Li Diose tukʼ chal jkʼoplaltik ta skoj xchʼunel koʼontontik xchiʼuk kabteltik

1. ¿Kʼusi van xuʼ jakʼbe jbatik kʼalal chkalbetik skʼoplal li xchʼunel yoʼonton Abraane?

EP BUCHʼUTIK yaʼiojbeik skʼoplal li Abraane, pe mu xojtikinik. Pe li voʼotike xkojtikintik lek. Jnaʼojtik ti chal Vivlia ti jaʼ «stotik li buchʼutik oy xchʼunel [yoʼontonike]» (Rom. 4:11). Yikʼaluk van xi ta jnoptike: «¿Mi xuʼ jchanbetik stalelal li Abraane xchiʼuk mi xuʼ tsots li xchʼunel koʼontontik eke?». Ta melel xuʼ.

2. ¿Kʼu yuʼun tsots skʼoplal ti jchantik li kʼusitik la spas Abraane? (Santiago 2:​22, 23).

² Jtos kʼusi tskoltautik sventa jechuk xchʼunel koʼontontik kʼuchaʼal li Abraane jaʼ ti jkʼeltik li kʼusitik la spase. La spas li kʼusi albat yuʼun Diose: bat ta naklej ta namal balumil, epal jabiletik naki ta karpanaetik xchiʼuk lokʼ ta yoʼonton yakʼ ta matanal li Isaake. Ti jech la spase, laj yakʼ ta ilel ti tsots xchʼunel yoʼontone. Ta skoj xchʼunel yoʼonton xchiʼuk li kʼusitik la spase, lek ilat yuʼun li Jeovae (kʼelo Santiago 2:​22, 23). Li Jeovae oy ta yoʼonton ti xijkʼot ta yamigoe, jaʼ yuʼun laj yakʼbe stsʼiba Pablo xchiʼuk Santiago li kʼusitik la spas Abraane. Avie oy kʼusi tsots skʼoplal ta jkʼeltik ta sventa Abraan ti te ta jtatik li ta kapitulo 4 yuʼun Romanos xchiʼuk ta kapitulo 2 yuʼun Santiagoe.

3. ¿Kʼusi tekstoal laj yalbeik skʼoplal li Pablo xchiʼuk Santiagoe?

³ Li Pablo xchiʼuk Santiagoe jaʼ laj yalbeik skʼoplal li Jenesis 15:6 ti bu chal ti «Abrane laj yakʼ xchʼunel yoʼonton ta stojolal Jeova. Ta skoj taje, li Diose tukʼ laj yalbe skʼoplal». ¿Kʼusi skʼan xal ti tukʼ ch-albat skʼoplal yuʼun Jeova li jun krixchanoe? Jaʼ ti jun yoʼonton ta stojolale, ti muʼyuk xchopolal xchiʼuk spaltaile. Labal sba ta kʼelel ti muʼyuk spaltail chil Jeova li jun krixchano akʼo mi jsaʼmulil. Oy van ta avoʼonton ti jech xilot li Jeova eke xchiʼuk spas me avuʼun mi jech chakʼane. Jkʼeltik batel kʼu yuʼun tukʼ laj yalbe skʼoplal Abraan li Jeovae xchiʼuk kʼusi skʼan jpastik sventa jechuk xilutik eke.

SKʼAN OYUK XCHʼUNEL KOʼONTONTIK SVENTA TUKʼ XILUTIK LI DIOSE

4. ¿Kʼu yuʼun maʼuk tukʼil krixchanoutik?

⁴ Li ta karta sventa jromaetike, li Pabloe laj yal ti jpasmulilutik jkotoltike (Rom. 3:23). ¿Kʼuxi xa noʼox lek chilutik Dios xchiʼuk ti tukʼ chal jkʼoplaltike? Sventa xaʼibeik smelolal li yajtsʼaklomtak Kristoe, li Pabloe laj yalbe skʼoplal li Abraane.

