TI KʼU YELAN CHICHʼ TUNESEL LI MATANAL TAKʼINE
Chichʼ pakbel skʼoplal kʼusi xchʼunojik li ermanoetik ta parajeetike
1 YUʼUN MAYO TA 2021
Li ta Latinoamericae ta sienal xa noʼox miyon krixchanoetik te nakajtik, ta skotolik taje oy jayibuk miyon ti oy sbatsʼikʼopike xchiʼuk ti oy skostumbre stukike. Oy ep kermanotaktike te nakajtik li ta parajeetik taje. Sventa xichʼik koltael yoʼ xojtikinik Vivlia li krixchanoetik ti oy sbatsʼikʼopike, ta xichʼik akʼbel vunetik ta sbatsʼikʼopik. Jech oxal, li te ta Latinoamericae chichʼ jelubtasel ta 130 batsʼikʼopetik li vunetike.a Manchuk mi ep sbalil chaʼi kʼu yelan xkuxlejalik ta sparajeik li ermanoetike, oy ep buchʼutik snuptanojik tsots svokolik ta skoj ti chtunik ta stojolal li Jeovae xchiʼuk ta skoj ti mu skʼan stikʼ sbaik ta spasel yan kostumbreetik ti kontra chil li Vivliae. ¿Kʼu yelan tunesbil li matanal takʼin sventa xichʼik koltaele?
Laj yichʼik koltael sventa xchaʼsut batel ta snaik
Li ta Jalisco (México), oy jhuicholetik, li ermanoetik tee ta slekil yoʼonton laj yalbeik smelolal ti kʼu chaʼal muʼyuk ta stikʼ sbaik ta spasel jlom kostumbreetik ti skontrainoj li Vivliae.b Ta skoj taje kap sjol jlom krixchanoetik li ta sparajeike. Jech oxal, li ta 4 yuʼun disiembre ta 2017, oy jayvoʼ krixchanoetik ti kapem tajek sjolike bat stsakik ta kʼop li stestigotak Jeovae xchiʼuk li yan krixchanoetik ti te xchiʼuk li testigoetike. Li krixchanoetik ti kapem tajek sjolike la snuts lokʼel ta sparajeik li stestigotak Jeovae, la sjinesbeik li kʼusitik oy yuʼunike xchiʼuk jamal laj yalik ti ta xichʼik milel li ermanoetik mi tsutik batel ta sparajeike.
Li yan stestigotak Jeova ti te noʼox nopol oyik ta yantik parajeetike la skoltaik li yermanotakike. Pe ¿kʼusi van stakʼ pasel sventa xichʼik koltael yoʼ xchaʼsutik batel ta snaike? Xi chal li kermanotik Agustine: «Chʼabal jtakʼinkutik sventa jtojkutik junuk abogado xchiʼuk mu noʼox jnaʼkutik bu ba jkʼankutik parte».
Ta skoj ti mu x-akʼat yichʼik ta mukʼ Dios kʼuchaʼal tskʼan stukik li ermanoetik taje, li Betel ta Centroamericae oy kʼusi lik spas ta anil. Baʼyel, laj yalbe batel li j-abteletik ta jujun paraje ti akʼo xchajbeik smelolal li kʼusitik kʼot ta pasele. Ta tsʼakale, li Komite yuʼun Kordinadoretik yuʼun Jtsop Jbeiltasvanej sventa li stestigotak Jeovae laj yal ti xuʼ jmoj x-abtejik li Betel xchiʼuk li Departamento de Asuntos Legales ti te oy ta smeʼ nail abtelale xchiʼuk ti akʼo stikʼik jun demanda sventa xichʼ pakbel skʼoplal li ermanoetik ti jaʼik jhuicholetike. Ta tsʼakal une, kʼot kʼalal to ta skʼob Suprema Corte de Justicia de la Nación ti jaʼ li snail chapanobbail ti mas to tsots skʼoplal ta Mexicoe.
Laj yichʼ tʼujel jayvoʼ abogadoetik ti ch-abtejik ta spʼejel balumil sventa xchapanik jun mantal ti bu jamal lek chalbeik skʼoplal ti akʼo yichʼik tsakel ta venta kʼu yelan nopem xaʼiik spasel kʼusitik li buchʼutik oy sbatsʼikʼopike xchiʼuk ti xichʼik tsakel ta venta li yan krixchanoetik eke. Jech xtok un, li krixchanoetik ti oy sbatsʼikʼopike, skʼan xichʼik ta mukʼ xchiʼuk ti xchabiik li xchiʼiltakike. Oy jderechotik ti buyuk noʼox batkutike.
Li ta 8 yuʼun julio ta 2020, li Suprema Corte de Justiciae la xchapan lek li stestigotak Jeovae xchiʼuk laj yal mantal ti akʼo sutikuk echʼel ta sparajeik li buchʼutik nutsbilik toʼox lokʼele. Li Agustín ti laj xa onoʼox kalbetik skʼoplale, xi laj yal kʼu yelan chaʼi sbaik xchiʼuk li ermanoetike: «Ximuyubajkutik tajek xchiʼuk ta jtojkutik tajek ta vokol ti la skoltaunkutik li ermanoetike. Mu jnaʼkutik kʼusi kʼot ta pasel jechuk ti manchukuk la skoltaunkutike».
