Ti bu laj yichʼ lokʼesel li stakʼobiltak li ta Jkuxlejaltik xchiʼuk Kabteltik sventa Dios, programa xchiʼuk bu chijtsʼibaj
3-9 YUʼUN JUNIO
KʼUSITIK KʼUPIL SBA TA VIVLIA | GALATAS 4-6
«‹Jun lokʼolkʼop› sventa voʼotik»
it-1 paj. 65 par. 1
Agar
Jech kʼuchaʼal laj yal li jtakbol Pabloe, li Agare te tsakal skʼoplal ta jun lokʼolkʼop ti jaʼ skʼoplal li voʼneal Israele, taje nopol oy ta stojolal Jeova koliyal li trato ta sventa li Mantal ti la spasik ta vits Sinai xchiʼuk ti laj yil «yalab sventa chkʼotik ta mosoile». Ta skoj ti jmulaviletike, li jteklum taje muʼyuk bu pas yuʼun li kʼusi chal li tratoe. Li j-israeletike muʼyuk kolemik, yuʼun laj yichʼ alel ti sta-o xchamik ta skoj li smulike, ta skoj ti jaʼik mosoiletike (Jn 8:34; Ro 8:1-3). Li Jerusalen ta skʼakʼalil Pabloe jaʼ skʼoplal li Agare, yuʼun li jteklum taje jaʼ skʼoplal li Israel ta voʼne ti mosoinbilik xchiʼuk li yalabe. Yan li yajtsʼaklomtak Kristo ti tʼujbilik ta chʼul espiritue, jaʼ yalab «li Jerusalen ta akʼole», ti jaʼ li yajnil xkaltik li Diose. Jech kʼuchaʼal li Sara ti jaʼ li ants ti muʼyuk mosoinbile, li Jerusalen te ta vinajele muʼyuk yichʼojik-o mosoinel, pe jech kʼuchaʼal li Isaak ti laj yichʼ nutsel yuʼun li Ismaele, jaʼ jech «li Jerusalen ta akʼole» (ti kolesbilik yuʼun li Nichʼonile) laj yichʼik kontrainel yuʼun li yalab Jerusalen ti mosoinbile. Akʼo mi jech, jech kʼuchaʼal laj yichʼik nutsel lokʼel li Agar xchiʼuk yole, li Jeovae la spʼaj kʼuchaʼal steklumal li voʼneal Israele (Gal 4:21-31; kʼelo xtok Jn 8:31-40).
Tsotsuk lek xchʼunel avoʼonton ta sventa li Ajvalilal yuʼun Diose
11 Akʼo mi kʼot ta pasel ta melel li trato xchiʼuk Abraham kʼalal laj yichʼik Albil Balumil li snitilulaltake, li Tsʼibetike chakʼ ta ilel xtok ti trato taje oy to jun skʼoteb ta pasel li ta mantale (Gal 4:22-25). Li jtakbol Pabloe laj yal ta skoj ti albat yuʼun Diose, li skʼoteb ta pasel ti tsots skʼoplale, li bankilal nitilulal yuʼun Abrahame jaʼ li Cristoe xchiʼuk li xchaʼvokʼal nitilulale jaʼik li 144,000 yajtsʼaklomtak Cristo ti tʼujbilik ta chʼul espiritue (Gal 3:16, 29; Ap 5:9, 10; 14:1, 4). Li ants ti ch-ayan snitilulale jaʼ skʼoplal «li lum Jerusalén ta toyole», li jvokʼ s-organisasion Dios ta vinajele, ti jaʼ skʼoplal li kuxlejaletik ti mu xvinaj ta kʼelel ti tukʼ yakʼoj sbaike (Gal 4:26, 31). Jaʼ jech kʼuchaʼal laj yalbe onoʼox Abraham ti chkʼot ta pasel li tratoe, li snitilulal antse chichʼ talel bendisionetik ta stojolal krixchanoetik.
Jsaʼtik lek li kʼusitik kʼupil sba ta Vivliae
¿Mi anaʼoj xa?
¿Kʼu yuʼun la stunes Jesus li jpʼel kʼop «Abba, Tot» kʼalal la skʼopon ta orasion li Jeovae?