5. ¿Kʼu yuʼun tukʼ laj yalbe skʼoplal Abraan li Jeovae? (Romanos 4:​2, 4).

⁵ Kʼalal te toʼox nakal ta Kanaan li Abraane, tukʼ albat skʼoplal yuʼun li Jeovae. ¿Kʼu yuʼun ti tukʼ albat skʼoplal un chaʼa? Maʼuk tukʼ albat skʼoplal ta skoj ti la xchʼunbe li Smantal Moisese (Rom. 4:13). Yuʼun li jteklum Israele jaʼ to akʼbatik Smantal Moises kʼalal echʼem xa ox mas ta chanib sien jabile. Jaʼ yuʼun, ¿kʼu yuʼun tukʼ albat skʼoplal yuʼun Jeova li Abraane? Li Jeovae laj yakʼbe ta ilel slekil yoʼonton xchiʼuk tukʼ laj yalbe skʼoplal ta skoj xchʼunel yoʼonton (kʼelo Romanos 4:​2-4).

6. Li Jeovae, ¿kʼu yuʼun xuʼ tukʼ xalbe skʼoplal li jun jpasmulile?

⁶ Ta tsʼakale, li Pabloe laj yal ti tukʼ chichʼ albel skʼoplal li buchʼu chakʼ xchʼunel yoʼonton ta stojolal Diose (Rom. 4:5). Xi to laj yale: «Jech xtok, xi onoʼox laj yalbe skʼoplal David ek ti xmuyubaj li vinik ti tukʼ ch-albat skʼoplal yuʼun Diose akʼo mi maʼuk ta skoj li yabtele: ‹Xmuyubaj noʼox li buchʼutik akʼbil xa ta perton li kʼusitik chopol spasojike xchiʼuk li buchʼutik tupʼbil xa li smulike; xmuyubaj noʼox li buchʼu muʼyuk tstsakbat ta venta jutebuk smul yuʼun li Jeovae›» (Rom. 4:​6-8; Sal. 32:​1, 2). Li Diose chchʼaybe o chpixbe smul li buchʼutik chakʼ xchʼunel yoʼontonik ta stojolale. Tukʼil krixchanoetik xa chil xchiʼuk muʼyuk xa smul chil ta skoj li xchʼunel yoʼontonike.

7. ¿Kʼuxi ti tukʼ laj yil yajtuneltak Jeova ta voʼnee?

⁷ Akʼo mi tukʼ albat skʼoplalik li Abraan, David xchiʼuk yan yajtuneltak Jeova ta voʼnee, jpasmuliletik onoʼox xchiʼuk maʼuk tukʼil krixchanoetik. Pe ta skoj ti laj yakʼ xchʼunel yoʼontonik ta stojolal Diose, muʼyuk smul ilatik. Pe mu jechuk ilatik li buchʼutik muʼyuk chtun ta stojolale (Efes. 2:12). Li ta skarta sventa jromaetike, li Pabloe laj yal ti sventa xijkʼot ta yamigo Jeovae, skʼan oyuk xchʼunel koʼontontik. Jaʼ jech la spasik li Abraan xchiʼuk Davide, jaʼ jech skʼan jpastik ek.

¿KʼU YUʼUN TSOTS SKʼOPLAL LI XCHʼUNEL KOʼONTONTIK XCHIʼUK LI YABTELALE?

8, 9. ¿Kʼusi ti mu xaʼibeik smelolal junantike, xchiʼuk kʼu yuʼun?

