Jelbat˗o xkuxlejalik yuʼun li Vivliae

«Epal jabil la jakʼbe jba ti kʼu yuʼun kuxulutike» (ROSALIND JOHN)

• KʼUSI ORA VOKʼ: 1963

• SLUMAL: GRAN BRETAÑA

• KʼU TOʼOX YELAN XKUXLEJAL: OY TOʼOX YABTEL TI LEK TAJEK OJTIKINBILE

LI JKUXLEJAL TOʼOXE:

Livokʼ ta jun jteklum ta sural Londres ti jaʼ sbi Croydon. Li jtot jmeʼe te likemik ta isla caribeña ta San Vicente. Baluneb alab nichʼnabilunkutik, voʼon ta svakibalun. Akʼo mi chkʼot ta relijion Metodista li jmeʼe, li voʼone muʼyuk ta koʼonton li relijione. Ta jbikʼtale ep kʼusitik ta jkʼan ta jchan, jaʼ yuʼun, kʼalal muʼyuk jchanune, nopolik noʼox chbat jchan ta tiʼ ukʼum epal livroetik ti jchʼamunoj ta vivliotekae.

Kʼalal echʼ jayibuk jabil stsutsel jchanune, kʼot ta nopel kuʼun ti ta jkolta li buchʼutik mu xpak yuʼun skʼoplalike. Jaʼ baʼyel la jkolta li buchʼutik chʼabal snaike, li buchʼutik oy kʼusi mu spas yuʼunike, li maʼsatetike o li koxoetike. Ta tsʼakale, li˗och ta universidad sventa jchan doktoral, labal sba laj kil ti lek kʼusitik kʼot ta pasel ta jkuxlejal kʼalal tsuts li jchanune. La jta lek kabtel ti lek toyol jtojole, jaʼ yuʼun oy noʼox kʼusi x˗ayan kuʼun. Lik jbeiltas jtsop krixchanoetik ti koʼol tskʼelik xchiʼuk tskoltaik yantike. Jaʼ noʼox ta jtunes jun komputadora xchiʼuk Internet sventa jpas li kabtele. Nopolik noʼox chibat ta yantik mukʼtik lumetik xchiʼuk te chikom jayibuk xemana ta jun otel ti ta jkʼupin tajeke, xuʼ te jpas ejersisio, chkakʼ jba ta tusel o xkichʼ masaje xchiʼuk tspasbeikun kʼusitik sventa kʼupiluk jba xivinaje. Kaloj mi oy xa kuʼun skotol sventa ximuyubaje, akʼo mi jech, jech˗o ta jvul koʼonton ta stojolal li buchʼutik abol sbaike.

TI KʼU YELAN LA SJEL JKUXLEJAL LI VIVLIAE:

Ta epal jabiletik la jakʼbe jba kʼu yuʼun ti kuxulutike, pe muʼyuk la jnop ti xuʼ skoltaun li Vivliae. Jun kʼakʼale, li ta 1999, tal svulaʼanikun xchiʼuk jun yamiga li jmuk ti Margaret sbie, jaʼik stestigo Jeova. Toj lek tajek yoʼonton ta jtojolal li yamigae, yuʼun muʼyuk laj kakʼ venta kʼuxi la jchʼam jun chanubtasel ta Vivlia. Pe ta skoj li kabtele xchiʼuk ti kʼu yelan li jkuxlejale, mu noʼox xixokob, jaʼ yuʼun mu xichʼi ta mantal.

Li ta verano ta 2002 libat ta suroesteal Inglaterra sventa jtsutses lek li jchanune xchiʼuk sventa jta li doctoradoe. Tee mas xa nopolik libat xchiʼuk jkerem li ta stsobajelik li stestigotak Jeovae. Manchuk mi chanunajemun ta universidad, mu toʼox xkaʼibe smelolal ti kʼu yuʼun oy vokolile xchiʼuk muʼyuk toʼox kaʼioj ti chlaj skʼoplale, jaʼ to laj kaʼi kʼalal lik jchan li Vivliae. Jaʼ la svikʼbun jsat li kʼusi chal Mateo 6:24. Laj kil ti mu xuʼ xijtun ta chaʼvoʼ kajvaltike, yuʼun skʼan jtʼuj mi jaʼ ta jkʼan li Diose o mi jaʼ li Kʼulejale. Li kʼusi ta jtʼuje jaʼ te chvinaj li kʼusi mas tsots skʼoplal chkile.