Li jpʼel kʼop ta arameo «abbá» xie xuʼ xichʼ jelubtasel kʼuchaʼal «li totil» o kʼuchaʼal «Tot». Li oxkoj te chichʼ alel ta Tsʼibetik li jpʼel kʼop taje, jaʼ chalbe skʼoplal li Jeova ti jaʼ li Jtotik ta vinajele xchiʼuk jaʼo te chichʼ alel kʼalal chichʼ pasel orasione. Pe ¿kʼu yuʼun tsots skʼoplal ti jnaʼtikuk kʼu yuʼun la stunes Jesus li jpʼel kʼop taje?
Xi chal jlik ensiklopediae: «Li ta skʼakʼalil Jesuse, li jpʼel kʼop ‹abbā› xie jaʼ jpʼel kʼop ti tstunesik jujun kʼakʼal li ololetike, ti jaʼ jech chalbe li stotike, ti ta slekil yoʼonton jech chalike, pe ti ch-ichʼvanik ta mukʼ xtoke» (The International Standard Bible Encyclopedia). Ti kʼu yelan tskʼopon stotik li kʼoxetike jaʼ ta skoj ti jaʼ li baʼyel kʼusi chchanik yalele. Li Jesuse jaʼo laj yal kʼalal oy kʼusi tsots skʼoplal kʼot ta pasele. Kʼalal te oy ta nichimaltik Jetsemani ti jutuk xa ox skʼan xchame, ta sjunul yoʼonton xi laj yalbe li Jeovae: «Abba, Tot» (Mr 14:36).
Xi to chal li ensiklopedia laj kaltike: «Li ta vunetik ta skʼakʼalil jgriego xchiʼuk jromaetike toj jutuk chichʼ tael li jpʼel kʼop ‹abbā› sventa skʼoponik li Diose, yuʼun muʼyuk van chichʼ ichʼel ta mukʼ ti jech chichʼ albele». Vaʼun chaʼa, ¿kʼusi kʼot ta nopel yuʼun li ensiklopedia taje? «Ti jaʼ jech la stunes Jesus [...] li jpʼel kʼop kʼalal la spas orasione jaʼ jech laj yakʼ ta ilel ti toj echʼ noʼox lek xil sbaik xchiʼuk li Diose». Li yan chib velta chvinaj ta Vivlia li jpʼel kʼop «abbá» xie, ti te chvinaj xchibal velta ta skartatak jtakbol Pabloe, chakʼ ta ilel ti jaʼ jech la stunesik sventa skʼoponik Dios ek li baʼyel yajtsʼaklomtak Kristoe (Ro 8:15; Gal 4:6).
¿Mi anaʼoj xa?
¿Kʼu yuʼun xi laj yal li Pabloe: «Oy smarkail jbekʼtal ti chakʼ ta ilel ti smosoun Jesuse»? (Gálatas 6:17).
▪ Li yajtsʼaklomtak Kristo ta baʼyel sigloe xuʼ oy jaytos kʼu yelan chaʼibeik smelolal li kʼusi laj yal Pabloe. Jech kʼuchaʼal liʼe, li ta voʼnee chichʼik toʼox akʼbel smarkailik li jpaskʼopetik ti chukbilik tale, li j-elekʼetik ta temploe xchiʼuk li mosoiletik ti tskʼan chjatavik lokʼele, ti kʼuxi chichʼik pasbel li smarkailike jaʼ ta takʼin ti solel lek kʼakʼubtasbile. Jaʼ yuʼun chkom smarkail ta sbekʼtalik sventa xichʼik kʼexlaltasel.
Akʼo mi jech, mu skotoluk jech chopol xvinaj li smarkail ta sbekʼtalike. Yuʼun epal krixchanoetik oy smarkailik sventa xvinaj bu likemik talel o kʼusi srelijionik. Xi chal jlik livro ti lek chanbil skʼoplale: «Li jsiriaetike oy kʼusi tslokʼta ta snukʼ skʼobik o ta spat snukʼik sventa xakʼbeik smoton li diosetik Hadad xchiʼuk li Atargatise [...]. Li buchʼutik chichʼik ta mukʼ li Dionisioe tslokʼtaik yanal hiedra (o matal) ta sbekʼtalik» (Theological Dictionary of the New Testament).
Ep li buchʼutik chchanbeik skʼoplal Vivliae chalik ti jaʼ chalbe skʼoplal Pablo li yav o smarkail kom ta sbekʼtal kʼalal laj yichʼ ilbajinel li ta yabtel ta misioneroale (2Ko 11:23-27). Pe kʼalal laj yal Pablo ti jaʼ ch-ojtikinat-o kʼuchaʼal yajtsʼaklom Kristo li «smarkail[e]», maʼuk van jaʼ chalbe skʼoplal li smarkail ta sbekʼtale, moʼoj, jaʼ yakal chalbe skʼoplal ti kʼu yelan li xkuxlejale.
