¿Mi xuʼ skoltaun Vivlia mi oy jnopoj ta jmil jbae?

Li kʼusi chal Vivliae

Xuʼ, yuʼun li Vivliae likem tal ta stojolal «li Dios ti tspatbe yoʼonton li buchʼu chat tajek yoʼontonike» (2 Korintios 7:6). Akʼo mi maʼuk jlik livro ti chalbe skʼoplal sventa jnopbentike, ep buchʼutik skoltaoj sventa stsal yuʼunik ti snopoj toʼox tsmil sbaike. Xuʼ me skoltaot ek li tojobtaseletik chakʼe.

• ¿Kʼusi tojobtasel chal Vivlia ti toj jtunelike?

• ¿Mi oy chal ta Vivlia ti oy buchʼutik laj yal ti tskʼan chchamike?

• ¿Kʼusitik tekstoal ta Vivlia xuʼ skoltaot sventa stsal avuʼun mi oy chanop chamil abae?

• ¿Kʼuxi xuʼ xakolta jun avamigo mi chalbot ti yoʼonuk chamuke?

• ¿Kʼusi xuʼ jpas mi oy xa jpasoj preva ta jmil jbae?

¿Kʼusi tojobtasel chal Vivlia ti toj jtunelike?

• ● Albo yantik ti kʼu yelan chavaʼi abae.

  Li kʼusi chal li Vivliae: «Li bochʼo lec jcʼopan jba jchiʼuctique lec onoʼox scʼanojutic; jaʼ jchiʼiltic ta voqʼuel chcʼot ti cʼalal oy jvocoltique» (Proverbios 17:17).

  Ti kʼusi skʼan xale: Kʼalal ep kʼusi ta jvul-o koʼontontike, skʼan jsaʼtik koltael.

  Mi mu xavalbe yantik ti kʼu yelan chavaʼi abae, mas me vokol chavaʼi. Pe mi laj avalbe yantike, xuʼ me skoltaot sventa mas lek xavaʼi aba xchiʼuk jelel xa chavil li kʼusitik chkʼot ta atojolale.

  

  Paso liʼe: Oyuk buchʼu xavalbe avi ti kʼu yelan chavaʼi abae, xuʼ van junuk avutsʼ avalal o junuk avamigo ti xavojtikin leke.a Jech xtok, xuʼ xatsʼiba ta vun ti kʼu yelan chavaʼi abae.

• ● Saʼo koltael ta stojolal doktoretik.

  Li kʼusi chal li Vivliae: «Muʼyuk bu chtun yuʼunik doktor li buchʼutik muʼyuk ipike, jaʼ noʼox chtun yuʼunik li buchʼutik ipike» (Mateo 9:12).

  Ti kʼusi skʼan xale: Skʼan xkakʼ jbatik ta kʼelel ta doktor mi iputike.

  Kʼalal oy buchʼu tsnopilan tsmil sbae, jaʼ svinajeb ti ip ta snopben o ta yoʼontone. Kʼalal oy kʼusi chij-ipaj-oe, muʼyuk chijkʼexav ta jsaʼ jpoxiltik. Jaʼ noʼox jech ek, mi iputik ta jnopbentik o ta koʼontontike, skʼan mu xijkʼexav sventa jsaʼtik koltael ta stojolal doktoretik.

  Paso liʼe: Ta anil noʼox xasaʼ koltael ta stojolal doktoretik ti chanemik leke.

• ● Teuk ta ajol ti tsots akʼoplal chil li Diose.

  Li kʼusi chal li Vivliae: «Xman-o voʼkot saktarin ta uni chaʼsep takʼin ti jutuk sbalile, ¿mi mu jechuk? Akʼo mi jech, mi jkotuk chʼayem ta sjol li Diose. [...] Mu xaxiʼik; yuʼun voʼoxuk mas tsots akʼoplalik, jaʼ xkom to li epal saktarine» (Lukas 12:6, 7).

  Ti kʼusi skʼan xale: Tsots akʼoplal chil li Diose.

  Atuk van chavaʼi aba bakʼintik, pe mu jechuk. Snaʼoj Dios li kʼusi yakal chanuptane. Akʼo mi mu xa xakʼan xakuxi, oyot-o ta yoʼonton. Xi chal li Vivliae: «Dios kuʼun, muʼyuk chapʼaj li buchʼu lilijem tajek chaʼi li yoʼonton xchiʼuk ti vochʼem tajek chaʼie» (Salmo 51:17). Ta skoj ti skʼanojot li Diose, tskʼan ti xakuxie.