Li echʼ jabile nopoltik toʼox chikʼotilan ta xchanel Vivlia ta sna junantik stestigotak Jeova, ti jaʼ te chichʼ chanel li livro ¿Existe un Creador que se interese por nosotros?a Te laj kaʼibe smelolal ti jaʼ noʼox xuʼ slajesbe skʼoplal jvokoltik li Jeova ti jaʼ li Jpasvanej kuʼuntike. Pe li ta universidade chchanubtasvanik ti mu la persauk jchʼuntik ti oy jun Jpasvanej sventa jtabetik smelolal li jkuxlejaltike, taje li ilin˗o tajek. Akʼo mi kʼajomal toʼox chib u yakal chichanunaj, laj kikta sventa masuk to lek xkil jba xchiʼuk li Diose.

Li kʼusi la stijbun koʼonton sventa jel jkuxlejale jaʼ li kʼusi chal Proverbios 3:5 xchiʼuk 6: «Ta sjunul avoʼonton pato avoʼonton ta stojolal Jeova xchiʼuk mu xapat˗o avoʼonton ti oy kʼusi xavaʼibe smelolale. Tsako ta venta ta skotol li kʼusitik chapase, vaʼun jaʼ tstukʼibtas batel li abe bu chabate». Akʼo mi jchanoj doktoral, jkʼulejun xchiʼuk ti lek ojtikinbilune, muʼyuk kʼusi xkoʼolaj˗o ti laj kojtikin li jkʼanvanej Diose. Kʼalal mas la jchanbe skʼoplal li kʼusi oy ta yoʼonton Dios ta sventa li balumil xchiʼuk ti laj yakʼ xkuxlejal Jesus ta jtojolaltike, mas to ayan ta koʼonton ti chkakʼ jkuxlejal ta stojolal Diose. Jaʼ yuʼun, laj kichʼ voʼ ta avril ta 2003 xchiʼuk jaʼ te lik jutukajes li kʼusitik oy kuʼune.

KʼUSITIK SBALIL JTAOJAN:

Ti lek xkil jba xchiʼuk li Diose mu kʼusi xkoʼolaj˗o. Avi ti xkojtikin xae mas xa jun koʼonton xchiʼuk ximuyubaj. Jech xtok, ta jkʼupin ti jmoj oyun xchiʼuk li yajtuneltake.

Li xchanel Vivlia xchiʼuk li tsobajeletike skoltaojun sventa masuk to jchan batel. Jech xtok, ta jkʼupin tajek yalbel yantik li kʼusi jchʼunoje, jaʼ xa li kʼusi mas tsots skʼoplal chkil ta jkuxlejale. Jaʼ yuʼun, li ta junio ta 2008, lik tunkun ta tsʼakal ora. Jaʼ jech ta jkolta krixchanoetik sventa xlekub batel li xkuxlejalike xchiʼuk ti xuʼ staik li kʼupil sba kuxlejal ta jelavele. Muʼyuk toʼox bu xkaʼi jech ti jun noʼox koʼontone xchiʼuk ti ximuyubaj tajeke. Ta jtojbe ta vokol Dios, yuʼun li avie oy xa sbalil li jkuxlejale.

«Xiʼem likom yuʼun ti cham li kamigoe» (ROMAN IRNESBERGER)

• KʼUSI ORA VOKʼ: 1973

• SLUMAL: AUSTRIA

• KʼU TOʼOX YELAN XKUXLEJAL: TSKʼUPIN TAJEK LI TAJIMOL XCHIʼUK LI TAJIMOL TA TAKʼINE

LI JKUXLEJAL TOʼOXE:

Livokʼ ta jun bikʼit lum ta Braunau (Austria). Jkatolikoetik xa onoʼox kutsʼ kalal kʼalal livokʼe. Oy noʼox stakʼinik li krixchanoetik tee xchiʼuk muʼyuk mas jmilvanejetik o j˗elekʼetik.

Li ta sjabilal 1984 kʼalal 11 toʼox jabilale, xvul ta jol li kʼusi kʼot ta pasel ta jun mal kʼakʼal ti la sjelbun jkuxlejale. Jun kamigo laj ta karro kʼalal naka toʼox laj tajinkunkutik ta futbole. Epal jabiletik xiʼem likom yuʼun ti cham li kamigoe xchiʼuk xi ta jakʼbe˗o jbae: «¿Kʼusi chkʼot ta jtojolaltik mi lijchame?».