⁸ Ta epal jabiletik, li jnitvanejetik ta relijione jelel kʼusi tsnopik ta sventa li xchʼunel oʼontonale xchiʼuk li yabtelale. Junantike chalik ti jaʼ noʼox xuʼ jta jkoleltik mi jchʼunojtik li Kajvaltik Jesukristoe. Xuʼ van oy xi avaʼioje: «Jaʼ noʼox venta mi achʼunoj li Jesuse, vaʼun chakol». Ti jech xchʼunojike jaʼ van ta skoj li kʼusi laj yal Pablo ta Romanos 4:6: «Li vinik ti tukʼ ch-albat skʼoplal yuʼun Diose akʼo mi maʼuk ta skoj li yabtele». Junantik xtoke chakʼik ta chanel ti jaʼ noʼox xuʼ sta skolelik mi chbat svulaʼanik chʼulnaetik xchiʼuk mi oy kʼusitik lek tspasike. Taje jaʼ van stsakojik ta venta li kʼusi chal Santiago 2:24: «Jaʼ tukʼ chichʼ-o albel skʼoplal li jun krixchano kʼalal oy kʼusitik lek tspase, maʼuk noʼox ta skoj li xchʼunel oʼontonale».

⁹ Ta skoj ti jelel kʼusitik xchʼunojike, oy junantik ti buchʼutik chchanbeik skʼoplal li Vivliae chalik ti jelel kʼusi xchʼunojik li Pablo xchiʼuk Santiago ta sventa li xchʼunel oʼontonal xchiʼuk li yabtelale. Li kʼusi la stsʼiba Pabloe chalik ti jaʼ noʼox la venta mi oy xchʼunel koʼontontik sventa lekuk xilutik li Diose, jaʼuk la li Santiagoe chalik ti jaʼ noʼox la venta mi oy yabtelale. Xi chal jun teólogo (li buchʼu chchanbe skʼoplal Diose): «Li Santiagoe mu xaʼibe smelolal kʼu yuʼun laj yal Pablo ti jaʼ noʼox lek skʼoplal ta stojolal Dios mi oy xchʼunel yoʼontone, ti maʼuk ta skoj li yabtelalile». Pe li Pablo xchiʼuk li Santiagoe jaʼ la stsʼibaik li kʼusi akʼbat snaʼik yuʼun Jeovae (2 Tim. 3:16). Ti jamal xkaltike, li kʼusi laj yalike mu vokoluk ta aʼibel smelolal. Jkʼeltik batel li kʼusi laj yalbeik skʼoplal li vaʼ orae.

10. ¿Kʼusi abtelal laj yalbe skʼoplal li jtakbol Pabloe? (Romanos 3:​21, 28; kʼelo xtok li lokʼoletike).

¹⁰ ¿Kʼusi abtelal yakal chalbe skʼoplal Pablo ta Romanos 3 xchiʼuk 4? Jaʼ yakal chalbe skʼoplal ti chichʼ pasel li kʼusi chal Mantale, jaʼ xkaltik, li mantal laj yakʼbe Jeova li j-israeletik ta stojolal Moisese (kʼelo Romanos 3:​21, 28). Yileluke, junantik judaetike vokol laj yaʼiik ti muʼyuk xa sbalil kom li Mantale xchiʼuk ti mu xa persauk xichʼ chʼunele. Jaʼ yuʼun, li Pabloe laj yalbe skʼoplal Abraan sventa xakʼ ta ilel ti lek ilat yuʼun Dios ta skoj li xchʼunel yoʼontone, maʼuk ta skoj ti tspas «li kʼusi chal mantale». Tspat koʼontontik li kʼusi laj yale, yuʼun chakʼ kiltik ti xuʼ lek xilutik Dios mi laj kakʼ xchʼunel koʼontontik ta stojolale xchiʼuk ta stojolal li Kristoe.

11. ¿Kʼusi abtelal laj yalbe skʼoplal li Santiagoe?

¹¹ Li abtelal chalbe skʼoplal ta kapitulo 2 ta Santiagoe, maʼuk li abtelal ta sventa «li kʼusi chal [mantal]» ti laj yalbe skʼoplal Pabloe. Yuʼun li abtelal laj yalbe skʼoplal li Santiagoe jaʼ li kʼusitik tspasik jujun kʼakʼal li yajtsʼaklomtak Kristoe. Te chvinaj mi ta melel oy xchʼunel yoʼontonik ta stojolal Dios ta skoj li kʼusitik tspasike. Kalbetik skʼoplal chaʼtos li kʼusi laj yalbe skʼoplal Santiagoe.