  Paso liʼe: Sabo skʼoplal ta Vivlia kʼutik yelan yakʼoj ta ilel ti skʼanojot li Diose. Xuʼ skoltaot li jun mantal ti lokʼ ta revista Li Jkʼel osil ta toyol ta junio ta 2016 ti xi sbie «Oyutik ta yoʼonton li Jeovae» xchiʼuk li livro Acerquémonos a Jehová ta kapitulo 24.

• ● Tao ta kʼoponel Dios.

  Li kʼusi chal li Vivliae: «Akʼbeik me sbain [Dios] skotol li kʼusi chavul-o avoʼontonike, yuʼun oyoxuk ta yoʼonton» (1 Pedro 5:7).

  Li Diose tskʼan ti xavalbe ta jamal ti kʼu yelan chavaʼi abae xchiʼuk ti kʼusi chavul-o avoʼontone.

  Li Diose chakʼbot jun oʼontonal xchiʼuk chakʼbot avipal sventa xkuch batel avuʼun li avokole (Filipenses 4:6, 7, 13). Jaʼ me jech tskolta li buchʼutik ta sjunul yoʼonton tstaik ta kʼoponele (Salmo 55:22).

  

  Paso liʼe: Kʼopono Dios li avie. Tao ta alel li sbi ti jaʼ Jeovae xchiʼuk albo ti kʼu yelan chavaʼi abae (Salmo 83:18). Kʼanbo vokol ti akʼo skoltaot sventa mu xalubtsaje.

• ● Nopbo skʼoplal li kʼusi chal Vivlia ti chkʼot ta pasel ta mas jelavele.

  Li kʼusi chal li Vivliae: «Xkoʼolaj kʼuchaʼal s˗anklail jkuxlejaltik li spatobil koʼontontike, yuʼun lek tukʼ xchiʼuk staoj lek yav» (Ebreos 6:19).

  Ti kʼusi skʼan xale: Ti kʼu yelan chkaʼi jbatike xuʼ van xijtal xijbat chijkom yuʼun kʼuchaʼal jkot varko ti xtal xbat ta skoj tsatsal ikʼaloʼe, pe li spatobil koʼontontik chal Vivliae xkoʼolaj kʼuchaʼal ankla ti tspas ta jun koʼontontike.

  Maʼuk noʼox vaychil li spatobil oʼontonal taje, yuʼun jaʼ yaloj stuk Dios ti chchʼaybe skʼoplal li kʼusitik kʼux ta aʼiele (Apokalipsis 21:4).

  Paso liʼe: Chanbo mas skʼoplal li spatobil oʼontonal chal Vivlia li ta mantal «¡Oy kʼusitik kʼupil sba chtal!».

• ● Paso li kʼusi chakʼupine.

  Li kʼusi chal li Vivliae: «Li oʼontonal ti xmuyubaj noʼoxe jaʼ lekil poxil» (Proverbios 17:22).

  Ti kʼusi skʼan xale: Kʼalal ta jpastik li kʼusi xijmuyubaj yuʼune, chkoltavan sventa mu xij˗ipaj ta jnopbetik xchiʼuk ta koʼontontik.

  

  Paso liʼe: Paso li kʼusi chakʼupin onoʼoxe. Chikintao son ti jun avoʼonton chavaʼi aba yuʼune, kʼelo o chano li kʼusi tstsatsubtasote o saʼo yan kʼusi xachʼay-o avoʼonton. Mas me chamuyubaj mi chakolta yantike, akʼo mi jsetʼ juteb noʼox li kʼusi xapas ta stojolalike (Echos 20:35).

• ● Kʼelo aba sventa mu xa-ipaj.

  Li kʼusi chal li Vivliae: «[Oy] sbalil kʼalal ta jpastik ejersisioe» (1 Timoteo 4:8).

  Ti kʼusi skʼan xale: Oy sbalil mi chapas ejersisioe, mi lek chavaye xchiʼuk mi lek chaveʼe.

  Paso liʼe: Lokʼ anilajan akʼo mi 15 minuto noʼox.

• ● Teuk me ta ajol ti chjel ti kʼu yelan chkaʼi jbatike xchiʼuk li kʼusitik ta jnuptantike.

  Li kʼusi chal li Vivliae: «Mu xanaʼik kʼu yelan akuxlejalik li okʼome» (Santiago 4:14).

  Ti kʼusi skʼan xale: Li avokol ti tsots chavaʼie o ti muʼyuk xchapanobil yilele xuʼ xchʼay batel ta tsʼakal.

  Manchuk mi tsots tajek chavaʼi li avokole, xuʼ me xjel batel okʼom chaʼej. Mu me xalubtsaj (2 Korintios 4:8). Xuʼ me xjel li kʼusi chakʼbot vul-oʼonton avie, pe mu xa me kʼusi stakʼ pasel mi la amil abae.

