Paskʼop ti bu tstunesik tsatsal vombaetike | ¿Kʼusi chal li Vivliae?

Li avie, li mukʼta tsatsal lumetike oy ep yuʼunik tsatsal vombaetik (armas nucleares) xchiʼuk jech˗o yakal tsmeltsanik, jaʼ yuʼun xibal sba ti xlik junuk paskʼop ti bu tstunesik tsatsal vombaetike. Ta skoj taje, stalel onoʼox ti tsvul yoʼonton li krixchanoetik ti xlik junuk mukʼta paskʼop mi mas to laj yepajesik li tsatsal vombaetike. Jech xtok, ep buchʼutik chiʼik˗o ti xuʼ van xlik jun mukʼta paskʼop ti bu chlaj˗o skʼoplal yuʼunik li balumil mi oy junuk lum tstunes junuk vomba ti tsots xa onoʼox yipe. Xi chal li Bulletin of the Atomic Scientists (Boletín de Científicos Atómicos): «Xibal sba ti xuʼ xlik ta anil junuk mukʼta paskʼop ti bu tstunesik tsatsal vombaetike».

¿Mi xuʼ van xlik junuk paskʼop ti bu tstunesik tsatsal vombaetike? ¿Mi ta van xlaj˗o li balumile? ¿Kʼusi xuʼ jpastik mi chijxiʼo yuʼune? ¿Kʼusi chal li Vivliae?

Li ta mantal liʼe, ta jtakʼtik batel li sjakʼobiltak liʼe:

• ¿Mi yaloj xa onoʼox Vivlia ti chlik jun paskʼop ti bu tstunesik tsatsal vombaetike?

• ¿Mi chakʼ Dios ti xlik junuk paskʼop ti bu tstunesik tsatsal vombaetike?

• ¿Mi ta van xlaj skʼoplal li balumile?

• ¿Kʼusi xuʼ xapas sventa mu xaxiʼo yuʼune?

• ¿Mi laj onoʼox yal Vivlia ti chichʼ tunesel tsatsal vombaetik li ta Armajedone?

• Jech kʼuchaʼal chal li Vivliae, ¿kʼuxi chlaj skʼoplal li paskʼopetike?

• Li slivroal Apokalipsise, ¿mi chalbe skʼoplal junuk paskʼop ti bu chichʼ tunesel tsatsal vombaetike?

¿Mi yaloj xa onoʼox Vivlia ti chlik jun paskʼop ti bu tstunesik tsatsal vombaetike?

Li Vivliae muʼyuk jamal chalbe skʼoplal li paskʼopetik ti bu tstunesik tsatsal vombaetike, pe laj onoʼox yal ti tsok tajek stalelal li krixchanoetik xchiʼuk li kʼusitik spasojik talel ti jaʼ xuʼ xlik˗o yuʼunik tsatsal paskʼope.

Koʼoltaso li kʼusitik chal Vivlia xchiʼuk li kʼusitik yakal chkʼot ta pasel avie:

Teksto ta Vivlia: Xi jakʼbat yuʼun yajchankʼoptak li Jesuse: «Albun kaʼikutik, [...] kʼusi senyail ti liʼ xa oyote xchiʼuk ti kʼalal poʼot xa xlaj skotol li kʼusitik oy ta balumile». Vaʼun, xi la stakʼanbee: «Chlik skontrain sbaik jujun mukʼta jteklum, chlik skontrain sbaik ajvaliletik» (Mateo 24:3, 7).

Li kʼusitik yakal chkʼot ta pasele: Ep mukʼta lumetik ti te skʼoplalik li buchʼutik xtojobik spasel tsatsal vombaetike, nopajtik xa noʼox tstsak sbaik ta kʼop.

«Li echʼ tal jabiletike, mas xa tsaʼik kʼop li krixchanoetike xchiʼuk mas xa ep paskʼop» (Proyecto de Datos de Localización y Eventos de Conflictos Armados).

Teksto ta Vivlia: «Li ta slajebal kʼakʼale, li ajvalil ta sure chbat stsak ta kʼop [...] li ajvalil ta nortee» (Daniel 11:40).

Li kʼusitik yakal chkʼot ta pasele: Li Vivliae yaloj xa onoʼox ti tstsal sbaik mukʼtik lumetik sventa xakʼik ta ilel ti buchʼu mas xuʼ yuʼune. Li jujun mukʼta lum taje oy buchʼutik spasoj ta jmoj sjolik xchiʼuk. Li lumetik ti mas ep stsatsal vombaike maʼuk van ti batsʼi tstsak sbaik ta kʼope, pe yakal chepajes li svombaike.

