«Ta jkʼupin toʼox tajek li karatee»

LI JKUXLEJAL TOʼOXE

Jun veltae muʼyuk laj kaʼi kʼuxi laj kakʼbe patada ta sniʼ li buchʼu yakal jchan karate xchiʼuke. Toj tsots laj jmajbe, chopol tajek laj kaʼi jba. Jech oxal, lik jakʼbe jba mi chkikta onoʼox li karate ti ta jkʼupin tajeke xchiʼuk ti jal xa tajek jchanoj talele. ¿Kʼu yuʼun ti jech lik jnope? Baʼyel ta jkʼan chkalboxuk kʼuxi ti lik jchan karatee.

Te lichʼi ta nopol Búfalo (Nueva York, Estados Unidos). Li kutsʼ kalale jkatolikoetik tajek xchiʼuk jun noʼox koʼontonkutik. La jchan vun ta s˗eskuela jkatolikoetik xchiʼuk likʼot ta yajkoltaobba paleetik. Li jtot jmeʼe tskʼanik ti lekuk noʼox xbat jkuxlejalkutik li jvix xchiʼuk voʼone. Jaʼ yuʼun, chakʼik ti akʼo jkʼupinkutik li tajimole o ti xi-abtejkutik junchibuk kʼakʼale, jaʼ noʼox venta mi lek li jkalifikasionkutik ta eskuelae. Jaʼ yuʼun, ta jbikʼtal onoʼox la jchan ti xchapetuk li kʼusitik ta jpase.

Lik jchan karate kʼalal 17 toʼox jabilale. Epal jabiletik oxib ora ta kʼakʼal ta jchan xchiʼuk vakib kʼakʼal ta xemana. Jech xtok, skotol kʼakʼal ta jchʼakbe yorail sventa jnopbe skʼoplal kʼuxi xuʼ mas xitojob li ta karatee xchiʼuk ta jkʼel videoetik ta sventa taje. Kʼalal ta jchane, jaʼ mas ta jkʼupin kʼalal makal jsate. Jech ta jpas xtok akʼo mi jtsakoj kabtejeb. Ta jmoj noʼox majel tskʼas kuʼun tavlaetik o ladriyoetik. Ta skoj ti toj lek xitojobe, ep ta velta la jpas kanal. Li karatee jaʼ li kʼusi mas tsots skʼoplal chkil ta jkuxlejale.

La jnop ti laj xa jta li kʼusi mas tsots skʼoplal chkil ta jkuxlejale.Tsuts kuʼun li universidade xchiʼuk laj yakʼbeikun jlik vun ti chakʼ ta aʼiel ti lekil jchanunune. Li˗abtej ta injeniero sventa komputadoraetik ta jun empresa ti lek ojtikinbile. Bakʼintike, mas ep jutuk ta jpas kanal ti kʼu onoʼox yepal chkichʼkutik tojele. La jman jpʼej jna xchiʼuk oy xa ox jnovia, yileluke lek tajek li jkuxlejale. Pe oy kʼusitik ta jakʼbe jba sventa kuxlejal ti muʼyuk jtaojbe-o stakʼobile.

TI KʼU YELAN LA SJEL JKUXLEJAL LI VIVLIAE

Ta skoj ti ta jkʼan ta jtabe stakʼobil li kʼusi ta jakʼbe jbae, chib velta ta xemana lik batkun li ta chʼulnae xchiʼuk la jkʼanbe Dios ti akʼo skoltaune. Jun veltae, oy kʼusi la jloʼiltabekutik skʼoplal xchiʼuk jun kamigo ti la sjel˗o jkuxlejale. Xi laj kalbee: «¿Mi oy ajakʼojbe aba ti kʼu yuʼun kuxulutike? Oy ep vokoliletik xchiʼuk muʼyuk tukʼ li kʼusitik chichʼ pasele». Laj yalbun ti oy xa onoʼox jech sjakʼojbe sba eke, pe ti te ta Vivlia la stabe li stakʼobile. Laj yakʼbun jlik livro ti jaʼ sbi Usted puede vivir para siempre en el paraíso en la Tierra.a Laj yalbun ti la xchan Vivlia xchiʼuk li stestigotak Jeovae. Ta slikebale mu toʼox jkʼan jchan li livroe, yuʼun ta jnop toʼox ti mu stakʼ jchanbe svunik li yan relijionetike. Pe ta skoj ti oy tajek ta koʼonton ta jtabe stakʼobil li kʼusi ta jakʼbe jbae, la jnop ti ta jkʼel mi oy smelolal li kʼusi chakʼik ta chanel li testigoetike.

