Li buchʼutik «jelovel noʼox [chjelavike]» jmoj chtunik ta stojolal melel Dios
«Yanlum cristianoetic [...] chlic yaqʼuintaboxuc li tsʼusubaltic avuʼunique. Li voʼoxuque chaʼalbat acʼoplalic ti voʼoxuc paleoxuc yuʼun Mucʼul Diose.» (IS. 61:5, 6)
¿KʼUSI CHATAKʼ?
¿Kʼu yelan chakʼ ta ilel stalelalik jlom krixchanoetik ta stojolal li jyanlumetike, pe kʼusi chal Vivlia ta sventa taje?
¿Kʼusi takel ta ikʼel chkakʼbetik krixchanoetik ta skotol lumetik?
¿Kʼu yuʼun xuʼ xkaltik ti muʼyuk buchʼu jyanlum kuʼuntike?
1. ¿Kʼu yelan chakʼ ta ilel stalelalik jlom krixchanoetik ta stojolal li jyanlumetike, xchiʼuk kʼu yuʼun muʼyuk lek ti jech tsnopike?
JECH kʼuchaʼal la jchantik li ta yan xchanobil echʼe oy buchʼutik chchopol kʼoptaik o solel spʼajojik li buchʼutik jyanlumetike. Pe li buchʼutik mas mukʼ skʼoplal chaʼi sbaik ta stojolal li krixchanoetik ti yan-o slumalike, maʼuk noʼox chakʼik ta ilel ti muʼyuk ch-ichʼvanik ta mukʼe, yuʼun chakʼik ta ilel xtok ti mu xojtikinike. Oy jlik livro xi chale: «Li jeltos stsʼunbal krixchanoetike, jaʼ jech kʼuchaʼal chal Vivliae: xchiʼil sbaik ta vokʼel» (The Races of Mankind). Li buchʼutik xchiʼil sbaik ta vokʼele xuʼ van jelelik tajek, akʼo mi jech, xchiʼil-o sbaik ta vokʼel.
2, 3. ¿Kʼu yelan chil Jeova li buchʼutik maʼuk ta slumal nakalike?
2 Melel onoʼox ti oy jyanlum krixchanoetik ta skotol lumetike. Taje jaʼ jech kʼot ta stojolal li voʼneal Israele, ti lek toʼox xil sbaik xchiʼuk Jeova ta sventa li trato la spas Jeova xchiʼuk li j-israeletike. Li Mantal taje chal ti oy noʼox spajeb sderechoik li jyanlumetike, pe li j-israeletik eke chichʼik albel mantal ti stsakik ta venta xchiʼuk ti tukʼ kʼusi spasik ta stojolal li jyanlumetike. Li melel yajtsʼaklomutik Cristo eke, parejo ta jkʼantik xchiʼuk muʼyuk ta jchopol kʼoptatik li buchʼu muʼyuk to kojtikinojtike. Jaʼ jech kʼuchaʼal laj yal li jtakbol Pedroe, «muc tʼujbiluc bochʼo chcʼuxubin li Diose. Buyuc noʼox banamilal oy li cristianoetique lec ta xʼilatic yuʼun Dios me ta xichʼic ta muqʼue, me tspasic cʼusi tuqʼue» (Hech. 10:34, 35).
3 Ti kʼalal xuʼ lek xil sbaik xchiʼuk j-israeletik li jyanlum krixchanoetike, jaʼ chakʼ ta ilel kʼuyelan chil Jeova li buchʼutik maʼuk ta slumal nakalike. Te van jayibuk jabil ta tsʼakale xi laj yal li Pabloe: «¿Me jaʼ noʼox Dios yuʼun li judioetique? ¿Me mu jaʼuc Dios yuʼunic ec li yanlum cristianoetique? Ta melel jaʼ Dios yuʼunic ec li yanlum cristianoetique» (Rom. 3:29; Joel 2:32).
4. ¿Kʼu yuʼun xuʼ xkaltik ti muʼyuk buchʼu jyanlum li ta Israel yuʼun Diose?
4 Ta sventa li jun achʼ tratoe, li Jeovae la spʼaj li jteklum Israel ti jaʼ toʼox stʼujoje, ti jaʼ kʼot ta xkʼexol li yajtsʼaklom Cristo ti tʼujbil chbatik ta vinajele, ti laj yichʼik ojtikinel kʼuchaʼal Israel yuʼun Diose (Gál. 6:16). Li Pabloe laj yalbe skʼoplal ti ta achʼ jteklum taje «maʼuc xa tsots scʼoplal mi israel mi maʼuc, mi yichʼoj circuncisión mi muʼyuc, mi jyanlum, mi muʼyuc chanubtasbil, mi mosovil mi maʼuc. Yuʼun jaʼ tsots scʼoplal ti oyotic ta stojol Cristo ti ta sventainotic jcotoltique» (Col. 3:11, Ch). Jaʼ yuʼun chaʼa, xuʼ xkaltik ti ta stojolal li buchʼutik tʼujbil chbatik ta vinajele muʼyuk buchʼu jyanlum yuʼunik.