10-16 YUʼUN JUNIO
KʼUSITIK KʼUPIL SBA TA VIVLIA | EFESIOS 1-3
«Li yabtel xchiʼuk li kʼusi xchapanoj Jeovae»
it-2 paj. 981 par. 2
Li kʼusi chʼul ti mukul skʼoplale
Li Ajvalilal yuʼun Mesiase. Li ta kʼusitik la stsʼiba Pabloe chakʼ ta ilel skotol li kʼusitik chʼul ti mukul toʼox skʼoplal ta sventa Kristoe. Li ta Efesios 1:9-11 chalbe skʼoplal ti laj yakʼ ta ojtikinel Dios li «kʼusi chʼul ti mukul skʼoplal» ta sventa li kʼusi tskʼan yoʼontone xchiʼuk xi chale: «Yuʼun jaʼ jech ta yoʼonton ti jech la snop tspas ti tsventain li kʼusitik kʼalal mi tsuts skʼakʼalil ti kʼusi ora albile. Taje jaʼ sventa tstsob skotol ta stojolal Kristo li kʼusitik oy ta vinajel xchiʼuk li kʼusitik oy ta sba balumile. Ta melel, tstsob skotol ta stojolal, jech, jaʼ li buchʼu jmoj oyunkutik xchiʼuke, jech xtok laj yichʼ alel ti chkichʼ jpartekutike, yuʼun laj xa onoʼox kichʼkutik tʼujel jech kʼuchaʼal onoʼox tskʼan tspas li buchʼu tʼujvan ti chkʼot ta pasel yuʼun skotol li kʼusi tsnop tspas jech kʼuchaʼal tskʼan yoʼontone». Li «kʼusi chʼul ti mukul skʼoplal» taje te tsakal skʼoplal jun ajvalilal, ti jaʼ li Ajvalilal yuʼun Mesias yuʼun Diose. «Li kʼusitik oy ta vinajel» ti chalbe skʼoplal li Pabloe, jaʼ li buchʼutik chuʼuninik li Ajvalilal ta vinajel xchiʼuk Kristoe. «Li kʼusitik oy ta sba balumile» jaʼ li buchʼutik chichʼik ventainel ta balumile. Li Jesuse laj yakʼbe yil yajchankʼoptak ti kʼusi chʼul ti mukul skʼoplale jaʼ skʼoplal li Ajvalilal kʼalal xi albatike: «Voʼoxuk akʼbiloxuk li kʼusi chʼul ti mukul skʼoplal ta sventa li Ajvalilal yuʼun Diose» (Mr 4:11).
w12 15/7 paj. 27, 28 par. 3, 4
Tstsob yutsʼ yalal li Jeovae
3 Li kʼusitik tspas Jeovae jaʼ tstsak ta venta yoʼ jechuk xkʼot ta pasel kʼuchaʼal tskʼan yoʼontone. Jaʼ yuʼun, kʼalal mi la sta yorail yuʼun Diose, jaʼo chlik stsob skotol li spʼijil pasbentake (kʼelo Efesios 1:8-10). Sventa xkʼot ta pasel taje, ta chaʼvokʼ la spas li Diose. Li ta baʼyuke, jaʼ la xchapan li buchʼutik tʼujbil chbatik ta vinajel ti ch-ajvalilajik xchiʼuk Jesucristo ti jaʼ Jolil yuʼunike. Taje jaʼ te lik talel ta Pentecostés ta sjabilal 33 ta jkʼakʼaliltik, jaʼo kʼalal lik spas ta jmoj li buchʼutik ch-ajvalilajik ta vinajel xchiʼuk li Cristoe (Ech 2:1-4). Li buchʼutik tʼujbil chbatik ta vinajele ch-albatik skʼoplal ti muʼyuk xa smulike, taje jaʼ koliyal li matanal laj yakʼ Cristoe, jaʼ yuʼun xuʼ xkuxiik ta sbatel osil. Jaʼ yuʼun xmuyubajik ti snaʼoj ti kʼotemik xa kʼuchaʼal xnichʼnabtak Diose (Ro 3:23, 24; 5:1; 8:15-17).