12. ¿Kʼuxi la xchapbe smelolal Santiago ti tsots skʼoplal li xchʼunel oʼontonal xchiʼuk li yabtelale? (Kʼelo xtok li lokʼoletike).

¹² Li ta baʼyel skʼelobile, li Santiagoe laj yalbe yajtsʼaklomtak Kristo ti mu xtʼujvanike xchiʼuk ti stsakik ta venta skotol li krixchanoetike. Laj yalanbe ti mi jaʼ noʼox chakʼik ta ilel slekil yoʼontonik ta stojolal li jkʼulejetik ti jaʼ tspʼajik li buchʼutik abol sbaike, muʼyuk me sbalil li yabtelike akʼo mi chal ti oy xchʼunel yoʼontonike (Sant. 2:​1-5, 9). Li ta xchibal skʼelobile, laj yalbe skʼoplal li buchʼu te noʼox skʼeloj yermano o yermana ti muʼyuk lek sveʼel o ti muʼyuk lek skʼuʼe. Mi jech tspas taje, muʼyuk me sbalil ti chal ti oy xchʼunel yoʼontone, yuʼun muʼyuk tskolta. Jech oxal, xi la stsʼiba li Santiagoe: «Kʼalal jaʼ noʼox oy li xchʼunel oʼontonale, pe mi muʼyuk yabtelale, chamem» (Sant. 2:​14-17).

13. ¿Buchʼu laj yalbe skʼoplal Santiago sventa xakʼ ta ilel ti tsots skʼoplal li yabtelal xchʼunel oʼontonale? (Santiago 2:​25, 26).

¹³ Sventa xakʼ ta ilel ti tsots skʼoplal ti oyuk yabtelal li xchʼunel oʼontonale, laj yalbe skʼoplal li Raabe (kʼelo Santiago 2:​25, 26). Li ants taje, yaʼiojbe xa onoʼox skʼoplal li Jeovae xchiʼuk snaʼoj ti skoltaoj talel li j-israeletike (Jos. 2:​9-11). ¿Kʼuxi laj yakʼ ta ilel ti oy xchʼunel yoʼonton ta stojolal Jeovae? Jaʼ ti la snakʼ li chaʼvoʼ jpaʼivanejetik sventa mu xichʼik milele. Ta skoj taje tukʼ albat skʼoplal kʼuchaʼal li Abraane, akʼo mi maʼuk tukʼil krixchano xchiʼuk maʼuk j-israelal ants. Ti jech laj yakʼ ta ilel stalelale, chakʼ ta ilel ti toj tsots skʼoplal ti oyuk yabtelal li xchʼunel koʼontontike.

14. ¿Kʼu yuʼun chkaltik ti muʼyuk skontrainoj sba li kʼusi la stsʼiba Pablo xchiʼuk Santiagoe?

¹⁴ Jech kʼuchaʼal laj xa kiltik tale, li Pablo xchiʼuk Santiagoe jelel ti kʼu yelan laj yalbeik skʼoplal li xchʼunel oʼontonal xchiʼuk li yabtelale. Li Pabloe laj yalbe judaetik ti muʼyuk onoʼox lek ch-ilatik yuʼun Jeova mi jaʼ noʼox tspasik li kʼusi chal Smantaltak Moisese. Jaʼuk li Santiagoe laj yalbe skotol li yajtsʼaklomtak Kristo ti skʼan oyuk yabtelal li xchʼunel yoʼontonike.