Labal sba tajek laj kil li kʼusitik chchanubtasvan li Vivliae. La jchan ti oy onoʼox ta yoʼonton Dios ti xijkuxiutik ta sbatel osil ta jun paraiso liʼ ta balumile xchiʼuk ti muʼyuk jelem˗o li kʼusi tskʼane (Jenesis 1:28). Labal sba laj kil ti ta Jvivliae chal ti jaʼ Jeova sbi li Diose xchiʼuk ti jaʼ jech sbi li buchʼu ta jkʼopon kʼalal ta jpas li orasion padrenuestroe. Li Jvivliae jaʼ li Versión del rey Jacobo. Jaʼ to te laj kaʼibe smelolal kʼu yuʼun ti yakʼoj to oyuk vokolil li Diose (Salmo 83:18; Mateo 6:9). Skotol li kʼusi te laj kaʼie toj lek jamal smelolal. Labal sba tajek laj kil.

Muʼyuk chchʼay˗o ta jol ti kʼu yelan laj kaʼi jba kʼalal lik batkun ta tsobajeletik yuʼun li stestigotak Jeovae. Skotolik toj lek yoʼontonik xchiʼuk tsjakʼbeikun jbi. Li ta baʼyel tsobajel ti li˗aye, te laj yichʼ jelubtasel jun mantal ti stuk noʼox jech ti chalbe skʼoplal li orasionetik ti chaʼi Diose. Ta mas tsʼakale, li˗ay li ta Snaʼobil slajel Kristoe. Labal sba tajek laj kil ti ololetike tsaʼ batel ta Svivliaik li tekstoetik te chichʼ alele. Ta slikebale mu toʼox xitojob saʼel li tekstoetik ta Vivliae, pe li testigoetike ta slekil yoʼontonik la xchanubtasikun.

Muʼyuk xkikta˗o jba li ta tsobajeletike. Ep kʼusitik te ta jchan jujun velta xchiʼuk jun tajek koʼonton chnel kuʼun. Mas xa ep sbalil laj kil li kʼusi chakʼik ta chanel li testigoetike, jaʼ yuʼun lik xchanubtasikun ta Vivlia.

Laj kil ti jelel tajek stalelalik li stestigotak Jeova xchiʼuk li buchʼutik te chkʼotik ta jchʼulnae. Yuʼun jmoj tajek oyik, melel snaʼ xkʼopojik xchiʼuk chakʼik persa ti lekuk x˗ilatik yuʼun li Diose. Kʼot ta nopel kuʼun ti jaʼik li melel yajtsʼaklom Kristoe: yuʼun chakʼik ta ilel ti skʼanoj sbaik ta jujuntale (Juan 13:35).

Kʼalal mas ta jchan batel li Vivliae, mas lik jeluk batel li jkuxlejale, yuʼun ta jkʼan chikuxi jech kʼuchaʼal tskʼan yoʼonton li Diose. Pe la jnop ti muʼyuk ch˗iktaj kuʼun li karatee, yuʼun ta jkʼupin tajek ta jchan jkʼob xchiʼuk ti jtsal jba xchiʼuk yantike. Laj kalbe li buchʼu chakʼbun chanubtasel ta Vivliae, vaʼun ta slekil yoʼonton xi laj yalbune: «Mu xavikta aba ta xchanel. Jnaʼoj ti lek li kʼusi chkʼot ta nopel avuʼune». Jaʼ xa onoʼox li kʼusi ta jkʼan chkaʼie. Kʼalal mas ta jchan batele, mas ta jkʼan ta jmuyubtabe yoʼonton li Jeovae.

