¿Kʼuxi xuʼ staik jun oʼontonal li antsetike? | ¿Kʼusi chal li Vivliae?
Ta spʼejel balumile, ta smiyonal xa noʼox antsetik xchiʼuk tsebetik yichʼojik utilanel. Xuʼ van jech anuptanoj ek. Pe ¿mi tsots skʼoplal chil Dios ti junuk avoʼonton xavaʼi abaik li antsoxuke? ¿Mi ta van slajesbe skʼoplal li vokoliletik chanuptanike? Jaʼ ta jkʼeltik batel taje.
«Kʼalal kʼoxun toʼoxe, li jbankile skotol kʼakʼal tsmajun xchiʼuk kʼuxik tajek kʼusi chalbun. Ta tsʼakale, kʼalal limalije li jmeʼalibe jech laj yilbajinun ek. Li jmeʼalib xchiʼuk li jmol-alibe smoso chilikun. Jaʼ yuʼun, la jnop ti jaʼ lek ti jmil jbae» (Madhu,a te nakal ta India).
Li Organización Mundial de la Salud chal ti «ta spʼejel balumil chichʼik utilanel li antsetike». Jech xtok, chal ti jutuk mu j-oʼloluk (tetik van 33%) ta skotol li antsetik ta spʼejel balumile yichʼojik majel o tsatsal tsakel.
Mi jaʼ jech anuptanoj eke, xuʼ van mu xa junuk avoʼonton bu chabat ta skoj ti chaxiʼo ti xata majele, ti xavichʼ utele o ti xavichʼ tsatsal tsakele. Ta skoj ti toj ep xa jech chkʼot ta pasele, xuʼ van chanop ti muʼyuk abalil ilbiloxuke. Pe ¿mi jaʼ van jech chil li Dios eke?
Li Vivliae chakʼ ta ilel ti oy ta yoʼonton Dios li antsetike.
¿Kʼu yelan chil antsetik li Diose?
Teksto ta Vivlia: «Vinik xchiʼuk ants la spas» (Jenesis 1:27).
Li kʼusi skʼan xale: Li Diose la spas li vinik xchiʼuk li antse, jaʼ yuʼun parejo sbalil chilanan. Jech xtok, li Diose xi chalbe li malaliletike: «Skʼan me xakʼan avajnilik jech kʼuchaʼal akʼanoj aba atukike». Jaʼ xkaltik, skʼan ti maʼuk ti jpʼel xa xalike, ti kʼuxik kʼusi chalbeike o ti tsmajike (Efesios 5:33; Kolosenses 3:19). Jamal xvinaj ti oy ta yoʼonton Dios ti junuk yoʼonton xaʼi sbaik li antsetike.
«K’alal kʼoxun toʼoxe, oy junantik kutsʼ kalal ti la stsatsal tsakikune. Jech xtok, kʼalal 17 toʼox jabilale li yajval kabtele laj yalbun ti tsnutsun lokʼel ta kabtel mi muʼyuk la jchiʼin ta vayele. Ta tsʼakal xtoke, li jmalale, li jtot jmeʼe xchiʼuk li jlakʼnatake mi jsetʼ stsakikun ta venta, muʼyuk jbalil chilik. Pe ta jelavele, laj kojtikin li Jpasvanej kuʼuntik ti jaʼ li Jeovae.b Te laj kaʼi ti stsakoj lek ta venta li antsetike, jaʼ yuʼun skʼanojun chkaʼi xchiʼuk jnaʼoj ti ep jbalil chilune» (Maria, te nakal ta Argentina).
¿Kʼusi xuʼ skoltaot sventa mu masuk xavul avoʼontone?
Teksto ta Vivlia: «Oy jun amigoil ti mas to kʼanvanem kʼuchaʼal junuk jchiʼiltik ta vokʼele» (Proverbios 18:24).
Li kʼusi skʼan xale: Li jun melel amigoil o amigaile tskʼan me tskoltaot. Jaʼ yuʼun, mi oy ta avoʼonton chaval ti kʼu yelan chavaʼi abae, jaʼuk xavalbe li buchʼu apatoj avoʼonton ta stojolale.
«20 jabil muʼyuk buchʼu laj kalbe ti oy laj kichʼ tsatsal tsakele. Muʼyuk ximuyubaj, la stsakun ansiedad xchiʼuk depresión. Pe kʼalal lokʼ ta koʼonton yalel li kʼusi kʼot ta jtojolale, li buchʼu laj kalbee lek la stsʼet chikintabun. Vaʼne, jaʼ to jun xa koʼonton laj kaʼi jba» (Elif, te nakal ta Turquía).
Teksto ta Vivlia: «Akʼbeik me sbain [Dios] skotol li kʼusi chavul-o avoʼontonike, yuʼun oyoxuk ta yoʼonton» (1 Pedro 5:7).
Li kʼusi skʼan xale: Ta skotol ora ta xchikinta kʼalal chakʼopon ta orasion li Diose (Salmo 55:22; 65:2). Li Diose skʼanojot tajek, jaʼ yuʼun oy ta yoʼonton tskoltaot sventa oyuk abalil xavaʼi aba.
«Kʼalal laj kojtikin Jeovae, jaʼ la skoltaun sventa mu xa jvul-o tajek koʼonton xchiʼuk ti mu xa jnopbe tajek skʼoplal li kʼusitik la spasbeikune. Li avie, xuʼ xa xkalbe ti kʼu yelan chkaʼi jbae. Kamigo chkil li Diose, yuʼun xaʼibe lek smelolal ti kʼu yelan chkaʼi jbae» (Ana, te nakal ta Belice).
¿Mi ta van slajesbe skʼoplal Dios li ilbajinel chichʼik li antsetike?
Teksto ta Vivlia: «Tukʼ chachapan li buchʼutik chamem stotike xchiʼuk li buchʼutik netʼbilike, vaʼun muʼyuk xa chiʼik-o li krixchanoetik ta balumil ti snaʼ xchamike» (Salmo 10:18).
Li kʼusi skʼan xale: Li Jeovae poʼot xa slajesbe skʼoplal skotol li kʼusitik muʼyuk tukʼ chichʼ pasele, ti te tsakal skʼoplal ti muʼyuk chichʼik kʼuxubinel xchiʼuk ti chichʼik tsatsal ilbajinel li antsetike.
«Kʼalal laj kaʼi ti poʼot xa slajesbe skʼoplal Jeova ti chichʼik utilanel li antsetik xchiʼuk tsebetike, limuyubaj laj kaʼi. Jaʼ skoltaojun sventa jun koʼonton xkaʼi jba» (Roberta, te nakal ta México).
Mi chakʼan chanabe mas skʼoplal ta sventa li spatobil oʼontonal chakʼ Vivliae, ti kʼu yuʼun xuʼ xachʼun ti chkʼot ta pasel li kʼusi te chale xchiʼuk ti kʼuxi chikoltavankutik ta Vivlia li stestigounkutik Jeovae, kʼano batel ti oyuk buchʼu xbat svulaʼanote.
a Jelbil li biiletike.
b Jaʼ Jeova sbi li Diose (Salmo 83:18). Kʼelo li mantal «¿Buchʼu jaʼ li Jeovae?».