5, 6. 1) ¿Kʼusi xuʼ jakʼbe jbatik ta sventa li albilkʼop chal ta Isaías 61:5? 2) ¿Buchʼutik skʼoplal li «[paleetik] yuʼun Mucʼul Diose» xchiʼuk li «yanlum cristianoetic» chal ta Isaiase? 3) ¿Kʼusi tspasik li chaʼvokʼ krixchanoetik taje?
5 Jaʼ yuʼun chaʼa, kalbetik batel skʼoplal li albilkʼop ta kapitulo 61 ta Isaiase, ti jaʼ chkʼot ta pasel ta stojolalik li yajtsʼaklom Cristoe. ¿Kʼu yuʼun chalbe skʼoplal li versikulo 5 xchiʼuk 6 ti oy «yanlum cristianoetic» ti tskoltaik li «[paleetik] yuʼun Mucʼul Diose»?
6 Li paleetik taje jaʼik li buchʼutik tʼujbil chbatik ta vinajele, ti jaʼ tstaik «li sba velta chaʼcuxesele». Taje «jaʼ xa paleetic yuʼun Dios xchiʼuc Cristo cʼotemic. Jech coʼol tspasic mantal jmil (1,000) jabil xchiʼuquic li Cristoe» (Apoc. 20:6). Pe oy to yan tukʼil krixchanoetik ti tukʼ chakʼ sbaik ti smalaojik chkuxiik ta sbatel osil liʼ ta Balumile. Taje jaʼik li «yanlum cristianoetic» ti tskoltaik li buchʼutik chbat tunikuk ta vinajele. Ta sjunul yoʼonton tskoltaik li «[paleetik] yuʼun Mucʼul Diose», xkaltik noʼoxe ch-abtejik kʼuchaʼal j-akʼintaej tsʼusubetik yuʼunik. Tskoltaik li buchʼutik tʼujbil chbatik ta vinajel sventa xichʼ ichʼel ta mukʼ li Diose xchiʼuk ti chchanubtasik li yan krixchanoetik li ta kʼusi melele. Jaʼ yuʼun chaʼa, li buchʼutik tʼujbil chbatik ta vinajel xchiʼuk li yan chijetike tsaʼik xchiʼuk tskʼelik ta slekil yoʼontonik li krixchanoetik ti tskʼan chtunik ta stojolal Dios ta sbatel osile (Juan 10:16).
«JELOVEL NOʼOX CHJELOVIC» JECH KʼUCHAʼAL ABRAHAM
7. ¿Kʼuxi xijkoʼolaj kʼuchaʼal jlom tukʼil yajtuneltak Dios ta voʼne, jech kʼuchaʼal li Abrahame?
7 Jech kʼuchaʼal laj xa kiltik li ta xchanobil echʼe, li melel yajtsʼaklomutik Cristoe jaʼutik kʼuchaʼal jyanlum krixchano o ti naka noʼox jelavel chijelavutik li ta sbalumil Satanase. Taje xijkoʼolajutik-o kʼuchaʼal jlom tukʼil yajtuneltak Dios ta voʼne, jech kʼuchaʼal Abraham «ti jelovel noʼox [jelavik] liʼ ta banamile, ti muc jaʼuc mero slumalic oe» (Heb. 11:13). Mu ventauk mi chijkuxi ta Balumil o mi ta vinajel, xuʼ lek xkil jbatik xchiʼuk Jeova jech kʼuchaʼal li Abrahame. Li Santiago laj yal ti «[“]Abrahame lec iʼilat yuʼun Dios ta sventa xchʼunojel yoʼnton”, xi. Jaʼ yuʼun li Abrahame lec laj yil sbaic xchiʼuc Dios» (Sant. 2:23).
8. ¿Kʼusi yaloj tspas li Diose, xchiʼuk kʼusi xchʼunoj ta melel li Abrahame?