Kʼalal lilokʼ ta chanune, lik abtejkun ta stsʼakel lus. Pe mu ta sjaliluke jaʼ bat ta koʼonton li tajimol xchiʼuk li tajimol ta takʼine. Akʼo mi xuʼ jchʼay epal takʼin, oy noʼox kʼusi x˗ayan kuʼun. Jech xtok, jaʼ batem ta koʼonton li tajimol ta pelotae xchiʼuk ta xchikintael li musika heavy metal xchiʼuk punk. Chimulivaj, chibatilan ta diskotekaetik xchiʼuk ta kʼinetik. Akʼo mi ta jpas li kʼusi xal koʼontone, jech˗o oy kʼusi skʼan chkaʼi ta jkuxlejal.

TI KʼU YELAN LA SJEL JKUXLEJAL LI VIVLIAE:

Li ta 1995, kʼot ta jna jun stestigo Jeova ti oy xa sjabilale, laj yakʼbun jlik livro ti lokʼem ta Vivliae xchiʼuk ti tstakʼ li sjakʼobil liʼe: «¿Kʼusi chkʼot ta jtojolaltik mi lijchamutike?». La jchʼam, yuʼun kʼux to chkaʼi ti cham li kamigoe. Maʼuk noʼox la jkʼel li xchanobil ti bu tstakʼ li sjakʼobile, yuʼun la jchan sliklej li livroe.

Maʼuk noʼox la jchan li kʼusi mu toʼox jnaʼ ta sventa lajelale, yuʼun ep to kʼusi yan la jchan. Ta skoj ti lichʼi talel ta relijion katolikae, jaʼ noʼox jchʼunoj li Jesuse. Pe kʼalal lik jchan li Vivliae, lek laj kil jba xtok xchiʼuk li Stot Jesuse, ti jaʼ li Jeovae. Ximuyubaj kʼalaluk la jchan ti muʼyuk nom oy Dios ta stojolal li yajtuneltake xchiʼuk ti chakʼ sba ta ojtikinel ta stojolal li buchʼu tsaʼee (Mateo 7:7-11). Jech xtok, la jchan ti xuʼ xmuyubaj o chat yoʼonton li Diose xchiʼuk ti chkʼot ta pasel li kʼusi yaloje. Kʼalal laj kaʼibe smelolal taje, la stij koʼonton sventa jchanbe skʼoplal li albil kʼopetik ta Vivliae, taje jaʼ la stsatsubtasbun mas xchʼunel koʼonton ta stojolal li Diose.

Laj kakʼ venta ta anil ti jaʼik noʼox li stestigotak Jeova chchanubtasik ta Vivlia li krixchanoetike. Ta jtsʼiba ta vun skotol li tekstoetik te chal ta svunike, ta tsakale ta jsaʼ li ta Jvivlia yuʼun jkatolikoetike. Kʼalal mas to la jchanbe skʼoplale, mas to laj kakʼ venta ti la jta li melel relijione.

Li ta Vivlia xtoke la jchan ti tskʼan Jeova ti jchʼunbe li smantaltake. Kʼalal la jkʼel kʼusi chal Efesios 4:22 kʼalal ta 24, laj kaʼi ti skʼan xkikta li jmol talelale xchiʼuk ti jlap «li achʼ talelal ti jech laj yichʼ pasel jech kʼuchaʼal la skʼan yoʼonton li Diose». Ta anil noʼox laj kikta li kʼusi muʼyuk lek ta jpase, jech kʼuchaʼal li tajimol ta takʼin ti tstij oʼontonal ta skʼanel mas takʼine (1 Korintios 6:9,10). Pe sventa spas kuʼun taje, skʼan xkikta li kamigotak toʼoxe xchiʼuk ti jsaʼ yan kamigotak ti koʼol kʼusi jchʼunojkutike.

Taje mu toj kʼunuk laj kaʼi, pe li kamigotak ta jsaʼe te la jta kʼalal libat ta stsobajelik li stestigotak Jeovae. Jech˗o la jchan li Vivliae xchiʼuk la jnopbe skʼoplal li kʼusi yakal ta jchane. Ta kʼunkʼun lik jel li musika ta jchikintae, li kʼusi ta jkʼan ta jta ta jkuxlejale xchiʼuk ti kʼu yelan xivinaje. Vaʼun, li ta 1995, laj kichʼ voʼ sventa xikʼot ta stestigo Jeova.