4 Li ta xchibale, jaʼ chchapan li buchʼutik chkuxiik ta Balumil sbatel osil ti jaʼ ch-ajvalilaj ta stojolalik li Mesiase. Li buchʼutik te skʼoplalik taje, jaʼ li «epal cristianoeti[ke]» (Ap 7:9, 13-17; 21:1-5). Kʼalal jaʼo yakal li Ajvalilal ta Jmil Jabile, te me chtalik ek ta smiyonal xa noʼox li buchʼutik ta xichʼik chaʼkuxesele (Ap 20:12, 13). Taje, ¡jaʼ me te xuʼ xkakʼtik ta ilel ti lek tsobolutike! Kʼalal mi tsʼaki xaʼox li jmil jabile, li «cʼusitic oy liʼ ta banamil[e]» ta to me xichʼik akʼel ta preva, li buchʼutik tukʼ chakʼ sbaik kʼalal to ta slajebe ta me xkʼotik ta «xnichʼnab [Dios]» ti liʼ chnakiik ta Balumile (Ro 8:21; Ap 20:7, 8).
Jsaʼtik lek li kʼusitik kʼupil sba ta Vivliae
Mu me kʼusi smakutik stael li ichʼel ta mukʼ chakʼ Diose
15 Mi chkuch batel kuʼuntik spasel li kʼusi tskʼan yoʼonton Jeovae xuʼ me jkoltatik yantik sventa staik li ichʼel ta mukʼ chakʼ Diose. Li jtakbol Pabloe xi la stsʼibabe batel li yajtsʼaklomtak Cristo ta Efesoe: «Ta jcʼanboxuc vocol ti mu me xlaj stsatsal avoʼntonic ta sventa ti liʼ chquichʼ vocol ta acojique, yuʼun jaʼ sventa alequilalic» (Ef 3:13). ¿Kʼusi la skʼan laj yal Pablo ta sventa taje? ¿Kʼu yuʼun ti jaʼ ichʼatik-o ta mukʼ yantik li svokoltak Pabloe? Yuʼun la skolta-o li yermanotake akʼo mi ep svokol; vaʼun jaʼ jech laj yakʼ ta ilel ti jaʼ jun matanal ti chijtun ta stojolal Diose. Ti lubtsajuk ta svokoltak li Pabloe, ¿mi laj van yakʼ ta ilel jechuk ti jaʼ mas tsots skʼoplal chaʼi ti kʼuyelan chil sba xchiʼuk Jeovae, li cholmantale xchiʼuk li kʼusi smalaoje? Kʼalal kuch yuʼune, laj yakʼ ta ilel ti jaʼ mas tsots skʼoplal li xchʼunel Cristoe xchiʼuk ti jaʼ xlokʼ venta xijkʼot ta yajtsʼaklom Cristo mu ventauk kʼusi jnuptantik.
cl paj. 299 par. 21
«Xavojtikinik li kʼanelal yuʼun Kristo»
21 Li jpʼel kʼop ta griego «xavojtikin» xie, te smakojbe skʼoplal «snaʼel ta skoj ti ta jtunestike, ti kʼusi kiloj ta jkuxlejaltike». Kʼalal ta jkʼan jchiʼiltaktik jech kʼuchaʼal kʼanvan li Kristoe, ti ta jpasbetik kʼusi lek ta sjunul koʼontontik, ti ta xkʼuxul koʼonton ta jkoltatik kʼalal chtun yuʼunike xchiʼuk ti ta sjunul koʼontontik ta jpastik ta pertone, jech chkaʼibetik lek smelolal ti kʼu yelan laj yaʼi sbae. Jaʼ jech taje, ta skoj ti chkil ta jkuxlejaltike, xuʼ «[xkojtikintik] li kʼanelal yuʼun Kristo ti jaʼ mas to toj mukʼe, ti jaʼ mu sta li yojtikinobile». Mu me xchʼay ta joltik ti mi mas to xijkoʼolaj kʼuchaʼal Jesuse, mas to me chijnopaj ta stojolal li buchʼu tukʼ la xchanbe stalelale: li jkʼanvanej Dios kuʼuntik Jeovae.
