichʼo ta mukʼ xchiʼuk lekuk atalelal ta stojolal li amaestroe. Akʼo mi chanop ti mu staik-o ichʼel ta mukʼe. Naʼo me ti voʼot yaj-alumnoote, maʼuk achiʼil ta alumnoal li maestroe.
Teksto ta Vivlia ti tsots skʼoplale: «Skotoluk me ora oyuk lek smuil li akʼopojelike, oyuk me lek yatsʼamil sventa xanaʼik kʼu yelan chatakʼbeik li jujun krixchanoe» (Kolosenses 4:6).
«Mu skotoluk velta lek kʼusi tspasbe smaetro li alumnoetike, pe mi chavakʼ persa chavichʼ ta mukʼe, ta me xayichʼoxuk ta mukʼ ek» (Ciara).
Mu chopoluk kʼusi xanop ta stojolal. Naʼo me ti oy svokolik li maestroetik jech kʼuchaʼal voʼotike. Jaʼ yuʼun, mu xanop ti toj chopol li amaestroe o ti muʼyuk lek chilote.
Teksto ta Vivlia ti tsots skʼoplale: «Yuʼun ep ta velta ta jsaʼ jpaltailtik» (Santiago 3:2, tsʼib ta yok vun).
«Toj tsots yabtel li maestroetike. Voʼkunuke mu jnaʼ kʼusi ta jpas jechuk sventa lekuk spas sba li alumnoetike xchiʼuk ti oyuk kʼusi xchanik kuʼune. Jaʼ yuʼun, lek la jpas jtalelal ta stojol li maestroetike, maʼuk ti laj kakʼbe mas yabtelike» (Alexis).
Loʼilajan xchiʼuk atot ameʼ. Li atot ameʼe tskʼan ti xakʼupin li chanune, jech oxal xuʼ xalboxuk mantal kʼusi stakʼ xapas kʼalal tsots stalelal li amaestroe.
Teksto ta Vivlia ti tsots skʼoplale: «Muʼyuk lek kʼusi chkʼot ta pasel mi muʼyuk chichʼ jakʼel li kʼusi chichʼ pasele» (Proverbios 15:22).
«Li atot ameʼe oy kʼusi mas tsots snuptanojik tal ti chapajem yuʼunike. Jaʼ yuʼun chʼunbo smantal, vaʼun lek kʼusi chkʼot ta pasel» (Olivia).
¿Ati xachiʼin ta loʼil li amaestroe?
Xuʼ van skʼan xachiʼin ta loʼil li amaestro ti chopol stalelale xchiʼuk ti xachapbe yaʼi ti chopol chavaʼi abae. Mu xaxiʼ kʼalal chbat achiʼin ta loʼile, yuʼun maʼuk saʼkʼop chabat. Albo ti jaʼ noʼox chakʼan chaloʼilajike, mi jech la apase xuʼ van lek kʼusi xkʼot ta pasel.
Teksto ta Vivlia ti tsots skʼoplale: «Jaʼ me jpastik-o li kʼusi chakʼ jun oʼontonale» (Romanos 14:19).
«Mi skontrainojot chavil li amaestrae jakʼbo kʼuchaʼal ti jech ch-ilin ta atojolale. Li kʼusitik chalbote jaʼ tskoltaot sventa xanaʼ kʼusi chapas» (Juliana).
«Lek ti xachiʼin ta loʼil kʼalal skʼan to xlik o kʼalal lajem xa ox achanune. Chiʼino ta loʼil stuk xchiʼuk albo kʼu yelan chavaʼi aba. Xuʼ van x-och ta rason xchiʼuk xlik yichʼot ta mukʼ ta skoj ti kʼu yelan la achiʼin ta loʼile» (Benjamín).
KʼUSI KʼOTEM TA PASEL
«Chopolik jkalificasion xchiʼuk muʼyuk tskoltaun jsetʼuk li jmaestrae. Oy ox ta koʼonton chkikta li chanune, yuʼun chakʼbun tajek jvokol.
»Laj kalbe yan maestro ti akʼo skoltaune. Xi laj yalbune: ‹Mu xavojtikin lek li amaestrae xchiʼuk mu xayojtikin lek ek. Skʼan xachapbe yaʼi ti oy kʼusi vokol chavaʼie. Vaʼun jaʼ van jech xuʼ xakolta yantik alumnoetik ti vokol chaʼiik xchiʼinel ta loʼil li maestrae›.
»Ta batsʼi melel, ¡mu jkʼan tajek jchiʼinta loʼil! Pe la jnopbe skʼoplal li kʼusi laj yalbune... oy srason yaʼuk. Mi ta jkʼan oy kʼusi xlekube, voʼon baʼyel skʼan xikʼopoj.
»Jaʼ yuʼun li ta yokʼomale, ay jchiʼin ta loʼil li jmaestrae xchiʼuk ta slekil koʼonton laj kalbe ti toj tsots skʼoplal chkil ti kʼu yelan chchanubtasvane xchiʼuk ti ta jkʼan ta jchan leke. Pe laj kalbe ti toj tsots chkaʼi li chanune xchiʼuk mu noʼox jnaʼ kʼusi ta jpas yaʼel. Laj yalbun jaytosuk li kʼusi stakʼ jpase xchiʼuk laj yalbun ti tskoltaun bakʼintik mi laj li chanune o moʼoje ta koreo tskoltaun.
»¡Mu chʼunbaj yaʼel! Kʼalal jech la jpase, mas xa jun koʼontonkutik xchiʼuk mas xa ta jkʼupin li chanune» (María).
Tojobtasel: Mi oy akʼop xchiʼuk amaestroe, mi chapaj avuʼune jaʼ me tskoltaot kʼalal mi lapas ta mukʼta krixchanoe. Xi chal Katie ti 22 sjabilale: «Kʼalal mi nel achanune, chata krixchanoetik ti mas tsots yabtelik ti muʼyuk van slekil yoʼontonike. Mi jun avoʼonton xchiʼuk li amaestro avie, mas me kʼun chavaʼi sventa junuk avoʼonton xchiʼuk li krixchanoetik ta mas jelavel ti tsots van stalelalike».