KʼUSITIK SBALIL JTAOJAN:

Avie, maʼuk xa batem ta koʼonton saʼel li takʼine xchiʼuk ti oyuk kʼusitik x˗ayan kuʼune. Jech xtok, jnaʼ xa jpajtsan jba sventa mu xi˗ilin ta anil xchiʼuk muʼyuk xa ta jvul koʼonton ta sventa li kʼusi xuʼ xkʼot ta pasel ta jelavele.

Ximuyubaj tajek ti oy kutsʼ kalal ta spʼejel balumil ti chtunik ta stojolal Jeovae, yuʼun akʼo mi chilik jeltos vokolil, tukʼ˗o chakʼ sbaik ta stojolal. Ximuyubaj chkal ti maʼuk xa baʼyel ta jpas li kʼusi tskʼan koʼonton jtuke, yuʼun jaʼ xa mas tsots skʼoplal chkaʼi ti chitun ta stojolal Jeovae xchiʼuk ti jkolta li yantike.

«Oy xa sbalil chkaʼi li jkuxlejale» (IAN KING)

• KʼUSI ORA VOKʼ: 1963

• SLUMAL: GRAN BRETAÑA

• KʼU TOʼOX YELAN XKUXLEJAL: MUʼYUK SBALIL CHIL XKUXLEJAL

LI JKUXLEJAL TOʼOXE:

Livokʼ ta Inglaterra, pe kʼalal vukub toʼox jabilale, libatkutik ta naklej ta Australia ta jun lum ta Queensland ti bu chkʼot ep jvulaʼaletik ti jaʼ sbi Gold Coast. Maʼuk ti jkʼulejunkutike, pe oy noʼox kuʼunkutik li kʼusitik chtun kuʼunkutike.

Akʼo mi oy noʼox li kʼusi chtun kuʼune, muʼyuk ximuyubaj, yuʼun muʼyuk xa sbalil laj kil li jkuxlejale. Li jtote chyakub tajek, jaʼ yuʼun muʼyuk xa mas jkʼanoj, muʼyuk lek chkil ti chyakub tajeke xchiʼuk ti chutilan li jmeʼe. Kʼalal echʼ xa ox jayibuk jabile, jaʼ to laj kaʼi ti jaʼ jech stalelal ta skoj ti toj echʼ noʼox laj yil svokol kʼalal echʼ ta soltaroal ti bu Malasia xa sbi avie.

Lik kuchʼ pox kʼalal chex keremun toʼoxe. Lilokʼ ta chanun kʼalal 16 toʼox jabilale. Vaʼun, li˗och ta soltaroal, te lik jlajes jaytosuk drogaetik, meʼin kuʼun li sikʼolajele xchiʼuk lik yakubkun tajek. Maʼuk xa noʼox ta savado o ta domingo chiyakub, yuʼun skotol xa kʼakʼal.

Te van 20 jabilal kʼalal lik naʼetajkun mi oy ta melel li Diose. Xi ta jnope: «Mi oy ta melele, ¿kʼu yuʼun te noʼox skʼeloj chkil jvokoltik xchiʼuk chijchamutik?». Jech xtok, la jtsʼiba nichimal loʼiletik ti bu chkakʼ ta aʼiel ti jaʼ ta smul Dios ti toj echʼ noʼox li choplejale.

Kʼalal 23 xa ox jabilale, laj kikta li soltaroale, jeltos kʼusi li˗abtej˗o xchiʼuk libat jun jabil ta yantik lumetik, pe muʼyuk bu jun˗o koʼonton. Muʼyuk kʼusi oy ta koʼonton stael xchiʼuk muʼyuk kʼusi tstij koʼonton sventa oyuk jna o ti jta to mas lek kabtele. Jaʼ noʼox ta jkʼan chiyakub xchiʼuk jchikinta musika.

Xvul to ta jol ti kʼusi ora lik ayanuk ta koʼonton ti oyuk kʼusi jpas ta jkuxlejale. Kʼalal jaʼo te oyun ta Poloniae, ay jkʼel ti bu tsujvanik toʼox ta spasel tsatsal abtelal ta Auschwitze. Jchanojbe xa onoʼox skʼoplal li kʼusitik xibalik sba la spasik tee xchiʼuk ti toj echʼ noʼox laj yil svokolike. Pe kʼalal laj kil jtuk ti bu kʼot ta pasel taje, mas to la jvul˗o tajek koʼonton xchiʼuk mu xkaʼibe smelol ti kʼu yuʼun chʼabal xkʼuxul yoʼonton li krixchanoetike. Kʼalal jaʼo te yakal chixanave, xi˗okʼolet xi ta jakʼbe jbae: «¿Kʼu yuʼun, kʼu yuʼun ti jech kʼot ta pasele?».