«Leʼ xa tal ta lajuneb jabile, kilojkutik talel ti mas xa tstsak sbaik ta kʼop li mukʼta lumetike xchiʼuk ti te skʼoplal li mukʼta tsatsal lumetik ti jelajtik li buchʼutik tskoltaike» (Programa de Datos sobre Conflictos de la Universidad de Uppsala).

Teksto ta Vivlia: «Chtal tsots vokolil li ta slajebal xa kʼakʼale, toj echʼ noʼox xibal sba». Li krixchanoetike «mi jutebuk oy ta yoʼontonik tspas ta jmoj skʼopik, chchopol loʼiltavanik, mu snaʼ spajes sbaik, simaronik» (2 Timoteo 3:1-3).

Li kʼusitik yakal chkʼot ta pasele: Li krixchanoetik avie vokol chaʼiik ti xchapan li skʼopike. Jaʼ jech tspasik ek li ajvaliletik o li buchʼutik tsots yabtelik ta spʼejel balumile, maʼuk ti ta slekil yoʼonton chchapanike, yuʼun oy kʼusitik tspasik sventa sibtas li yajkontraike o ti chopol kʼusi tspasbeike. Ta skoj taje, xibal sba ti xlik˗o junuk paskʼop ti bu tstunesik tsatsal vombaetike.

«Mi muʼyuk koʼol ta jkolta jbatike, mas to me tstsatsaj batel li kʼope» (Samir Saran xchiʼuk Jane Harman, Foro Económico Mundial).

¿Mi chakʼ Dios ti xlik junuk paskʼop ti bu tstunesik tsatsal vombaetike?

Muʼyuk chal li Vivliae, pe chal ti oy kʼusitik toj xibal sba chkʼotanuk ta pasel li ta jkʼakʼaliltike (Lukas 21:11). Jun ti bu jech kʼot ta pasele jaʼ li ta Xchibal Mukʼta Paskʼop ta spʼejel Balumil kʼalal la stʼomesik tsatsal vombaetike (bombas atómicas). Li Vivliae chal kʼu yuʼun yakʼoj to Dios ti oyuk paskʼope. Mi chakʼan chanabe mas skʼoplale, kʼelo li video ¿Kʼu yuʼun yakʼoj to oyuk vokolil li Diose?

¿Mi ta van xlaj skʼoplal li balumile?

Muʼyuk. Akʼo mi xichʼ tunesel yan velta li tsatsal vombaetike, li Diose muʼyuk onoʼox chakʼ ti xlaj˗o li balumile. Li Vivliae chal ti muʼyuk chichʼ lajesel li balumile xchiʼuk ti te chkuxiik˗o sbatel osil li krixchanoetike.

Oy buchʼutik tsnopik ti ta jelavele junchib xa noʼox krixchanoetik kuxul chkomik ti chakʼik persa sventa mu xchamik ta skoj ti sokem chkom li balumile xchiʼuk ti muʼyuk xa kʼusi x˗ayane. Pe li Vivliae chal ti chlekub yan velta li balumil akʼo mi sok ta skoj li paskʼope.

Toj labal sba ti kʼu yelan spasoj balumil li Jpasvanej kuʼuntike, yuʼun xuʼ xlekub stuk akʼo mi sokesbil. Jech xtok, li Diose tstunes sjuʼel sventa slekubtas li balumile xchiʼuk ti xuʼuk te skʼupin xkuxlejalik ta sbatel osil li krixchanoetike (Salmo 37:11, 29; Apokalipsis 21:5).

¿Kʼusi xuʼ xapas sventa mu xaxiʼo yuʼune?

Oy buchʼutik chiʼik˗o ti xlik junuk paskʼop ti bu tstunesik tsatsal vombaetike xchiʼuk ti xil˗o svokolike. Mi oy jech chkaʼi jbatike, ¿kʼuxi xuʼ skoltautik li kʼusi chal Vivlia sventa junuk noʼox koʼontontike?