17-23 YUʼUN JUNIO
KʼUSITIK KʼUPIL SBA TA VIVLIA | EFESIOS 4-6
«Jlaptik me li abtejebal likem tal ta stojolal Dios ti lek tsʼakale»
Kerem tsebetik kontrainik me li Satanase
LI JTAKBOL Pabloe laj yal ti xkoʼolaj ta jun soltaro ti yakal ta paskʼop li jun yajtsʼaklom Kristoe. Pe mu xkiltik li buchʼutik ta jtsaktik ta kʼope. ¿Buchʼutik jaʼ li kajkontratike? Jaʼik li Satanas xchiʼuk spukujtake. Li kerem tsebetike yikʼaluk van tsnopik ti mu spasik ta kanal li kajkontratike, yuʼun mu xkil ta jsatik xchiʼuk xtojobik lek ta paskʼop li stukike. Pe ¿mi jech van ta melel? ¿Mi stsal van yuʼunik li yajkontraik ti toj chopolike? Xuʼ, yuʼun jech xa onoʼox spasojik talel. ¿Kʼuxi pasem talel yuʼunik? Jaʼ ta skoj ti ‹jech-o tsta batel sjuʼelik ta stojolal li Kajvaltik Jeovae› xchiʼuk ti jaʼik soltaroetik ti slapojik lek «li abtejebal likem talel ta stojolal Dios ti lek tsʼakale» (kʼelo Efesios 6:10-12).
w18.05 paj. 28, 29 par. 4, 7, 10
Kerem tsebetik kontrainik me li Satanase
4 Taje jaʼ xkoʼolaj xchiʼuk li kʼusitik melel jchanojtik ta Vivliae, yuʼun jaʼ tskoltautik sventa mu xijlaj ta loʼlael li ta jecheʼ chanubtaseletike (Jn 8:31, 32; 1Jn 4:1). Mas me kʼun chkaʼitik ‹slapel li tukʼilal› kʼalal jkʼanojtik tajek li kʼusitik melele, jaʼ xkaltik, ti mas kʼun chkaʼitik ti jechuk xijkuxi batel kʼuchaʼal chal li smantal Diose (Sl 111:7, 8; 1Jn 5:3). Mi xkaʼibetik lek smelolal xtok li kʼusitik melele, jun me koʼonton ta jpakbetik skʼoplal kʼalal oy buchʼu chopol kʼusi chale (1Pe 3:15).
7 ¿Kʼuxi xkoʼolaj-o li smak yoʼonton jun soltaro xchiʼuk li stukʼil mantaltak Jeovae? Yuʼun li stukʼil mantaltak Jeovae chchabi li koʼontontike (Pr 4:23). Li jun soltaroe snaʼoj ti mu xlokʼ venta ti sjel li smak yoʼonton ta junuk ti mas abol sbae. Li voʼotik eke muʼyuk ta jeltik ta jpʼijil jtuktik li smantaltak Jeovae. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun muʼyuk ep kʼusi xkojtikintik xchiʼuk mu xchabiutik li jpʼijil jtuktike (Pr 3:5, 6). Jaʼ yuʼun, skʼan me jkʼelilantik ti lekuk chukul li stakʼinaltak smak koʼontontike.
10 Kʼalal chbatik ta paskʼop li soltaroetik ta Romae, tslap batel lek xonobik. Li voʼotik eke xkoʼolaj ti ta jlap jxonobtik kʼalal chkaltik batel ti ch-ayan jun oʼontonal ta tsʼakale (Is 52:7; Ro 10:15). Pe skʼan oyuk stsatsal koʼontontik kʼalal oy bu stakʼ jcholtik mantale. Xi chal Roberto ti 20 sjabilale: «Chakʼ tajek xiʼel chkaʼi ti jcholbe mantal li jchiʼiltak ta chanune, mu jnaʼ mi jaʼ van ta skoj ti chikʼexave. Mu xkaʼibe smelolal kʼu yuʼun ti jech toʼox chkaʼi jbae, pe avie ta jkʼupin tajek xcholbel mantal li keremetik ti koʼol jvaʼlejkutike».
w18.05 paj. 29-31 par. 13, 16, 20
Kerem tsebetik kontrainik me li Satanase
13 ¿Kʼusitik tstunes Satanas ti xkoʼolaj ta flechaetik ti tsanajtik skʼakʼale? Jaʼ ti oy kʼusi chopol chalbutik ta stojolal li Jeovae. Xkoʼolaj ti xi chalbutike: «Muʼyuk abalil chilot li Jeovae» o «muʼyuk skʼanojot maʼ li Adiose». Xi chal Aida ti 19 sjabilale: «Muʼyuk oyun ta yoʼonton chkaʼi bakʼintik li Jeovae xchiʼuk ti mu skʼan xkamigoine». ¿Kʼusi van koltaat sventa mu jechuk snope? Xi chal stuke: «Jaʼ li tsobajeletike, yuʼun xkoʼolaj ti chpoxtabun li xchʼunel koʼontone. Taje mu jechuk toʼox chkaʼi, yuʼun kʼalal chibat ta tsobajeletike chotlej noʼox chibat xchiʼuk xnel noʼox chkaʼi ti mu xkakʼ jloʼile. Ta jnop ti chʼabal buchʼu tstsakbun ta ventae. Pe avi une, ta xa jchapan jba lek li ta tsobajeletike xchiʼuk chkakʼ persa ti xkakʼ jloʼil chib oxibuk velta akʼo mi vokol chkaʼi. Kʼalal jech ta jpase, xkuxet noʼox koʼonton. Jech xtok, li ermanoetike tspatik tajek koʼonton. Kʼalal chlaj jujukoj li tsobajele, chkakʼ venta ti skʼanojun li Jeovae».