TI KʼU YELAN LA SJEL JKUXLEJAL LI VIVLIAE:

Li ta 1993, kʼalal jaʼo lisut talel ta jlumale, lik jsaʼ ta Vivlia li kʼusitik ta jakʼbe jbae. Mu ta sjaliluke, chaʼvoʼ stestigotak Jeova tal svulaʼanikun xchiʼuk laj yalbeikun ti xibat la ta jun asamblea ti te la ch˗echʼ yuʼunik ta jun estadio ti nopol noʼox xkile, la jnop libat.

Oy xa ta sjayibal ue ayemun xa onoʼox li ta estadio taje, pe jaʼ sventa jkʼel jtajimoletik. Pe avi ti jaʼ xa te tsobol li stestigotak Jeovae jelelik tajek, yuʼun li stukike toj lek yoʼontonik, lek slapoj batel skʼuʼik xchiʼuk lek tajek stalelalik li yalab xnichʼnabike. Oy kʼusi labal sba kʼot ta pasel li ta oʼlol kʼakʼale: ta sienal xa noʼox stestigotak Jeova veʼik li ta jamalaltike, pe kʼalal sut ta xchotlebike, muʼyuk pakʼal kom jutukuk kʼaʼep yuʼunik. Jech xtok, li kʼusi mas labal sba laj kile jaʼ ti xmuyubajik xchiʼuk ti jun noʼox yoʼonton skotolike. Taje jaʼ li kʼusi yakal ta jsaʼe. Mu xvul ta jol junuk li mantal laj yalike, pe li kʼusi kom lek ta jole jaʼ ti toj lek yoʼontonik li stestigotak Jeovae.

Li ta yakʼobalil taje vul ta jol ti xojtikin Vivlia jun jprimoe xchiʼuk ti xchanojbe skʼoplal jeltos relijionetike. Oy xa onoʼox ta jayibuk jabil yalojbun ti yaloj la komel Jesus ti ta yabtelik chkojtikintik li melel jchʼunolajeletike (Mateo 7:15-20). Jaʼ yuʼun, la jnop ti skʼan jchanbe skʼoplal ti kʼu yuʼun jelelik tajek li stestigotak Jeovae. Sba to velta laj kaʼi ti xuʼ jtabe sbalil li jkuxlejale.

Jun xemana ta tsʼakale li ermanaetik ti la stakikun ta ikʼel ta asambleae tal svulaʼanikun yan velta. Laj yalbeikun mi ta jkʼan jun chanubtasel ta Vivlia, vaʼun la jchʼam. Jech xtok, lik batkun li ta tsobajeletike.

Jel kʼusi ta jnop ta stojolal Dios kʼalal mas lik jchan li Vivliae, laj kaʼi ti maʼuk ta smul li choplejale xchiʼuk li vokoliletike. Jech xtok, la jchan ti chat tajek yoʼonton kʼalal chil ti ep kʼusi chopol tspas li krixchanoetike (Jenesis 6:6; Salmo 78:40,41). Jaʼ yuʼun, laj kakʼ ta koʼonton ti muʼyuk kʼusi ta jpas ti xuʼ jyayijesbe˗o yoʼonton li Diose, yuʼun ta jkʼan ti xmuyubajuk noʼox kuʼune (Proverbios 27:11). Laj kikta li sikʼolajele, li yakubele xchiʼuk li mulivajele. Jaʼ yuʼun, li ta marso ta 1994, laj kichʼ voʼ sventa xikʼot ta stestigo Jeova.

KʼUSITIK SBALIL JTAOJAN:

Ximuyubaj xa tajek xchiʼuk oy xa sbalil li jkuxlejale, muʼyuk xa chiyakub sventa jchʼay ta jol li jvokoltake. Yuʼun jaʼ xa Schkakʼbe sbain Jeova li kʼusi ta jvul˗o koʼontone (Salmo 55:22).

Oy xa ta lajuneb jabil nupunemun xchiʼuk jun kʼupil sba ermana ti jaʼ sbi Karene xchiʼuk oy jun jchaʼtseb ti lek tajek stalelal ti Nela sbie. Koxvoʼalkutik jaʼ mas kakʼoj ta koʼontonkutik li cholmantale xchiʼuk ta jkoltakutik yan krixchanoetik sventa xojtikinik li mantale. Oy xa sbalil chkaʼi li jkuxlejale.