«Ep kʼusi spas yuʼunik akʼo mi jutebik noʼox»
Li ta Ecuadore, jaʼ jech la snuptanik li ermanoetik te ta San Juan de Ilumán, jaʼ jun paraje te ta Otavalo, li ta paraje taje oy ep sbatsʼikʼopik li krixchanoetike. Li ta sjabilal 2014, lik xa ox svaʼan salonik sventa tsobobbail, oy xa ox lek spermisoal yuʼunik, pe oy jun pale la stijbe yoʼonton te van sien krixchanoetik, vaʼun laj yalik mantal ti akʼo spajtsanik li svaʼanel salone. Jech xtok, li krixchanoetik ta parajee laj yalbeik mantal li stestigotak Jeova ti akʼo mu xa stsob sbaike.
Li jaychop departamento de Asuntos Legales te ta Betel ta Ecuador xchiʼuk li ta smeʼ nail abtelale, jmoj abtejik sventa spakbeik skʼoplal li ermanoetik yoʼ kolemikuk ta yichʼel ta mukʼ li Jeovae. Kʼot kʼalal to ta skʼob mukʼta nail chapanobbailetik. Ta skoj taje tsʼij xi li parajee, vaʼun li ermanoetike lik xa stsob sbaik yan velta xchiʼuk la stsutsesik svaʼanel li Salon sventa Tsobobbaile. Pe sventa mu kʼusi chopol xichʼik pasbel li ermanoetik ta jelavel xtoke, li abogadoetik ta Betele laj yalbeik komel li snail mukʼta chapanobbailetik ti akʼo to skʼelbeik skʼoplal liʼe: Li krixchanoetik ti oy sbatsʼikʼopike ¿mi skʼan van stsakik ta venta li derechos humanos sventa spʼejel balumile?
Li ta 16 yuʼun julio ta 2020, li Corte Constitucional ta Ecuadore, ti jaʼ li mas tsots skʼoplal ta snail chapanobbail te ta jteklum taje, jaʼ la xchapan. Li ermanoetik ti vaʼanbilik ta abogadoetik te ta Ecuadore jaʼ bat skʼanik parte. Jech xtok, te xchiʼukik batel yan chanvoʼ ermanoetik ti jaʼ abogadoetik ti lek chanemik ta sventa kʼusitik chkʼot ta pasel ta yantik lume. Ta skoj li chamel coronaviruse ta videoconferencia echʼ li chapanele. Liʼe jaʼ to sba velta laj yakʼ permiso li snail chapanobbail ti jech skʼanik parte li stestigotak Jeovae.c Li abogadoetike laj yalbeik skʼoplal li j-abteletik ti lek chanemik tajek ta abogadoal ta spʼejel balumil sventa xalbeik skʼoplal ti skʼan xichʼ tsakel ta venta sderechoik manchuk mi ta paraje oyik xchiʼuk mi oy sbatsʼikʼopik li krixchanoetike.
Jtsop ermanoetik ti jaʼik abogadoetik ti jaʼ oy ta sbaik skʼelel epal lumetike la spakbeik skʼoplal sderecho ermanoetik ta videoconferencia.
Avi li kermanotaktik ta Otavaloe jaʼ xa noʼox smalaojik li kʼusi chal li Corte Constitucionale xchiʼuk tstojik tajek ta vokol li koltael laj yichʼike. César ti jaʼ mol ta tsobobbail li ta Ilumán Quichuae, xi chale: «Jaʼ noʼox ta stojolal Jeova ti la stunes tal s-organisasion sventa ep kʼusi spas yuʼunik akʼo mi jutebik noʼox».
Skotol li abogadoetik ti la skoltaik li kermanotaktike jaʼik stestigotak Jeova ek, ta sjunul yoʼontonik koltavanik xchiʼuk muʼyuk la skʼan stojolik. Pe sventa jech spasik taje, ti xchapan sbaik xchiʼuk ti spakbeik skʼoplal ta mukʼtik nail chapanobbailetik li kermanotaktike, jal laj yichʼ xchiʼuk ep laj takʼin. Li abogadoetik xchiʼuk li yan ermanoetike laj yichʼ yuʼunik mas ta 380 ora sventa xchapanik li kʼusi kʼot ta stojolalik li ermanoetik ta Mexicoe xchiʼuk laj yichʼ yuʼunik 240 ora sventa sjelubtasik ta yan kʼop li vunetike. Ta yan xtoke, jutuk mu 40 abogadoetik ta spʼejel balumile la xchʼakbeik tajek ep yorail sventa xchapanik li kʼusi kʼot ta stojolalik li ermanoetik ta Ecuadore. ¿Bu lokʼ tal li takʼin sventa skoltaik li kermanotaktike? Jaʼ koliyal li matanal takʼin ti jeltos kʼuxi chavakʼik talel li ta donate.jw.org. Kolavalik tajek ti oy jech ta avoʼonton chavakʼike.
a Li stestigotak Jeovae tslokʼesik yan vunetik ta senya kʼop o ta yan kʼopetik ti jaʼ noʼox te chkʼopojik ta Latinoamericae.
b Li jhuicholetike ojtikinbilik xtok kʼuchaʼal wixáritari, li skʼopike jaʼ wixárika.
c Akʼo mi jaʼ noʼox spakbeik skʼoplal li stestigotak Jeova ti likemik tal ta Ecuadore, li jchapanvanejetike laj yakʼbeik permiso yan stestigotak Jeova ti likemik tal ta yan lumetik sventa xkʼopojike. Laj yalik ti stakʼ xkʼopojik ta skoj ti ilatik kʼuchaʼal amicus curiae, jaʼ xkaltik, «lek ilatik yuʼun li ajvalile».