16 ¿Kʼuxi xkoʼolaj-o ta smak sjol jun soltaro li ‹spatobil koʼontontik sventa kolebale›? Yuʼun li spatobil koʼontontik taje jaʼ chchabi li jnopbentike, jaʼ xkaltik, ti xijtojobuk lek ta snopele (1Te 5:8; Pr 3:21). Tskoltautik xtok sventa skotoluk ora te ta joltik li kʼusi yaloj chakʼbutik Jeovae (Sl 27:1, 14; Ech 24:15). Pe ¿kʼusi van skʼan jpastik sventa xchabiutik li smak joltik ta mantale? Skʼan ti jlapojtikuk leke, maʼuk ti jecheʼ noʼox jchechojtik batele. ¿Kʼuxi smelolal taje? Jaʼ ti skʼan teuk lek ta jnopbentik li kʼusitik jmalaojtik ta jelavele.
20 Li Pabloe la skoʼoltas ta jun espada li Vivlia ti jaʼ yakʼojbutik li Jeovae. Jaʼ yuʼun, skʼan me lek xijtojob stunesel kʼalal ta jpakbetik skʼoplal li kʼusi jchʼunojtike o kʼalal oy kʼusi ta jel ta jnopbentike (2Ko 10:4, 5; 2Ti 2:15). ¿Kʼuxi xuʼ jchantik lek stunesel? Xi chal kaʼitik Sebastian ti 21 sjabilale: «Yakal ta jpas jun lista sventa li jkʼupil tekstotake, yuʼun ta jtsak komel junuk versikulo li ta jujun kapitulo kʼalal ta jchan li Jvivliae. Vaʼun, mas xkoʼolaj jnopben chkaʼi jech kʼuchaʼal li Jeovae». Xi chal ek li Daniel ti laj kalbetik skʼoplal li ta parafo 8: «Kʼalal ta jchan li Jvivliae, ta jtʼuj versikuloetik ti xuʼ jtunes li ta cholmantale. Kakʼoj venta ti chchikintaik-o mantal kʼalal chilik ti oy sbalil chkiltik li Vivliae xchiʼuk kʼalal chkakʼtik persa skoltaelike».
Jsaʼtik lek li kʼusitik kʼupil sba ta Vivliae
it-2 paj. 938 par. 6
Chʼul
Li xchʼul espiritue. Li espiritu o yip ch-abtej yuʼun Jeovae jaʼ sventainoj stuk xchiʼuk jaʼ onoʼox tspas li kʼusi tskʼan yoʼonton Jeovae. Lek sak, muʼyuk xchopolil xchiʼuk chʼul, xchʼakoj Dios sventa lek chichʼ tunesel. Jaʼ yuʼun chichʼ alel ti «chʼul» li espiritue xchiʼuk jaʼ li «chʼul espiritu[e]» (Sl 51:11; Lu 11:13; Ro 1:4; Ef 1:13). Kʼalal ch-abtej ta stojolal jun krixchano li chʼul espiritue, tspas ta jun ipalil ti chtijbat yoʼonton sventa chʼuluk o sakuk li stalelale. Skotol li talelal ti ibal sba o ti muʼyuk bu leke, jaʼtik onoʼox skʼan xal ti mu jchʼamtik o ti chkakʼbetik yat yoʼonton li espiritu taje (Ef 4:30). Akʼo mi jaʼ noʼox jun ipalil, xuʼ xkakʼbetik yat yoʼonton ta skoj ti jaʼ jech stalelal li Diose. Skotol li kʼusi ta jpastik ti muʼyuk leke tstupʼbe skʼakʼal li yip chʼul espiritue (1Te 5:19), mi jech-o chichʼ pasele, chat me yoʼonton li xchʼul espiritu Diose xchiʼuk chkʼot ta yajkontra Dios li krixchano ta skoj ti tstoy sbae (Is 63:10). Li buchʼu chakʼbe yat yoʼonton li xchʼul espiritu Diose, xuʼ me xchopol kʼopta xtok, vaʼun jech kʼuchaʼal laj yal li Jesus ta sventa li mulil taje, muʼyuk me bu chichʼ pasbel perton li avie mi jaʼuk li ta jelavele (Mt 12:31, 32; Mr 3:28-30; kʼelo ESPÍRITU).