8 Li Diose laj yal ti ta sventa li Abraham xchiʼuk snitilule tstaik bendision skotol li utsʼ alaliletik ta Balumile, maʼuk noʼox jun lum (kʼelo Génesis 22:15-18). Manchuk mi jal toʼox tajek skʼan xkʼot ta pasel li kʼusi yaloj tspas Diose, li Abrahame xchʼunoj onoʼox lek ti chkʼot ta pasel yuʼune. Jutuk mu sjunul xkuxlejal xtal xbat ta jujot xchiʼuk yutsʼ yalal, ti vaʼ sjalile jech-o lek laj yil sbaik xchiʼuk li Jeovae.
9, 10. 1) ¿Kʼusi xuʼ jchantik ta sventa li kʼusi la spas Abrahame? 2) ¿Kʼusi takel ta ikʼel xuʼ jkolta jbatik ta yakʼbel li yan krixchanoetike?
9 Manchuk mi mu toʼox snaʼ kʼu sjalil skʼan smala li Abrahame, muʼyuk laj yikta skʼanel xchiʼuk yichʼel ta mukʼ li Diose. Jaʼ la skʼel batel li kʼusi yaloj tspas Diose xchiʼuk muʼyuk la stʼuj junuk lum ti bu stakʼ jal xnakie (Heb. 11:14, 15). ¿Kʼusi xuʼ jchantik ta sventa li kʼusi la spase? Ti tsots skʼoplal ti lek noʼox sba li jkuxlejaltike, ti maʼuk xbat ta koʼontontik li kʼusitik oy kuʼuntike, ti jlekubtas jkuxlejaltik o ti lek chijchanunaj sventa jta lek kabteltike. ¿Kʼu yuʼun chkakʼ kiptik jech chijkuxi kʼuchaʼal tskʼan krixchanoetik ta jun balumil ti chlaj skʼoplale? ¿Kʼu yuʼun ta jkʼantik li kʼusi jnaʼojtik ti chlaj noʼoxe? Jech kʼuchaʼal Abrahame oy to kʼusi mas toj lek jmalaojtik xchiʼuk oy smalael kuʼuntik jaʼ to mi kʼot ta pasel li kʼusi jpatoj-o koʼontontike (kʼelo Romanos 8:25).
10 Li Jeovae tstak-o ta ikʼel krixchanoetik ta skotol lumetik sventa staik li bendisionetik ta sventa li snitilul Abrahame. Li «[paleetik] yuʼun Mucʼul Diose», ti jaʼik li buchʼutik tʼujbil chbatik ta vinajele xchiʼuk li «yanlum cristianoetic», ti jaʼik li yan chijetike yakal tstakik ta ikʼel krixchanoetik ta spʼejel Balumil ta mas ta vakib sien kʼopetik.
MUʼYUK KʼUSI XUʼ XCHʼAKUTIK
11. ¿Kʼusi chakʼ ta ilel sventa jyanlumetik li orasion la spas Salomone?
11 Li ta sjabilal 1026 kʼalal maʼuk toʼox jkʼakʼaliltike, li Salomone laj yal kʼusi oy ta yoʼonton ta jun orasion kʼalal laj yakʼbe ta skʼob Dios li chʼulnae. Jech kʼuchaʼal albat yuʼun Dios li Abrahame, li kʼusi laj yal ta s-orasion li Salomone laj yakʼ ta aʼiel ti xuʼ xichʼik ta mukʼ Jeova li krixchanoetik ta skotol lumetike, xi chale: «Jech noxtoc li yanlumetic liquemic tal ta namal banamil ta scoj ti tal yichʼicot ta mucʼ ta sventa, ti puquem acʼoplal, vinajem ti echʼem amucʼul atsatsale, me chtal scʼanbicot vocol liʼ ta chʼulna avuʼune, aʼibo me scʼopic te ta vinajel yoʼ bu nacalote. Acʼbo me scotol li cʼusi chascʼanbicote, yuʼun jech acʼo yotquinicot scotol li yantic lumetic ta banamile, jech chlic yichʼicot ta mucʼ jech chac cʼu chaʼal chayichʼicot ta mucʼ li israeletique» (1 Rey. 8:41-43).
12. ¿Kʼu yuʼun oy jlom krixchanoetik tsnopik ti toj jelelik tajek li yajrextikotak Jeovae?
12 Li jun jyanlume jaʼ li krixchano ti nakal ta yan lume. Taje Jaʼ jech kʼotem ta stojolalik ek li yajrextikotak Jeovae. Li kʼusi mas tsots skʼoplale yalojbeik ti tukʼ chakʼ sbaik ta stojol li Ajvalilal yuʼun Dios te ta vinajele, ti jaʼ Jesucristo li Ajvalil taje. Xchiʼuk muʼyuk tstikʼ sbaik ta politika, jaʼ yuʼun li krixchanoetike tsnopik ti jelelik tajeke.