Li Vivliae chal ti chlekub li balumile xchiʼuk ti xmuyubajik noʼox li jnaklejetike. «Xkoʼolaj kʼuchaʼal s˗anklail jkuxlejaltik li spatobil koʼontontike» xchiʼuk tskoltautik sventa mu jtikʼ tajek ta koʼontontik li xiʼele (Ebreos 6:19). Jech xtok, mu masuk ta jvul koʼontontik mi muʼyuk ta jnopilanbetik tajek skʼoplal li kʼusi xuʼ van xkʼot ta pasel ta jelavele. Jech kʼuchaʼal laj yal li Jesuse, «yuʼun xuʼ noʼox ti kʼu yepal vokolil yichʼoj tal jujun kʼakʼale» (Mateo 6:34).

Toj tsots skʼoplal ti jkʼel jbatik sventa mu chopoluk kʼusi jtikʼ ta jnopbentik xchiʼuk ti junuk noʼox koʼontontike. Jtos ti kʼuxi xuʼ jpastike jaʼ ti mu yolbajuk jkʼeltik o xkaʼitik aʼyejetik ti tstikʼ xiʼel ta koʼontontike. Jech kʼuchaʼal li kʼusi tsloʼiltaik li krixchanoetike, li kʼusi chalik chkʼot ta pasele o li notisiaetik ti chalbe skʼoplal li paskʼop ti bu tstunesik tsatsal vombaetike. Taje maʼuk skʼan xal ti muʼyuk ta jtsaktik ta venta li kʼusitik yakal chkʼot ta pasel avie, pe chkakʼtik persa sventa mu jnopbetik tajek skʼoplal li kʼusi mu xuʼ kuʼuntik sjelele o ti muʼyuk onoʼox van chkʼot ta pasele.

Iktao to skʼelel o yaʼiel li chopol aʼyejetike, jaʼuk xavakʼ ta avoʼonton li kʼusitik lekike.

Mi la achanbe to mas skʼoplal li kʼusitik yaloj tspas Diose, xuʼ me skoltaot sventa xamuyubaj, ti junuk noʼox avoʼontone xchiʼuk ti oyuk spatobil avoʼontone.

¿Mi laj onoʼox yal Vivlia ti chichʼ tunesel tsatsal vombaetik li ta Armajedone?

Kʼalal chaʼibeik skʼoplal li Armajedone, junantik krixchanoetike tsnopik ti jaʼ jun paskʼop ta spʼejel balumil ti bu tstunesik tsatsal vombaetike xchiʼuk ti toj echʼ xa noʼox chopol ti kʼu yelan tsokes komel li balumile.

Pe kʼalal Armajedon xi ta Vivliae, jaʼ chalbe skʼoplal jun paskʼop ti tspasik skotol li ajvaliletik ta spʼejel balumil xchiʼuk li Diosea (Apokalipsis 16:14, 16). Li Armajedone mu xkoʼolaj xchiʼuk li paskʼop ti bu tstunesik tsatsal vombae xchiʼuk ti buchʼuuk noʼox sta ta milele. Li ta Armajedone, li Diose jaʼ noʼox tslajes li buchʼutik chopolike. Vaʼun, ch˗ayan jun oʼontonal liʼ ta balumile (Salmo 37:9, 10; Isaias 32:17, 18; Mateo 6:10).

Jech kʼuchaʼal chal li Vivliae, ¿kʼuxi chlaj skʼoplal li paskʼopetike?

Li Jeovaeb chakʼ ta ilel sjuʼel kʼalal mi la slajesbe skʼoplal li paskʼop tspasik li ajvaliletike xchiʼuk mi la slajesbe skʼoplal li yabtejebik sventa paskʼope. Sventa spas yuʼune, jaʼ tstunes li ajvalilal svaʼanoj ta vinajele xchiʼuk ti jaʼ tsventain likel li balumile (Daniel 2:44).

Li Ajvalilal yuʼun Diose chchanubtas li krixchanoetik sventa junuk noʼox yoʼontonik xchiʼuk ti jmojuk noʼox tsobolike. Ta skoj ti jun xa noʼox ajvalil tsventain spʼejel li balumile, muʼyuk xa tskontrain sbaik li krixchanoetike xchiʼuk muʼyuk xa chchanik paskʼop (Mikeas 4:1-3). ¿Kʼu xa van yelan li kuxlejale? «Jun xa yoʼnton te chotajtic chcuxic ta yolon tsʼusubtic xchiʼuc ta yolon higotic yuʼunic. Muʼyuc xa bochʼo chtal sibtasaticuc» (Mikeas 4:4, Xchʼul Cʼop Jtotic Dios, ta skʼop Chenalhó).