it-1 paj. 255 par. 6
Mu x-echʼ yoʼonton skʼanel kʼusitik
Te chvinaj li ta kʼusitik tspase. Li buchʼu mu x-echʼ yoʼonton skʼanel kʼusitike jamal chvinaj kʼalal oy kʼusi tspase xchiʼuk ti muʼyuk spʼisol li kʼusi tspase. Li jtsʼibajom yuʼun Vivlia ti Santiago sbie chalbutik ti kʼalal yakʼoj xa yibel li kʼusi chopol tskʼan koʼontontike, chkʼot ta pasel li mulile (Snt 1:14, 15). Jech oxal chaʼa, li buchʼu mu x-echʼ yoʼonton skʼanel kʼusitike jaʼ te chvinaj li ta kʼusitik tspase. Li jtakbol Pabloe laj yal ti xkoʼolaj chichʼ ta mukʼ santoetik li buchʼu mu x-echʼ yoʼonton skʼanel kʼusitike (Ef 5:5). Li krixchano ti mu x-echʼ yoʼonton skʼanel kʼusitike tskʼatajes ta sdios li kʼusi tskʼan yoʼontone, jaʼ mas toyol-o skʼoplal chkʼot yuʼun, jaʼ pekʼel skʼoplal chkom yuʼun ti chtun xchiʼuk ti chichʼ ta mukʼ li Jpasvaneje (Ro 1:24, 25).
24-30 YUʼUN JUNIO
KʼUSITIK KʼUPIL SBA TA VIVLIA | FILIPENSES 1-4
«Mu me kʼusi xavul-o avoʼontonik jsetʼuk»
«Li jun oʼontonal yuʼun Dios ti toj echʼ xa noʼox leke»
10 ¿Kʼusi van xuʼ jpastik sventa mu jvul koʼontontik xchiʼuk ti jechuk-o xakʼbutik «li jun oʼontonal yuʼun [Diose]»? Li kʼusi laj yalbe ermanoetik ta Filipos li Pabloe, chchanubtasutik ti jaʼ xuʼ skoltautik li orasione. Jaʼ yuʼun, kʼalal ta jvul koʼontontike jpastik me orasion (kʼelo 1 Pedro 5:6, 7). Pe skʼan me oyuk xchʼunel koʼontontik kʼalal jech ta jpastike xchiʼuk jpat koʼontontik ti oyutik ta yoʼonton li Jeovae. Jech noxtok, jtojbetik ta vokol ta sventa li bendisionetik chakʼbutike. Ta me stsatsub xchʼunel koʼontontik ta stojolal kʼalal ta jvules ta joltik ti «x-echʼ to ta xakʼbutik ti kʼusi ta jkʼantike o li kʼusi jnopojtike» (Ef 3:20).
«Li jun oʼontonal yuʼun Dios ti toj echʼ xa noʼox leke»
7 ¿Kʼusi la snopik li ermanoetik ta Filipos kʼalal la skʼelik li karta takbatik talel yuʼun li Pabloe? Laj van svules ta sjolik li kʼusi kʼot ta pasel ta stojolalik li Pablo xchiʼuk Silase xchiʼuk ti kʼu yelan labal sba laj yichʼik koltael yuʼun li Jeovae. ¿Kʼusi van ch-akʼbat xchanik yuʼun li Pabloe? Jaʼ ti mu svul yoʼontonike xchiʼuk ti ch-akʼbatik jun oʼontonal yuʼun Dios mi la skʼanbeik ta orasione. Li Pabloe laj yal ti jun oʼontonal chakʼ Diose ‹toj echʼ xa noʼox lek, jaʼ mu sta li snopben krixchanoetike›. ¿Kʼusi skʼan xal taje? Xi jelubtasbil ta junantik Vivliae: «Mu xa noʼox xnop kuʼuntik» xchiʼuk «echʼem to xjelav jech kʼuchaʼal ta jnoptike». Li kʼusi chalbe skʼoplal Pabloe, jaʼ ti «jun oʼontonal yuʼun [Diose]» mas to toj lek, jaʼ xkom to tajek ti kʼu yelan ta jnoptike. ¿Kʼusi van xuʼ jchantik ta sventa taje? Jaʼ ti akʼo mi mu xa xchapaj kuʼuntik yileluk li jkʼoptike, li Jeovae yiloj xchiʼuk xuʼ spas kʼusitik labal sba ti muʼyuk jmalaojtik sventa skoltautike (kʼelo 2 Pedro 2:9).