13. 1) ¿Kʼu yuʼun tsnopik jlom krixchanoetik ti jelel li jyanlumetike? 2) ¿Kʼuxi jnaʼtik ti maʼuk jech oy ta yoʼonton Jeova ti jeltos jlumaltike?
13 Jutuk mu skotoluk velta li jyanlumetike oy kʼusitik jelelik ti jaʼ chvinaj-o bu likemik tale, jech kʼuchaʼal li skʼopike, li kʼusi nopem xaʼiik spasele, spat xokonik o li kʼuyelan tslap skʼuʼ spokʼike. Pe mas ep li kʼusitik xijkoʼolaj-oe, mu ventauk bu jlumaltik. Jaʼ yuʼun li jlome tsnopik ti jelelik xchiʼuk jyanlum krixchanoetike, yuʼun jaʼ tskʼelik li kʼusi mu xkoʼolajik-oe. Pe mi maʼuk ta jnoptik li kʼusi jelelutik-oe, akʼo mi jech ta melel o mi muʼyuk, chchkakʼtik venta ti koʼolutik jkotoltike. Yuʼun ti junuk noʼox ajvalil yuʼun li krixchanoetike muʼyuk buchʼu jyanlum ti jechuke. Taje jaʼ li kʼusi tskʼan onoʼox Jeova ta slikebale, ti junuk noʼox ajvalil tsventain skotol krixchanoetik kʼuchaʼal jun utsʼ alalile, ti jaʼ chventainvan li ajvalilal yuʼune. ¿Mi xuʼ van jech xkʼot ta pasel li avie?
14, 15. ¿Kʼusi xchanojik spasel ta komon li yajrextikotak Jeovae?
14 Li avie buyuk noʼox xvinaj li toybail xchiʼuk ti tsots skʼoplal chil slumal li krixchanoetike, pe tspat koʼontontik ti oy buchʼutik skʼanojik li krixchanoetik ta skotol lumetike. Melel onoʼox ti tsots chkaʼitik ti mu jchopol kʼoptatik li buchʼu mu to xkojtikintike. Li buchʼu la slikes li kanal CNN ta televisione, ti Ted Turner sbie, abtej xchiʼuk krixchanoetik ti lek chanemik ti likemik talel ta yantik lumetike, xi laj yale: «Yojtikinel li vinik antsetik taje toj labal sba laj kaʼi. Maʼuk xa jyanlum laj kil, yuʼun jchiʼil xa ta naklej liʼ ta Balumil laj kile. Jech xtok, li jpʼel kʼop jyanlume mu xa toj lekuk laj kaʼi xchiʼuk mu xa xkakʼ ti akʼo stunesik li ta CNN, taje jech laj yichʼ pasel manchuk mi jaʼo chilokʼkutik ta television o mi muʼyuk. Li kʼusi xa noʼox la jtuneskutike jaʼ ti likemik tal ta epal lume».
15 Li yajrextikotak Jeovae jaʼik noʼox li jtsop krixchanoetik ti jech chilik kʼuchaʼal Dios li krixchanoetik ta skotol lumetike xchiʼuk slokʼesoj ta snopbenik xchiʼuk ta yoʼontonik ti oy jeltos slumalike. Jech xtok, tskʼupinik ta skʼelel li jeltos kʼuyelan spat xokon xchiʼuk li kʼusitik snaʼik spasele, maʼuk ti tskontrainik xchiʼuk ti muʼyuk xa tspat yoʼonton ta stojolalike. Taje toj tsots skʼoplal li kʼusi kʼotem ta pasel yuʼun sventa lek xkil jbatik xchiʼuk li yantike.
JUN BALUMIL BU MUʼYUK XA JYANLUMETIK
16, 17. ¿Kʼu van yelan jkuxlejaltik mi kʼot xaʼox ta pasel li kʼusi chal Apocalipsis 16:16 xchiʼuk Daniel 2:44?
16 Li avie jutuk xa skʼan stsob sbaik skotol lumetik sventa tstsakik ta kʼop li Ajvalilal yuʼun Diose, pe jaʼ tspasik kʼop xchiʼuk Jesucristo xchiʼuk li yajsoltarotak ta vinajele, jun paskʼop ti «Armagedón sbi ta hebreo cʼope» (Apoc. 16:14, 16; 19:11-16). Oy xa mas ta 2,500 jabil li Daniele yaloj xa onoʼox ti chichʼ akʼbel slajeb li ajvaliletik ti kontra chilik li kʼusi tskʼan tspas Diose: «Cʼalal jaʼo ochemic ta ajvalilal li ajvaliletic leʼe, li Dios te oy ta vinajele ta sliques jun ajvalil; muʼyuc bochʼo xuʼ chtuchʼbat yabtel, mu junuc lum chtal tsalatuc yuʼun. Jaʼ ta stsal, jaʼ ta slajesbe scʼoplal scotol li yantic ajvaliletique; yan li stuque jʼechʼel te chcom o sbatel osil» (Dan. 2:44).