15. Alo kʼuxi xuʼ xkakʼtik ta ilel li yabtelal xchʼunel koʼontontike. (Kʼelo xtok li lokʼoletike).

¹⁵ Kʼalal chalbutik Jeova ti jchanbetik xchʼunel yoʼonton Abraan sventa tukʼuk xilutike, maʼuk skʼan xal ti jech xa tajek ta jpastik kʼuchaʼal la spase. Ep ta tos ti kʼu yelan xuʼ xkakʼtik ta ilel li yabtelal xchʼunel oʼontonale. Taje xuʼ me jech jpastik kʼalal ta sjunul koʼontontik ta jchʼamtik li buchʼutik achʼ to chkʼotik ta tsobobbaile, ti jkoltatik li ermanoetik ti yakal chil svokolike xchiʼuk ti oyuk kʼusi lek jpastik ta stojolal li kutsʼ kalaltike. Lek chil Jeova maʼ taje (Rom. 15:7; 1 Tim. 5:​4, 8; 1 Juan 3:18). Ti bu mas xuʼ xkakʼtik ta ilel li xchʼunel koʼontontike, jaʼo kʼalal ta sjunul koʼontontik ta jcholtik mantale (1 Tim. 4:16). Jkotoltik xuʼ xkakʼtik ta ilel ti jchʼunojtik ti chkʼot ta pasel li kʼusi yaloj Jeovae xchiʼuk jchʼunojtik ti lek skotol li kʼusitik tspase. Mi jech ta jpastike, xuʼ me jpʼel ta koʼontontik ti tukʼ chilutik li Diose xchiʼuk ti jaʼ yamigo chilutike.

TSTSATSUBTAS XCHʼUNEL KOʼONTONTIK LI SPATOBIL KOʼONTONTIKE

16. ¿Kʼuxi laj yakʼ ta ilel Abraan ti oy spatobil yoʼonton xchiʼuk xchʼunel yoʼontone?

¹⁶ Li ta kapitulo 4 ta Romanose, oy kʼusi yan te chakʼ jchantik ta stojolal li Abraane: ti tsots skʼoplal oyuk spatobil koʼontontike. Li Jeovae laj yal ti tstaik bendision li epal lumetik ta stojolal li Abraane. ¡Toj kʼupil sba li kʼusi albate! (Jen. 12:3; 15:5; 17:4; Rom. 4:17). Li vaʼ kʼakʼale, li Abraane sien xa ox sjabilal, li Sarae 90 xa ox xchiʼuk mi junuk yalab xnichʼnabik. Yileluke mu xkʼot ta pasel li kʼusi albatike. Akʼo mi vokol laj yaʼi ta xchʼunel Abraan ti chkʼot ta pasel «li spatobil oʼontonal taje laj yakʼ xchʼunel yoʼonton yoʼ chkʼot ta totil yuʼun li epal [lumetike]» (Rom. 4:​18, 19). Ta tsʼakale, kʼot onoʼox ta pasel li kʼusi albate. Li Abraane laj yil jun skerem ti Isaak laj yakʼbe sbie (Rom. 4:​20-22).

17. ¿Kʼuxi jnaʼojtik ti xuʼ tukʼ xilutik li Diose xchiʼuk ti xuʼ xijkʼot ta yamigoe?

¹⁷ Jech kʼuchaʼal li Abraane, xuʼ me tukʼ xilutik li Jeovae xchiʼuk ti xijkʼot ta yamigoe. Jaʼ yuʼun, xi laj yal Pablo ta stojolal li Abraane: «Laj yichʼ alel ti ‹tukʼ skʼoplale›, maʼuk noʼox ta sventa stuk laj yichʼ tsʼibael, jaʼ ta jventatik ek ti chichʼik tsakel ta mukʼe, yuʼun jchʼunojtik ti jaʼ li buchʼu la xchaʼkuxes Jesus ti jaʼ Kajvaltike» (Rom. 4:​23, 24). Jaʼ yuʼun, skʼan oyuk xchʼunel koʼontontik, ti oyuk yabtelale xchiʼuk ti oyuk spatobil koʼontontik jech kʼuchaʼal la spas li Abraane. Li ta yan xchanobile, ta jkʼeltik li kʼusi laj yal Pablo ta sventa li spatobil oʼontonal ti te ta jtatik ta kapitulo 5 ta Romanose.