«Li jun oʼontonal yuʼun Dios ti toj echʼ xa noʼox leke»
16 ¿Kʼuxi xuʼ skoltautik «li jun oʼontonal yuʼun Dios ti toj echʼ xa noʼox leke»? Xi chal li Vivliae: «Chchabi avoʼontonik xchiʼuk anopbenik ta stojolal li Kristo Jesuse» (Flp 4:7). Li jpʼel kʼop «chchabi» xi li ta orijinale, jaʼ jech chalbeik skʼoplal li kʼusi tspas li soltaroetik sventa chchabiik lek li jteklumetik ta voʼnee. Jech kʼuchaʼal li ta Filipose, lek chabibil, jaʼ yuʼun li buchʼutik te nakalike jun noʼox yoʼonton chvayik. Jaʼ jech li voʼotik eke, kʼalal te oy ta jtojoltik «li jun oʼontonal yuʼun [Diose]», muʼyuk kʼusi ta jvul koʼontontik yuʼun. Jnaʼojtik lek ti chchabiutik li Jeovae xchiʼuk tskʼan ti lekuk xbat jkuxlejaltike (1Pe 5:10). Taje jaʼ ‹chchabiutik›, jaʼ xkaltik, tskoltautik sventa mu stsalutik li vul oʼonton xchiʼuk li xiʼele.
Jsaʼtik lek li kʼusitik kʼupil sba ta Vivliae
it-2 paj. 525 par. 9
Matanaletik
Matanal vino. Li matanal vinoe te kapal chichʼ akʼel xchiʼuk li yan matanaletike, mas to kʼalal te xa ox oyik ta Albil Balumil li j-israeletike (Nú 15:2, 5, 8-10). Taje jaʼ malbil vino («yaʼlel tsʼusub») ti chichʼ kʼebel o maltael li ta skajleb matanale (Nú 28:7, 14; koʼoltaso xchiʼuk Éx 30:9; Nú 15:10). Xi la stsʼibabe yajtsʼaklomtak Kristo ta Filipos li jtakbol Pabloe: «Mi jech laj kichʼ malel jech kʼuchaʼal matanal vino li ta sba milbil matanal ta skoj li chʼul abtelal ti jaʼ la sbeiltasoxuk ta sventa li xchʼunel oʼontonale, jaʼ chimuyubaj yuʼun». Li ta loʼil liʼe jaʼ la stunes li skʼelobil matanal vino sventa chalbe skʼoplal ti oy ta yoʼonton chil svokol chtun ta stojolal li xchiʼiltak ta chʼunolajele (Flp 2:17). Xi la stsʼibabe Timoteo kʼalal jutuk xa ox skʼan xchame: «Yakal chkichʼ malel jech kʼuchaʼal matanal vino xchiʼuk poʼot xa tajek sta yorail li jkolebale» (2Ti 4:6).
w07 1/1 paj. 26 par. 5
Lik xa li «baʼyel chaʼkuxesele»
Te une, li yajtsʼaklomtak Kristo ti tʼujbilik ti jaʼ «li Israel yuʼun Diose», skʼan stsob sbaik xchiʼuk li Kajvaltik Jesukristo li ta vinajele, ti bu te oyik-o sbatel osile (Gal 6:16; 1Te 4:17). Taje chichʼ biiltasel ta «baʼyel [chaʼkuxesel]» (Flp 3:10, 11; Ap 20:6). Kʼalal echʼ xa ox li chaʼkuxesel taje, kʼot xa ox me yorail sventa xchaʼkuxiik liʼ ta balumil epal miyon krixchanoetik sventa xuʼ xkuxiik sbatel osil li ta paraisoe. Jech oxal chaʼa, akʼo mi jpatoj koʼontontik chijkuxi ta vinajel o mi liʼ ta balumile, oy tajek ta koʼontontik snabel skʼoplal li «baʼyel chaʼkuxesele». ¿Kʼusi jtosukal chaʼkuxesel? ¿Bakʼin chkʼot ta pasel?