Te lik jnop kʼusi ta jpas ta jkuxlejal kʼalal muʼyuk laj kaʼi kʼuxi laj kakʼbe jun patada ta sniʼ li buchʼu yakal ta jchan karate xchiʼuk ti laj kal ta slikebale. Te la jnop mi xuʼ xikʼot ta jun yajtsʼaklom Kristo ti manxo noʼoxe xchiʼuk ti jchan˗o batel li karatee. Jnaʼojbe xa ox skʼoplal li albil kʼop chal ta Isaias 2:3 xchiʼuk 4, te chal ti buchʼutik chchʼunbeik smantal Jeovae muʼyuk chchanik paskʼop. Li Jesus eke chanubtasvan ti mu stakʼ jsaʼtik kʼope akʼo mi oy kʼusi chopol xkichʼtik pasbel (Mateo 26:52). Jaʼ yuʼun, laj kikta li kʼusi ta jkʼupin tajek spasele.

Laj kakʼ ta jkuxlejal li tojobtasel ta Vivlia liʼe: «Chapano aba xchiʼuk akʼo ta avoʼonton stael ti chakʼan chavakʼ ta ilel ti chavichʼ ta mukʼ Diose» (1 Timoteo 4:7). Ti kʼu toʼox sjalil ta jchʼakbe yorail li karatee, jaʼ xa ta jchʼakbe yorail sventa xitun ta stojolal Jeova. Li jnoviae muʼyuk lek laj yaʼi li kʼusitik la jchan ta Vivliae, jaʼ yuʼun laj kikta jbakutik. Laj kichʼ voʼ ta 24 yuʼun enero ta 1987. Ta mas tsʼakal jutuke, lik tunkun ta tsʼakal ora xchiʼuk jaʼ xa lik kakʼbe chanubtaseletik ta Vivlia li krixchanoetike. Jech˗o chitun talel ta tsʼakal ora. Te lik tunkun kʼuuk sjalil li ta smeʼ nail abtelal yuʼun stestigotak Jeova ta Nueva Yorke.

KʼUSITIK SBALIL JTAOJAN

Ta skoj ti jna’ xa li kʼusi melel ta sventa Diose, laj xa jta li kʼusi toʼox ta jkʼan ta jkuxlejale. Li jkuxlejale oy xa sbalil ta melel, oy spatobil koʼonton xchiʼuk ta melel ximuyubaj. Jech-o ta jpas ejersisio xchiʼuk ta jkʼupin tajek. Pe taje maʼuk xa li kʼusi mas tsots skʼoplal chkaʼi ta jkuxlejal avie. Li kʼusi mas tsots skʼoplale jaʼ ti xitun ta stojolal Jeovae.

Kʼalal ta jchan toʼox li karatee, nopem toʼox xkaʼi ta jkʼel li krixchanoetik ta jpat jxokone xchiʼuk ta jnopilan kʼuxi xuʼ jpoj jba mi oy buchʼu tsmajune. Li avie, jech-o ta jkʼel li krixchanoetik ta jpat jxokone, pe jaʼ xa ta jkʼel ti kʼuxi xuʼ jkoltaike. Li Vivliae skoltaojun sventa oyuk slekil koʼonton xchiʼuk ti lekil malalilun ta stojolal li kajnil Brendae.

Ta jkʼupin toʼox tajek li karatee, pe oy xa kʼusi ta jpasti mas to toj leke. Jaʼ li kʼusi xi chal ta Vivliae: «Oy onoʼox sbalil kʼalal ta jpastik ejersisioe, pe li yichʼel ta mukʼ Diose jaʼ oy sbalil ta skotol li kʼusitike, yuʼun te tsakal li kʼusi albil skʼoplal ta sventa li kuxlejal avie xchiʼuk ta sventa li kuxlejal chtal ta tsʼakale» (1 Timoteo 4:8).