17 ¿Mi oy anopoj kʼuyelan akuxlejal mi kʼot xaʼox ta pasel li kʼusi laj yichʼ alel taje? Li stsʼak jujun lum yakʼoj krixchanoetike laj xaʼox me skʼoplal, jaʼ yuʼun muʼyuk xa buchʼu jyanlum chkom. Mi kʼot xaʼox ta pasel taje, mi jelel chkiltik spat xokon krixchanoetike, jaʼ xa noʼox me jun skʼelobil ti labal sba ta ilel ti jeltos kʼusitik spasojan li Diose. ¡Toj labal sba li kʼusi jmalaojtike! Ta melel, oy me sbalil ti xkakʼ kiptik sventa jmuyubtatik xchiʼuk ti xkichʼtik ta mukʼ li Jpasvanej kuʼuntike, li Jeovae.
18. ¿Kʼusi yakal chkʼot ta pasel ti jaʼ chakʼ ta ilel ti xuʼ xlaj skʼoplal li kʼusitik chchʼakutike?
18 ¿Mi toj vokol van ta chʼunel ti chkʼot ta pasel taje? ¡Moʼoj! Oy ep srasonal kuʼuntik sventa jchʼuntik ti chkʼot ta pasele. Li yajrextikotak Jeovae muʼyuk chopol chkiltik mi yan-o slumal li kermanotike. Jech kʼuchaʼal li jlom abtelaletik ti chichʼ toʼox pasel ta bikʼtal Beteletike, li avie jaʼ xa te chichʼ pasel ta Beteletik ta yan lumetik, taje jaʼ sventa chjutukaj li buchʼutik tskʼelik li abtelaletike xchiʼuk sventa mas lek xichʼ cholel batel li lekil aʼyeje (Mat. 24:14). Kʼalal jech laj yichʼ pasel taje, muʼyuk xa la stsakik ta venta li stsʼak jujun lume, jaʼ noʼox jech la spasik ti bu kʼalal xakʼ li smantal ajvalile. Taje jaʼ chakʼ ta ilel ti Jesucristo, ti jaʼ li Ajvalil la svaʼan Jeovae, yakal chakʼbe slajeb li kʼusitik chchʼakutik ti jaʼ yakʼoj li krixchanoetike. Jutuk xa skʼan tajek chbat «stsal scotol» (Apoc. 6:2).
19. ¿Kʼusi kʼotem ta pasel yuʼun li lekil kʼop sventa kʼusi melele?
19 Li yajrextikoutik Jeovae likemutik tal ta epal lumetik xchiʼuk jelel jkʼoptik, pe jkotoltik chkakʼ kiptik ta xchanel li lekil kʼop sventa li kʼusi melel ta Vivliae, taje tskoltautik sventa lekuk-o xkil jbatik xchiʼuk yantik (kʼelo Sofonías 3:9). Akʼo mi kuxulutik ta jun balumil ti toj chopole, chʼakalutik ta stojolal. Li kutsʼ kalaltik ti lek tsobol ta spʼejel Balumile, jaʼ xa skʼelobil li kʼusi jmalaojtik chtale: jun balumil ti muʼyuk xa jyanlume. Vaʼun xuʼ me chakʼik venta skotol krixchanoetik ti melel kʼusi chal li livro laj kaltik ta slikebale: «Li jeltos stsʼunbal krixchanoetike, jaʼ jech kʼuchaʼal chal Vivliae: xchiʼil sbaik ta vokʼel» (The Races of Mankind).
[Lokʼol ta pajina 24]
[Lokʼol ta pajina 25]
Jech kʼuchaʼal la spas li Abrahame, ¿mi jaʼ jkʼelojtik batel ti chkʼot ta pasel li kʼusi yaloj tspas Diose?
[Lokʼol ta pajina 27]
Li Jeovae muʼyuk buchʼu jyanlum chil
[Tsʼib ti mukʼtik sletraile ta pajina 28]
¿Mi oy ta avoʼonton chakʼel kʼalal chʼabal xaʼox li stsʼak lumetike xchiʼuk ti muʼyuk xa jyanlumetike?