  Paso liʼe: Kʼelo ta Vivlia ti oy buchʼutik laj yat yoʼontonik xchiʼuk ti laj yalik ti tskʼan chchamike. Jech xtok, akʼo venta kʼuxi lekub batel xkuxlejalik ta tsʼakal ti muʼyuk toʼox van jech snopojike. Jkʼelbetik batel skʼoplal jayvoʼuk.

¿Mi oy chal ta Vivlia ti oy buchʼutik laj yal ti tskʼan chchamike?

Oy. Li Vivliae chal ti oy buchʼutik laj yalik ti tskʼan chchamike. Li Diose muʼyuk ilin ta stojolalik kʼalal jech laj yalike, la skoltaan. Xuʼ jech spas ta atojolal ek.

Elias

• ● ¿Kʼu yelan echʼ li Eliase? Akʼo mi jaʼ jun j-alkʼop ti tsots lek yoʼontone, bakʼintike laj yat yoʼonton. Xi chal li Santiago 5:17: «Li Eliase jaʼ jech laj yaʼi sba jech kʼuchaʼal li voʼotike».

• ● ¿Kʼu yuʼun ti tskʼan ox chchame? Oy jun veltae, stuk laj yaʼi sba, xiʼ xchiʼuk mu kʼusi xtun-o laj yaʼi. Jaʼ yuʼun, xi xvokolet la skʼane: «¡Mucʼul Dios, liʼ noʼox cʼalale, milun ta ora!» (1 Reyes 19:4).

• ● ¿Kʼusi koltaat-o? Li Eliase laj yalbe ta jamal Dios ti kʼu yelan chaʼi sbae. Li Jeovae la skolta li Eliase, ¿kʼuxi la spas? Laj yakʼbe yil ti oy ta yoʼontone xchiʼuk oy kʼusi la spas sventa xakʼbe yil li sjuʼele. Laj yalbe xtok ti ep sbalil chile xchiʼuk la svaʼanbe jun yajkoltavanej ti lek xtojob sventa jaʼ xkʼelate.

• Chanbo skʼoplal Elias ta 1 Reyes 19:2-18.

Job

• ● ¿Kʼu yelan echʼ li Jobe? Jaʼ jun jkʼulej vinik ti ep xnichʼnabe xchiʼuk ti tukʼ yoʼonton tun ta stojolal melel Diose.

• ● ¿Kʼu yuʼun ti tskʼan ox chchame? Ta anil noʼox vul ep ta tos svokol. Ta ora noʼox chʼay li kʼusitik oy yuʼune, cham skotol xnichʼnab ta tsatsal ikʼ xchiʼuk tsakat ta jtos chamel ti kʼux tajeke. Ta slajebal une, jutbat smul xchiʼuk albat ti sabil yuʼun li svokoltake. Jaʼ yuʼun, xi laj yal li Jobe: «Mu xa jcʼan liʼ oyun, mu xa xcuch cuʼun o» (Job 7:16).

• ● ¿Kʼusi koltaat-o? La spas orasion li Jobe xchiʼuk laj yalbe yantik ti kʼu yelan chaʼi sbae (Job 10:1-3). Patbat yoʼonton yuʼun jun yamigo ti Eliu sbie, jaʼ koltaat sventa jeleluk xil li kʼusitik tsnuptane. Pe li kʼusi mas koltaate jaʼ ti la xchʼam ti beiltasat yuʼun Diose xchiʼuk ti koltaate.

• Chanbo skʼoplal Job ta Job 1:1-3, 13-​22; 2:7; 3:1-13; 36:1-7; 38:1-3; 42:1, 2, 10-13.

Moises

• ● ¿Kʼu yelan echʼ li Moisese? Jaʼ la sbeiltas li voʼneal jteklum Israele xchiʼuk jaʼ jun j-alkʼop ti tukʼ yoʼontone.

• ● ¿Kʼu yuʼun ti tskʼan ox chchame? Ep tajek kʼusi sbainoj li Moisese, nopajtik noʼox chopol kʼopojik ta stojolal xchiʼuk lubem tajek laj yaʼi sba. Jaʼ yuʼun, xi la skʼanbe vokol li Diose: «Jaʼ lek milun xa ta ora avokoluk» (Numeros 11:11, 15).

• ● ¿Kʼusi koltaat-o? Jamal laj yalbe Dios ti kʼu yelan chaʼi sbae. Koltaat yuʼun li Diose, yuʼun la sjutukajesbe li kʼusitik sbainoj sventa mas junuk yoʼonton xaʼi sbae.

• Chanbo skʼoplal Moises ta Números 11:4-6, 10-17.